چشمانداز دلار در سال2021 | عوامل کاهش ارزش اسکناس آمریکایی
در آستانه سال2021 میلادی گمانهزنیها درباره چشمانداز دلار هم آغاز شده است.
مجله افیکسکار : در حالی که در ابتدای پاندمی کرونا، دلار به یکی از مقاصد امن داراییها بدل شده بود، شاخص دلار امریکا در ماه مارس به قله ۹۹/ ۱۰۲ واحدی رسید اما پس از آن تیرهروزیهای دلار امریکا بهدلیل اقدامات انبساطی کاخ سفید و فدرال رزرو آغاز شد و با ادامه روند نزولی، در هفتههای اخیر حتی شاخص دلار به زیر مرز ۹۰ واحدی هم رسید که پایینترین ارزش دلار امریکا در ۳۰ ماه گذشته بوده است.
«بالا» و «پایین» دلار ۲۰۲۱
حال که سال ۲۰۲۰ میلادی رو به پایان است، گمانهزنیها درباره چشمانداز ارزش دلار در سال آینده هم آغاز شده است. تحلیلگران بر این باورند که در فصل اول سال آتی، دلار شانس جبران ضررهای ماههای پیش را تا حدودی داراست.
عوامل افزایش ارزش دلار :
افزایش تعداد مبتلایان به کرونا در امریکا، احتمال وضع قرنطینه بهدلیل وخامت اوضاع پاندمی و اختلال در روند ریکاوری اقتصادی در فصل اول ۲۰۲۱ از جمله عواملی هستند که میتوانند در فصل اول سال آینده موجب صعود موقتی ارزش دلار امریکا شوند.
عوامل کاهش ارزش دلار :
اما تصویر کلی روند دلار در سال آینده، با اجماع تحلیلگران اقتصادی، روندی نزولی است. چاپ قابلتوجه پول، تورم احتمالی، ریکاوری اقتصاد جهانی، افزایش تمایل به ریسک سرمایهگذاران و سیاستهای پولی انبساطی فدرال رزرو عواملی هستند که در کنار هم تحلیلگران را به این باور رسانده است که در سال آینده روند نزولی دلار امریکا ادامه خواهد داشت.
دو روند متفاوت در ۲۰۲۰
تحلیلگران بر این باورند که روند ارزش دلار امریکا در سال ۲۰۲۱ میلادی، نزولی است. دو عامل اصلی سبب شده تا ازنظرکارشناسان اقتصادی، دلار همچنان به روند نزولی خود در سال آینده ادامه بدهد.
در حالی که دلار در امسال میلادی بیش از ۶ درصد از ارزش خود را از دست داده است،. در سال پیشرو بهدلیل ریکاوری اقتصاد جهانی و تمایل بیشتر سرمایهگذاران به سرمایهگذاری در بازارهای با ریسک بالاتر فشار بیشتری را متحمل خواهد شد.
از سوی دیگر پیشبینی میشود که چشم انداز دلار ایالات متحده فدرال رزرو همچنان سطح نرخ بهره خود را در سطح صفر درصد ثابت نگه دارد. این اقدام انبساطی نیز فشارها بر پول امریکا را افزایش خواهد داد.
بسیاری از تحلیلگران در ابتدای سال ۲۰۲۰ انتظار داشتند که روند نزولی دلار بهدلیل خاصیت پناهگاه امن بودنش متوقف شود. این باور در ماههای ابتدایی سال ۲۰۲۰ با رسیدن شاخص دلار امریکا به قله ۹۹/ ۱۰۲ واحدی افزایش پیدا کرد. اما پس از آن روند ارزش دلار معکوس شد تا شاخص دلار در هفتههای اخیر با سقوط به زیر مرز ۹۰ واحدی به پایینترین ارزش خود در ۳۰ ماه اخیر خود برسد.
کاهش تقاضای اضطراری
برخی از تحلیلگران احتمال صعود ارزش دلار در فصل اول سال آینده را رد نمیکنند. با اینحال اغلب این تحلیلگران باور دارند که روند کلی سال آینده برای دلار امریکا روندی نزولی است.
