ریسک‌ های گوناگون در پرتفوی سهام

با وجود تمام این چالش‌ها و بر اساس نتایج تجربی، کاربرد تنوع بخشی برای کاهش ریسک غیرسیستماتیک امکان پذیر به نظر می‌رسد. در منابع مالی، معمولا گفته می‌شود که تعداد معدودی سهم – مثلا بیش از ۱۰ سهم – می‌تواند ریسک غیرسیستماتیک را به میزان قابل توجهی کاهش دهد. برای تشکیل یک سبد متنوع، رویکردهای مختلفی وجود دارد از جمله سبد مبتنی بر ارزش بازار و سبد هم وزن.

سبد سهام متنوع و کم ریسک

برای کسب یک سود قابل قبول در بازار بورس و همچنین موفقیت در سرمایه گذاری، نیازمند داشتن یک استراتژی و شیوه عملکرد مناسب هستیم. جستجوی دقیق، قدرت تحلیل بالا، تصمیم‌گیری مناسب و صبر کردن از مولفه‌های اصلی این عملکرد است. تنوع در انتخاب سهام، یکی از راهکارهایی است که ریسک سرمایه گذاری را کاهش می دهد؛ البته برخورداری از یک پرتفوی متنوع، مدیریتی فعال را نیز طلب می‌کند و در نظر داشته باشید که سبد متنوع کمک می‌کند تا یک بازده سرمایه گذاری در سطح بازده کل بازار داشته باشید. گاهی یک شرکت و یا صنعت خاص دچار مشکل می‌شود و اگر شما سهام مرتبط با آن شرکت و یا صنعت خاص را داشته باشید، به یکباره ممکن است با افت قیمت سهام و زیان در سرمایه مواجه شوید. اینگونه ریسک ها، تاثیر مستقیمی بر کل بازار ندارند و شما با تنوع بخشیدن در خرید سهام خود، تا حدودی ریسک‌ غیر سیستماتیک را کم می‌کنید. به همین دلیل در ادامه مقاله به معرفی سبد سهام متنوع و کم ریسک می پردازیم.

سبد سهام متنوع و کم ریسک چه ویژگی هایی دارد؟

ضرورت تشکیل سبد سهام متنوع و کم ریسک بر کسی پوشیده نیست و اکثر فعالان بازار به این نتیجه رسیده اند که همواره باید از تک سهم شدن دوری کنند؛ اما سوالی که پیش می آید این است که برای تشکیل یک سبد سهام متنوع و کم ریسک، چه نکاتی را باید رعایت کنیم؟ این سوال، یک پاسخ مشخص ندارد؛ چراکه استراتژی هر فرد در بازارهای مالی مختص خود اوست. باید خاطر نشان کرد که اگر به هنگام تشکیل پرتفوی سرمایه گذاری، یک سری از نکات و ویژگی ها را ریسک‌ های گوناگون در پرتفوی سهام ریسک‌ های گوناگون در پرتفوی سهام لحاظ کنیم، می توانیم از بسیاری از ریسک های غیرسیستماتیک جلوگیری کنیم و در بلندمدت، این موضوع خود را در بازدهی و عملکرد افراد نشان می دهد.

تعداد سهام داخل سبد سرمایه گذاری

یک سبد سهام متنوع و کم ریسک متشکل از چندین سهم است و بسیاری از افراد معتقدند که هرچقدر تعداد سهام داخل پرتفو بیشتر باشد، ریسک سرمایه گذاری پایین می آید؛ در طرف مقابل، برخی از سرمایه گذاران بر این باورند که تعداد سهام داخل پرتفو نباید از یک حد مشخص فراتر رود و با توجه به شرایط بازار سرمایه و روندهای صعودی و نزولی، توصیه می کنند که سهامداران بین 3 تا 7 سهم را در سبد سرمایه گذاری خود قرار دهند.

گروه و صنایع مختلف

برای تشکیل یک سبد سهام متنوع و کم ریسک، سعی کنید از شرکت ها و گروه های مختلف استفاده کنید و توجه داشته باشید که از هر صنعت یا گروه فقط یک سهم انتخاب کنید.

به عنوان مثال، اگر تصمیم گرفته اید که در سبد سرمایه گذاری خود، 3 سهم قرار دهید، با توجه به شرایط بازار و چشم انداز سودآوری شرکت ها می توانید از 3 گروه فرآورده های نفتی، فلزات اساسی و بانک و موسسات اعتباری استفاده کنید و توجه داشته باشید که از هر گروه فقط یک سهم انتخاب کنید؛ بر فرض مثال، در گروه بانکی، اگر بین 2 نماد «وبملت» و «وتجارت» هردوی آن ها را مناسب برای سرمایه گذاری تشخیص دادید، نباید هر 2 بانک را در سبد سرمایه گذاری خود قرار دهید.

تشکیل سبد مبتنی بر ارزش بازار

در انتخاب سهم ها به این روش باید به ارزش بازار نگاه کنیم؛ در واقع، هر شرکت بورسی یک ارزش بازار مشخص دارد که از حاصل ضرب تعداد سهام شرکت در قیمت فعلی هر سهم، حاصل می‌شود. نکته مهم این است که باید نسبت ارزش بازار هر سهم را در مقایسه با سایر سهم های سبد در نظر بگیرید و به هر سهمی، وزنی متناسب با این ارزش اختصاص دهید.

به عنوان مثال، اگر ارزش بازار سهام شرکت «الف» 20 درصد بیشتر از ارزش بازار سهام شرکت «ب» باشد، وزن آن در سبد سهام نیز، باید 20 درصد بیشتر باشد. یعنی باید نسبت وزن این سهم ها در سبد، با نسبت ارزش بازار هر سهم، هماهنگ باشد.

تشکیل سبد با روش سبد هم وزن

در این شیوه، وزن همه سهم های موجود در سبد سرمایه گذاری با یکدیگر مساوی است. تفاوت این روش با روش قبلی در این است که در این شیوه، ارزش بازار مبنا قرار نمی گیرد و وزن یکسان به همه شرکت ها داده می شود. به عنوان مثال، اگر شخص سرمایه گذار 5 سهم را برای سبد خود در نظر گرفته باشد، بدون در نظر گرفتن ارزش بازار شرکت ها، 20 درصد از ارزش سبد سهام خود را به هر کدام از این شرکت ها اختصاص می دهد.

سهم های ریالی و دلاری

همانطور که می دانید، سهام شرکت های فعال در بازار سرمایه را می توان به 2 دسته سهم های ریالی و دلاری تقسیم کرد؛ سهم های دلاری قیمت گذاری جهانی دارند و سودآوری آن ها با افزایش نرخ دلار بالا می رود. در طرف مقابل، سهم های ریالی قیمت گذاری دستوری دارند و هرچند وقت یکبار افزایش نرخ می گیرند. لازم به ذکر است که فعالان بازار سرمایه معتقدند در سیکل های تورمی و زمانی که انتظارات تورمی در جامعه بالا است، سرمایه گذاری در سهم های دلاری می تواند استراتژی مناسبی باشد و در طرف مقابل، وقتی که اوضاع اقتصادی آرام است، سرمایه گذاری در سهم های ریالی می تواند گزینه بهتری باشد.

بنابراین در تشکیل یک سبد سهام متنوع و کم ریسک، می توانید از هر 2 نوع سهم های دلاری و ریالی استفاده کنید تا ریسک سرمایه گذاری شما کاهش پیدا کند.

سهم هایی با ریسک متنوع

بازار سرمایه متشکل از سهم هایی با ریسک متنوع است و سرمایه گذاران بایستی این موضوع را در نظر بگیرند و سبد سرمایه گذاری خود را به گونه ای تشکیل دهند که علاوه بر سهام شرکت های پر ریسک، از سهم های کم ریسک نیز استفاده شده باشد و افرادی که به دنبال بازدهی و سود بیشتر هستند، در تشکیل سبد سرمایه گذاری خود، ریسک بیشتری را نیز اعمال می کنند.

به عنوان مثال، ممکن است یک شخص سرمایه گذار، علاوه بر خرید شرکت های فعال در بورس اوراق بهادار تهران که صورت های مالی بهتری دارند، از سهام شرکت های موجود در بازار پایه فرابورس که صورت های مالی دقیقی ندارند نیز استفاده کند.

