تفاوت بورس کالا با فرابورس

« متن ماده ۱۴۱ قانون تجارت : اگر بر اثر زیان‌های وارده حداقل نصف سرمایه شرکت از بین برود، هیات مدیره مکلف است بلافاصله مجمع عمومی فوق العاده صاحبان سهام را دعوت نماید تا موضوع انحلال یا بقاء شرکت مورد شور و رای واقع شود. هرگاه مجمع رای به انحلال ندهد باید در همان جلسه و با رعایت مقررات ماده ۶ این قانون سرمایه شرکت را به مبلغ سرمایه موجود کاهش دهد. در صورتی که هیات مدیره برخلاف این ماده به دعوت مجمع عمومی فوق العاده مبادرت ننماید و یا مجمعی که دعوت می‌شود نتواند مطابق مقررات قانونی منعقد گردد، هر ذینفع می‌تواند انحلال شرکت را از دادگاه صلاحیت‌دار درخواست نماید. »

بورس چیست | هر آن چه که برای ورود به بازار بورس باید بدانید

آیا تا کنون با خود اندیشیده اید که چطور می توانید با سرمایه ای اندک در سرمایه گذاری های بزرگ و پر سود شرکت کنید؟ راه انجام این کار، شرکت در بازار بورس است. بازار سرمایه و به ویژه بازار بورس اوراق بهادار این امکان را فراهم می کند تا هر فرد به میزان دارایی و سرمایه ای که دارد در یک یا چند شرکت بزرگ سرمایه گذاری کند، و در سود آن ها شریک شود.

• 1. تعریف و تاریخچه بورس
• 2. انواع سهام در بورس
  • 2.1. کالا
  • 2.2. ارز
  • 2.3. اوراق بهادار
  • 3.1. شاخص کل
  • 3.2. شاخص کل هم وزن
  • 3.3. شاخص قیمت
  • 3.4. شاخص قیمت هم وزن
  • 3.5. شاخص سهام شناور آزاد
  • 3.6. شاخص صنعت
  • 3.7. شاخص بازار اول

  اما بازار بورس چیست؟ چه تفاوتی با بازارهای فارکس دارد؟ فرابورس چیست؟ نحوه سرمایه گذاری در بورس چگونه است؟ در این مقاله به تمامی این سوالات پاسخ خواهیم داد، و هر آن چه که برای ورود به این تفاوت بورس کالا با فرابورس بازار نیاز دارید را در اختیار شما قرار می دهیم.

  اما پیش از ورود به مبحث بورس، باید با مفهوم بازار آشنا شوید. بازار مکانی است که در آن خرید و فروش صورت می گیرد. هرگاه شرایطی فراهم شود که بین خریدار و فروشنده رابطه برقرار شود و معامله ای صورت پذیرد، بازار تشکیل شده است. این شرایط می تواند مکانی خاص، یا شبکه ای ارتباطی مثل اینترنت باشد. در بازارها به طور کلی دو نوع دارایی مورد معامله قرار می گیرند: دارایی های واقعی و دارایی های مالی.

  دارایی های واقعی، همان طور که از نام آن ها مشخص است، عبارت اند از دارایی های فیزیکی همچون زمین، ساختمان، انواع کالا و …. . اما دارایی های مالی، به صورت فیزیکی نیستند، و تنها اسناد و کاغذهایی هستند که ارزش آن ها به پشتوانه یک دارایی دیگر تعیین می شود و از جمله آن ها می توان به سهام و اوراق مشارکت اشاره نمود.

  تعریف و تاریخچه بورس

  

  اکنون که با تعریف بازار آشنا شدیم، درک بورس نیز آسان می شود؛ چرا که بورس هم یکی از همین بازارها می باشد. تعریف بورس را می توان به صورت ساده این گونه بیان داشت که بورس بازاری است که دارایی های مختلفی در آن مورد معامله قرار می گیرند.

  اولین بورس به اواخر قرن چهارده و اوایل قرن پانزده در کشور هلند می رسد اما بورس، به صورت مدون، از دو قرن پیش شروع به فعالیت نموده است. مطالعات اولیه درباره تاسیس بورس در ایران، به سال ۱۳۱۵هجری شمسی بر می گردد. در این سال، فردی بلژیکی به نام ران لوترفلد پس از انجام مطالعات گسترده درباره‌ تاسیس بورس در ایران، اساسنامه‌ داخلی بورس را تهیه و به مسئولان ایرانی ارائه کرد، اما با توجه به شرایط آن زمان و وقوع جنگ جهانی دوم، عملا موضوع بررسی و تاسیس بورس در ایران بیش از ۲۵سال به تاخیر افتاد.

  در نهایت در سال ۱۳۴۱، کمیسیونی در وزارت بازرگانی و با حضور نمایندگان وزارت دارایی، وزارت بازرگانی و بانک توسعه‌ صنعتی و معدنی ایران تشکیل شد، و موافقت نامه‌ اولیه تاسیس بورس سهام در این کمیسیون تنظیم گشت.

  در اواخر همان سال یعنی سال ۴۱، هیئتی از بروکسل به سر پرستی دبیر کل آن برای مشارکت در راه اندازی بورس ایران، به کشورمان دعوت شدند و بالاخره پس از چهار سال، در سال ۱۳۴۵ قانون تشکیل بورس اوراق بهادار در مجلس تصویب و برای اجرا از سوی وزارت اقتصاد به بانک مرکزی ابلاغ شد.

  حدود یک سال بعد از ابلاغ قانون تشکیل بورس، در پانزدهم بهمن ماه سال ۱۳۴۶، بورس اوراق بهادار تهران با انجام چند معامله بر روی سهام بانک توسعه‌‌‌‌‌‌‍ صنعتی و معدنی که بزرگ ترین مجتمع واحدهای تولیدی و اقتصادی در آن تاریخ به شمار می رفت، به صورت رسمی فعالیت خود را آغاز کرد.

  انواع سهام در بورس

  

  همان طور که گفتیم، بورس به بازاری اطلاق می شود که قیمت گذاری و خرید و فروش کالا و اوراق بهادار در آن انجام می پذیرد. در مجموع می توان بازار بورس را به سه نوع تقسیم نمود:

  بازار کالا، بازار متشکل و منسجمی است که تعداد زیادی از فروشندگان، کالای خود را عرضه و کالای مربوطه پس از بررسی های کارشناسی و قیمت گذاری توسط کارشناسان آن بازار، به خریداران ارائه می شود. در این بورس معمولا مواد خام و مواد اولیه مورد معامله قرار می گیرد. هر بورس کالایی را با نام کالایی که درآن معامله می شود می شناسند. مثلا نفت، گندم و… . بازار کالا خود به بازار فیزیکی و بازار ابزار مشتقه تقسیم می شود.

  در بورس ارز، همان طور که از نام آن مشخص است، کار خرید و فروش پول های خارجی انجام می گیرد. این بورس در کشور ما فعال نیست اما در کشورهای پیشرفته فعالیت چشم گیری دارد.

  اوراق بهادار

  در بازار اوراق بهادار دارایی های مالی از قبیل سهام، اوراق مشارکت و … مورد معامله قرار می گیرد. در ایران، به بازار خرید و فروش اوراق بهادار که به طور رسمی و دائمی در محل معینی تشکیل می شود بورس اوراق بهادار می گویند ولی ما در این نوشته برای اختصار آن را بورس یا می نامیم.