مارک چندلر استراتژیست ارشد بازارها در Bannockburn Global Forex در این مورد گفت:. برخی از ویژگیهای پاندمی کرونا تا کنون مانع از سقوط بیش از حد دلار امریکا شده بود.
از سویی در بحبوحه همهگیری کرونا، بسیاری از سرمایهگذاران برای حفظ ارزش داراییهای خود به تقاضای دلار روی آورده بودند. از سوی دیگر هجوم بسیاری چشم انداز دلار ایالات متحده از سرمایهگذاران بهویژه در بازارهای نوظهور برای خرید داراییهای با بازده بالاتر سبب افزایش تقاضای دلار شده بودند.
چندلر در ادامه صحبتهای خود گفت اکنون این تقاضای اضطراری فروکش کرده است. لذا روند نزولی شاخص دلار میتواند ادامه داشته باشد.
کسری دو گانه در امریکا
این کارشناس بازار افزود که سومین رالی صعودی قابل توجه دلار از پایان برتون وودز تاکنون به پایان رسیده است.
بهنظر میرسد دیدگاه دلار نزولی اکنون به اجماع میان کارشناسان تبدیل شده است.
علاوه برمواردبالا، کسری دوگانه در اقتصاد امریکا نیز به احتمال زیاد به این روند نزولی در سال آینده دامن بزند. بدیهی است همواره کسری حساب جاری و کسری بودجه بزرگ، منجر به کاهش ارزش دلار نمیشود. اما از نظر تحلیلگران در این نوبت احتمالا منجر به فشار بر دلار خواهد شد.
انتظار نمیرود در شرایط کنونی اقتصاد امریکا توسط ابزار نرخ بهره یا اختلاف رشد اقتصادی بتواند سرمایههای وسیعی را از سرتاسر جهان به سوی خود جذب کند. به همین دلیل فشار این کسریها بر دلار وارد خواهد شد.
بهطور کلی میتوان عوامل نزولی دلار در سال آینده را چاپ قابلتوجه پول، تورم، ریکاوری اقتصاد، افزایش تمایل به ریسک سرمایهگذاران و سیاستهای پولی انبساطی برشمرد.
صعود موقتی در فصل اول ۲۰۲۱
لی گوئرینگ تحلیلگر اقتصادی در Goehring & Rozencwajg درباره عوامل نزولی دلار گفت:. دلار به وسیله حجم عظیمی از بدهیها و چاپ پول در امریکا تضعیف خواهد شد.
همچنین تحلیلگران TD Securities در یادداشتی عنوان کردند که در افق زمانی کوتاهمدت دلار همچنان توانایی بهره بردن از یکسری عوامل موقتی را دارد. افزایش تعداد مبتلایان به کرونا در ایالاتمتحده، قرنطینههای احتمالی بهدلیل وخامت اوضاع پاندمی و اختلال در روند ریکاوری اقتصادی در فصل زمستان از جمله عواملی هستند که میتوانند در فصل اول سال آینده موجب صعود موقتی دلار امریکا شوند.
این تحلیلگران در یادداشت خود افزودند با توجه به اینکه ما انتخابات امریکا و اخبار مربوط به واکسن را پشتسر گذاشتیم،. دوباره توجهات به سوی عوامل کلان اقتصادی و واقعیت ناگوار وضعیت پاندمی کرونا در سرتاسر جهان جلب خواهد شد.
نکته قابل توجه این است که کارشناسان بازار پیشبینی میکنند این عوامل صعودی، نهایتا عمری به اندازه 4ماه خواهندداشت. پس از آن انتظار میرود دوباره روند نزولی که بازتابدهنده آغاز واکسیناسیون و اقدامات حمایتی بانکهای مرکزی است بر دلار امریکا مسلط شود.