تشکیل سبد مبتنی بر سهام سودساز

یکی دیگر از نکات مهم در تشکیل سبد سهام متنوع و کم ریسک، استفاده از سهام شرکت های سودساز است و تجربه ها نشان داده است شرکتی که عملکرد و سودآوری مناسب دارد، در بازه های بلندمدت می تواند بازدهی خوبی را برای سهامداران به همراه داشته باشد. از طرف دیگر، یکی از مزیت های سهام سودساز، استفاده از سود مجامع است؛ در واقع وقتی که شما از سهم های سودآور در پرتفوی خود استفاده می کنید، در فصل مجامع می توانید از سود تقسیم شده این شرکت ها نیز استفاده کنید.

نکاتی در خصوص تشکیل سبد سهام متنوع و کم ریسک

• هیچ گاه تک سهم نباشید؛ همیشه سبد سرمایه گذاری خود را متنوع بچینید.
• به اخبار مربوط به بازار جهانی توجه داشته باشید؛ چراکه سودآوری و عملکرد بخش زیادی از شرکت های فعال در بورس و فرابورس به قیمت های جهانی وابسته است.
• صنایع پر بازده را شناسایی کنید و درصد مناسبی از آن ها را در سبدتان قرار دهید.
• در انتخاب سهام درون سبد از تحلیل های بنیادی و تکنیکال استفاده کنید.
• نسبت به تحلیل های سیاسی و اقتصادی حساس باشید.
• براساس شایعات و اخباری که منابع معتبری ندارند، تصمیم نگیرید.
• بدون دلیل منطقی نسبت به سهمی تعصب نورزید.

جمع بندی

تشکیل سبد سهام متنوع و کم ریسک یکی از مهمترین کارها در بازار سرمایه است و فعالان بازار باید از تک سهم شدن دوری کنند. برای تشکیل سبد سهام متنوع و کم ریسک، اختلاف نظرهایی بین فعالان بازار سرمایه وجود دارد؛ اما به طور کلی رعایت کردن نکاتی همچون تعداد سهام داخل سبد سرمایه گذاری، استفاده از سهام شرکت های فعال در گروه ها و صنایع مختلف، تشکیل سبد مبتنی بر ارزش بازار، استفاده از سهم های ریالی و دلاری و. می تواند در تشکیل یک سبد سهام متنوع و کم ریسک به فعالان بازار کمک کند.

نحوه تشکیل سبد سهام کم ریسک در بورس

تشکیل سبد سهم یا همان پرتفوی سهام مناسب در بازار بورس بسیار حائز اهمیت است، به خصوص زمانی که وضعیت بازار بورس مناسب نیست، داشتن یک سبد سهامی بهینه و کم ریسک میتواند از ضررهای شما در بازار بورس تا حدود زیادی جلوگیری کند. البته اگر نحوه تشکیل سبد سهام کم ریسک را بلد باشیم در روزهای سبز بازار سرمایه نیز سود به مراتب بیشتری نسبت به قبل کسب خواهیم کرد و این موضوع نشان می دهد که بازار بورس در هر شرایطی که بود، ما باید با توجه به اصول نحوه تشکیل سبد سهام کم ریسک در بورس، چینش پرتفوی سرمایه گذاری خودمان را به بهترین شکل انجام دهیم و مطمئنا در روزهای قرمز، ضررها کم تر و در روزهای سبز، سودها بیشتر و شیرین تر خواهد شد. پس اگر شما هم مثل من به آموزش نحوه تشکیل سبد سهام کم ریسک علاقه دارید، این مطلب شما را بصورت رایگان و با زبان ساده راهنمایی خواهد کرد.

نحوه تشکیل سبد سهام کم ریسک

موفقیت در بازار سهام مثل هر بازار مالی دیگری به انتخاب یک رویکرد مناسب و حفظ انسجام و نظم فکری نیازمند است. بدون این‌ ها، سرمایه گذاری فقط خرید و فروش‌ های بدون برنامه ای می باشد که سود یا زیان سرمایه گذار بیشتر به بخت و اقبال بستگی دارد تا به مهارت هایی مثل پشت کار در تحقیق، قدرت تحلیل، توانایی تصمیم‌ گیری و صبر و شکیبایی برای رسیدن به هدف‌ ها. در بین رویکردهای مختلف برای سرمایه گذاری در بازار سهام، تشکیل ریسک‌ های گوناگون در پرتفوی سهام یک سبد متنوع به عنوان یک روش غیر فعال ولی نسبتا مطمئن شناخته شده که میزان ریسک را کم می کند و بازده سرمایه گذاری را در سطح نزدیک به بازده کل بازار نگه می دارد.

درصورتی که تمایل دارید تا از خدمات ۲۵ درصد تخفیف کارمزد در بورس، سرمایه گذاری بر روی حق تقدم و یا فروش آن و … بهره مند شوید میتوانید از طریق لینک زیر اقدام به ثبت نام نمایید.

ولی یک سبد متنوع می تواند به یک چارچوب به منظور آزمودن توانایی‌ های یک شخص برای مدیریت دارایی بدل شود که در این صورت نمونه کامل مدیریت فعال خواهد بود. در این مطلب ابتدا در مورد اینکه چگونه یک سبد متنوع و کم ریسک بچینیم اشاره می کنیم و در ادامه ۸ نکته بسیار مهم در راستای تشکیل سبد سهام کم ریسک را معرفی کرده و مفصل توضیح می دهیم تا کاملا جا بیوفتد و در انتها نیز چندین نکته کمکی در این مسیر را معرفی می کنیم و سعی می کنیم از این مقاله نتیجه گیری مناسبی داشته باشیم، پس همچنان همراه کد بورسی بمانید.

چگونه یک سبد سهام متنوع و کم ریسک تشکیل دهیم؟

هر چقدر تعداد و نوع سهم‌ ها بیشتر باشد، بازدهی بیشتر و ریسک غیر سیستماتیک نیز کاهش می یابد. البته نکاتی را در این راستا باید مد نظر داشت؛ در انتخاب این سهام‌ ها باید، آنهایی را انتخاب کنید که از نظر بازدهی سهم، به همدیگر کم تر بستگی داشته باشند. این انتخاب نیز مهارت و دانش مخصوص به خود را نیاز دارد. به منظور خرید سهم‌ های متفاوت باید کارمزد بپردازید و این هم به نوبه خود هزینه‌ های شما را افزایش می‌ دهد.

علاوه بر این، برای مدیریت سبد باید زمان زیادی را صرف کنید و از امکانات گوناگونی استفاده کنید. برخی از بزرگان بورس داشتن بیشتر از ۱۰ سهم را در سبد سهام توصیه می‌ کنند و برخی نیز پیشنهاد می‌ کنند تا در بیشتر از ۵ صنعت مختلف حداقل ۳ سهم در سبد سرمایه گذاریتان داشته باشید. به این منظور که یک سبد متنوع تشکیل دهید، می‌ توانید از روش ها و رویکردهای مناسبی مثل رویکرد مبتنی بر ارزش بازار و یا شیوه سبد هم وزن استفاده نمایید و نکات تکمیلی دیگری هم هست که در ادامه به توضیح آن خواهیم پرداخت.

۱) تشکیل سبد با رویکرد مبتنی بر ارزش بازار

همانطور که از نام این روش مشخص است، در انتخاب سهام‌ ها به این روش باید به ارزش بازار توجه نماییم. هر شرکت بورسی یک ارزش بازار مشخص دارد که از حاصل ضرب تعداد سهام شرکت در قیمت هر سهم، به دست می اید. نکته حائز ریسک‌ های گوناگون در پرتفوی سهام اهمیت این است که باید نسبت ارزش خرید بازار هر سهم را در مقایسه با دیگر سهام‌ های سبد، در نظر بگیرید و به هر سهمی، وزنی متناسب با این ارزش، تخصیص دهیم.

به عنوان مثال چنانچه ارزش بازار سهام الف ۲۰ درصد بیشتر از سهام ب باشد، وزنش در سبد سهام نیز، باید ۲۰ درصد بیشتر باشد. یعنی باید نسبت وزن این سهام‌ ها در سبد، با نسبت ارزش بازار هر سهم، معادل باشد.

۲) تشکیل سبد با شیوه سبد هم وزن

در این شیوه، وزن تمامی سهم ها در سبد با یک دیگر مساوی است. فرق این روش با ورش قبلی در این است که به صورت کلی در این روش، ارزش بازار مبنا قرار نخواهد گرفت، لذا این روش نسبت به رویکرد مبتنی بر ارزش بازار، ساده‌ تر است.

