انواع پرتفوی سرمایه‌گذاران


رویکرد پرتفولیو به سرمایه‌گذاری بر روی گزینه‌های رشد

یکی از قدرتمندترین ابزارهای موجود برای مدیران عامل در جهت رشد، رویکرد شرکتشان نسبت به اختصاص سرمایه به سبد کسب‌و‌کارها یا پرتفوی‌شان است. تصمیم‌گیری دربارۀ اختصاص سرمایه، بر خلاف بیشتر اهرم‌های عملیاتی رشد، اساسا استراتژیک است: این تصمیم‌گیری‌ها تعیین‌کننده دارایی‌های بلندمدت شرکت هستند که خلق ارزش در آینده به آنها وابسته خواهد بود. اختصاص سرمایه عمل بسیار خطیری است. بسیاری از مواقع صاحبان کسب‌وکارها تصمیمات ناکارامدی از جنس سه تصمیم ذیل را اتخاذ می‌کنند:

· اختصاص سرمایه به ‌طور عادلانه:

سازمان کم‌و‌بیش در کسب‌و‌کار مختلف خود به‌طور مساوی سرمایه‌گذاری می‌کند، بی آن‌که عمکرد پیشین یا چشم‌انداز رشدشان در آینده را در نظر بگیرد.

· به بزرگ‌ترین بچه‌ها غذای بیشتری می‌دهند:

سازمان سرمایه‌اش را بر مبنای اندازۀ کسب‌و‌کار اختصاص می‌دهد، یعنی بزرگ‌ترین واحدها در پرتفوی کسب‌وکارهای شرکت بیشترین نقدینگی را دریافت می‌کنند، حتی اگر این کسب‌و‌کارها اغلب کم‌ترین ظرفیت رشد را داشته باشند.

· ما همیشه این کار را همین طور انجام می‌دهیم:

سازمان بودجۀ سرمایه‌گذاری در سال را بر مبنای آنچه در سال گذشته انجام داده می‌بندد، یعنی به‌جای اینکه به ظرفیت‌های آیندۀ کسب‌و‌کار نگاه کند گذشته را می‌بیند.

در مقابل، پژوهش گروه مشاورۀ بوستون نشان می‌دهد که اختصاص سرمایه به بخش‌هایی که بالاترین ارزش را خلق می‌کنند، دو ویژگی بارز دارد. اول، این شرکت‌ها برای اختصاص سرمایه میان کسب‌و‌کارهای مختلف در پرتفوی سازمان رویکرد بسیار متفاوتی اتخاذ کردند. دوم، آنها با مرتبط کردن اولویت‌های استراتژیک به تخصیص سرمایه، طرح‌های اقتصادی و اقدامات ابتکاری ویژه‌ای در زمینۀ رشد و نیز با مدیریت فعالانۀ سبد سرمایه‌گذاری سازمان از بالا، استراتژی را به‌عمل تبدیل کردند. این رویکرد چهار بخش دارد.

رشد را در میان کسب‌و‌کارهای‌تان اولویت‌بندی کنید

تقریبا تمام کسب‌و‌کارها تا حد مشخصی رشد می‌کنند، اما همه کسب‌و‌کارها نمی‌توانند موتور رشد سازمانی باشند. بنابراین اولین گام این است که در استراتژی و پرتفوی کلی شرکت، نقش‌های گوناگون واحدهای مختلف را درک کنید.

برای مثال، برخی از کسب‌و‌کارها شاید بزرگ و سودآور باشند اما آنقدر بلوغ یافته‌اند که ظرفیت رشدشان به کم‌ترین میزان رسیده است؛ پس این واحدها باید نقدینگی ایجاد کنند تا دیگر کسب‌و‌کارها بتوانند رشد کنند، نه اینکه این نقدینگی را خودشان مصرف کنند. برخی دیگر از کسب‌و‌کارها شاید نشانی از رشد دارند اما هیچ مزیت رقابتی پایداری ندارند. آنها را باید پیش از اینکه بتوانند رشد کنند تثبیت کرد، وگرنه رشد احتمالا ارزش‌شان را نابود می‌کند. همچنین دیگر کسب‌و کارها ممکن است ظرفیت رشد بلند‌مدت چشمگیری داشته باشند، اما ممکن است همان رشد در کوتاه‌مدت آنقدر کوچک باشد که در نرخ رشد کلی شرکت تاثیری نداشته باشد. فقط آن تعداد از کسب‌و‌کارهایی که به اندازۀ کافی بزرگ شده‌اند، به اندازۀ کافی سودآورند، و به اندازۀ کافی به‌سرعت رشد می‌کنند می‌توانند به‌ عنوان موتورهای رشد اصلی شرکت در نظر گرفته شوند؛ آنها باید بیشترین سهم را از سرمایه‌گذاری در زمینۀ رشد ببرند.

جهت تعیین نقش‌هایی که واحدهای کسب‌و‌کار مختلف می‌توانند در پرتفوی سازمان ایفا کنند، باید هر یک را از سه چشم‌انداز متفاوت اما مکمل ارزیابی کرد. اولین چشم‌انداز به محرک‌های بازار بر می‌گردد: آیا بازار هدف، بخش مشتری، یا ناحیه‌ای که کسب‌و‌کار در آن فعالیت می‌کند، رو‌به‌رشد است؟ اگر چنین است، آیا این کسب‌و‌کار در موقعیتی است که بتواند رشد کند؟ این چشم‌انداز مشابه ماتریس رشد-سهم بازار بی‌سی‌جی است.