کاهش قدرت خرید دلار
عامل تهدیدکننده دیگر پول امریکایی، تورم بالقوهای است که در سال آینده انتظار آن را میکشد. ترکیبی از ریکاوری اقتصادی و چاپ پول بیشتر به احتمال زیاد سبب جهش ناگهانی تقاضای مصرفکنندگان خواهد شد. همین موضوع احتمالا ماشه تورم را خواهد کشید. موضوعی که میتواند سبب کاهش قدرت خرید دلار امریکا شود.
افزایش جذابیتها و موقعیتهای سرمایهگذاری در دیگر کشورهای جهان در عصر پساکرونا، همچنین احتمالا باعث کاهش تقاضای دلار خواهد شد. در نیمه دوم سال ۲۰۲۱ با توجه به افزایش تقاضا و همچنین عرضه تضعیف شده در دوره کرونا، احتمالا تورم افزایش خواهد یافت.
سیاستهای فدرال رزرو و کاخ سفید
مهمترین نهادی که ارزش دلار مستقیما تحت تاثیر سیاستهای آن قرار میگیرد، بانک مرکزی امریکا است. با توجه به سیاست جدید فدرال رزرو مبنی بر نرخ تورم هدف شناور این نهاد، احتمالا تورم با آزادی بیشتری در سال آینده افزایش خواهد یافت.
ارزش دلار همچنین از وقایع سیاسی نیز متاثر خواهد شد. اقتصاددانان انتظار دارند که دولت دموکرات جو بایدن پس از به روی کار آمدن فشارهای زیادی به کنگره برای اجرای اقدامات انبساطی بیشتر وارد کند.
یکی از مهمترین اولویتهای جو بایدن ایجاد شغل برای ۱۰ میلیون امریکایی است، که در طول دوره پاندمی از کار خود بیکار شدهاند و هنوز موفق به بازگشت به بازار کار نشدهاند. این موضوع مستلزم اقدامات محرک بیشتر به خصوص در زیرساختها و بخش انرژی است.
ترکیبی از نرخ بهره پایین، تصمیم فدرال رزرو برای عدم چشم انداز دلار ایالات متحده تغییر نرخ بهره هدف تا زمان مورد نیاز، افزایش احتمالی شاخصهای سهام و همچنین افزایش تمایل به ریسکپذیری سرمایهگذاران سبب شده است تا تحلیلگران افق روند نزولی دلار را بیش از یک سال پیشبینی کنند. منبع: دنیای اقتصاد
نگاهی بر بازار ارز در سال ۱۴۰۱
علیرضا توکلی کاشی، معاون توسعه کانون نهادهای سرمایهگذاری ایران در همایش چشمانداز بازارها در افق ۱۴۰۱ به تحلیل چشمانداز بازار ارز پرداخت.
به گزارش صدای بورس، توکلی کاشی با بیان اینکه نرخ ارز و نرخ تورّم بر هم اثر متقابل دارند، گفت: رشد نرخ ارز بلافاصله بر تورّم اثر خواهد گذاشت و این اثرگذاری با توجه به ترکیب کالاها در سبد شاخص قیمتهای مرکز آمار و بانک مرکزی بین ۳۰درصد تا ۴۰درصد بوده است. ( نرخ تورّم بین ۳۰ تا۴۰درصد از نرخ ارز تبعیت میکند)
وی ادامه داد: نرخ ارز در بلندمدت بر مبنای مابه التفاوت نرخ تورّم دو کشور متناظر، تغییر خواهد کرد. (نرخ ارز در بلندمدت، به میزان ۱۰۰ درصد تابع "مابهالتفاوت" نرخ تورّم است)
معاون توسعه کانون نهادهای سرمایهگذاری ایران درمورد نرخ تعادلی گفت: چنانچه نرخ ارز را به صورت ماهانه بر اساس مابهالتفاوت(منظور از مابهالتفاوت، در واقع نسبت رشد CPI کشورهای متناظر بوده است) نرخ تورّم ماهانه ایران و نرخ تورّم ماهانه ایالات متحده (کشور مبنای نرخ دلار) تعدیل کنیم، نرخ تعادلی ارز به دست خواهد آمد، همچنین نرخ تعادلی ارز، بر مبنای اینکه نرخ ارز در چه تاریخی به عنوان مبنا در نظر گرفته شود، متفاوت خواهد بود.