  شاخص بورس

  

  شاخص یک معیار آماری است که تغییرات متغیرهای مورد نظر را در بازه های زمانی نشان می دهد. در بازار بورس شاخص های زیادی توسط فعالان استفاده می شوند و کاربرد دارند. این شاخص ها در تحلیل های بازار از گذشته تا آینده، و پیش بینی روندها به کمک ابزار های نموداری استفاده می شوند.

  در ادامه انواع شاخص بورس را برای شما بیان می کنیم:

  شاخص کل

  شاخص کل، مهم ترین شاخص در بازار است که نشان دهنده میانگین میزان تغییرات قیمت و سود سهام شرکت های فعال در بازار سرمایه است. برای درک ساده تر شاخص کل می توان گفت اگر شما سهام تمامی شرکت های بازار را متناسب با وزن سرمایه ای هر شرکت در پرتفوی خود داشته باشید، تغییر شاخص کل دقیقا میزان سود و ضرر شما را نشان می دهد.

  شاخص کل هم وزن

  در شاخص هم وزن، تمام شرکت ها چه بزرگ و چه کوچک یکسان در نظر گرفته می شوند. وقتی شاخص هم وزن منفی است یعنی بازدهی بیش از نصف شرکت های بازار کاهش یافته است و زمانی که شاخص هم وزن مثبت باشد یعنی بازدهی بیش از نصف شرکت های بازار رشد کرده است.

  در شاخص کل ممکن است اکثر شرکت ها بازدهی منفی داشته باشند اما تنها مثبت بودن چند شرکت بزرگ باعث مثبت شدن شاخص کل شود. اما در شاخص هم وزن، شاخص بر اساس میزان بازدهی اکثر شرکت ها نشان داده می شود نه بر اساس سرمایه بیشتر.

  شاخص قیمت

  شاخص قیمت نشان گر روند قیمت شرکت های بازار است و تفاوت آن با شاخص کل در این است که سود سازی شرکت ها در آن تاثیری ندارد و تنها تغییرات قیمت سهام ها معیار محاسبات است. در شاخص قیمت سرمایه و بزرگی شرکت ها محاسبه می شوند. به این معنی که شرکت های بزرگ تاثیر بیشتر و شرکت های کوچک تاثیر کمتری دارند.

  شاخص قیمت هم وزن

  تفاوت این شاخص با شاخص قیمت این است که ضریب تاثیر شرکت های بزرگ و کوچک یکسان است و وزن شرکت ها محاسبه نمی شود. در شاخص قیمت هم وزن، شرکت ها فارغ از بزرگ یا کوچک بودن بررسی می شوند و سرمایه تمام شرکت ها یکسان در نظر گرفته می شوند.

  شاخص سهام شناور آزاد

  سهام شناور آزاد به درصدی از سهام شرکت گفته می شود که صاحبان آن قصدی برای مدیریت در شرکت ندارند و تنها برای خرید و فروش سهام وارد معاملات آن سهم شدند؛ قابلیت نقد شوندگی سهام شناور آزاد زیاد است.

  شاخص صنعت

  شاخص صنعت بازدهی صنایع مختلف را به تفکیک نشان می دهد و مانند شاخص کل محاسبه می شود. این شاخص نشان دهنده میانگین بازدهی سرمایه گذاران در آن صنعت است. مانند شاخص صنعت خودرو یا صنعت پتروشیمی و … .

  شاخص بازار اول

  این شاخص، میانگین بازدهی شرکت های بازار اول بورس را نمایش می دهد. برای مثال پرتفویی را در نظر بگیرید که سهام شرکت های عضو در بازار اول بورس را متناسب با بزرگی آن ها دارد؛ شاخص بازار اول نشان دهنده میزان سود و زیان این پرتفوی می باشد.

  تفاوت بورس و فارکس

  

  بازار فارکس، همان بازار بورس تبادلات ارزی است، و همان طور که بیان کردیم، در کشور ایران فعالیتی در این زمینه بورسی انجام نمی شود.

  فارکس به عنوان یک بازار محبوب در میان معامله گران شناخته می شود و به دلیل داشتن ویژگی هایی مثل باز بودن 24 ساعته در روزهای معاملاتی، وجود همیشگی خریدار و فروشنده، امکان نقد شوندگی بالا، معاملات دو طرفه و لحظه ای و وجود اهرم افزایش سرمایه (لوریج) در دنیا رایج است.

  اصلی ترین دلیل محبوبیت فارکس در دنیا این است که برای کسب سود از کالاها فقط می توان از پیش بینی روند صعودی قیمت ها استفاده کرد، ولی در بازار ارز به علت این که معاملات بر اساس ارزش گذاری دو نوع پول تعیین می گردد، با افزایش ارزش یک ارز، متقابلا ارزش ارز مقابل کاهش می یابد؛ به همین دلیل نه تنها از روند صعودی افزایش ارزش یک ارز، بلکه از روند نزولی کاهش ارزش یک ارز نیز می توان سود گرفت. در واقع روند نزولی ارزش یک ارز روند صعودی ارزش ارز مقابل است.

  تفاوت بورس و فرابورس

  

  فرق بورس با فرابورس را باید در تعداد بازارها، شفافیت و عملکرد سهام و دامنه نوسان قیمتی در ساعات معاملاتی دانست. همچنین ضریب نقدشوندگی، ریسک خرید و فروش سهام، احتمال توقف نماد و میزان زیان انباشته سهام نیز متفاوت است.

  فرابورس ایران با ساختار و جایگاه قانونی مشابه بورس ولی با شرایط پذیرش و معامله ساده تر ایجاد گردید تا حوزه شمول بازار سرمایه کشور را گسترش دهد. مهم ترین وظیفه فرابورس ایران، ساماندهی و هدایت بخشی از بازار سرمایه می باشد که شرایط ورود به بورس اوراق بهادار را نداشته یا تمایل به ورود سریع تر به بازار را دارند.

  به همین خاطر رویه های پذیرش شرکت ها و تنوع شرایط پذیرش به گونه ای است که شرکت ها با دارا بودن حداقل شرایط و در سریع ترین زمان ممکن، امکان ورود به بازار را داشته و از کلیه مزایای شرکت های پذیرفته شده در بازار اوراق بهادار استفاده کنند.

  نام این بازار در ایران از معادل انگلیسی آن over the counter گرفته شده است. به همین دلیل به این بازار به اختصار otc نیز گفته می شود. قابل ذکر است که سازمان بورس اوراق بهادار به عنوان نهاد ناظر بر فعالیت های مالی و عملیاتی شرکت های بورس، فرابورس و بورس کالا نظارت کامل دارد.

  نحوه سرمایه گذاری در بورس

  

  برای سرمایه گذاری در بورس و خرید و فروش سهام و اوراق بهادار، در قدم اول باید در سامانه سجام ثبت نام کنید. پیشتر در مقاله ای جداگانه، به صورت کامل به معرفی سجام پرداخته ایم، و مزایای عضویت در این سامانه را بیان کرده ایم.

  پس از این که ثبت نام خود را در سجام تکمیل کردید، باید کارگزاری خود را انتخاب نموده، و چه به صورت حضوی و چه اینترنتی، اقدام به ثبت نام و ارائه مدارک در کارگزاری خود نمایید. از کارگزاری های خوب در زمینه بورس را می توان کارگزاری مفید دانست. برای یادگیری نحوه عضویت در مفید، بر روی دکمه زیر کلیک کنید.