دومین چشم‌انداز بر موقعیت مالی کسب‌و‌کار شرکت تمرکز می‌کند. تناقض رشد این است که وقتی بازگشت سرمایۀ سهام‌داران بزرگ در دراز‌مدت عمدتا از رشد ناشی می‌شود، تمام شرکت‌هایی که رشد می‌کنند لزوما ارزش خلق نمی‌کنند. بنابراین مدیران اجرایی ارشد نیز باید این سوال را بپرسند: آیا رشد در این کسب‌و‌کار ارزش‌آفرین است؟ یا آیا ارزش به قیمت کاهش درآمد ناخالص یا افزایش میزان ریسک و کاهش بهای ما به دست می‌آید؟

در نهایت، جهت ایجاد پرتفوی استراتژیک شرکت برای رشد، مدیران سازمانی ارشد باید ظرفیت هر واحد کسب‌و‌کار را از چشم‌انداز مالکیت ارزیابی کنند: آیا ما بهترین مالکان برای رشد این کسب‌و‌کاریم؟ آیا این کسب‌و‌کار با دیگر کسب‌و‌کارها در پرتفوی سازمان همخوانی دارد؟ خلاصه، چطور رشد در این کسب‌و‌کار کمک می‌کند تا عملکرد پرتفوی به عنوان یک کل بهتر از مجموع عملکرد هر کدام از کسب‌وکارها به طور مستقل باشد؟

آخرین چشم‌انداز مشخص می‌کند که نباید به هر کسب‌و‌کار به‌تنهایی نگاه کنیم. بلکه باید نقش استراتژیک آن را در بافت پرتفوی سازمان به‌عنوان یک کل مد نظر قرار دهیم. برای مثال، آیا پرتفوی سازمان توازن خوبی میان رشد کوتاه‌مدت و بلند‌مدت کسب‌و‌کارها برقرار کرده است؟ در مواردی که دسترسی به سرمایه محدود است، آیا تعداد کافی از کسب‌و‌کارهای درآمدزا وجود دارد که بتوان کسب‌و‌کارهایی را پایه‌گذاری کرد که از نقدینگی موجود برای رشد خلق ارزش استفاده کنند؟

نقش‌ها را عملیاتی کنید

تعریف نقش‌های استراتژیک مختلف کسب‌و‌کارهای گوناگون در پرتفوی سازمان یک چیز است و تبدیل این نقش‌ها به عمل از طریق ایجاد متغیرهای کلیدی عملکرد، اهداف عملکرد، بودجه‌های سرمایه‌گذاری و نهایتاً برنامه‌های کسب‌و‌کار و مالی به همراه جزئیات چیز دیگری است. این بخش دیگری است که در آن رویکرد ویژه‌ای لازم است.

برای مثال، بسیاری از سازمان‌ها برای ادارۀ هر واحد کسب‌و‌کار در پرتفوی سازمان از متغیرهای کلیدی عملکرد یکسانی برای اداره همه کسب‌و‌کارها استفاده می‌کنند. اما کسب‌و‌کار بالغ و بزرگی را که درآمدزایی بالا اما ظرفیت رشد اندکی دارد، نباید به همان شیوۀ کسب‌و‌کار کوچکی ارزیابی کرد که درآمدزایی بسیار اندک و ظرفیت رشد بسیار زیادی دارد. کسب‌و‌کار بالغ و بزرگ یکی از بخش‌هایی‌ست که می‌تواند نقدینگی لازم برای سرمایه‌گذاری در کسب‌و‌کارهای در حال رشد را فراهم کند و حاشیۀ جریان نقدینگی در آن متغیری کلیدی خواهد بود. اما در شرکت‌های کوچک و روبه‌رشد، نرخ رشد درآمد بسیار مهم‌تر خواهد بود.

میان انواع سرمایه‌گذاری بر روی رشد تمایز قائل شوید

وقتی نوبت به ترجمه چنین قوانین سطح‌بالا به جزئیات برنامه‌ها و بودجه‌های مالی می‌شود، سرمایه‌گذاری‌ها برای رشد را نیز باید به‌صورت متفاوتی ارزیابی کرد. اغلب، شرکت‌ها تمام اقدامات رشد احتمالی را با معیار خالص ارزش فعلی عایدات ارزیابی می‌کنند. اما این رویکرد به تاکید بیش از حد بر سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت افزایشی منجر می‌شود که به‌روشنی تعریف شده است، و در مقابل از سرمایه‌گذاری‌های بلند‌مدت‌تر که ارزش استراتژیک بیشتری دارند اما معیار خالص ارزش فعلی عایدات در آنها نامشخص است غفلت می‌شود. تمام سرمایه‌گذاری‌ها در زمینۀ رشد به‌طور مساوی ایجاد نمی‌شوند. مطالعات اولیه، سرمایه‌گذاری بر روی زیرساخت‌های توسعه فناوری، توسعه و مدیریت محصول و به‌روزرسانی آن، همه و همه در قالب توانایی پیش‌بینی اقتصادی، بازپرداخت، و ریسک هستند. ارزیابی به‌روزرسانی سادۀ محصول در قالب درآمدی است که احتمالا در یکی دو سال آینده تولید می‌کند.

در اولویت‌بندی میان انواع مختلف سرمایه‌گذاری برای رشد، باید مقایسۀ “مشابهت‌ها” اصل اساسی باشد. در ابتدا بخش‌های مختلف سرمایه‌گذاری برای رشد را تعریف کنید. اولویت‌های استراتژیک شرکت را در نظر بگیرید، در مطالعات اولیه، توسعۀ محصول یا به‌روز‌رسانی محصول چه مبلغی باید سرمایه گذاری شود؟ هنگامیکه شرکت بودجۀ جهانی‌اش را برای هر نوع از بخش‌های رشد تنظیم کرد، می‌تواند سرمایه‌گذاری در هر بخش را بر مبنای معیارهای مناسب برای آن نوع از سرمایه‌گذاری اولویت‌بندی کرد.

پرتفوی سرمایه‌گذاری را به‌طور فعال مدیریت کنید

سرانجام، زمانی‌که تصمیمات مربوط به اختصاص بودجه اتخاذ شد، شرکت باید به‌طور فعال پرتفوی خود را در طول زمان مدیریت کند تا مطمئن انواع پرتفوی سرمایه‌گذاران شود که اقدامات در مسیر خود قرار دارند و انعطاف پذیری به حداکثر برسد. بهترین راه برای انجام این کار ایجاد کمیتۀ سرمایه‌گذاری میان رشته ای متشکل از نمایندگانی از حوزه‌های مهم مانند استراتژی، مالی، عملیات، و تحقیق و توسعه است. وظیفۀ اولیۀ این کمیته ارزیابی مداوم پرتفوی سرمایه‌گذاری است تا از مطلوب بودن انواع پرتفوی سرمایه‌گذاران آن برای شرکت اطمینان حاصل شود. اما سرمایه‌گذاری رشد فقط مالی نیست و نیروی انسانی نیز مطرح‌ است. کمیتۀ سرمایه‌گذاری باید توجه و استعداد مدیریت ارشد را به سوی پروژه‌های رشد مهم هدایت کند تا ضامن اجرای سریع باشد و موانع را از سر راه بردارد. مدیران اجرایی در کمیته باید بیشتر شبیه سرمایه‌داران جسور فکر کنند: سرمایه‌گذاری در تیم، نه فقط در ایده یا پروژه. انجام این کار به‌طور کارامد نیازمند ارتباطی محکم میان کمیته، عملکردها و منابع انسانی است.