۳) استراتژی تنوع بخشی برای کاهش ریسک

تنوع بخشی یک روش عالی برای کاهش ریسک غیر سیستماتیک به حساب می آید. ریسک غیر سیستماتیک از تاثیرات رویدادهایی ناشی می شود که به طبیعت یک شرکت یا گروه خاصی از شرکت ها مرتبط است و لزوما کل شرکت ها و یا کل بازار را به صورت مستقیم تحت تاثیر خود قرار نمی دهد.

برای مثال مدیریت ضعیف یک شرکت در توسعه بازار ممکن است باعث تضعیف موقعیت آن شرکت در برابر رقبا شده و سودآوری شرکت را به نسبت سایرین کاهش دهد و همین موضوع به افت قیمت سهم آن شرکت منجر شود. به عنوان مثال همین رویداد به صورت مستقیم بر بازده سهام شرکت های مرتبط را تحت تاثیر قرار می دهد و نه کل بازار را!

این موضوع را باید در نظر داشته باشید که تنوع بخشی به وسیله ساختن یک سبد متشکل از سهام شرکت های مختلف می تواند ریسک غیر سیستماتیک را تا حدود زیادی کم کند، اما در مقابل ریسک غیر سیستماتیک، ریسک سیستماتیک قرار دارد.

ریسک سیستماتیک به تاثیرات مجموعه ای از رویدادهای کلی بر بازده طیف وسیعی از شرکت ها و صنایع گفته می شود که به سادگی قابل پیش بینی یا کنترل نیستند. به عنوان مثال، سیاست های پولی دولت ها، عملکرد کلی اقتصاد، مناقشات سیاسی، حوادث طبیعی و تغییرات دائمی شرایط روانی بازار نمونه هایی از این رویدادها محسوب می شوند که هر یک می تواند بازده کل بازار را به صورت مثبت یا منفی تحت تاثیر بگذارد.

۴) شناسایی صنایع پربازده

کارشناسان بورسی بر این باورند که انتخاب گزیده‌ ای از سهام شرکت‌ های گوناگون، به تنهایی ریسک سرمایه‌ گذاری در بورس را کاهش نمی دهد. در حقیقت بجز تشکیل سبد سهام و متنوع‌ سازی دارایی‌ هایتان، باید به صنعتی که در آن سرمایه‌ گذاری می‌ کنید هم توجه کافی داشته باشید.

چنانچه به عنوان مثال تمام سبد سهام خود را از شرکت‌ های فلزی انتخاب کرده‌‌ اید، لازم است خیلی سریع استراتژی جامع‌ تری برای سرمایه‌ گذاری‌ خود اتخاذ نمایید، چرا که اگر اتفاقی برای شرکت‌ های فعال در حوزه صنایع فلزی رخ دهد یا سیاست جدیدی در دستور کار قرار گیرد که به ضرر این صنعت باشد و در عین حال کل سهم‌ های شما هم در این صنعت باشد، مطمئنا ریسک بالایی را متحمل شده اید و احتمال متضرر شدن شما و قرمز شدن سبد سرمایه گذاری شما در روزهای آتی بسیار قوت خواهد گرفت.

ولی چنانچه سهم شرکت‌ های فلزی را در کنار سهم شرکت‌ های پتروشیمی و صنایع مخابراتی بخرید، ریسک فعالیت‌ های اقتصادی‌ شما نیز به صورت قابل توجهی کم می شود، از همین روی توصیه می‌ شود گزیده‌ ای از صنایع پربازده را برای تشکیل سبد سهام خود انتخاب نمایید.

در این صورت چنانچه اتفاق خاصی برای یک صنعت رخ دهد، کل سرمایه شما در یک صنعیت خاص قرار ندارد که متحمل ضرر جبران ناپذیری شود و به صورت کلی بهتر است چند صنعت برتر را شناسایی و از میان آن‌ ها، شرکت‌های مطلوب‌ تر را انتخاب نمایید تا ریسک سرمایه‌ گذاری ‌شما تا حد امکان کم شود. این نکته را هم نباید از یاد ببرید که خرد کردن بیش حد سرمایه هم کار چندان درستی نیست، به این خاطر که ریسک مدیریت آن را افزایش خواهد داد، لذا سعی کنید در این راستا میانه رو باشید و افراط و تفریط را کنار بگذارید.

۵) توجه به صندوق‌‌ های قابل معامله

در کنار سبدی از سهام شرکت‌ های برتر، همچنین قادرید نسبت به خرید واحدهای سرمایه‌ گذاری صندوق‌ های قابل‌ معامله یا همان ETF های بورسی نیز اقدام کنید. صندوق‌ های ETF نوعی از صندوق‌ های سرمایه‌ گذاری به حساب می آیند که از دارایی‌ های متنوع تشکیل شده و واحدهای آن مثل سهام در بازار خرید و فروش می شود و ساختاری شبیه صندوق‌ های سرمایه‌ گذاری مشترک دارند؛ یعنی شما در طول ساعات و روزهایی که بازار معاملات سهام باز است، قادرید یک یا چند واحد از یک صندوق‌ های ETF را بخرید، یا چند واحد از آن را به فروش برسانید.

با خرید واحدهای ETF، پول خود را در صندوقی سرمایه‌ گذاری کرده اید که با استفاده از یک تیم مدیریت حرفه‌ ای، تلاش دارد تا با تشکیل پرتفویی از سهام و انواع اوراق بهادار سود به دست آورد. این نکته را هم نباید از یاد برد که صندوق‌ های قابل معامله گستره‌ ای‌ وسیع از طبقات دارایی گوناگون هستند که می‌ توانند ابزاری مناسبی برای به نتیجه رسیدن سبد اوراق بهادار شما به حساب آیند.

۶) به شایعات و شایعه‌ سازها توجه نکنید

همان طور که توجه به رسانه‌ های معتبر برای خرید یا فروش سهم و انتخاب سهام شرکت‌ های ارزنده بسیار حائز اهمیت است، نباید به اخبار رسانه‌ های غیر معتبر توجه داشته باشید و در دام شایعات و پیام‌ های غیر واقعی بیافتید! برخی مواقع دیده شده است که بعضی از افراد تاثیرگذار و پرنفوذ در بازار، بعد از خرید سهام یک شرکت خاص، اقدام به خبرسازی و شایعه‌ پراکنی برای آن می کنند تا در اصطلاح بازار را مطابق میل خود حرکت دهند، لذا در همچین مواقعی تیزبینی و تکیه‌ بر اخبار رسانه‌ های معتبر بسیار مهم است و همچنین باید سایر ابزارهای تحلیل بازار بورس را نیز به دقت مورد بررسی قرار داد تا بدین وسیله بتوانیم اخبار کذب را از اخبار واقعی تشخیص دهیم.

۷) عدم تعصب به یک شرکت یا یک سهم

این را در خاطر داشته باشید که چنانچه سهام یک شرکتی در چند سال گذشته همواره سوددهی بالایی داشته، دلیل بر این نخواهد بود که در آینده هم به همین روند مثبت خود ادامه خواهد داد! برخی از افراد با تکیه‌ بر این که سهام شرکتی در سالیان اخیر معمولا سودده بوده، بدون توجه به دیگر روش‌ های تحلیل‌ علمی، حجم زیادی از سهام شرکت‌ مذکور را می خرند و سبد سهام خود را در ریسک قرار می دهند و این در حالی است که امکان دارد تحلیل‌ ها و بررسی‌ های کارشناسی برخلاف برداشت سرمایه‌ گذار، به خرید مجدد سهام شرکت مذکور توصیه نکند!

حال گروه دیگری از معامله‌ گران تنها با توجه به این که از گذشته یک شرکت خاص را می‌ شناخته‌ اند، اغلب خرید سهام آن شرکت‌ را جزو گزینه‌ های اصلی‌ خود قرار می‌ دهند و این در حالی است که شناخت سطحی یک شرکت دلیل مناسبی برای سودآور بودن سهام آن نیست، لذا برای تشکیل بهترین سبد سهام باید معیارهای بسایری را مورد توجه قرار دهیم تا هم ریسک کمتر و هم بازدهی مناسب‌ تری را به دست آوریم.

۸) به هیچ عنوان تک سهمی نشوید!