  معرفی انواع بازار بورس در ایران

  در چند سال اخیر بحث بورس نه تنها بین سرمایه‌گذاران مالی که بین عموم مردم داغ و پرهیاهو بوده است. احتمالا شما نیز در این بحث‌ها بوده‌اید. اما آیا تعریف بورس را می‌دانید؟ می‌دانید انواع بورس وجود دارد؟ شاید بگویید بورس یک نهاد، سازمان‌یافته است که از جمله نهادهای عمده و اساسی در بازار سرمایه به حساب می‌آید. در ادامه با ما همراه باشید تا تعریف ساده‌ای از بورس ارائه کنیم.

  بورس در ایران

  وقتی از واژه بورس و انواع بورس استفاده می‌کنیم، آنچه در ذهن همه شکل می‌گیرد همان بورس اوراق بهادار است. اما لازم است بدانید که بورس ایران تنها مختص به این بازار نیست. انواع بورس در ایران به چهار دسته تقسیم می‌شود:

  البته در دسته بندی انواع بورس، نوع دیگری از بورس با عنوان بورس ارز نیز وجود دارد. خرید و فروش پول‌های خارجی در بورس ارز انجام می‌شود که البته هنوز پای این نوع بورس به بازار ایران باز نشده است.

  

  بورس اوراق بهادار

  بورس اوراق بهادار یک بازار رسمی و دائمی است. در این بورس دسته‌ای از ابزارهای مالی مثل سهام شرکت‌ها و واحدهای تولیدی، تجاری و خدماتی، اوراق مشارکت و دیگر اوراق بهادار مورد معامله قرار می‌گیرد. بورس اوراق بهادار مهم‌ترین و اصلی‌ترین بخش بازار سرمایه است.

  

  هر شرکت با نماد بورسی که دارد در تابلوی بورس ظاهر می‌شود و سهام آن در ساعات کاری بازار سرمایه مورد معامله قرار می‌گیرد. شرکت‌های پذیرفته شده و شرکت‌های فعال در بورس به دو دسته “تولیدی” و “سرمایه‌گذاری” تقسیم می‌شوند. شرکت‌های تولیدی با هدف تولید کالای خاصی فعالیت می‌کنند و در گروه صنایع فعال در بورس قرار می‌گیرند. شرکت های دسته سرمایه‌گذاری، نهادهای مالی هستند که کار واسطه گری مالی را انجام می‌دهند. مثل بانک ها، شرکت های تامین سرمایه، هلدینگ‌ها و…

  بورس اوراق بهادار خود به دو دسته بازار اول و بازار دوم تقسیم می‌شود. سازمان بورس سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس را بر اساس برخی معیارها به دو دسته بازار اول و بازار دوم تقسیم می‌کند. معیارهایی مثل حداقل مبلغ سرمایه ثبت شده، حداقل درصد سهام شناور، عدم وجود زیان انباشته، حجم معاملات، حداقل قیمت بازار سهام، درصد حقوق صاحبان سهام، تعداد سهامداران و…شرکت‌هایی که بر اساس این معیار ها وضعیت مساعدی دارند در دسته بازار اول بورس قرار می‌گیرند.

  برای آموزش بهتر بورس، ما در مقاله شاخص بورس و ریسک و بازدهی سرمایه‌گذاری در بورس به توضیح برخی از مفاهیم مهم بورس پرداخته‌ایم.

  بورس کالا

  یکی دیگر از انواع بورس در ایران بورس کالاست. بورس کالا یک بازار متشکل و سازمان‌یافته است که بر محور معامله کالا فعالیت می‌کند. هدف اصلی بورس کالا ایجاد بازاری رقابتی و سازمان‌یافته برای قیمت‌گذاری و تسهیل معاملات نقدی و آتی کالا به گونه‌ای شفاف‌سازی شده است. معاملات در این بورس براساس سازوکار عرضه و تقاضا صورت می‌گیرد.

  در این بازار صاحبان کالا، کالای مورد معامله خود را عرضه می‌کنند. کارشناسان طی ساز و کار مشخصی کالای عرضه‌شده را قیمت‌گذاری کرده و به خریداران ارائه می‌کنند. کالای مورد معامله در این بورس معمولاً مواد خام، مواد اولیه و فراوری نشده هستند. کالاهایی مثل زعفران، زیره، پسته، گندم، شکر و… در بورس کالا ابزارهای مختلفی مثل سلف استاندارد، گواهی سپرده کالایی، قراردادهای اختیار معامله، قراردادهای آتی و … معامله می‌شوند.

  هم چنین در این بورس عرضه صندوق‌های کالایی صورت می‌گیرد. این صندوق‌ها اغلب صندوق‌های طلا یا زعفران هستند که واحدهای آن‌ها به شکل ETF در بورس معامله می‌شود.

  

  بورس کالا خود به دو بازار فیزیکی و مشتقه تقسیم می‌شود.

  فیزیکی: در این بازار معامله بر سر کالا صورت می‌گیرد

  مشتقه: اوراق مشتقه اوراقی هستند که ارزش خود را از دارایی‌های دیگر می‌گیرند. در بازار مشتقه بورس کالا، معاملات بر سر ابزاری مثل گواهی سپرده کالایی که براساس ارزش هر کالا منتشر می‌شود؛ صورت می‌گیرد. مثل گواهی سپرده کالایی سکه، زعفران و…

  بورس انرژی

  بورس انرژی همچون بورس کالا یک بازار سازمان یافته است که بر محور معامله کالا فعالیت می‌کند. اما اصلی‌ترین تفاوت این‌جاست که در بورس انرژی حامل‌های انرژی و اوراق مبتنی بر آن‌ها جانشین کالای مورد معامله در بورس کالا می‌شوند. به عبارت دیگر این بازار مختص به محور حامل‌های انرژی مثل نفت و مشتقات آن، برق، گاز و انواع آن، زغال سنگ و… است.تفاوت بورس کالا با فرابورس

  

  بورس انرژی به دو دسته مشتقه و فیزیکی تقسیم می‌شود.

  بازار فیزیکی: در این بازار معامله بر سر حامل‌های انرژی مثل برق، نفت و گاز صورت می‌گیرد.

  بازار مشتقه: اوراق مشتقه از حامل‌های انرژی ابزار این بازار هستند. قرارداد‌های سلف موازی، قرارداد آتی، قرارداد اختیار معامله از ابزارهای سرمایه‌گذاران حقیقی در این بازار امکان معامله ندارند.

  فرابورس

  یکی از شناخته‌شده‌ترین انواع بورس ایران، فرابورس است. شرکت‌های بازمانده از قوانین و ضوابط بازار بورس می‌توانند سهام خود را در فرابورس عرضه کنند. در واقع فرابورس شکل تسهیل شده‌ای از بورس است. امکان عرضه سهام را به شرکت‌هایی که اعتبار، سرمایه، سود‌آوری یا شفافیت کمتری دارند؛ می‌دهد.

  

  فرابورس خود متشکل از شش بازار با عنوان بازار اول، دوم، سوم، بازار ابزارهای نوین مالی، بازار شرکت‌های کوچک و متوسط ( SME) و بازار پایه است.

  شرایط و قوانین لازم برای پذیرش شرکت‌ها در فرابورس آسان‌تر از شرایط لازم برای پذیرش در بورس است. به همین ترتیب شرایط پذیرش در بازار دوم فرابورس راحت‌تر از بازار اول و در بازار سوم راحت‌تر از بازار دوم است. طبق تعریف:

  بازار اول فرابورس

  بازاری که بیشتر سهام پذیرفته شده در فرابورس را به خود اختصاص داده است. این بازار از لحاظ حداقل سرمایه ثبت شده، سهام شناور، تعداد سهامدارن و شفافیت اطلاعاتی شرایط پذیرش آسان‌تری نسبت به بورس دارد. این بازار ریسکی کمتر از بازار‌های دیگر فرابورس دارد اما به طبع نسبت به معاملات در بازار بورس ریسک بیشتری دارد.