از همه مهم‌تر، کمیتۀ سرمایه‌گذاری باید به‌طور مرتب اجرای پروژه را نظارت کند و بودجۀ اضافه را تایید کند. بهترین رویکرد در نظر گرفتن مراحلی است که در آن سرمایه بودجه‌بندی شده در چند گام و فقط در زمانی اختصاص می‌یابد که ضوابط عملکرد میان رشته‌ای مشخص در نظر گرفته شود. این رویکرد به‌خصوص برای سرمایه‌گذاری در زمینۀ رشد بسیار مهم است. از آنجا که نتیجۀ نهایی اغلب نامطمئن است و شرایط بازار ممکن است به‌سرعت تغییر کند، پروژه‌های رشد را باید مرتب تعدیل کرد. مدیران ارشد سازمان‌ها با دنبال کردن این چهار اصل می‌توانند به‌طور چشمگیری مسیر رشد کلی شرکت‌شان را بهبود بخشند.

هرآنچه از سبد سهام نمی‌دانید

هرآنچه از سبد سهام نمی‌دانید

سبد سهام یا پرتفو، مجموعه اوراق بهاداری است که یک سرمایه‌گذار برای سرمایه‌گذاری آن‌ها را خریداری می‌کند.

ایجاد سبدی از سهام در بازار بورس ، تنوع دارایی‌ها را بیشتر و در نتیجه ریسک سرمایه‌گذاری را کمتر می‌کند اما بهترین روش‌های تشکیل سبد سهام چیست؟ چگونه بهترین ترکیب برای سبد سهام خود را بیابیم؟

انواع روش‌های تشکیل سبد سهام

انتخاب نوع سبد سرمایه‌گذاری به اهداف و میزان ریسک‌پذیری شما بستگی دارد. با این حال، معمولا چند توصیه کلی در این زمینه مطرح می‌شود. یک پرتفوی بورسی باید سهم‌هایی از انواع گروه‌های مختلف فعال در بورس را شامل شود. این سهم‌ها در بنیاد با یکدیگر تفاوت بسیاری خواهند داشت. سرمایه‌گذاری روی یک سهم یا یک صنعت کار پرریسک و نادرستی است. پرتفوی مناسب و پربازده شامل همه گروه‌های بورسی می‌شود؛ خصوصا گروه‌هایی که در خلاف یکدیگر حرکت می‌کنند.

یک پرتفوی بورسی بهتر است علاوه بر سهام شرکت‌های بزرگ، سهام شرکت‌های کوچک را شامل شود. فراموش نکنید که تمامی این کارها برای کاهش ریسک سرمایه‌گذاری شما است.

تنوع‌بخشی سبد سرمایه‌گذاری روشی برای مدیریت ریسک است که از ترکیب ابزارهای مختلف سرمایه‌گذاری بهترین بازدهی را به سرمایه‌گذار هدیه می‌کند. استفاده از ابزارهای مختلف سرمایه‌گذاری برای حداقل‌سازی تاثیر ابزاری خاص بر عملکرد کل پرتفو است. ابزار سرمایه‌گذاری در بورس تنها خرید مستقیم سهام شرکت‌ها نیست. خرید واحدهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری نیز ریسک سرمایه‌گذاری شما را به میزان چشمگیری کاهش می‌دهد.

تشکیل سبدی از سهام شرکت‌های مختلف بسیار مفید است اما توجه کنید که ایجاد تنوع بیش از حد، نتیجه عکس دارد. به عبارت دیگر تنوع بیش از حد پرتفوی شما می‌تواند نتیجه منفی روی بازدهی سرمایه‌گذاری‌تان داشته باشد. اما سبد سهام را چگونه بچینیم؟

همانطور که می‌دانید در بورس تلاش هر سرمایه‌گذار در جهت کاهش ریسک و افزایش بازده سرمایه‌گذاری است. سرمایه‌گذار موفق باید بتواند با استفاده از تشکیل سبد سهام، ریسک سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه را کاهش‌ دهد. به این ترتیب اگر یکی از معاملات منجر به ضرر شود، ضرر آن سهم با سود سهم دیگر جبران می‌شود. در مجموع برآیند سرمایه‌گذاری مثبت و مانع از کاهش ارزش دارایی فرد می‌شود.

در ادامه انواع روش‌های تشکیل سبد سهام را معرفی می‌کنیم:

سبد سهام پرخطر یا تهاجمی

سرمایه‌گذار در سبد پرخطر سهامی با ریسک و انتظار بازدهی بالا را قرار می‌دهد. بنابراین در این‌ نوع سبد سهام، سهام پر نوسان بازار و سهام شرکت‌هایی که در شروع رشد قیمتی خود هستند و بازار محصول خاصی دارند، قرار می‌گیرند. گفتنی است که سهام شرکت‌های نوظهور، باید توسط افرادی خریداری شود که می‌توانند ریسک تازه تاسیس بودن و عدم انواع پرتفوی سرمایه‌گذاران دسترسی اطلاعات بورسی شرکت‌ را بپذیرند.

سرمایه‌گذار باید برای تشکیل سبد سهام پرخطر، به دنبال شرکت‌هایی با ضریب رشد درآمد بالا باشد؛ شرکت‌هایی که هنوز مورد توجه اهالی بازار قرار نگرفته‌اند. انتخاب سهام مناسب برای این نوع سبد سرمایه‌گذاری بسیار مهم است اما مهم‌تر از آن توجه به روش‌های مدیریت ریسک سبد سهام است. میزان انواع پرتفوی سرمایه‌گذاران ریسک‌پذیری هر فرد متفاوت است و در نهایت، هر فرد با هر درجه از ریسک‌پذیری، باید جوانب احتیاط را رعایت کند. مسلما تمام سرمایه‌گذاران در راستای کاهش ضرر و افزایش و محافظت از سودهای خود قدم بر می‌دارند.