به گفته این کارشناس بازار سرمایه نرخ ارز در بازار آزاد در تاریخ ۱۱/ ۱۳۹۱به عنوان نرخ مبنای ارز – دلار- انتخاب شده است.
او افزود: نرخ ارز چشم انداز دلار ایالات متحده در این تاریخ دو خصوصیت مهم دارد؛ ۱. اگر این نرخ را بر مبنای تورم ایران و ایالات متحده در ماههای قبل محاسبه کنیم، منحنی بدست آمده، دقیقا از دو نقطه تاریخی مهم میگذرد: ۱/۱۳۸۱و ۱/۱۳۷۱ و چشم انداز دلار ایالات متحده ۲. تاریخهای فوق از آن جهت اهمیت دارند که در آن تاریخها یکسانسازی نرخ ارز انجام شده و نرخ ارز بانک مرکزی و بازار آزاد دقیقا بر هم منطبق شدهاند.
توکلی تأکید کرد: انتخاب نرخ مبنا در تاریخ ۱۱/ ۱۳۹۱ کاملا فرضی بوده و تغییر این تاریخ هیچ تأثیر اساسی در نتایج این تحقیق نخواهند داشت.
معاون توسعه کانون نهادهای سرمایهگذاری ایران در پاسخ به این پرسش که آیا میتوان به مدلی دست پیدا کرد که مستقل از انتخاب نقطه شروع بوده و وضعیت کلی نرخ ارز را به ما نشان دهد، گفت: در صورتی که در منحنی قبلی، نرخ مبنا را در هر ماه معادل ۱۰۰درصد درنظر بگیریم و قیمتهای واقعی بازار را در هر ماه نسبت به آن بسنجیم، به منحنی «ضریب مبنای نرخ دلار» میرسیم.
وی در تحلیل این نمودار با بیان اینکه این منحنی وضعیت نسبی نرخ دلار را در هر زمان و بر مبنای قیمت بازار آزاد و تفاوت تورم ایران و ایالات متحده نشان میدهد و از سال ۱۳۶۲ تا ۱۳۸۱، این منحنی عمدتا بالای خط مبنا بوده است، گفت: از زمان یکسان سازی نرخ دلار در سال ۱۳۸۱ تا ۱۳۹۷، این منحنی همواره زیر خط مبنا بوده است.
توکلی ادامه داد: از سال ۱۳۷۸ تا ۱۳۹۰ و بهمدت ۱۲ سال، ضریب نرخ مبنای دلار بطور دائم در حال تضعیف بوده است. (علت اصلی رشد شدید واردات و تضعیف تدریجی صنعت در کشور در این سالها)
معاون توسعه کانون نهادهای سرمایهگذاری ایران تصریح کرد: «خط اول انقلاب»، یک خط حمایت قوی از نرخ ارز، در سالهای اخیر بوده است. اما همانگونه که در نمودار هم دیده میشود این خط ۴۰درصد زیر نرخ مبنا قرار داشته است.
به گفته او در بهمن ۱۳۵۷، نرخ دلار بانک مرکزی ۷۱ریال و نرخ بازار آزاد ۱۱۱ریال بوده است، همچنین بزرگترین سقوط ماهانه دلار از ۱۳۴۳ به ۶۴۷ ریال در مرداد ۱۳۶۷، ارزانترین نرخ دلار ۱۱۰۵ تومان در ۱۲/۱۳۸۹ و گرانترین نرخ دلار ۳۰۸۰۰ تومان در ۷/۱۳۹۹ رقم خورده است.
توکلی کاشی با اشاره به نرخ دلار در سال ۱۴۰۱ گفت: با فرض تخمین تورم ۳۵ درصدی ایران و تخمین تورم ۷درصد ایالات متحده آمریکا در یکسال آینده، مقادیر کمینه و بیشینه دلار بر مبنای نرخهای تاریخی چهلودو سال گذشته به ترتیب برابر ۱۵ و ۵۸ هزار تومان خواهد بود که البته محدوده بسیار بزرگی است اما اگر نرخ تعادلی یا همان نرخ مبنا را مدنظر قرار دهیم، نرخ تعادلی دلار در سال ۱۴۰۱ بین ۲۵ تا ۳۱ هزار تومان خواهد بود.