  بازار دوم فرابورس

  بازاری که مختص به سهام شرکت‌های سهامی عام است. شرایط پذیرش آسان‌تری نسبت به بازار اول فرابورس دارد. به طور مثال شرکت‌های تازه تاسیس و شرکت‌هایی که حداقل تعداد سهامداران لازم را ندارند می‌توانند در این بازار پذیرش شوند و سهام خود را عرضه کنند. معاملات در این بازار ریسکی به مراتب بیشتر از ریسک بازار اول دارد و به افراد محافظه کار پیشنهاد نمی‌شود.

  بازار سوم فرابورس

  به بازار سوم بازار عرضه هم می‌گویند. اوراق بهادار مختلف که از شرایط پذیرش از بورس و چه بسا فرابورس جا مانده‌اند در این بازار عرضه می‌شود. بلوک سهام شرکت‌های سهامی، حق تقدم خرید این سهم‌ها، واحدهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری پذیرفته نشده در فرابورس، اوراقی مثل اوراق مشارکت، رهن و اجاره، سهام بی‌نام شرکت‌های سهامی عام و حتی سهام شرکت‌هایی که در مرحله تاسیس هستند در این بازار معامله می‌شوند. معاملات در این بازار ریسک بالایی دارد و تنها به افراد جسور پیشنهاد می‌شود.

  در بازار پایه، سهام شرکت‌های سهامی عامی که نزد سازمان بورس و اوراق بهادار ثبت شده‌اند و امکان پذیرش در هیچ‌یک از بازارهای بورس یا فرابورس را ندارند، منتشر می‌شود.

  بازار پایه

  بازار پایه با دیگر بازارهای فرابورس تفاوت دارد. شرکت‌های پذیرفته شده در این بازار سه دسته هستند.

  1. شرکت‌هایی که قصد پذیرش در بازار بورس یا فرابورس را ندارند اما چون مایل به انتشار اوراق هستند و انتشار اوراق بدون کسب مجوز از سوی سازمان بورس ممکن نیست، این شرکت‌ها وارد بازار پایه می‌شوند.
  2. شرکت‌هایی که سابق در بورس یا فرابورس پذیرفته شده‌اند اما بنا به دلایلی تنزل پیدا کرده‌اند (صلاحیت پذیرش در بورس را از دست داده اند).
  3. شرکت‌هایی که سازمان آن‌ها را ثبت کرده است اما نه در رده شرکت‌های پذیرفته شده در بورس قرار می‌گیرند نه در بازارهای فرابورس.

  بازار پایه به سه دسته زرد، نارنجی و قرمز طبقه بندی می‌شود. این بازارها براساس شرایط پذیرش، دامنه نوسان قیمت سهام باهم تفاوت دارند.

  بازار پایه زرد

  • شرکت‌ها با هریک از شرایط زیر در تابلوی زرد پذیرفته می‌شوند:
  • شرکت‌هایی که کمتر از 100 روز تاخیر در ارائه اطلاعات لازم جهت افشا دارند.
  • شرکت‌هایی که سابقه عدم ارائه صورت‌های مالی آن‌ها بیشتر از 2 بار نباشد.
  • دامنه نوسان قیمت سهام شرکت‌های تابلو زرد بازار پایه مثبت ۳ درصد و منفی ۲ درصد در روز است.

  بازار پایه نارنجی

  • شرکت‌ها با هریک از شرایط زیر در تابلوی نارنجی پذیرفته می‌شوند:
  • شرکت‌هایی که بر حسب ضوابط در رده شرکت‌های دسته زرد و قرمز قرار نمی‌گیرند.
  • حسابرس مستقل یا بازرس قانونی نسبت به صورت‌های مالی این شرکت‌ها نظر مردود یا عدم اظهارنظر اعلام کند.
  • دامنه نوسان قیمت سهام شرکت‌های تابلو نارنجی مثبت و منفی ۲ درصد است.

  بازار پایه قرمز

  شرکت‌ها با هریک از شرایط زیرعضو تابلوی قرمزهستند:

  • شرکت‌های ورشکسته
  • شرکت‌هایی که به دستور مراجع منحل شده‌اند.
  • شرکت‌هایی که حداقل سه سال است صورت مالی حسابرسی شده ارائه نکرده‌اند.
  • دامنه نوسان قیمت سهام شرکت‌های تابلو قرمز مثبت و منفی ۱ درصد است

  نکته جالب در خصوص بازارهای پایه حراج‌های معاملاتی هفتگی است. دوشنبه هر هفته از ساعت 12 تا 12:30 حراج معاملاتی در بازار پایه را شاهد هستیم. منظور از حراج تغییر دامنه نوسان در این بازار است. طی این حراج دامنه نوسان قیمت سهام هر سه بازار زرد و نارنجی و قرمز 2 برابر می‌شود. در نتیجه قیمت سهام پذیرفته شده در بازار زرد می‌تواند 6 درصد، در بازار نارنجی 4 درصد و در بازار قرمز 2 درصد افزایش یا کاهش پیدا کند.

  بازار ابزارهای نوین مالی

  کلیه ابزارهای مالی به غیر از سهام و حق تقدم خرید سهام در این بازار معامله می‌شود. ابزارهایی از قبیل اوراق مشارکت، رهن، اجاره، صکوک، گواهی سپرده بانکی

  بازار شرکت‌های کوچک و متوسط ( SME)

  SME مخفف small and medium-sized enterprises به معنای بنگاه‌های کوچک و متوسط ، نام بخش جدیدی از فرابورس است. بازار شرکت‌های کوچک و متوسط امکان عرضه سهام را به شرکت‌های نوپا و تازه تاسیس که سابقه فعالیت چندانی ندارند و قصد دارند از طریق سهام تامین مالی دارند؛ می‌دهد.

  پذیرش شرکت‌ها در این بازار مستلزم داشتن شرایطی مثل شرایط شرکت‌های پذیرفته شده در بورس و بازارهای اول و دوم و سوم فرابورس نیست. نوپا و کوچک بودن این شرکت‌ها باعث شده تا طرح‌هایی که برای آینده دارند از سوی بورس مورد بررسی قرار بگیرد. نه معیارهایی مثل میزان سودآوری‌، حجم معامللات، حداقل سرمایه و…

  کلام آخر

  ساعت کاری معامله در بورس روزهای شنبه تا چهارشنبه (به غیر از روزهای تعطیل رسمی) از ساعت 9 تا 12:30 است. ثبت سفارش و پیش گشایش بازار از ساعت 8:30 تا 9 صورت می‌گیرد.

  سایت شرکت مدیریت فناوری تهران مهم‌ترین سایت در حوزه بازار سرمایه است. هدف این سایت اطلاع‌رسانی لحظه‌ای و با‌کیفیت به سرمایه‌گذاران و کلیه فعالان بازار سرمایه است. با مراجعه به این سایت شما می‌توانید آخرین تغییرات هر یک از بازارها را مشاهده کنید.

  آنچه گفتیم شرحی از انواع بورس در ایران بود. شرط معامله در بازار بورس ثبت نام در سجام، داشتن کد بورسی و عضویت در کارگزاری است. برای شزوع سرمایه‌گذاری مقاله ورود به بورس را بخوانید.