سبد تهاجمی دارای ریسک بالا و در کنار آن بازدهیمورد انتظار بسیار بالا است؛ بنابراین سرمایه‌گذارانی که به دنبال سودهای بسیار زیاد هستند، این نوع سبد سهام را تشکیل می‌دهند. آن‌ها سهام شرکت‌هایی با ریسک بالا را انتخاب می‌کنند و درصد زیادی از پرتفوی خود را به این نوع از سهام اختصاص می‌دهند. این افراد در عین حال که سود زیادی کسب می‌کنند، در صورت اصلاح بازار نیز زیان زیادی به سرمایه‌شان وارد می‌شود.

بیشتر بخوانید:

سبد سهام کم‌خطر یا دفاعی

در این روش همانطور که از نام آن پیدا است، سهامی با میزان ریسک کمتر برای سرمایه‌گذاری انتخاب می‌شود. این دسته از سهام معمولا ضریب بتای پایینی دارند و نوسان قیمتی شدید ندارند. محصولات تولیدی بعضی از این شرکت‌ها، کالاهای اساسی و خدمات روزمره زندگی مردم هستند.

در صورت انتخاب سهام این دسته از شرکت‌ها، حتی در زمان بحران‌ و رکود اقتصادی، امنیت سرمایه‌گذاری بیشتری خواهید داشت. بعضی از شرکت‌های این دسته، به دلیل فروش مناسب محصولات، سود نقدی مناسبی به سرمایه‌گذاران اختصاص می‌دهند. این موضوع نیز ریسک سبد سرمایه‌گذاری را کمتر می‌کند.

بنابراین سبد دفاعی در کنار ریسک کمتر، بازدهی کمتری را نصیب سرمایه‌گذاران خود خواهد کرد اما در شرایط مختلف بازار، معمولا خوب عمل می‌کند.

سبد سهام مبتنی بر سود سهام یا درآمدی

در این نوع سبد سهام، شرکت‌های موجود ریسک قابل کنترل‌تری از سبد سهام کم‌خطر و بازدهی بالاتری نسبت به آن‌ دارند. بنابراین سهام شرکت‌هایی که سود سالانه پرداخت می‌کنند و درصد بیشتری از سود خود را به سهامداران اختصاص می‌دهند، از گزینه‌های اصلی موجود در سبد درآمدی است.

سبد سهام درآمدی از شرایط اقتصادی تبعیت می‌کند. در نهایت سبد سهام درآمدی، ریسک کمتر و بازدهی کم و تقریبا ثابتی در طول زمان دارد. این سبد برای کسانی که می‌خواهند در کنار سرمایه‌گذاری، درآمد خود را نیز افزایش دهند گزینه مناسبی خواهد بود.

سبد سهام ترکیبی

با تشکیل سبد ترکیبی علاوه بر سهام شرکت‌ها در بازار سرمایه، اوراق قرضه، املاک و. باید توسط سرمایه‌گذار انتخاب‌ شود. در حقیقت دارایی‌های موجود در سبد ترکیبی انعطاف‌پذیری بالایی دارد.

اصل اساسی در تشکیل سبد ترکیبی انتخاب دارایی و سهامی است که با یکدیگر همبستگی منفی داشته باشند. این اصل باعث برآیند مثبت بازده سبد، حتی در زمان منفی بودن بازده یک سهم یا یک دارایی می‌شود.

سبد ترکیبی را معمولا با ترکیب نسبت معینی از سهام و اوراق قرضه تشکیل می‌دهند. سرمایه‌گذاری در دسته‌های مختلفی از دارایی‌ها تنوع در سبد را افزایش و ریسک را تا حد زیادی پوشش می‌دهد.

سخن آخر

سبد سهام باید متناسب با روحیات سرمایه‌گذار باشد؛ یعنی هر فرد باید قبل از اقدام به سرمایه‌گذاری ویژگی‌های شخصیتی و اهداف خود را بشناسد و میزان ریسک‌پذیری خود را بسنجد. در مرحله بعد لازم است انواع روش‌های تشکیل سبد سهام را بشناسد و در نهایت، استراتژی مناسب انواع پرتفوی سرمایه‌گذاران انواع پرتفوی سرمایه‌گذاران خود را انتخاب کند. تک سهم شدن یا تنوع دادن بیش از حد به سبد سهام، از جمله عواملی است که موجب ایجاد ریسک یا کاهش بازده سرمایه‌گذاری می‌شود.

صندوق های سرمایه گذاری

در جامعه پر مشغله امروزی، کسب بازدهی بیشتر برای سرمایه‌گذاران نیازمند زمان، دانش، آگاهی و شناخت لازم از بازارهای مالی است. امروزه سرمایه‌گذاران در کشورهای مختلف به منظور سرمایه‌گذاری وجوه مازاد خود، گزینه‌های متعددی چون سرمایه‌گذاری در بانک‌ها، خرید بیمه نامه‌های عمر و سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه را در اختیار دارند. از میان این گزینه‌ها، سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه از تنوع زیادی برخوردار است.

به عنوان مثال، سرمایه‌گذاران حرفه‌ای بازار سرمایه، وجوه مازاد خود را عمدتاً به طور مستقیم در پرتفویی از سهام شرکت‌ها سرمایه‌گذاری می‌کنند. بخشی از سرمایه‌گذاران ترجیح می‌دهند تا از طریق شرکت‌های مشاوره سرمایه‌گذاری پرتفویی از دارایی‌های مالی از قبیل سهام و اوراق بدهی را خریداری نمایند و برخی از طریق شرکت‌های سبدگردانی به تشکیل پرتفوی اختصاصی اقدام می‌کنند. گروه دیگری از سرمایه‌گذاران خرد یا نهادی که تمایل به پذیرش ریسک زیاد در بازار سرمایه ندارند و یا سرمایه آن‌ها برای تشکیل سبد اختصاصی مقرون به صرفه نیست، از طریق الگوهای تأمین مالی جمعی و به طور مشخص صندوق های سرمایه‌گذاری اقدام به سرمایه‌گذاری می‌کنند.
در حال حاضر در بازار سرمایه ایران، انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری وجود دارد که سرمایه‌گذاران می‌توانند با توجه به میزان بازدهی و سطح ریسک‌پذیری و همچنین اهداف خود از سرمایه‌گذاری در صندوق‌های یادشده سرمایه‌گذاری نمایند.
به طور خلاصه یک صندوق سرمایه‌گذاری مجموعه‌ای از سهام، اوراق مشارکت و سایر اوراق بهادار است. در واقع می‌توان آن را به صورت شرکتی در نظر گرفت که در آن افراد مختلف پول‌های خود را روی هم می‌گذارند و در سبدی از اوراق بهادار سرمایه‌گذاری می‌کنند.
در حال حاضر تأمین سرمایه سپهر مدیریت 6 صندوق سرمایه‌گذاری را عهده دار می‌باشد.