وی در پایان تأکید کرد: در اقتصاد نوسان چه مثبت و چه منفی به شدت آسیب زاست، ضرورت دارد دولت در سال ۱۴۰۱ از انجام هر گونه اقدامی که سبب بروز نوسان در اقتصاد به خصوص در دو متغیر مهم نرخ ارز و نرخ تورم میشود، اجتناب کند.
معاون توسعه کانون نهادهای سرمایهگذاری ایران ادامه داد: هرچند در چهار سال اخیر، وقوع دو شوک ارزی متوالی، به شدت بر بدنه اقتصاد شامل وضعیت مالی صنایع و قشر متوسط آسیب زده است اما در صورت ثبات نرخ ارز در محدوده فعلی و رشد تدریجی آن به اندازه مابهالتفاوت تورم داخل و خارج، اقتصاد به تدریج از رکود خارج شده و خواهد توانست به مسیر رشد و توسعه بازگردد.
به گفته توکلی کاهش تورّم، قطعا به نفع اقتصاد چشم انداز دلار ایالات متحده است و برای کاهش آن، تنظیم دائمی نرخ بهره توسط بانک مرکزی، شرط لازم و ایجاد فضای رقابتی برای کسب و کارها توسط دولت، شرط کافی است.
شش اقدام چین برای سرنگونی دلار
چین برای پایان دادن به سیطره دلار در راس کشورهای فعال برای حذف حضور یکجانبه دلار قرار دارد. برای رسیدن به این هدف چین راهبردی کامل متشکل از چندین گام تدوین کرده است.
دیپلماسی ایرانی: شش گام راهبردی سریع چین برای سرنگونی دلار و پایان دادن به سیطره آن وجود دارد. آیا چین با برداشتن این گام ها می تواند به این موفقیت دست یابد؟ چرا به ثروتمندان عرب وابسته نکردن ارزها و پس اندازهای های خود به دلار آمریکا را نصیحت می کنیم؟ نقش کرونا در تضعیف سیستم مالی کنونی و تسریع جایگزین آن چیست؟
دلار به ابزاری برای گرسنه نگه داشتن ملت ها، تسلیم حکومت ها و نابودی اقتصاد آنها تبدیل شده است. این ابزاری است که دولت چشم انداز دلار ایالات متحده ایالات متحده علیه کشورهایی که آنها را با خود همسو نمی داند، استفاده می کند. از این رو انتقادها درباره فرسوده شدن نظام مالی کنونی و اتکا روی دلار ایالات متحده و درخواست ها برای تاسیس یک چشم انداز دلار ایالات متحده نظام مالی چندجانبه متکی بر چندین ارز شدت یافته است.
چین برای پایان دادن به سیطره دلار در راس کشورهای فعال برای حذف حضور یکجانبه دلار قرار دارد. برای رسیدن به این هدف چین راهبردی کامل متشکل از چندین گام تدوین کرده است:
- نخست: تقویت یوان، واحد پول ملی چین، و تبدیل آن به ارزی جهانی و صدور "پترو یوان" به عنوان رقیب دلار آمریکا.
- دوم: خرید بیشترین میزان ممکن از معادن طلا در آمریکای جنوبی و قاره آفریقا. تولید طلای چین حدود 500 تن در سال شده است.
- سوم: آمادگی برای صدور ارزهای دیجیتال به جای ارزهای کاغذی. در چهار ایالت چین این تجربه خود را آغاز کرده و نتایج نخستین آن تشویق کننده و دلگرم کننده بوده است.
- چهارم: تاسیس باشگاهی جهانی برای مبادلات تجاری با ارزهای داخلی. برای اعضای آن کشورهایی مانند روسیه، هند، ایران، ترکیه و بیشتر کشورهای عضو "بریکس" مطرح هستند. همچنین برپایی بورسی در شانگهای برای ترویج قراردادهای نفتی با استفاده از "پترویوان" چین نیز مطرح است.