دارایی خود را بین چند سهم تقسیم بندی کنید و از تک سهمی بودن به شدت خودداری کنید. بعضی اتفاقات تاثیر مستقیمی بر یک شرکت و سهام آن دارند، لذا تمامی شرکت ها تحت تاثیر آن رویداد قرار نخواهند گرفت. با تنوع‌ بخشی به سبد سهام می‌ توان ریسک غیر سیستماتیک را کم کرد. هر چقدر تعداد سهم‌ های یک سبد بیشتر باشد، ریسک غیر سیستماتیک نیز کاهش خواهید یافت، ولی نکته مهمی که باید در نظر داشت این است که تنوع بیش از حد سبد سهام نیز باعث چالش‌ هایی از جمله افزایش هزینه معاملاتی و صرف زمان قابل توجه برای بررسی سهم‌ های مورد نظر خواهد شد.

از طرفی تنوع بیش از حد سبد سهام می‌ تواند مدیریت و کنترل دقیق سبد را با مشکل روبرو کند. مدیریت یک پرتفوی ۴ سهمی به‌ مراتب انرژی و زمان کمتری را نسبت به یک پرتفوی ۱۰ سهمی نیاز دارد. ولی به صورت کلی تنوع‌ سازی سبد سهام امکان کاهش ریسک را برای سرمایه‌ گذار فراهم می‌ آورد. چنانچه شما نتوانید پرتفوی بهینه و مناسبی را تشکیل دهید، این امکان وجود دارد که زیان شما از ضرر تک سهمی بودن نیز بیشتر گردد. در هر صورت نباید از عدم تک سهمی، به عنوان یکی از نکات کلیدی در روش تشکیل سبد سهام غفلت کرد.

نکات طلایی برای تشکیل سبد سهام کم ریسک

• به اخبار مربوط به بازار جهانی توجه کنید.
• بدون دلیل منطقی نسبت به سهمی تعصب نورزید.
• نسبت به تحلیل های سیاسی و اقتصادی حساس باشید.
• به شایعات و اخباری که منابع معتبری ندارند، گوش فرا ندهید!
• در چیدمان سبد از سهام های صندوق‌ های قابل معامله غافل نشوید.
• در انتخاب سهام درون سبد از تحلیل های تکنیکال و بنیادی استفاده نمایید.
• هیچ گاه تک سهم نباشید. همواره سبد سرمایه گذاری خود را متنوع سازید.
• صنایع پر بازده را شناسایی کنید و درصد مناسبی از آنها را در سبدتان قرار دهید.
• تاثیر تغییر شاخص کل و شاخص هم وزن بیشتر گریبانگیر شرکت های بزرگ با سرمایه زیاد است.
• افرادی که زمان کافی یا تخصص لازم را ندارند، بهتر است از سبد سهام پیشنهادی استفاده نمایند.
• در تشکیل سبد سرمایه گذاری حتما به شاخص بورس توجه نمایید. شاخص کل و شاخص کل هم وزن را ملاک کارتان قرار دهید.
• چند صنعت برتر را شناسایی کنید و از میان آن‌ها، شرکت‌های مطلوب‌تر را انتخاب کنید تا ریسک سرمایه‌ گذاری‌ تان تا حد امکان کاهش پیدا کند.
• اگر سهام یکی از شرکت‌هایی که در آن سرمایه‌ گذاری کرده‌ اید کاهش قیمت داشت، آن افت با افزایش در قیمت دیگر سهم‌ های سبدتان جبران شود.

نتیجه گیری و کلام پایانی

موارد عنوان شده از حائز اهمیت ترین معیارهایی هستند که در نحوه تشکیل سبد سهام کم ریسک نقش پررنگی دارند و باید دقیقا مورد بررسی قرار گیرند. با توجه به این که در بورس سبدهای گوناگون سهام و اصول چیدمان آن وجود دارد، افراد باید سبد سهام مختص به خود را از نظر ریسک و مدت سرمایه‌ گذاری تشکیل دهند. در معامله، تحت تاثیر قیمت‌ های روزانه سهام قرار نگیرند و تحلیل‌ های خود را مطابق با قابلیت های شرکت، صنعت و … دنبال کنید.

به تعداد افراد فعال در بازار سرمایه، انواع گوناگونی از سبد سهام نیز وجود دارد؛ به علت این که ویژگی‌ ها و انتظارات افراد از هم متفاوت است، لذا به منظور تشکیل سبد بهینه خود اقدام به کپی برداری از سبد سهام افراد دیگر نکنید و تلاش کنید سبد منحصر به فردی را برای خود ایجاد کنید. از دیگر نکات مهم در زمینه نحوه تشکیل سبد سهام و دیگر مسائل بازار سهام کسب آموزش و تجربه است. با افزایش اطلاعات بورسی خود می‌ توان پرتفوی سهام را به شکلی چید که سرمایه و ریسک به بهترین شکل مدیریت شود.

در بازار سرمایه می بایست به صورت کاملا منطقی عمل کنید و چنانچه مطابق تحلیل‌ های خود اقدام به خرید سهمی کردید ولی در ادامه روند طبق پیش‌ بینی‌ های شما روند سهم شکل نگرفت، بهتر است هرچه سریع‌ تر اقدام به فروش آن کنید و از سهم خارج شوید چرا که این کار از ضررهای بیشتر در آینده نزدیک جلوگیری خواهد کرد. نکته مهم آخر اینکه افراد حرفه‌ ای می‌ توانند به شما در نحوه تشکیل سبد سهام و داشتن سبد سهام بهینه کمک کنند، پس اگر افراد با تجربه در اطراف خود دارید که میتوانند در این راستا به شما کمک کنند، بی شک مشورت کردن با آن ها نیز میتواند کمک کننده باشد.

پس به صورت خلاصه، با توجه به عوامل مهمی که عنوان کردیم، یک سبد سهام کم ریسک تشکیل دهیم را با این ۳ مورد حداقلی می توانیم تشکیل دهیم :

• تشکیل سبد سهام متنوع
• انتخاب سهام شرکت های معتبر
• بررسی و مشاهده وضعیت بازار جهانی

همان طور که در قولش را داده بودیم، بصورت کامل نحوه تشکیل سبد سهام کم ریسک را برای شما عزیزان توضیح دادیم.

همچنین اگر دوست دارد بدانید پرتفوی سهام چیست و استراتژی پرتفوی بهینه بورس یعنی چی نیز می توانید این مطلب را مطالعه کنید.

پرتفوی سهام چیست و استراتژی پرتفوی بهینه بورس یعنی چی؟

معنی ساده عبارت پرتفوی سهام ، سبد سرمایه‌ گذاری به طور عام و سبد سهام از ترکیب دارایی‌ های سرمایه‌ گذاری شده به وسیله یک سرمایه‌ گذار می باشد. به عبارت دیگر پرتفوی سهام یا همان پرتفولیو که به آن سبد سهام هم گفته می شود، به مجموعه سهام خریداری ‌شده به وسیله شخص سرمایه گذار در بورس گفته می شود. به عنوان مثال وقتی شما ۱۰۰ میلیون تومان از دارایی خودتون رو برای سرمایه گذاری به بورس وارد می کنید و این ۱۰۰ میلیون را بین ۴ سهم مختلف تقسیم می‌ کنید، در حقیقت یک سبد سرمایه‌ گذاری متشکل از ۴ سهام مختلف برای خود تشکیل داده ‌اید، که ارزش کل سهام های شما، همان ارزش پرتفوی یا همان سبد سهامی شما خواهد بود. اگر میخواید با پرتفوی سهام در بازار سرمایه بیشتر آشنا بشید، این مطلب آموزشی بهترین راهنما برای شماست.

پرتفوی سهام

جالب است بدانید که این اصطلاح در همه بازارهای در تمام دنیا یکی از پرکاربردترین اصطلاحات بازارهای مالی و مخصوصا بازار بورس به حساب می آید. اصطلاح “سبد سهام” یا “پرتفوی” به ترکیبی از دارایی های مالی مانند سهام، اوراق قرضه و وجه نقد می گویند که در حساب بورسی شما قرار دارد. امکان دارد که پرتفوی سهام به وسیله سرمایه گذاران انفرادی و یا به وسیله متخصصین مالی در قالب صندوق های تامینی، بانک ها و سایر موسسات مالی تشکیل و اداره گردد.

در نظر داشته باشید که به صورت کلی، سبد سهام بورس با توجه به میزان تحمل ریسک سرمایه گذار، بازه زمانی و اهداف سرمایه گذاری را طراحی و مدیریت می کند. در این مطلب آموزشی از سایت کد بورسی بنا داریم در خصوص با اهمیت و چگونگی تشکیل پرتفوی در بازار بورس اطلاعاتی را در اختیار شما قرار دهیم، پس در ادامه با ما همراه باشید تا نحوه تشکیل یک پرتفوی بورسی قدرتمند و سودده را به شما عزیزان آموزش دهیم.