چرا در صندوق‌ها سرمایه‌گذاری می‌کنیم؟

مزایای سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه‌گذاری
سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه‌گذاری نسبت به سرمایه‌گذاری مستقیم و انفرادی از مزایای زیر برخوردار است:
مدیریت حرفه‌ای دارایی‌ها :
یکی از مزایای صندوق‌های سرمایه‌گذاری مدیریت حرفه‌ای دارایی هاست. از آنجا که سرمایه‌گذاران معمولاً زمان و یا تخصص کافی برای سرمایه‌گذاری به صورت انفرادی ندارند، در این صندوق‌ها سرمایه‌گذاری می‌کنند. در واقع صندوق‌های سرمایه‌گذاری با به‌کارگیری نیروهای متخصص سعی می‌کنند تا حداکثر بازدهی متناسب با ریسک را برای سرمایه‌گذاران خود محقق سازند.
از این رو صندوق‌های سرمایه‌گذاری یکی از ابزارهای مفید برای سرمایه‌گذاران خُرد به شمار می روند تا بتوانند از توانایی‌ها و مهارت‌های افراد حرفه‌ای برای سرمایه‌گذاری و نظارت بر دارایی‌هایشان استفاده کنند.

کاهش ریسک سرمایه‌گذاری‌ها : افراد با سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه‌گذاری، ريسك سرمايه‌گذاری خود را کاهش می‌دهند.
در واقع متنوع سازی ترکیب دارایی‌ها با این هدف صورت می‌پذیرد که زیان حاصل از سرمایه‌گذاری در برخی از اوراق بهادار توسط سود حاصل از سرمایه‌گذاری در سایر اوراق بهادار پوشش داده شود و زیان سنگینی را به سرمایه‌گذار تحمیل ننماید. از این رو وجود اوراق بهادار مختلف در سبد دارایی‌های صندوق‌های سرمایه‌گذاری، ریسک سرمایه‌گذاران را کاهش می‌دهد.

نظارت و شفافیت اطلاعاتی: سازمان بورس و اوراق بهادار و ارکان نظارتی صندوق شامل متولی و حسابرس، به صورت مستمر بر فعالیت صندوق‌های سرمایه‌گذاری نظارت می‌کنند. وجود قوانین و مقررات در خصوص افشای اطلاعات و همچنین نظارت مستمر موجب شفافیت هر چه بیشتر این نهاد مالی است.

نقدشوندگی بالا : از دیگر مزایای صندوق‌های سرمایه‌گذاری امکان تحصیل پول سرمایه‌گذار در سریعترین زمان ممکن است. بنابراین سرمایه‌گذار برای فروش واحدهای سرمایه‌گذاری خود نیازی به پیدا کردن خریدار ندارد. از این رو ریسک ناشی از عدم فروش واحدهای صندوق توسط اشخاص از بین می رود. همچنین وجود رکن ضامن نقدشوندگی در صندوق‌های سرمایه‌گذاری از وجود ریسک نقدشوندگی جلوگیری می‌نماید.

صرفه‌جویی نسبت به مقیاس: با توجه به حجم بالای سرمایه در صندوق‌های سرمایه‌گذاری، این امکان برای سرمایه‌گذار فراهم است که با مبالغ کم نیز اقدام به سرمایه‌گذاری نماید. صندوق‌ها با فروش واحدهای سرمایه‌گذاری و جمع‌آوری وجوه به منابع بزرگی دسترسی پیدا می‌کند که این امر باعث می‌شود، هزینه‌های ثابت معاملات و تحلیل اطلاعات، بررسی، ارزش‌گذاری، خرید و فروش و سایر هزینه‌ها با صرفه‌تر باشد. از این رو هزینه استفاده از نیروهای متخصص، هزینه‌های معاملات و . جهت مدیریت دارایی‌ها بین تمامی سرمایه‌گذارن سرشکن شده و سرمایه‌گذاران با حداقل سرمایه‌گذاری از بهترین خدمات بهره‌مند می‌شوند.

پورتفولیو چیست؟ از بازار سهام تا ارز دیجیتال

پورتفولیو چیست؟ از بازار سهام تا ارز دیجیتال

کسانی که به دنبال کسب اطلاعات بیشتر در مورد سرمایه گذاری هستند ممکن است بارها و بارها با کلمه پورتفولیو برخورد کنند و از خود بپرسند – پورتفولیو چیست؟ در ساده‌ترین عبارت، پورتفولیو مجموعه ای از سرمایه گذاری است که شامل سهام، اوراق قرضه، وجه نقد و انواع دیگر دارایی‌ها می‌شود.

معمول است که در انواع مختلفی از چیزها مانند سهام، اوراق قرضه و کالاها سرمایه گذاری کنید، اما همه این موارد در کنار هم سبد شما را تشکیل می‌دهند. سرمایه گذاران اغلب سرمایه گذاری‌های خود را به عنوان یک کل از طریق پرتفوی خود مشاهده می‌کنند تا پیشرفت خود را پیگیری کنند. بیایید به انواع مختلف پورتفولیوها و به چگونگی ایجاد و مدیریت مجموعه‌ای موفق از سرمایه گذاری‌ها بپردازیم.

آنچه در این مقاله می‌خوانید

پورتفولیو چیست؟

پورتفولیو یک اصطلاح گسترده است انواع پرتفوی سرمایه‌گذاران که می‌تواند شامل هر دارایی مالی، مانند املاک و مستغلات یا طلا باشد، اما اغلب برای اشاره به کل دارایی‌های شما که درآمد کسب می‌کنند، استفاده می‌شود. پرتفوی سرمایه گذار، که به عنوان “دارایی” آن‌ها نیز شناخته می شود، می‌تواند شامل هر ترکیبی از سهام، اوراق قرضه، وجه نقد و معادل‌های نقدی، کالاها و موارد دیگر باشد.

برخی از افراد و سازمان‌ها سبد سرمایه گذاری خود را مدیریت می‌کنند، اما گزینه‌های دیگری نیز وجود دارد. بسیاری از آن‌ها یک مشاور مالی یا سایر متخصصان مالی را برای مدیریت پورتفولیوها از طرف خود انتخاب می‌کنند.