  تفاوت بورس و فرابورس در چیست؟

  کارشناس بازار سرمایه گفت: بازار پایه فرابورس بر اساس دستورالعمل ابلاغی سازمان بورس در شهریور ۱۳۹۸ رنگ بندی شد که هر کدام دامنه نوسان متفاوتی دارند.

  

  در پاسخ به این سوال که چه فرقی بین بورس و و فرابورس بازار پایه وجود دارد؟ اظهار کرد: بازار‌های تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار که خود شرکت‌های مستقل سهامی هستند، به ترتیب قدمت، شرکت بورس، بورس کالا، فرابورس و بورس انرژی هستند که اوراق بهادار شامل سهام، حق تقدم، اوراق مشارکت، اوراق صکوک، امتیاز تسهیلات مسکن، اوراق مشتقه و واحد‌های صندوق‌های قابل معامله در بورس و فرابورس معامله می‌شوند.

  او افزود: البته در فرابورس علاوه بر موارد فوق، امکان معاملات دارایی‌های فکری شرکت‌های کوچک و تفاوت بورس کالا با فرابورس متوسط sme نیز وجود دارد. بورس کالا شامل معاملات محصولات فیزیکی فلزی، معدنی، کشاورزی و پتروشیمی، ابزار‌های مالی کالا محور مثل اوراق سلف و سپرده کالایی و ابزار‌های مشتقه وابسته به کالاها، بازار املاک و‌مستغلات و‌بازار صندوق‌های قابل معامله کالایی است و در بورس انرژی عمدتا نفت و میعانات و گاز و زغال‌سنگ و برخی فراورده‌های پالایشگاه‌ها مثل نفت کوره و برق، اوراق تامین مالی و مشتقه وابسته به آن‌ها معامله می‌شود.

  این کارشناس بازار سرمایه در ادامه افزود: اوراق بهادار در بورس و فرابورس معامله می‌شوند و تفاوت اصلی آن‌ها در الزامات پذیرش ناشران (شرکت‌ها) در تابلو‌های معاملاتی است؛ البته بازار فرابورس تابلو‌های منحصر به فردی برای sme ها، قرارداد‌های تامین مالی جمعی و دارایی فکری نیز دارد، هر چند در هر دو بازار مهم‌ترین دارایی‌هایی که معامله می‌شوند سهام، حق تقدم، ابزار‌های بدهی و واحد‌های صندوق‌های سرمایه گذاری و به صورت محدود ابزار‌های مشتقه است که البته سهم اوراق مشتقه اختیار فروش تبعی در معاملات در حال افزایش است.

  قلی پور در ادامه بیان کرد: همه ناشران پذیرفته شده در بورس، این قابلیت را داشته‌اند که در فرابورس هم پذیرفته شوند، چرا که تمام الزامات فرابورس را برای پذیرش می‌توانستند رعایت کنند، ولی عکس مسئله درست نیست، چرا که الزامات پذیرش شرکت‌ها در بورس از فرابورس سخت‌گیرانه‌تر است. هر چند ممکن است یک شرکت فرابورسی هم باشد که قابلیت پذیرش در بورس را هم داشته، ولی برای تمام شرکت‌های فرابورسی این قابلیت وجود ندارد.

  این کارشناس در ادامه درباره میزان ریسک این بازار‌ها گفت: برای سهام، وضعیت و تاریخچه سودآوری شرکت، عمر شرکت و تعداد صورت‌های مالی حسابرسی شده در سابقه فعالیت شرکت، میزان سرمایه ثبتی شرکت، حداقل تعداد سهامداران و درصد سهام شناور، مدت تصدی مدیران شرکت، وجود یا عدم وجود زیان انباشته و نوع گزارش حسابرس در قابلیت پذیرش شرکت‌های سهامی عام در بازار بورس و فرابورس اثر گذار است. خود بورس بازار اول (شامل تابلوی اصلی و فرعی) و بازار دوم دارد و فرابورس هم بازار اول، دوم، پایه و سوم را دارد. از فرابورس به بورس و از بازار پایه به بازار اول در فرابورس و از بازار دوم به بازار اول بورس، شرایط پذیرش سهام شرکت‌ها سخت‌گیرانه‌تر می‌شود.

  او در ادامه بیان کرد: بنابراین شرکت‌های بورسی بزرگ‎تر، در زمان پذیرش سودآورتر از شرکت‌های فرابورسی هستند هر چند ممکن است یک شرکت فرابورسی هم بزرگ و سودآور باشد؛ بنابراین قاعدتا ریسک شرکتی که در بازار پایه فرابورس پذیرش شده بیشتر از بازار دوم و آن هم بیشتر از بازار اول فرابورس و همه آن‌ها هم بیشتر از بازار دوم بورس و بازار اول است.

  این کارشناس بازار سرمایه در ادامه گفت: از نظر معاملاتی تفاوت خاصی برای سرمایه گذاران وجود ندارد، البته بعضا از نظر دامنه نوسان، حجم مبنا، لزوم تایید ناظر بازار به ویژه در بازار پایه فرابورس تفاوت‌هایی در شرایط معاملات وجود دارد. همچنین حساسیت و تایید سازمان بورس در اطلاعات مالی شرکت‌ها از بازار پایه فرابورس به تابلو اصلی بورس بیشتر می‌شود، یعنی در بازار پایه سازمان اطلاعات منتشره شرکت را بررسی و تایید نمی‌کند، در حالی که در بازار اول بورس حداکثر حساسیت بر کیفیت و کمیت گزارش‌های منتشره شرکت‌ها وجود دارد.

  قلی پور در پاسخ به این سوال که آیا شرکت‌هایی که از بورس اخراج شدند و یا نتوانستند پذیرش بگیرند در فرابورس پذیرش می‌شوند؟ بیان کرد: بر اساس مفاد ماده ۹۹ قانون برنامه پنجم توسعه، معاملات سهام شرکت‌های سهامی عام ثبت شده نزد سازمان بورس، باید در بازار سرمایه صورت گیرند، بنابراین اخراج کامل نماد شرکتی از بازار سرمایه مقدور نیست فقط از تابلوی معتبرتر به تابلو با اعتبار کمتر منتقل می‌شوند تا جایی که به بازار پایه برسند، جایی که شرکت‌ها فقط ثبت شده و پذیرش نمی‌شوند و صرفا معاملات سهام شان در این بازار بدون هیچ مسئولیتی برای سازمان از نظر تایید یا عدم تایید گزارش‌های مالی انجام می‌شود. تاکید می‌کنم که ممکن است شرکت معتبری هم در بازار پایه باشد و علاقه‌ای به پذیرش در تابلو‌های معتبرتر را نداشته باشد، ولی معمولا این شرکت‌ها یا سودآوری ندارند یا طرح‌هایشان به بهره برداری نرسیده است.

  این کارشناس درباره دسته بندی و دامنه نوسانات بازار پایه فرابورس گفت: بازار پایه فرابورس بر اساس دستورالعمل ابلاغی سازمان بورس در شهریور ۱۳۹۸ رنگ بندی شد و بازار پایه به سه تابلو زرد، نارنجی و قرمز طبقه بندی شد. تابلوی زرد برای شرکت‌ها با حداقل تخلفات ناشر در ارائه و افشا اطلاعات مالی و صورت‌های مالی حسابرس شده است.