منظور از پرتفوی دارایی در بورس

زمانی که شما در بورس و در سهام گوناگون اقدام به سرمایه گذاری می کنید، در حقیقت یک پرتفوی بورسی برای خود تشکیل داده اید که در آن سهام چندین شرکت مختلف قرار گرفته است و از طریق پرتفوی سهامی یا همان سبد سهامی می توانید آن ها را در یکجا جمع کرده و مدیریت کنید. وقتی هم در خصوص با مدیریت ریسک و خرید سبد سهام در بورس صحبت می شود، دقیقا منظور همین است که از خرید تک سهم و سرمایه گذاری تمام پول خود در یک سهم اکیدا خودداری کنید و به جای آن کل سرمایه خود را به ۳، ۴ و یا حتی ۵ قسمت تقسیم بندی کنید و هر بخش را در یک شرکت سرمایه گذاری نمایید.

درصورتی که تمایل دارید تا از خدمات ۲۵ درصد تخفیف کارمزد در بورس، مشاوره خرید … بهره مند شوید میتوانید از طریق لینک زیر اقدام به ثبت نام نمایید.

در تشکیل پرتفوی سهام شما باید از دانش تحلیلی شامل؛ تحلیل فاندامنتان یا همان بنیادی سهام و همین طور تحلیل تکنیکال آن آگاهی داشته باشید. همچنین زمانی که قصد دارید هر قسمت از سرمایه خود را روی یک شرکت سرمایه گذاری کنید، به این منظور که اصول متنوع سازی را رعایت کنید، احتیاج است شرکت هایی را که انتخاب می کنید در چند صنعت گوناگون بورسی باشند تا سبد سهامی شما متنوع تر و در برابر ریزش ها و اصلاحات بازار مقاوم تر شود. همچنین قادر هستید قسمتی از سهام خود را به شرکت های بزرگ بازار و قسمتی دیگر را به شرکت های کوچک و پر نوسان اختصاص دهید.

فرق پرتفوی سهام با پرتفوی لحظه ای و ارزش پرتفوی در چیست؟

1. پرتفوی سپرده گذاری یا سبد سهامی: همانطور که پیش تر هم گفته شد، دارایی واقعی شما نزد کارگزار ناظر را به شما نشان می دهد. چنانچه شما سهمی را برای اولین بار به وسیله هر کارگزاری خریداری کرده باشید، تعداد سهامی که از طریق آن کارگزاری خریده اید، در این بخش نمایش داده خواهد شد و شما می توانید آن ها را مدیریت کنید.
2. پرتفوی لحظه ‌ای: پرتفوی لحظه ای، وضعیت سود/زیان دارایی های تحت مدیریت شما را در لحظه و به صورت آنلاین نشان می دهد. در پرتفو لحظه ای تعداد دقیق سهامی را که در مدیریت شماست و مالک آن هستید به نمایش در خواهد آمد.
3. ارزش پرتفوی : به ارزش مالی و نقدی پرتفوی هر فرد حقیقی یا حقوقی، ارزش پرتفوی گفته می شود. شایان ذکر است که به منظور قیمت ‌گذاری شرکت ‌های سرمایه‌ گذاری پذیرفته‌ شده در بورس اوراق بهادار، حائز اهمیت ‌ترین عامل، ارزش پرتفوی این شرکت‌ ها خواهد بود.

نکات مهم برای تشکیل سبد سهام مناسب در بورس

انواع روش های سرمایه ‌گذاری در بورس ریزه‌ کاری ‌های بسیاری در خود دارد که اگر آن‌ ها را فرا بگیرید؛ جذابیت سرمایه‌ گذاری در بازار سرمایه برای شما عزیزان چند برابر خواهد شد. هر فردی شروع به سرمایه گذاری در بازار بورس می کند، می‌ خواهد تکنیک ‌های سرمایه‌ گذاری و خرید سهام شرکت ‌های پربازده بورسی را بشناسد و در آن ‌ها سرمایه‌ گذاری نماید؛ ولی چطور می ‌توان حساب ‌شده و دقیق در بازار سرمایه قدم برداشت و بهترین سبد سهام را تشکیل داد؟ در پاسخ باید گفت که تشکیل بهترین سبد سهام، روش‌ های علمی و تجربی متعددی دارد که در ادامه ۶ مورد از آن‌ ها برای شما عزیزان عنوان خواهیم کرد :

۱) هیچ وقت بر روی یک سهم سرمایه گذاری نکنید

این طور فرض کنید که سبد سهام خود را تنها از یک صنعت خاص تشکیل داده اید، به عنوان مثال تنها در شرکت های دارویی یا خودرویی سرمایه گذاری کرده اید. در صورت رکود در آن صنعت، در همه سهام موجود در پرتفوی خود متضرر می شوید، پس پیشنهاد می ‌شود حتما تنوع را رعایت نمایید و سبد معاملاتی خود را از سهام شرکت‌ های متنوع پر کنید. البته این موضوع را در خاطر داشته باشید که آن ‌قدر تنوع سهام را زیاد نکنید تا بعد در مدیریت پرتفوی خود دچار مشکل شوید.

۲) صنایع پر بازده را برای تشکیل پرتفوی سهام در نظر بگیرید

در هنگام تشکیل پرتفوی، اول صنایع پر بازده را بشناسید و در ادامه از بین آن ها صنایع پرتفوی خود را انتخاب نمایید. این نکته را در خاطر داشته باشید که بدون مطالعه شرکت ها و انتخاب سهام های گوناگون و تصادفی نیز امکان دارد ضرر کنید و همین طور سود، بنابراین نیاز است با تشخیص صنایع مطلوب جلوی ضرر را بگیرید. با این کار تا حدود زیادی قادرید ریسک سرمایه گذاری در بورس را کم کنید.

۳) شاخص بورس را همیشه در نظر داشته باشید

چنانچه به‌ جای صندوق‌ های سرمایه ‌گذاری مشترک، سرمایه گذاری مستقیم را انتخاب کرده ‌اید، باید حواستان به موارد بسیاری باشد که ریسک فعالیت ‌های شما در بازار بورس را کم کند و در عین ‌حال بازدهی مطلوبی هم کسب کنید. یکی از نکات حائز اهمیت در راستای تشکیل سبد سهام و انتخاب سهام با بازدهی بالا، توجه به شاخص بورس خواهد بود. برای تحلیل آسان اطلاعات بازار بورس، کافی است به دو شاخص مهم بازار بورس یعنی؛ “ شاخص کل بورس ” و “ شاخص کل هم‌ وزن ” بیشتر توجه داشته باشید.

این موضوع را در خاطر داشته باشید که افرادی که تمایل به سرمایه ‌گذاری در شرکت ‌های بزرگ دارند، بهتر است با دقت بیشتری به تغییرات شاخص کل بازار بورس توجه داشته باشند؛ ولی درباره شاخص کل هم ‌وزن هم همان ‌طور که مستحضرید مربوط به تغییرات همه شرکت ‌های بورسی با وزن یکسان شرکت ها می باشد.

۴) شرکت مناسب را برای تشکیل پرتفوی سهام انتخاب کنید

هیچ زمان نمی توان به صورت قطعی گفت که چه شرکتی برای سرمایه گذاری بهتر هستند؛ به خاطر این که عوامل بسیار زیادی روی این مسئله موثر است. به‌ صورت کلی می ‌توان این طور بیان داشت که چنانچه روش‌ های تحلیل بازار سرمایه با تکیه‌ بر تحلیل‌ های‌ تکنیکال یا بنیادی را دنبال کنید تا حدود زیادی ادامه راه برای شما روشن می باشد؛‌ ولی چنانچه هیچ‌ کدام از ابزار های تحلیلی بیان شده را نمی ‌شناسید، نیاز است که به متخصص در این زمینه روی آورده و هم زمان به یادگیری مبانی سرمایه گذاری در بورس بپردازید.

۵) وزن سرمایه ‌گذاری در سهام را منطقی در نظر بگیرید

توزیع مناسب وزن سرمایه از حائز اهمیت ترین معیار ها در تشکیل سبد سهام و سرمایه گذاری در بورس به شمار می رود. به عنوان مثال پرتفوی یک معامله گر از ۵ سهم متنوع تشکیل می شود، ولی ۷۰ درصد وزن سرمایه خود را به یک سهام خاص اختصاص داده است. بنابراین در حقیقت رعایت تنوع در این سبد هیچ اثری در کاهش ریسک نخواهد داشت. پیشنهاد داریم حجم معاملات خود را به طور مناسب بین سهام توزیع فرمایید.