اجزای یک پورتفولیو

اجزای اصلی یک سبد سرمایه گذاری در زیر توضیح داده شده است:

انواع مختلف از پرتفوی سرمایه گذاری

5- سبد متوازن

سبد متوازن یکی از رایج‌ترین گزینه‌هایی است که سرمایه گذاران از آن استفاده می‌کنند. هدف این نوع پورتفولیو کاهش نوسانات است که عمدتا شامل سهام درآمدزا و با رشد متوسط ​​و همچنین بخش بزرگی از اوراق قرضه است. ترکیبی از سهام و اوراق قرضه می‌تواند به شما در کاهش ریسک کمک کند بدون توجه به اینکه بازار به کدام سمت حرکت می‌کند. این نوع پورتفولیو برای افرادی با تحمل ریسک کم تا متوسط ​​و افق زمانی میان مدت تا بلند مدت ایده آل است.

6- سبد تهاجمی

پورتفولیوهای تهاجمی برای کسانی است که تحمل ریسک بالایی دارند، مانند افرادی که جوان هستند و افق زمانی طولانی قبل از بازنشستگی یا اهداف بلند مدت دیگری دارند. یک پرتفوی تهاجمی ممکن است بیشتر سهام را در خود جای دهد و ممکن است شامل شرکت‌های جدیدتر با سابقه کمتر اثبات شده باشد. این شرکت‌ها ممکن است عملکرد خوبی داشته باشند و به سودهای بزرگ‌تری منجر شوند، اما همچنین می‌توانند عملکرد ضعیفی داشته باشند یا حتی از فعالیت خارج شوند.

7- سبد مسئولیت اجتماعی

پورتفولیوهای مسئولیت اجتماعی عمدتاً با استفاده از وجوهی ساخته می‌شوند که عوامل ESG (محیط زیستی، اجتماعی و حاکمیتی) را در نظر می‌گیرند. به عنوان مثال، می‌توانید از سرمایه‌هایی که در انرژی سبز سرمایه‌گذاری می‌کنند، مجموعه‌ای از محیط‌زیست آگاهانه ایجاد کنید. سرمایه‌گذاری مسئولیت اجتماعی می‌تواند به شما کمک کند تا سبدی بسازید که نه تنها بازدهی ایجاد می‌کند، بلکه به یک هدف ارزشمند نیز کمک می‌کند.

8- سبد ترکیبی

رویکرد پورتفولیو ترکیبی در بین طبقات دارایی متنوع می‌شود. ایجاد یک سبد ترکیبی مستلزم گرفتن موقعیت در سهام و همچنین اوراق قرضه، کالاها، املاک و مستغلات و حتی هنر است. به طور کلی، یک سبد ترکیبی مستلزم نسبت‌های نسبتاً ثابتی از سهام، اوراق قرضه و سرمایه گذاری‌های جایگزین است. این سبد سودمند است، زیرا از نظر تاریخی، سهام، اوراق قرضه و جایگزین‌ها همبستگی کمتری با یکدیگر داشته‌اند.

9- سبد تفکری (سوداگرانه)

پرمخاطره‌ترین نوع پرتفوی آن است که بر حدس و گمان متکی باشد. IPOها (عرضه‌های عمومی اولیه) و سهامی که شایعه می‌شود توسط شرکت دیگری تصاحب می‌شود، می‌توانند در تفکرات خطور کنند.

یک سبد سوداگرانه ممکن است دارای سهام شرکت‌های فناوری و مراقبت‌های بهداشتی نیز باشد که روی محصول جدیدی کار می‌کنند که بازار را تغییر خواهد داد. پرتفوی‌های تفکری با ریسک‌های زیادی همراه هستند، بنابراین سرمایه گذاران باید در کنار هم قرار دادن آن‌ها مراقب باشند.

مدیریت سبد سرمایه ‌گذاری

مدیریت پورتفولیو به معنای انتخاب مجموعه مناسبی از دارایی‌ها برای از دست دادن کمترین میزان ممکن در سرمایه گذاری و کسب درآمد هرچه بیشتر است. اما به یاد داشته باشید که این انتخاب یک بار نیست. شما باید پورتفولیوی خود را مدیریت کنید و هر از چند گاهی آن را به روز کنید.

چرا مدیریت سبد سرمایه گذاری ضروری است؟

با کمک مدیریت پرتفوی سالم، سرمایه گذاران می‌توانند بهترین برنامه سرمایه گذاری را که با درآمد، اهداف مالی، سن و ظرفیت ریسک آن‌ها مطابقت دارد، ایجاد کنند.

نکات زیر نیاز اساسی به مدیریت فعال پورتفولیو را برجسته می‌کند:

  • به کاهش ریسک‌های سرمایه گذاری کمک می‌کند و دامنه تولید سود بیشتر را افزایش می‌دهد.
  • به توسعه استراتژی‌های صحیح و متعادل کردن ترکیب دارایی‌ها مطابق با شرایط فعلی بازار کمک می‌کند تا سرمایه‌گذاران بتوانند از سرمایه‌گذاری موجود حداکثر استفاده را ببرند.
  • امکان سفارشی سازی سریع را بر اساس نیازهای مالی فوری و شرایط بازار فراهم می‌کند.
  • به درک اینکه کدام سرمایه گذاری در کدام وضعیت بازار بهتر عمل می‌کند و نحوه توزیع منابع در طبقات مختلف دارایی کمک می‌کند.

بهترین راه برای ایجاد یک سبد سرمایه گذاری سالم، تعیین هدف مالی آن و متعادل کردن مجدد اجزای آن است. متعاقباً، سرمایه گذاران باید بیشتر بر تنوع بخشیدن به منابع خود تمرکز کنند تا به بهترین پاداش ممکن در ریسک‌های قابل مدیریت در همه شرایط دست یابند. در صورتی که افراد فاقد دور اندیشی یا دانش بازار برای مدیریت یک پورتفولیو باشند، باید نظر یک حرفه‌ای را جویا شوند.