  او در پایان تصریح کرد: تابلو قرمز هم برای شرکت‌هایی است که در آستانه حکم دادگاه مبنی بر ورشکستگی یا تصمیم مجمع به انحلال شرکت قرار دارند یا عدم ارائه اطلاعات برای بیش از ۳ سال داشته‌اند و تابلوی نارنجی بین شرایط این دو تابلوی زرد و قرمز محدودیت‌های معاملاتی هر تابلو هم از نظر دامنه نوسان و تایید معاملات توسط ناظر بازار متفاوت است. به عنوان مثال دامنه نوسان در روز عادی در تابلوی زرد مثبت منفی ۳ درصد، نارنجی ۲ درصد و قرمز یک درصد است.

  تفاوت بورس و فرابورس ایران – فرق سهم های بورس و فرابورس چیست ؟

  همراهان عزیز سایت آموزش بورس ، با یک مقاله آموزشی دیگر با موضوع تفاوت بورس و فرابورس در خدمت شما هستیم. برای شروع ابتدا به معرفی بازار های مالی میپردازیم و در ادامه بازار های بورس و فرابورس را توضیح خواهیم داد و متوجه خواهیم شد که تفاوت بورس و فرابورس چیست.

  بازار مالی پیست ؟

  به صورت کلی به بازار هایی که در آنها اوراق بهادار مورد معامله قرار میگیرند را بازار مالی می نامیم. برای مثال بازار بورس ، بازار فارکس و یا اوراق قرضه نمومه هایی از بازار های مالی می باشند که نقش مهمی در اقتصاد کشور ها دارند.

  بورس چیست ؟

  بورس بازاری است که در آن قیمت گذاری و خرید و فروش کالا یا اوراق بهادار بین خریدارن و فروشندگان ( تولید کنندگان ) انجام و معاله می شود. بورس از انواع مختلفی تشکیل شده است اعم از بورس کالا ، بورس اوراق بهادار ، بورس انرژی و بورس ارز که البته در ایران هنوز بورس ارز وجود ندارد.

  انواع بورس در ایران

  بورس کالا

  دربورس کالا ، کالاهای فیزیکی و دارایی های واقعی مورد معامله قرار میگرند.

  بورس انرژی

  بورس انرژی نوعی از بورس می باشد که در آن معاملات حامل های انرژی یا اوراق بهادار مربوط به آنها در آن انجام میشود.

  بورس ارز

  در بورس ارز ، ارز رایج کشور ها مورد معامله و خرید و فروش می شود که همانطور که گفتیم در ایران وجود ندارد.

  بورس اوراق بهادار

  به بورسی که در آن دارایی های مالی و کاغذی مثل سهام شرکت ها، اوراق مشارکت و یا اوراق قرضه دولتی مورد معامله قرار میگیرند، بورس اوراق بهادار میگویند.

  خرید و فروش بورس اوراق بهادار وسهام شرکت ها در محلی به نام بورس اوراق بهادار تهران انجام میشود که تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار می باشد.

  شرکت هایی که خواستار حضور در بازار بورس می باشند باید از فیلتر های خاصی عبور کنند تا مجوز ورود به بورس را دریافت کنند. همچنین بازار بورس دارای دو تقسیم بندی بازار اول و دوم می باشد.

  ساعت معاملات در بورس بعد از پیش گشایش ۳۰ دقیقه ای از ساعت ۹ صبح تا ۱۲:۳۰ ظهر می باشد که در روزهای شنبه تا چهارشنبه انجام میگیرد. همینطور سهام شرکت های بورسی با دامنه نوسان ۵ درصدی معامله میشوند.

  

  فرابورس چیست ؟

  بازار فرابورس همان ساختار بازار بورس را دارا می باشد اما شرایط پذیرش شرکت ها در آن ساده تر می باشد و شرکت ها با حداقل شرایط و رویه ای ساده تر میتوانند وارد بازار فرابورس شوند. این بازار کمک بزرگی را جهت تامین مالی شرکت ها و استفاده از مزایای بازار فرابورس را برای شرکت ها فراهم می سازد.

  به عبارتی شرکت هایی که توانایی حضور در بازار بورس را ندارند می توانند از طریق بازار فرابورس با شرایط آسان تر و سرعت بیشتر وارد بازار سرمایه بشوند.

  به دلیل شرایط ساده تر در بازار فرابورس دوره پذیرش شرکت ها نیز نسبت به بورس کوتاه تر می باشد.

  بازار فرابورس نقش بزرگی را در جهت هدایت نقدینگی و همچنین تامین مالی شرکت ها و بنگاه های اقتصادی بر عهده دارد.

  بازار تفاوت بورس کالا با فرابورس فرابورس به چند دسته تقسیم می شود که هر کدام دارای ویژگی ها خاص و دامنه نوسان های متقاوتی نیز هستند.

  

  شرکت فرابورس ایران

  انواع بازار در فرابورس

  • بازار اول : شرکت های سهامی عام که مورد پذیرش ظوابط بازار فرابورس قرار گرفته اند در بازار اول معامله می شوند. دامنه نوسان در این بازار ۵ درصد می باشد که بدون حجم مبنا معامله میشوند.
  • بازار دوم : مانند بازار اول از شرکت های سهامی عام تشکیل شده اما شرایط پذیرش آنها نسبت به بازار اول منعطف تر می باشد. در این بازار هم دامنه نوسان همان ۵ درصد و بدون محاسبه حجم مبنا می باشد.
  • بازار سوم : در این بازار عرضه اوراق بهادار مثل سهام شرکت های سهامی ، پذیره نویسی سهام ، حق تقدم سهام و اوراق های بهادار دیگر معامله میشوند.
  • بازار ابزار های نوین مالی : در این بازار ابزار های مالی مورد تائید شورای عالی بورس مانند صکوک ، گواهی سرمایه گذاری و اوراق مشارکت معامله می شوند.
  • بازار پابه : در واقع شرکت های سهامی عام که امکان معامله شدن در بازار بورس و فرابورس را ندارند در این بازار قرار میگیرند.

  تعریف حجم مبنا : حداقل تعداد سهامی که باید معامله شود تا سهم بتواند به اندازه دامنه نوسان رشد یا افت داشته باشد.

  بازار پایه فرابورس چیست ؟

  شرکت های سهامی عام که در بازار بورس و فرابورس پذیرش نمی شوند ، در بازار پایه مورد معامله قرار میگیرند. البته این شرکت ها مانند شرکت های پذیرفته شده در بورس و فرابورس عرضه اولیه نمی شوند. همچنین شرکت هایی که بنا به دلایلی مانند ضرر ده بودن یا مشمول ماده ۱۴۱ قانون تجارت شدن بعد از اخراج از بورس یا فرابورس به بازار پایه منتقل می شوند.

  « متن ماده ۱۴۱ قانون تجارت : اگر بر اثر زیان‌های وارده حداقل نصف سرمایه شرکت از بین برود، هیات مدیره مکلف است بلافاصله مجمع عمومی فوق العاده صاحبان سهام را دعوت نماید تا موضوع انحلال یا بقاء شرکت مورد شور و رای واقع شود.

  هرگاه مجمع رای به انحلال ندهد باید در همان جلسه و با رعایت مقررات ماده ۶ این قانون سرمایه شرکت را به مبلغ سرمایه موجود کاهش دهد.