- پنجم: تاسیس بانک آسیایی برای سرمایه گذاری با عضویت 60 کشور با سرمایه نخستینی به ارزش 100 میلیارد دلار تا جایگزین صندوق بین المللی پول طی ده سال آتی شود و از جمله اعضای آن روسیه، مصر، عربستان، یونان و انگلیس هستند.
- ششم: جاده ابریشم موسوم به "یک کمبربند یک جاده" که از آسیا تا آمریکای جنوبی کشیده چشم انداز دلار ایالات متحده شده است و در این میان از آفریقا نیز عبور می کند.
استفان روچ، اقتصاددان سابق در بانک مورگان استنلی پیش بینی کرده است که در سال آینده در حدود 35 درصد از ارزش دلار به علت متزلزل شدن رهبری آمریکا در جهان و شکست این کشور در مدیریت کرونا کاهش یابد.
متاسفانه بیشتر کشورهای عربی و خلیج فارس ارزهای خود را به دلار وابسته کرده اند و ارز مورد استفاده برای پس انداز آنها دلار است. از این رو در صورتی که اقدامی نکنند آنها در میان بزرگترین بازنده ها خواهند بود. برخلاف کشورهای اتحادیه مغرب عربی که درایت بیشتری داشته اند و ذخایر ارزی شان را متنوع کرده اند.
جانبداری خود را از این حرکت بین المللی به رهبری چین و روسیه برای سرنگونی دلار با توجه به سوء استفاده آن از سوی آمریکا به عنوان سلاحی برای گرسنه نگه داشتن ملت های سوریه، لبنان، ایران، ترکیه و ونزوئلا و نابودی اقتصاد آنها اعلام می کنیم. همه این رفتارها به این علت انجام می شود که آنها به سیاست های حمایتگرانه آمریکا از اسرائیل نه گفتند و تا اندازه ممکن استقلال خود را حفظ کردند.
رهبری اقتصادی، سیاسی و نظامی آمریکا در جهان به سرعت در حال تضعیف است و نظام مالی و امنیتی جدیدی در حال صعود است.
با افزایش تورم در آمریکا شاخص اعتماد مصرف کننده کاهش یافت
به گزارش خبرگزاری تسنیم به نقل از شبکه خبری الجزیره، موسسه بین المللی "هیئت کنفرانس" اعلام کرد که مصرفکنندگان در ایالات متحده نسبت به اقتصاد این کشور و چشمانداز کوتاهمدت اشتغال و درآمد خود احساس اعتماد کمتری دارند.
بر اساس این گزارش، شاخص اعتماد مصرف کننده هیئت کنفرانس پس از افزایش در ماه اکتبر، در ماه نوامبر 2.1 واحد کاهش یافت و به 109.5 رسید.
شاخص موقعیت های کنونی، که احساس مصرف کنندگان را در مورد شرایط فعلی کسب و کار و بازار اشتغال می سنجد، در ماه نوامبر نسبت به رقم ثبت شده در ماه اکتبر یعنی 145.5، کاهش نشان داد و به 142.5 رسید.
مهمتر از آن، شاخص انتظارات، که احساس مصرف کنندگان را در مورد چشم انداز کوتاه مدت درآمد، شرایط کسب و کار و اشتغال ارزیابی می کند، از 89 به 87.6 کاهش یافت.
لین فرانکو، مدیر ارشد شاخصهای اقتصادی در هیئت کنفرانس در این باره گفت: نگرانیها در مورد افزایش قیمتها و تا حدی نوع کرونای دلتا، محرک اصلی کاهش جزئی اعتماد بودند.
هزینههای مصرفکننده تقریباً دو سوم رشد اقتصادی ایالات متحده را به خود اختصاص می دهد. بنابراین وقتی مصرفکنندگان نسبت به چشمانداز اقتصاد کمتر خوشبین هستند، این میتواند نشانهای از کاهش فعالیت باشد.