چگونه یک سبد سرمایه گذاری بسازیم؟

برای ساخت یک پورتفولیو شرایط زیر را در نظر بگیرید: (سبد سرمایه گذاری شناور چیست؟)

1- تصمیم بگیرید که آیا خودتان خود را مدیریت کنید یا یک حرفه‌ای استخدام کنید

برای برخی افراد، عدم درک کامل نحوه سرمایه گذاری چیزی است که آن‌ها را از شروع کار باز می‌دارد. اما برای کسانی که در مدیریت پورتفولیوی خود احساس راحتی نمی‌کنند، گزینه‌های دیگری نیز وجود دارد. یکی از اولین انواع پرتفوی سرمایه‌گذاران تصمیماتی که هنگام ساختن پورتفولیو می‌گیرید این است که چگونه می خواهید آن را مدیریت کنید.

2- به افق زمانی خود فکر کنید

افق زمانی شما مدت زمانی است که انتظار دارید به پولی که سرمایه گذاری می‌کنید نیاز داشته باشید. اگر برای بازنشستگی سرمایه گذاری می‌کنید که تقریباً 30 سال دیگر فاصله دارد، افق زمانی شما 30 سال است. کارشناسان به طور کلی توصیه می‌کنند با کوچک شدن افق زمانی، ریسک پرتفوی خود را کاهش دهید.

به عنوان مثال، اگر در دهه 20 خود هستید و برای بازنشستگی پس انداز می‌کنید، ممکن است سبد رشدی داشته باشید که عمدتاً از سهام تشکیل شده است. اما با نزدیک شدن به سن بازنشستگی، می‌توانید پورتفولیوی خود را طوری تنظیم کنید که دارای سرمایه گذاری‌های کم خطر بیشتری مانند اوراق قرضه دولتی باشد. پس از بازنشستگی، ممکن است برای حفظ سرمایه و در عین حال ایجاد درآمد، سبد درآمدی را انتخاب کنید.

چگونه یک پورتفولیو بسازیم؟

3- تحمل ریسک خود را شناسایی کنید

هر کس اشتهای متفاوتی برای ریسک دارد. برخی از افراد ممکن است ریسک سرمایه گذاری را هیجان‌انگیز بدانند، در حالی که برخی دیگر می‌خواهند امنیت بدانند که پولشان در زمان نیاز وجود دارد. تحمل ریسک شما تأثیر عمده‌ای بر نحوه انتخاب پرتفوی خود دارد.

یک سرمایه گذار ریسک گریزتر ممکن است ترجیح دهد از دارایی‌هایی مانند اوراق قرضه و صندوق‌های شاخص استفاده کند. با این حال، شخصی با تحمل ریسک بالاتر ممکن است املاک و مستغلات، سهام فردی و صندوق‌های سرمایه گذاری کوچک را بررسی کند.

4- تمرکز بر تنوع

تنوع بخشیدن به پرتفوی خود یک راه موثر برای به حداقل رساندن زیان است. این بدان معناست که اگر یک دارایی ضعیف عمل کند، بر کل سبد سهام شما تأثیر نخواهد گذاشت. می‌توانید هم بین دسته‌های دارایی تنوع ایجاد کنید. به عنوان مثال، می‌توانید پول خود را بین سهام، اوراق قرضه، املاک و مستغلات، و کالاها در بین دسته‌های دارایی تقسیم کنید.

شما همچنین می‌توانید در یک طبقه دارایی تنوع ایجاد کنید. در عمل، این ممکن است به این معنا باشد که شما در یک صندوق شاخص سرمایه گذاری می‌کنید که سهام بسیاری از صنایع را برای دستیابی به ترکیبی سالم نگه می‌دارد.

5- تعادل مجدد در صورت نیاز

تعادل مجدد فرآیند تنظیم دارایی‌های شما برای بازگشت به تخصیص دارایی اولیه است. برخی از سرمایه‌گذاری‌های شما بیشتر از سایرین رشد می‌کنند، به این معنی که آن‌ها شروع به تصاحب بخش بزرگ‌تری از پرتفوی شما خواهند کرد. برای حفظ تخصیص دارایی مورد نظر خود، ممکن است لازم باشد برخی از دارایی‌ها را بفروشید (آن‌هایی که در آنها رشد داشته اید) و انواع بیشتری از دارایی‌ها را بخرید (آن‌هایی که رشد مشابهی نداشته‌اند یا از نظر ارزش کاهش یافته‌اند).

سبد سهام چیست؟ نکاتی درباره پرتفوی بورسی

در این مقاله قصد داریم به صورت اجمالی به بررسی مفهوم سبد سهام یا پرتفوی بورسی بپردازیم. این مقوله میتواند تا حد بسیار زیادی ریسک سرمایه‌گذاری در بورس را کاهش دهد. افراد مبتدی معمولا به این نکته توجه نمی‌کنند و آن را جدی نمی‌گیرند. سبد سهام چیست و یک پرتفوی خوب چه ویژگی‌هایی دارد. با ما همراه باشید تا با جزئیات این مبحث آشنا شوید.

سبد سهام چیست؟

سبد سهام یا پُرتفُوی بورسی ترکیبی مناسب از انواع سهام است، که یک سرمایه‌گذار آن‌ها را خریداری کرده‌ است. هدف از تشکیل سبد سهام، تقسیم کردن ریسک سرمایه‌گذاری بین چند سهم است؛ بدین ترتیب، سود یک سهم می‌تواند ضرر سهام دیگر را جبران کند. یک پرتفوی بورسی شامل سهم‌هایی از انواع گروه‌های بورسی است که میتواند به لحاظ بنیادی باهم تفاوت بسیاری داشته باشد. فلسفه تشکیل سبد سهام همان ضرب المثل قدیمی است که می‌گوید: “همه تخم مرغ‌ها را در یک سبد نگذارید”. حتی مادر بزرگ‌های ما هم با این مقوله آشنا بوده‌اند و همیشه به بقیه توصیه می‌کردند که همه پول‌ها رو در یک جیب قرار ندهید چرا که در صورتی که جیب شما را بزنند همه دارایی شما نابود خواهد شد. بنابراین پرتفوی بورسی یعنی یک سبد از سهام شرکت های مختلف.