  در صورتی که هیات مدیره برخلاف این ماده به دعوت مجمع عمومی فوق العاده مبادرت ننماید و یا مجمعی که دعوت می‌شود نتواند مطابق مقررات قانونی منعقد گردد، هر ذینفع می‌تواند انحلال شرکت را از دادگاه صلاحیت‌دار درخواست نماید. »

  دامنه نوسان بازار پایه چند درصد است ؟

  پذیرش شرکت ها در بازار پایه نیاز به ارائه اطلاعات کم تر و همینطور روند ورود آنها سریع تر از شرکت های پذیرفته شده در بازار بورس و یا فرابورس می باشد. در قانون گذشته دامنه نوسان این بازار ۱۰ درصد بود و با توجه به وضعیت شرکت ها سرمایه گذاری در آنها کار پر ریسکی بود در نتیجه قانون جدیدی در بازار پایه شکل گرفت و بازار پایه به سه دسته تابلو زرد ، تابلو نارنجی و تابلو قرمز تقسیم بندی شد که دارای ویژگی ها و دامنه نوسان خاص خود می باشند.

  • تابلو زرد : دامنه نوسان در این بازار ۳ درصد نسبت به قیمت پایانی روز گذشته می باشد.
  • تابلو نارنجی : دامنه نوسان در این بازار ۲ درصد نسبت به قیمت پایانی روز گذشته می باشد.
  • تابلو قرمز : دامنه نوسان در این بازار ۱ درصد نسبت به قیمت پایانی روز گذشته می باشد.

  در صورتی که در سه روز متوالی سهام بازار پایه صف خرید یا صف فروش تشکیل دهند دامنه نوسان آنها در تابلو زرد به ۵ درصد ، در تابلو نارنجی به ۴ درصد و در تابلو قرمز به ۲ درصد افزایش می یابد.

  مزایای حضور شرکت ها در فرابورس

  • تامین مالی : شرکت های که در بورس اوراق بهادار حضور می باند می توانند به راحتی از طریق فروش سهام خود یا انجام افزایش سرمایه منابع مالی مناسب را از سمت سرمایه گذاران جلب کنند.
  • سهولت پذیرش : پذیرش شرکت ها در بازار فرابورس نسبت به بازار بورس از سهولت بیشتری برخوردار است و همچنین در زمان کم تری نیز انجام میشود.
  • معافیت های مالیاتی : شرکت ها با حضور در بازار فرابورس می توانند به میزان ۱۰ درصد از درآمد خود را معافیت مالیاتی بگیرند. البته این تخفیف شامل شرکت های یازار پایه نمی باشد.
  • کاهش مالیات نقل و انتقال : مالیات نقل و انتقال در بازار بورس و فرابورس به میزان ۱۰ درصد ارزش معاملات می باشد که نسبت به شرکت های خارج از بورس کم تر می باشد.
  • امکان وثیقه گذاری سهام : شرکت ها می توانند سهام شرکت را به عنوان وثیقه نرد بانک ها بگذارند و تسهیلات بانکی دریافت کنند.
  • نداشتن حجم مبنا : سهام شرکت های حاضر در فرابورس شامل قانون حجم مبنا بورس نیستند به همین دلیل از نقد شوندگی بهتری برخوردار هستند و همچنین کم تر صف های خرید یا فروش طولانی تشکیل می دهند.
  • انتشار اوراق بهادار در بازار ابزار های نوین مالی : شرکت های حاضر در فرابورس می توانند برای تامین مالی طرح های توسعه خود ؛ تا سقف ۶۰ درصد سرمایه گذاری پروژه را اوراق بهادار منتشر کنند.

  تفاوت بورس و فرابورس چیست؟

  شاید شما هم جزء کسانی بوده باشید که تا کنون به اشتباه تصور داشتید که شرکت های داخل فرابورس دارای شرایط بهتری نسبت به شرکت های پذیرفته شده در بازار بورس هستند اما همانور که دیدید سخت گیری ها در پذیرش شرکت های بورسی بیشتر است.تفاوت بورس کالا با فرابورس

  البته شرکت های فرابورس هم مزیت های خاص خود را دارند مثل نداشتن حجم مبنا و کارمزد کم تر نسبت به شرکت های بورسی . اما نکته ی اصلی در سرمایه گذاری در شرکت های فرابورس ؛ شرکت های بازار پایه می باشند که در انتخاب آنها باید دقت نظر بیشتری داشته باشید.

  اما حضور شرکت ها در انواع بازار فرابورس می تواند کمک زیادی را جهت تامین مالی شرکت ها و همچنین فرصت سرمایه گذاری امن تری را برای سهامداران آنها ایجاد کند.

  امیدواریم این مقاله از سایت آموزش بورس هم که در مورد تفاوت بورس و فرابورس بود برای شما مفید بوده باشد.

  فرق بورس و فرابورس چیست؟

  اخبار پایشگر-بورس و فرابورس هر دو زیر مجموعه‌ بازار سرمایه هستند، اما شرایط پذیرش شرکت‌ها در بورس سخت‌گیرانه‌تر از فرابورس است.

  فرق بورس و فرابورس چیست؟

  اخبار بورس پایشگر-بورس و فرابورس هر دو زیر مجموعه‌ بازار سرمایه هستند، اما شرایط پذیرش شرکت‌ها در بورس سخت‌گیرانه‌تر از فرابورس است.

  به گزارش پایگاه خبری تحلیلی پایشگر ،باتوجه به سوالات متعدد مخاطبان باشگاه خبرنگاران جوان در خصوص تفاوت اصلی بورس و فرابورس، گزارشی درباره این موضوع تهیه شده است.

  بورس چیست؟

  در بازار بورس، دارایی‌های مختلفی اعم از دارایـی مالی و دارایی واقعی مورد معامله قرار می‌گیرند. به بورسی که در آن دارایی‌های مالی یا اصطلاحاً دارایی‌های کاغذی (اسنادی مانند سهام و اوراق مشارکت) خرید و فروش می‌شود، بورس اوراق بهادار و به بورسی که در آن دارایی‌های واقعی یا کالاهای فیزیکی مورد معامله قرار می‌گیرند، بورس کالا گفته می‌شود.

  نوع دیگری از بورس هم به نام بورس ارز وجود دارد که در آنجا، پول رایـج کشورها خرید و فروش می‌شوند (اما هنوز در کشور ما این بورس راه‌اندازی نشده است).

  بورس اوراق بهادار، یک بازار متشکل و رسمی سرمایه است که در آن خرید و فروش سهام شرکت‌ها، اوراق قرضه دولتی و یا مؤسسات معتبر خصوصی تحت ضوابط، قوانین و مقررات خاصی انجام می‌شود. خرید و فروش اوراق بهادار در ایران نیز به‌طور رسمی و دائمی در محلی معین به نام بورس اوراق بهادار تهران انجام می‌شود. تعیین قیمت هر سهم در این بازار بر مبنای عرضه و تقاضای آن است، یک سرمایه‌گذار می‌تواند با هر مقدار سرمایه‌ای وارد بورس شود و در سهم شرکت‌های موجود سرمایه‌گذاری کند.

  فرابورس چیست؟

  بازار فرابورس ایران نیز تفاوت بورس کالا با فرابورس در آبان سال ۱۳۸۷ فعالیت خود را تحت نظارت سازمان بورس اوراق بهادار آغاز کرد . این بازار دارای ساختار و جایگاه قانونی مشابه بورس است، اما شرایط پذیرش و معامله در آن ساده‌تر است تا بتواند اهرمی کمک‌کننده به تامین مالی اقتصاد کشور باشد. از مهم‌ترین وظایف این بازار، ساماندهی و هدایت، بخشی از بازار سرمایه است که شرایط ورود به بورس اوراق بهادار را نداشته و یا تمایل به ورود سریع‌تر به بازار را دارند.