۶) به سهام شرکت ها تعصب نداشته باشید

بعضی افراد بخاطر این که در گذشته سهام یک شرکت خاصی را خریداری کرده و از آن سود کسب کرده اند در همه حال آن را یکی از حائز ترین گزینه های خود در سبد سهام می دانند. گفتنی است که در تشکیل پرتفوی مواردی مختلفی اثرگذار است و باید با شناخت سطحی و سود های تصادفی نسبت به سهم شرکتی نگاه متعصب آمیز نداشته باشیم. حتی سودآور بودن یک سهم معینی در چند سال متمادی نشانه ای بر پر بازده بودن آن در این زمان نمی باشد. پیشنهاد می شود پس از بررسی تمام دلایل علمی، یک سهم را در سبد معاملاتی خود قرار دهید.

نتیجه گیری نهایی

سبد سهام یا پرتفوی بورس ترکیبی از سهام های گوناگون است که معامله گر اقدام به خرید آنها کرده است. پرتفوی یک کلمه فرانسوی است و به معنی سبد سهامی می باشد. در نظر داشته باشید که هدف اصلی از تشکیل سبد سهام استفاده مناسب از سهام صنایع گوناگون برای تقسیم ریسک سرمایه گذاری است. در این باره این ضرب المثل قدیمی می گوید: “همه تخم مرغ های خود را در یک سبد یکسان نچینید” به خاطر این که در صورت شکستن سبد، تمام تخم مرغ ها شما هم تماما شکسته خواهند شد. توجه داشته باشید که تشکیل پرتفوی باعث کاهش ریسک سرمایه گذاری در بورس خواهد شد.

در انتها باید گفت که به صورت کلی، در بازار سرمایه بهتر است منطقی و دور از هر گونه برخورد احساسی عمل کنیم. قرار نیست دائما تحلیل ‌های شما درست باشند و سود کنید و بازار ریسک‌ های گوناگون در پرتفوی سهام هم صعودی باشد. چنانچه قصد دارید یک ‌قدم حساب ‌شده بردارید،‌ در مرحله ابتدایی می بایست اشتباه‌ خود را بپذیرید و در مرحله بعدی تصمیم منطقی ‌تری را برای اصلاح آن در دستور کار خود قرار دهید. نکته بعدی این است که برای تشکیل سبد سرمایه و شروع سرمایه گذاری، حتما باید از کارشناسان این زمینه کمک گرفته و آموزش های لازم را در همین سایت و به صورت کاملا رایگان ببینید.

امیدوارم که این مطلب راهنمای بورسی توجه شما را جلب کرده باشد، هر گونه سوال و یا موردی بود از بخش ارسال نظرات و دیدگاه ها با ما به اشتراک بگذارید.

استراتژی های تشکیل یک پرتفوی کم ریسک و متنوع

همانطور که می‌دانید، در هر بازار و کشوری استراتژی‌های متفاوتی برای تشکیل پرتفوی وجود دارد. حتی در یک بازار مشخص هم استراتژی سرمایه گذاری در طول زمان یکسان نیست و با گذشت زمان این استراتژی تغییر خواهد کرد. اما موضوعی که همه سرمایه گذاران مطرح دنیا روی آن اتفاق نظر دارند، کاهش ریسک سرمایه گذاری با متنوع سازی سرمایه گذاری یا تشکیل پرتفوی است. در این مقاله تصمیم داریم تا شیوه‌های رایج متنوع سازی پرتفوی را برای شما توضیح دهیم.

استراتژی های تشکیل یک پرتفوی کم ریسک و متنوع

موفقیت در بازار سهام شرکت‌ها مانند هر بازار دیگری نیاز به انتخاب یک رویکرد مناسب و حفظ نظم فکری دارد. بدون این‌ها، سرمایه گذاری تنها خرید و فروش‌های بدون برنامه‌ای خواهد بود که سود یا زیان سرمایه گذار را بیشتر به بخت و اقبال وابسته می‌سازد تا به مهارت‌هایی مانند پشت کار در تحقیق، قدرت تحلیل، توانایی تصمیم گیری، صبر و شکیبایی برای رسیدن به هدف‌ها و مواردی از این دست.

در میان رویکردهای گوناگون برای سرمایه گذاری در بازار سهام، تشکیل سبد متنوع به عنوان یک روش غیر فعال اما به نسبت مطمئن شناخته شده است. استفاده از این روش، میزان ریسک را کاهش می‌دهد و بازده سرمایه گذاری را در سطحی نزدیک به بازده کل بازار نگه می‌دارد. اما یک سبد متنوع می‌تواند به چارچوبی برای آزمودن توانایی‌های یک شخص برای مدیریت دارایی تبدیل شود که در این صورت به نمونه‌ای کامل از مدیریت فعال تبدیل خواهد شد.

مقاله پیش رو ابتدا در مورد اصل تنوع بخشی و سازوکار ساخت و مدیریت سبد متنوع توضیح می‌دهد. در ادامه نیز به سراغ روش‌هایی می‌رویم که یک سهامدار می‌تواند با استفاده از آنها توانایی‌های تحلیلی و مدیریتی خود را در چارچوب یک سبد متنوع به کار بگیرد و علاوه بر کاهش سطح ریسک، توان خود را روی کسب بازده بیشتر از بازار متمرکز کند.

تنوع بخشی، میانبری برای کاهش ریسک

«تنوع بخشی» یکی از روش‌های متداول برای کاهش ریسک غیرسیستماتیک به شمار می‌رود. ریسک غیرسیستماتیک از تاثیرات رویدادهایی ناشی می‌شود که به طبیعت یک شرکت یا گروه خاصی از شرکت‌ها مرتبط است. معمولا این گونه رویدادها کل شرکت‌ها یا کل بازار را تحت تاثیر خود قرار نمی‌دهد. به عنوان مثال، یک تصمیم دولت ممکن است هزینه‌های یک صنعت خاص را افزایش دهد و در نتیجه قیمت سهام شرکت‌های آن صنعت کاهش یابد یا مدیریت ضعیف یک شرکت در توسعه بازار ممکن است سبب تضعیف موقعیت آن در برابر رقبا شود، سودآوری را نسبت به بقیه کاهش دهد و همین موضوع به افت قیمت سهم آن شرکت منجر شود. اما هر یک از این رویدادها به طور مستقیم بر بازده سهام شرکت‌های مرتبط اثر می‌گذارد نه کل بازار. تنوع بخشی از طریق ساختن یک سبد متشکل از سهام شرکت‌های مختلف می‌تواند ریسک غیرسیستماتیک را کاهش دهد.

در مقابل ریسک غیرسیستماتیک، ریسک سیستماتیک قرار دارد. ریسک سیستماتیک به تاثیرات مجموعه‌ای از رویدادهای کلی بر بازده طیف گسترده‌ای از شرکت‌ها و صنایع گفته می‌شود که به سادگی قابل پیش بینی یا کنترل نیستند. به عنوان مثال، سیاست‌های مالی و پولی دولت‌ها، عملکرد کلی اقتصاد، مناقشات سیاسی، حوادث طبیعی، و تغییرات دائمی شرایط روانی بازار یا به اصطلاح «جو بازار» نمونه‌هایی از این رویدادها هستند که هر یک می‌تواند بازده کل بازار را به صورت مثبت یا منفی تحت تاثیر قرار دهد. ریسک سیستماتیک با تنوع بخشی قابل کاهش نیست. این ریسک مربوط به زمانی است که سرمایه گذار با هدف کسب سود وارد یک بازار می‌شود و آن را می‌پذیرد. به همین دلیل به ریسک سیستماتیک در اصطلاح «ریسک بازار» هم گفته می‌شود.

چه راه‌هایی برای تنوع بخشی در سبد سهام وجود دارند؟

در تئوری، هر چه قدر تعداد سهم‌های یک سبد بیشتر و وابستگی بازده سهم‌ها به هم کمتر یا حتی منفی باشد، ریسک غیرسیستماتیک هم کمتر می‌شود. اما تنوع بخشی در عمل با چالش‌هایی مثل «هزینه» همراه است. حتی اگر یک سرمایه گذار بتواند سهام تمام شرکت‌های بورسی را خریداری کند در عمل هزینه‌های معاملاتی یا همان کارمزدها آن قدر بالا می‌رود که مزیت‌های ناشی از تنوع بخشی را بی‌معنا می‌کند. علاوه بر این، اداره یک سبد بزرگ از سهام نیاز به صرف زمان و امکانات قابل توجه دارد. همچنین موضوعاتی مانند تعیین وابستگی بازده سهم‌ها به هم حتی در تئوری هنوز یک چالش است.