سبد سهام شامل چه سهم‌هایی است؟

یک پرتفوی مناسب میتواند شامل همه گروه‌های بورسی باشد. میتوانید انواع پرتفوی سرمایه‌گذاران از هر گروه یک یا دو سهم مناسب را در سبد خود داشته باشید. یک پرفوی بورسی میتواند شامل شرکت‌های سرمایه گذاری، گروه خودروییریال دارویی، پتروشیمی، غذایی، پالایشی و غیره باشد. اما اگر پول شما آنقدر نیست که بتوانید از همه گروه ها سهام خریداری کنید، جای نگرانی نیست. صندوق های سرمایه گذاری این کار را کرده‌اند و شما میتوانید‌ سهام این صندوقها را خریداری کنید. بسیاری از کارشناسان سرمایه‌گذاری توصیه می‌کنند بخشی از سبد سهام خود را به شرکت‌ها و هولدینگ‌ها اختصاص بدهید و همچنین از ترکیب سهام کوچک و بزرگ در سبد خود استفاده کنید. تمامی این کارها برای کاهش ریسک سرمایه‌گذاری در بورس است. بهترین حالت این است که در پرتفوی خود از سهم هایی که مخالف هم حرکت میکنند، داشته باشید. برای مثال گروه خودرویی و پتروشیمی در ایران معمولا روند‌های مخالفی دارند.

آموزش گام به گام تحلیل بنیادی برای انتخاب سهم مناسب

برای دانلود کتاب آموزش گام به گام تحلیل بنیادی روی لینک زیر کلیک کنید.

آیا میخواهید در بورس به موفقیت برسید؟ آیا نمیدانید چگونه یک سهم را از منظر بنیادی تحلیل کنید؟ نبود منبع آموزشی مناسب در زمینه تحلیل بنیادی انگیزه ای شد تا در یک کتاب آموزشی به زبانی کاملا ساده و کاربردی، به کمک تصاویر گویا و آموزش گام به گام، روش انتخاب یک سهم را بر اساس نکات بنیادی آموزش داده ایم. قطعا این روش آموزشی را در هیچ کجا پیدا نخواهید کرد! این کتاب الکترونیکی را به تمام کسانی که می خواهند در بازار بورس به موفقیت مستمر برسند توصیه میکنیم .

نحوه تقسیم سرمایه در سبد سهام

حال که تصمیم گرفتید که سبد سهام تشکیل بدهید و سهام مورد نظر خود را انواع پرتفوی سرمایه‌گذاران انواع پرتفوی سرمایه‌گذاران بر اساس تحلیل بنیادی و تحلیل تکنیکال انتخاب کرده‌اید، زمان آن رسیده است که سرمایه خود را بین آنها تقسیم کنید. این تقسیم بندی نباید الزاما به طور مساوی انجام گیرد. تقسیم سرمایه نیز باید بر اساس میزان تحمل ریسک و شرایط بازار و همچنین شرایط سن و سال شما باشد. بله حتی سن شما در این مورد اهمیت دارد. یک فرد کهنسال نباید 70 در صد سرمایه خود را در یک سهم سرمایه گذاری کند. البته این مسئله به نوع سرمایه شما هم بستگی دارد. آیا شما پاداش بازنشستیگی خود را برای سرمایه گذاری در بورس انتخاب کرده اید یا خانه خود را فروخته و به بورس آورده انواع پرتفوی سرمایه‌گذاران اید!! همیشه توصیه می‌شود پولی را در بورس سرمایه گذاری کنید که لازم ندارید! اما مگر می‌شود کسی پولش را لازم نداشته باشد؟! این مسئله میتواند برای هر کسی یک معنی خاص داشته باشد. به هر حال شما نباید خانه خود را بفروشید و سهام بخرید. اما اگر به هر دلیلی این کار را کرده اید، باید توازن را در پرتفوی خود رعایت کنید. به این معنی که سرمایه خود را به طور مساوی بین سهام های پرتفوی خود تقسیم کنید و همیشه 30 درصد نقد باشید. گاهی شرایط بازار به گونه‌ای است که همه گروه های بورسی و همه 500 سهام بورسی نزولی می‌شود و اگر 30 درصد سرمایه خود را نقد باقی گذاشته باشید میتوانید از فرصت بوجود آمده به خوبی استفاده کنید و زودتر از ضرر خارج شود.

تک سهم شدن نقطه مقابل تشکیل پرتفوی یا سبد سهام است

تک سهم شدن مثل یک قارچ سمی برای سهامدار بورس مضر است. باید بدانید رم یک شبه ساخته نشده است اما هیروشیما یک شبه خراب شده است! این مطلب را هرگز فراموش نکنید. شاید تک سهم شدن گاهی نتیجه بدهد و شما را به سرعت به سود زیاد برساند اما یک باره همه آن را پس خواهد گرفت. همه کارشناسان بر این باورند که نخستین و ساده‌ترین اصل سرمایه‌گذاری در بورس، تقسیم دارایی‌ها یا تشکیل سبدی از سهم‌های متنوع است. تقسیم دارایی باعث می‌شود تا ریسک سرمایه‌گذاری در بورس به‌ طور محسوسی کاهش یابد. هر چه سبد دارایی‌هایتان از تنوع بیشتری برخوردار باشد، سرمایه‌گذاری مطلوب‌تری خواهید داشت، البته این موضوع بدان معنا نیست که دارایی‌هایتان را آن‌قدر خرد کنید که کنترل سهم‌های مختلف را از دست بدهید! بلکه باید از قاعده‌ای منطقی پیروی کنید. توزیع وزن سرمایه بر روی چند سهم به‌جای تک سهم شدن، نخستین گام عینیت بخشیدن به اصل تشکیل سبد سهام است.

تک سهم شدن و خرید یک سهم و سرمایه گذاری تنها بر روی یک شرکت، میتواند آخرین سرمایه گذاری شما در بورس باشد! بنابراین تشکیل سبد سهام را فراموش نکنید.

آموزش گام به گام تابلوخوانی پیشرفته در بورس

برای دانلود کتاب آموزش گام به گام تابلوخوانی پیشرفته روی لینک زیر کلیک کنید.

تابلوخوانی در کنار تحلیل بنیادی و تکنیکال، بعد سوم بورس است. همه چیز در تابلوی معاملات سهم وجود دارد، اطلاعاتی که شاید در نگاه اول کسی متوجه آنها نشود اما با یادگیری تکنیک های تابلو خوانی و بازار خوانی می توانید به اطلاعات زیادی دست پیدا کنید و بر این اساس معاملات پر سودتری داشته باشید. در کتاب آموزش تابلو خوانی پیشرفته به مطالبی خواهیم پرداخت که در هیچ کلاس یا کتابی به شما آموزش نمی دهند. تکنیک هایی که حاصل سالها تجربه در بازار سرمایه است.



اشتراک گذاری

دیدگاه شما

اولین دیدگاه را شما ارسال نمایید.