بر اساس این گزارش، خانوادههای آمریکایی امسال با افزایش قیمتها دست و پنجه نرم میکنند چرا که کسبوکارها با افزایش هزینههای ناشی از کمبود نیروی کار و مواد خام مواجه هستند و حداقل بخشی از این افزایش هزینه را به مصرفکنندگان منتقل میکنند.
در ماه اکتبر، قیمتهای مصرفکننده در ایالات متحده با بیشترین سرعت سالانه خود در سه دهه اخیر افزایش یافت.
مصرفکنندگان معمولاً با تعویض مارکهای گرانتر با مارکهای ارزانتر یا صرفاً بدون کالا و خدمات به افزایش قیمتها واکنش نشان میدهند و میتوانند خرید را تا زمانی که شوک قیمت ها کاهش یابد، به تعویق بیندازند.
پترو دلار چگونه شکل گرفت؟
همچنین پترو چشم انداز دلار ایالات متحده دلار، مازادی از ذخایر دلار آمریکا را برای کشورهای تولید کننده نفت ایجاد میکند که نیاز به «بازیافت» دارند. این دلارهای اضافی صرف مصرف داخلی میشود، برای ایجاد توازن پرداخت کشورهای در حال توسعه به خارج از کشور وام داده میشود.
میز نفت | پس از فروپاشی استاندارد طلای «برتون وودز» در اوایل دهه 1970، ایالات متحده با عربستان سعودی توافق کرد تا استاندارد قیمتگذاری نفت، دلار باشد. بواسطه این توافق، سیستم پترو دلار همراه با تغییر نرخ های ارز همسان و ارزهای مورد حمایت طلا به رژیم هایی با نرخ شناور و بدون پشتوانه، متولد شد
.
پترودلار ، دلار آمریکا را به ارز نخست ذخایر جهانی تبدیل کرد و به همین دلیل، ایالات متحده سالهاست از کسری تجاری مقاومی برخوردار بوده و به تنهایی پیشوای اقتصاد جهانی است. پترودلار همچنین بازارهای مالی با منبع نقدینگی روان و ورودی سرمایه خارجی از طریق "بازیافت" دلار نفتی را برای بازارهای مالی ایالات متحده فراهم میکند.
چرا عربستان؟
دولت نیکسون در مواجهه با افزایش تورم، بدهیهای ناشی از جنگ ویتنام، روند فزاینده هزینههای داخلی و توازن مداوم کسری پرداختها، در آگوست 1971 تصمیم گرفت به طور ناگهانی و تکان دهندهای به قابلیت تبدیل دلار آمریکا به طلا خاتمه دهد. در پی این شوک نیکسون، جهان پایان دوره طلا را تجربه کرد و سقوط آزاد دلار آمریکا در میان تورم فراینده رخ داد.
از طریق توافق نامههای دو جانبه با عربستان سعودی که از سال 1974 آغاز شد، ایالات متحده موفق شد اعضای سازمان کشورهای صادر کننده نفت (اوپک ) را متقاعد کند تا فروش نفت به دلار را آغاز کنند؛ عربستان و سایر کشورهای عربی در قبال صورتحساب نفت در واحد پولی دلار، نفوذ ایالات متحده در درگیریهای اسرائیل و فلسطین را همراه با کمک نظامی آمریکا در یک فضای سیاسی به شدت نگران کننده، حمایت کردند که حمله شوروی به افغانستان، سقوط شاه ایران و جنگ ایران و عراق در آن دیده میشد. بواسطه این توافق نامه سودمند و متقابل، سیستم پترو دلار شکل گرفت.
از آنجا که نفت به دلار آمریکا قیمت گذاری میشود، پترودلار به افزایش ارزش دلار به عنوان پول رایج در جهان کمک کرد. دلار آمریكا با ارزش بالایی که دارد، همانطور كه برخی ادعا كردهاند از امتيازاتی مانند تامین مالي مداوم کسری حساب جاری خود برخوردار است که این امر با صدور دلار اسمی با چشم انداز دلار ایالات متحده نرخ بهره بسیار پایین و همچنین تبدیل شدن به پیشوا اقتصادی جهانی میسر شده است.