با وجود تمام این چالش‌ها و بر اساس نتایج تجربی، کاربرد تنوع بخشی برای کاهش ریسک غیرسیستماتیک امکان پذیر به نظر می‌رسد. در منابع مالی، معمولا گفته می‌شود که تعداد معدودی سهم – مثلا بیش از ۱۰ سهم – می‌تواند ریسک غیرسیستماتیک را به میزان قابل توجهی کاهش دهد. برای تشکیل یک سبد متنوع، رویکردهای مختلفی وجود دارد از جمله سبد مبتنی بر ارزش بازار و سبد هم وزن.

سبد مبتنی بر ارزش بازار

در این سبد، وزن سهام هر شرکت در سبد با توجه به ارزش بازار آن شرکت در مقایسه با دیگر سهم‌های سبد تعیین می‌شود. مثلا اگر ۱۰ سهم با بیشترین ارزش بازار انتخاب شده و ارزش بازار سهم اول نسبت به سهم دوم ۱۵ درصد بیشتر باشد، وزن سهم اول در سبد هم باید ۱۵ درصد بیشتر از وزن سهم دوم باشد. ارزش بازار شرکت برابر تعداد کل سهام شرکت ضرب در قیمت آن سهم است. وزن هر سهم در سبد هم با توجه به نسبت ارزش خرید آن سهم به کل ارزش سبد مشخص می‌شود.

مثلا فرض کنید یک میلیون تومان برای خرید ده سهم جهت تشکیل یک سبد در نظر گرفته شده است. در این صورت اگر ۱۰۰۰ سهم یک شرکت به قیمت ۲۰۰ تومان خریداری شود ارزش خرید آن سهم ۲۰۰ هزار تومان و وزن آن سهم در سبد معادل ۲۰ درصد است (۲۰۰هزار تومان تقسیم بر یک میلیون تومان). برای اینکه این سبد یک سبد مبتنی بر وزن بازار باشد باید نسبت وزن سهم‌ها در سبد با نسبت ارزش بازار شرکت‌های مربوط به هر سهم موجود در سبد مطابقت داشته باشد.

سبد هم وزن

ساختار این سبد ساده است. چون وزن تمام سهم‌ها در سبد بدون توجه به اینکه ارزش بازار شرکت‌های مربوطه چقدر است با یکدیگر برابر هستند. مثلا در همان سبد یک میلیون تومانی باید ۱۰۰ هزار تومان برای خرید هر یک از ده سهم اختصاص داده شود. خود سهم‌ها می‌توانند از میان بزرگ‌ترین شرکت‌ها بر اساس ارزش بازار انتخاب شوند.

ترتیبی که برای خواندن مقالات آنچه یک سرمایه گذار بورس باید بداند (مفاهیم و اصطلاحات مهم بورس) به شما پیشنهاد میکنیم:

همه چیز درباره "تعداد سهام پرتفوی" که باید بدانید! [آپدیت 1400]

یکی از مواردی که باید پیش از ورود به هر کاری از آن اطلاع پیدا کنید، اصطلاحات مختص به آن بازار است. هر نوعی از کسب و کار در دل خودش پر است از اصطلاحات این چنینی که ما تصمیم داریم در این مقاله به یکی از پرکاربردترین این اصطلاحات یعنی تعداد سهام پرتفوی و سایر اطلاعات موجود در این باره بپردازیم.

ابتدا پیش از رفتن به سراغ اصل مطلب و توضیح درباره تعداد سهام پرتفوی باید بگوییم که سبد در واقع به مجموعه سهم‌هایی گفته می‌شود که در پرتفوی شما وجود دارد. در ادامه این مقاله هم می‌خواهیم به ریسک‌های موجود در سبد سهام و اینکه نحوه تشکیل این سبد چگونه است بپردازیم. پس تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.

تعداد سهام پرتفوی باید چقدر باشد؟

پرتفوی که در واقع به آن سبد سهام هم گفته می‌شود، در برگیرنده تعداد بسیار متنوعی از سهام‌هایی است که شما خریداری کرده‌اید. تعداد سهام پرتفوی هم در واقع یک معیار شخصی است. یا تمایل دارید که ریسک زیادی کنید و سهام کمتری داشته باشید، یا ترجیح می‌دهید ریسک کمتری کنید و تعداد سهام بیشتری داشته باشید.

اما در واقع این‌که چه تعداد سهمی در سبد سهامتان وجود داشته باشد، بستگی به نوع و میزان سرمایه‌ای است که در اختیار دارید. در وهله اول باید در نظر بگیرید که همه تخم مرغ‌های خودتان را در یک سبد نگذارید. سرمایه خودتان را بین چند سهم مشخص که از بنیان و اصالتشان اطلاع کافی دارید پخش نمایید.

آن‌قدرها هم این سرمایه را پخش نکنید که سود ناچیزی از سهام‌ها به دستتان برسد. اغلب داشتن 5 تا 8 سهم در سبد سهام کفایت می‌کند. البته بازهم ذکر این نکته را مفید می‌دانیم که بگوییم، بسته به میزان سرمایه خودتان مثلاً 50 میلیون خوب است که 5 سهم 10 میلیونی داشته باشید. یا با 30 میلیون خوب است که سه سهم 5 تومانی یا دو سهم 15 میلیونی داشته باشد.

تعداد سهام پرتفوی در واقع یک امر کاملاً شخصی است که خودتان باید بسنجید و تصمیم بگیرید که به دنبال چه چیزی در بازار هستید و طبق همان استراتژی شخصی هم که دارید اقدام به خرید کنید.

بازدهی پرتفوی سهام یعنی چه؟

پرتفوی چیست؟ بازدهی را که یک سرمایه گذار انتظار دارد در مدت زمان معینی از ترکیب چند دارایی کسب کند، بازدهی مورد انتظار آن پرتفوی گویند. بازدهی در واقع عبارت است از اینکه در مدت زمان مشخص این تعداد از سهام‌هایی که قرار است در پرتفوی ما باشند چه مقدار سود سهام عاید ما می‌کنند. برای حساب کردن این عایدی هم در سبد پرتفوی خود یک فرمول مشخص ساده وجود دارد که به راحتی می‌توانیم از آن استفاده کنیم. این فرمول به طریق زیر است:

R: بازدهی کل سبد دارایی w: درصد هر سهم از سبد دارایی r:در پرتفوی بازدهی هر سهم

اگر بخواهیم این را تا حدی ساده‌تر بیان کنیم، باید بگوییم که بازدهی یک سبد دارایی در پرتفوی شخصی‌تان عبارت است از میانگین موزون سود هر سهم در پرتفوی. این ساده‌ترین و کاربردی‌ترین تعریفی است که می‌شود از این موضوع داشت.

ریسک پرتفوی در تعداد سهام پرتفوی چه مقدار است؟

اصلی‌ترین دلیلی که می‌شود در یک استراتژی برای چیدمان پرتفوی سهام به آن اشاره داشت، ریسک است. علی‌رغم بازدهی که در آن ریسک برابر بود با میانگین موزون هر یک از اوراق بهادار، اینجا عوامل متعددی دخیل هستند، از جمله:

• نسبت موجود بین هریک از دارایی‌های که در سبد سهام یا پرتفوی موجود است.
• انحراف معیار هر یک از دارایی‌هایی که در پرتفوی شما موجود است.
• مقدار نزدیکی میان اقلام متنوع دارایی‌های پرتفوی شما که از لحاظ مقدار بازدهی هر یک برایش باید به محاسبه کوواریانس میان دارایی‌ بپردازیم.

همان‌طوری که اشاره شد، کوواریانس در اصل چگونگی ارتباط میان نرخ بازدهی سهام گوناگون در پرتفوی سبدتان است، به صورتی که اگر رابطه مستقیمی بین این‌ها باشد، مقدار کوواریانس مثبت می‌گردد و اگر هم این عوامل دارای رابطه معکوس باشد، کوواریانس در اصل حالت منفی دارد. حالا حالت منفی هم به این معنی است که اگر بازدهی بین دو سهم از سبد سهامتان کاهش یابد، ریسک کل پرتفوی شما هم کم می‌گردد.