  بــازار سهام فرابورس ایران شامل بازارهای اول، دوم و پایه است. سهام شرکت‌هایی که شرایط لازم را داشته باشند در بازار اول و دوم مبادله می‌شوند و شرکت‌هایی که این شرایط را نداشته باشند، می‌توانند در بازار پایه معامله شوند.

  در بازار اول، شرکت‌های سهامی عام که طبق دستورالعمل پذیرش موفق بــه احراز شرایط لازم شده باشند، مجاز بــه انجام معاملات سهام خود خواهند بـود. در بازار دوم، همانند بازار اول معاملات سهام شرکت‌های سهامی عام انجام می‌شود؛ اما شرایط پذیرش در این بازار، منعطف‌تر از بازار اول است. بازار پایه فرابورس نیز، به‌منظور ایجاد قابلیت نقل و انتقال سهام شرکت‌های سهامی عام که در بورس یا سایر بازارهای فرابورس پذیرش نشده‌اند، ایجاد شده است. در این بازار اکثر شرکت‌های سهامی می‌توانند حضور داشته باشند.

  تفاوت بورس و فرابورس

  تقسیم‌بندی بازار

  بازار بورس به‌طور کلی به دو بازار اول و دوم تقسیم می‌شود. عملکرد این دو بازار به هم مرتبط است. به این صورت که اگر شرکتی در بازار اول عملکرد قابل قبولی نداشته باشد به بازار دوم منتقل خواهد شد و در مقابل اگر شرکتی در بازار دوم به خوبی عمل کند به بازار اول منتقل خواهد شد. ضمن اینکه اگر شرکتی در بازار دوم چندان رضایت بخش عمل نکند از بازار اخراج می‌شود. بازار فرابورس ایران دارای ۵ بازار، اول، دوم، سوم، ابزار‌های نوین مالی و پایه است. بنابراین اولین تفاوت بورس و فرابورس در تقسیم‌بندی و تعداد این دو بازار است.

  فرایند پذیرش در بازار بورس و فرابورس

  شرایط پذیرش سهام در بازار بورس کمی دشوار است، بازار فرابورس با شرایط ساده‌تر تشکیل شده تا شرکت‌های کوچک هم بتوانند سهام خود را در بازار سرمایه عرضه کنند.

  بازار فرابورس		بازار بورس			بازار بورس
  بازار اول	بازار دوم	تابلو اصلی بازار اول	تابلو فرعی بازار اول	بازار دوم	تابلو اصلی بازار اول	تابلو فرعی بازار اول	بازار دوم
  یک میلیارد تومان	۱۰۰ میلیون تومان	۱۰۰ میلیارد تومان	۵۰ میلیارد تومان	۲۰ میلیارد تومان	۱۰۰ میلیارد تومان	۵۰ میلیارد تومان	۲۰ میلیارد تومان
  ۱۰ درصد	پنج درصد	۲۰ درصد	۱۵ درصد	۱۰ درصد	۲۰ درصد	۱۵ درصد	۱۰ درصد
  ۲۰۰ نفر	–	هزار نفر	۷۵۰ نفر	۲۵۰ نفر	هزار نفر	۷۵۰ نفر	۲۵۰ نفر
  حداقل دو سال از زمان بهره‌برداری با ارائه خدمات گذشته باشد	حداقل یک سال از تأسیس آن گذشته باشد	سه سال	سه سال	دو سال	سه سال	سه سال	دو سال
  نداشته باشد	برنامه عملیاتی مناسبی برای خروج از زیان داشته باشد	نداشته باشد	نداشته باشد	نداشته باشد	نداشته باشد	نداشته باشد	نداشته باشد
  ۱۵	–	۳۰	۲۰	۱۵	۳۰	۲۰	۱۵
  یک دوره منتهی به پذیرش سودآور باشد	–	سه دوره منتهی به پذیرش سودآور باشد	دو دوره منتهی به پذیرش سودآور باشد	یک دوره منتهی به پذیرش سودآور باشد	سه دوره منتهی به پذیرش سودآور باشد	دو دوره منتهی به پذیرش سودآور باشد	یک دوره منتهی به پذیرش سودآور باشد

  تفاوت دیگر بورس و فرابورس، ساعات معامله‌ی این دو بازار است. بازار بورس از شنبه تا چهارشنبه از ساعت ۹ صبح تا ۱۲٫۳۰ (به غیر از تعطیلات رسمی) فعالیت می‌کند، اما ساعات کار فرابورس از انعطاف‌پذیری بیشتری برخوردار است.

  مزایای پذیرش شرکت‌ها در فرابورس:

  پذیرش و درج شرکت‌های سهامی عام در فرابورس ایران نسبت به بورس آسان تر است و این باعث شده تا دوره زمانی پذیرش شرکت‌ها به کمتر از یک ماه کاهش پیدا کند.

  شرکت‌های پذیرفته شده در فرابورس این امکان را دارند تا از طریق فروش سهام خــود از مزایای تأمین مالی ارزان قیمت از طریق بازار سرمایه بهره ببرند. علاوه بر این امکان تأمین مالی از محل جذب سرمایه‌گذاران جدید و افزایش سرمایه را نیز دارا هستند.

  شرکت‌های پذیرفته شده در بازار فرابورس ایران از مزایای مالیاتی قابل توجهی برخوردار هستند. به این صورت که شرکت‌هایی که اقدام به عرضه سهام در فرابورس می‌کنند (به غیر از شرکت‌های حاضر در بازار پایه) امکان برخورداری از معافیت مالیاتی تا ۱۰ درصد درآمد خود را دارا هستند.

  سهام‌داران شرکت‌های پذیرش شده در بازار فرابورس می‌توانند از طریق وثیقه‌گذاری سهام شرکت خود، برای اخذ تسهیلات اقدام کنند. چراکه شبکه بانکی، سهام شرکت‌های پذیرفته شده در فرابورس ایران را به‌عنوان دارایی قابل قبول جهت وثیقه‌گذاری برای دریافت تسهیلات بانکی بــه رسمیت می‌شناسد.

  امکان انتشار اوراق بهادار در بازار ابزارهای نوین مالی:

  شرکت‌های پذیرش شده در فرابورس می‌توانند با ارائه مدارک لازم به سازمان بورس و اوراق بهادار منابع مالی طرح‌های موردنظر را (حداکثر تا ۶۰ درصد سرمایه‌گذاری در طرح پروژه موضوع اوراق مشارکت) از طریق انتشار اوراق تأمین کنند.

  امکان خروج از فرابورس:

  اگر شرکتی تصمیم بگیرد به هر دلیلی از فرابورس خارج شود، در دستورالعمل پذیرش برای این موضوع راه‌حلی در نظر گرفته شده است که با گذراندن فرآیند مشخصی امکان خروج از این بازار و حتی تبدیل شرکت به شرکت سهامی خاص به‌سادگی امکان‌پذیر خواهد بود. ضمن اینکه شرکت‌های حاضر در فرابورس ایران می‌توانند بسیار راحت‌تر به بازارهای دیگر انتقال پیدا کنند.

  سهام مورد مبادله در بازارهای فرابورس ایران به دلیل نبود حجم مبنا با معاملات روان‌تر و نقد شوندگی بالاتری رو‌به‌رو هستند و عرضه و تقاضا برای این سهام به سرعت متعادل شده و معمولا صف خرید و فروش آن‌ها برای مدت زیادی ادامه نمی‌یابد.

  در نظر داشته باشید که سهام شرکت‌های فرابورسی و بورسی با یک کد معاملاتی قابل خرید و فروش هستند. شما می‌توانید برای شروع انجام معامله، این کد را از کارگزاری‌های رسمی دریافت کنید.