به عنوان مثال، کشورهایی مانند چین که مقادیر زیادی بدهی ایالات متحده را در اختیار دارند، در گذشته نگرانیهای خود را در مورد اثرات کاهش احتمالی داراییهای خود در صورت کاهش ارزش دلار ابراز داشتند.
با این حال، امتیازات که بواسطه توانایی مدیریت کسری حساب جاری مداوم بدست میآید، با یک هزینه همراه است. ایالات متحده موظف است این کسریها را برای تامین اندوخته مورد نیاز در یک اقتصاد جهانی که در حال گسترش است مدیریت کند. اگر ایالات متحده از مدیریت این کسریها کوتاهی کند، کمبود نقدینگی ناشی از آن میتواند جهان را به رکود اقتصادی بکشاند.
با این حال، اگر کسریهای مداوم به طور نامحدود ادامه یابد، سرانجام، کشورهای خارجی در مورد ارزش دلار شک خواهند کرد و دلار آمریکا ممکن است نقش خود را به عنوان ارز رایج ذخایر بانکهای مرکزی از دست بدهد. این به عنوان معضل «تریفین» شناخته میشود.
همچنین پترو دلار، مازادی از ذخایر دلار آمریکا را برای کشورهای تولید کننده نفت ایجاد میکند که نیاز به «بازیافت» دارند. این دلارهای اضافی صرف مصرف داخلی میشود، برای ایجاد چشم انداز دلار ایالات متحده توازن پرداخت کشورهای در حال توسعه به خارج از کشور وام داده میشود.
این آخرین نکته بیشترین سود را برای دلار آمریکا دارد زیرا دلارهای نفتی راه خود را برای بازگشت به ایالات متحده به کار میگیرند. این دلارها برای خرید اوراق بهادار ایالات متحده (مانند اسناد خزانه داری) استفاده میشود که در بازارهای مالی نقدینگی ایجاد کرده، نرخ بهره را پایین نگه داشته و رشد غیر تورمی را تقویت می کند. علاوه بر این، کشورهای اوپک میتوانند از خطر تبدیل ارز جلوگیری کرده و در سرمایه گذاریهای امن ایالات متحده ورود کنند.
اخیراً نگرانیهایی مبنی بر تغییر جهت از پترودلار به ارزهای دیگر وجود دارد. ونزوئلا در سال 2018 اعلام کرد فروش نفت خود را با یوان، یورو و سایر ارزها آغاز میکند. سپس عربستان سعودی در سال 2019 تهدید کرد که اگر ایالات متحده لایحه NOPEC را تایید کند، نفت را با ارز دیگری معامله میکند. این لایحه به وزارت دادگستری ایالات متحده اجازه میدهد تا اقدامات ضد انحصاری علیه اوپک را برای دستکاری قیمتهای نفت دنبال کند. به طور خلاصه، تغییر چشم انداز بازار جهانی انرژی میتواند منجر به خاتمه عملیاتی توافقنامه نفتی ایالات متحده و عربستان شود.
دست باز آمریکا
با این حال، ایالات متحده برای اولین بار از دهه 1960 به یک صادرکننده اصلی انرژی تبدیل شده است. به عقیده کارشناسان، صادرات انرژی و درآمدهای بدست آمده از آن، میتواند جایگزین «ورود سرمایه سعودیها» شود و تقاضای جهانی دلار آمریکا را تقویت کند. یک مزیت دیگر برای ایالات متحده این است که امنیت انرژی داخلی را تضمین می کند.
با این وجود، اگرچه این امر یک شبه اتفاق نخواهد افتاد، اما کاهش دلارهای نفتی بازیافتی (بازگشتی) میتواند نقدینگی بازارهای سرمایه آمریکا را بخشکاند، که این امر باعث افزایش هزینههای استقراض (به دلیل نرخ بهره بالاتر) برای دولتها، شرکتها و مصرف کنندگان میشود، زیرا منابع مالی کمیاب خواهند شد.
دیدگاه شما