ریسک‌ های گوناگون در پرتفوی سهام

همان‌طور که می‌دانید ریسک‌های گوناگونی در بازار وجود دارد که هرکدامشان هم دارای روش گوناگونی هستند.

ریسک غیر سیستماتیک

به این ریسک، ریسک قابل اجتناب هم می‌گویند. یک سری از موارد متفاوت نظیر تغییرات میزان فروش و سهم بازار، ساختارهای مربوط به هزینه شرکت، تغییر و تحولات مدیریتی، نوع بازاری که شرکت فعالیتش را در آن شروع کرده است و . در ایجاد این نوع از ریسک بسیار مؤثر هستند. مطالعه مقاله "رفتارشناسی بازار سهام" میتواند مفید باشد.

همان‌طور که گفته شد برای اینکه بتوانید در مقابل این نوع ریسک مقاومت کنید، باید تعداد موجودی سهام خودتان را در پرتفوی افزایش بدهید. برای اینکه بدانید تنوع سبدتان به چه شکلی باید باشد، راه‌حل‌های گوناگونی وجود دارد که در ادامه این مقاله به آن‌ها خواهیم پرداخت:

1. تنوع بخشیدن به سهام شرکت‌های گوناگون در سبد

برای این‌که ضرر کمی متحمل شوید و ریسک سهام را در شرایط بی‌ثباتی بازار حفظ کنید یک سری راه حل وجود دارد که می‌توانید از تک سهم شدن رهایی پیدا کنید:

• سبدی که بر ارزش بازار مبتنی شده

در مدل اول، باید بدانید که سهمی که ارزش بیشتری در بازار دارد، در سبد دارایی شما هم وزن زیادتری خواهد داشت. اینکه ارزش و وزن سهم نسبت به ارزش کلی سبد شما در زمان خرید هم مشخص می‌شود، امری است که نباید فراموش کرد. این‌طور می‌شود مثال زد که اگر ارزش کل یک سبد به مبلغ 100 میلیون تومان باشد و از یک سهم 10 میلیون تومان داشته باشیم؛ ارزش آن ده درصد کل سبدتان است.

همچنین باید گفته شود ارزشی که هر سهم در بازار دارد، از حاصل ضرب قیمت پایانی هر سهم در تعداد کل سهام شرکت حاصل می‌شود.

فکر کنید قرار است سبدی تشکیل دهید که در آن سهم‌هایتان باید طبق ارزشی که هر سهم در بازار دارد بچینید، در این جا باید ابتدا ارزش هریک از سهام‌های موجود در بازار را بسنجید. سپس اگر ارزش سهم الف 10 درصد بیشتر از سهام دال باشد، در سبد هم باید ارزش سهام الف شما ده درصد بیشتر از ارزش سهام دال باشد.

اما ساختار سبد هم‌وزن ساده‌تر است. پس از تحلیل و بررسی سهام بازار، چند سهم را انتخاب کرده و منابع مالی خود را به‌صورت مساوی بین آن‌ها تقسیم می‌کنیم. در این حالت وزن سهام مختلف پرتفوی برابر است. به‌عنوان مثال اگر صد میلیون تومان پول داشته باشیم و ده سهم را انتخاب کنیم، برای خرید هر یک ده میلیون تومان اختصاص می‌دهیم.

2. تنوع سرمایه گذاری در صنایع مختلف

اما این را هم بدانید، فقط اینکه متناسب با وزن سهام اقدام نمایید تا سبدی جمع کنید کفایت نمی‌کند، علاوه بر اینکه تنوع دارایی را مدنظرتان قرار می‌دهید باید بدانید که باتوجه‌ به موقعیت کشور و سطح اقتصاد خرد در برابر سرمایه‌گذاری‌های صورت پذیرفته در صنایع گوناگون باید تنوع ایجاد نمود. به بیان دیگر به جای اینکه چند سهم در یک صنعت انتخاب کنید، باید سهام‌های مختلف از صنایع گوناگون بخرید و در سبدتان نگهدارید.

ریسک سیستماتیک

در قسمت قبل دریافتیم که اگر برای سرمایه‌گذاری خود تنوع را در نظر بگیریم، به راحتی می‌شود ریسک غیر سیستماتیک پرتفوی را تا حد بسیار زیادی کاهش داد. ولی بخشی از این ریسک را هیچ‌گاه نمی‌شود جبران کرد. همچنین با خیلی از روش‌های گوناگون مطرح هم نمی‌توان این کار را انجام داد. این ریسک در برگیرنده کلیه سهام‌های بازار می‌شود که عبارت است از تحولات در عرصه بین‌المللی که به طور مستقیم روی شرایط سیاسی و اقتصادی مملکت تأثیر می‌گذارد. بیکاری و حوادث قهریه را هم در کنار این موارد جای بدهید.

اگر طبق موارد بالا یک پرتفوی بچینید که هم از نظر تعداد در صنایع و هم از نظر وزن آن در بازار معیارهای گفته شده را به نوعی دارا باشد به طور جدی بخش ریسک غیر سیستماتیک را به نحو مؤثری کاهش داده‌اید. اما ریسک سیستماتیک همچنان سنگینی بیشتری بر روی سبد سهامتان دارد. جهت مشخص کردن ریسک سیستماتیک در سبد پرتفوی از شاخص β بهره‌برداری می‌شود.

در این حالت است که اغلب ریسک سیستماتیک سهام‌های موجود در سبدتان با ریسک کل بازار یکسان تلقی می‌شود. جهت حساب نمودن β از شاخص کل بهره‌برداری می‌شود. ضریب بتا از رابطه ذیل حاصل می‌گردد:

شاید بتوان این‌طور گفت که در اصل ضریب بتا نوسان بازدهی و همچنین درجه تغییر پذیری آن در نسبت تغییراتی که در بازار و شاخص بورس اتفاق می‌افتد، ریسک سیستماتیک در برابر ریسک کل بازار بورس و اوراق بهادار سنجیده می‌شود. اگر هنوز به خوبی نمی دانید شاخص بورس چیست مطالعه مقاله "شاخص کل هم وزن بورس چیست" را به شما پیشنهاد می کنیم.

به عبارتی با این ضریب در واقع می‌شود تا میزان تغییرات بازدهی یک سهم را در برابر تغییراتی که در شاخص کل اتفاق می‌افتد، اندازه‌گیری نمود. ضریب β را می‌توان در ۳ حالت مورد بررسی قرار داد:

1. اگر β کمتر از 1 تصور شود، ریسک سیستماتیک سهم مورد نظرتان کمتر از ارزش آن در بازار است و به دنبال تغییرات بازدهی سهم، کمتر از بازدهی را در بر می‌گیرد که شاخص کل نشان می‌دهد. این نوع از سهام‌ها اغلب در موقعیت‌های رکودی حاکم بر بازار که شاخص هم نوعی روند نزولی را نشان می‌دهد، مناسب است.
2. اگر β برابر 1 باشد، این در حالتی است که شاخص بازار برابر با بازدهی سهم در آن حالت است. اغلب بیشتر صندوق‌های سرمایه‌گذاری این ترکیب را برای دارایی‌های در اختیارشان تداعی می‌کنند. در این شرایط همچنین ریسک سیستماتیک سهم مساوی است با ریسک سیستماتیکی که در آن زمان در بازار موجود است.
3. اگر β بزرگ‌تر از 1 باشد، در این شرایط هم ریسک سیستماتیک سهام پرتفوی زیادتر از ریسک موجود در بازار است. در نهایت انتظار بازدهی سهم، بیشتر از چیزی است که شاخص بازار نشان می‌دهد. این ترکیب از نگهداری سهام برای بازده‌هایی خوب است ریسک‌ های گوناگون در پرتفوی سهام که روند شاخص کل به صورت صعودی است. اگر درباره بازدهی سهام به دنبال اطلاعات بیشتری هستید مطالعه مقاله "محاسبه بازده سرمایه گذاری در بورس" را پیشنهاد می کنیم.

و در آخر .

همیشه به دنبال این باشید که دانشتان را در بازار گسترش بدهید و مدام در حال آموزش و کسب مهارت باشید تا دچار ضرر و زیان سنگین نشوید. بازار مدام در حال نوسان و تغییرات است و کسی در این بازی بازنده است که بدون سواد و مهارت کافی وارد بازی بازار می‌شود.