سیگنال ورود نقدینگی
شهلا روشنی- براساس تازه‌ترین آمارهای به‌دست آمده از بازار سرمایه، میزان نقدینگی این بازار در ۵ آذرماه بدون احتساب بلوکی، عمده، انواع اوراق و صندوق‌ها حدود ۸/۸۳ میلیارد تومان بوده که این رقم در ابتدای اولین روز کاری سیگنال های یک بازار سهام پر رونق آذرماه حدود ۳/۷۵ میلیارد تومان بوده است. این اعداد در حالی بیان می‌شود که شاخص کل بورس در ۴ آذرماه رشدی ۲۷۰۰ مرتبه‌ای را تجربه کرد و در کانال ۳۰۸ هزار واحدی ایستاد. شاخص کل هم‌وزن نیز با رشدی ۴۳/۲ درصدی، در کانال ۹۱۴۶۹ قرار گرفت. در روز ذکرشده برآیند ورود و خروج پول حقیقی به کل بازار رقمی در حدود ۶/۱۷۶ میلیارد تومان بود. شاخص کل بورس در روز ۵ آذرماه با رشدی ۳۸/۰ درصدی، ۱۱۶۶ واحد افزایش یافت و در کانال ۳۰۹ هزار واحدی قرار گرفت. شاخص کل هم‌وزن در روز ذکرشده نیز با رشد ۹۴ مرتبه‌ای در کانال ۹۲ هزار واحدی قرار گرفت.
رشد مداوم بازار سهام در کنار تحریکات مطلوب سرمایه‌گذاران حقیقی در کنار رشد ۵/۲ درصدی دلار و در کنار سیگنال‌هایی مانند ساخت شرکت‌های ۳۰ هزار واحد مسکونی ایرانی در سوریه، رشد سریع نقدینگی و تورم حال از دونرخی شدن بنزین، سیگنال‌های حادث از عوامل سیاسی و بیرونی و شرایط نامطلوب بازارهای موازی باعث شده روند فعلی بازار سرمایه پیش از پیش تقویت شود.
این در حالی است که همواره بعد از تقویت مداوم بازار سرمایه، سهام نمادهای بزرگ نیز با افزایش تقاضای موثر روبه‌رو شده و شرایط را مساعد می‌کند تا این بازار روزهای خوبی را در پیش داشته باشد. تمامی سیگنال های یک بازار سهام پر رونق این موارد گفته شد تا اشاره داشته باشیم با وجود کاهش میزان برآیند ورود و خروج پول حقیقی به‌کل بازار روز ۵ آذر نسبت به ۴ آذر شاخص کل هم‌وزن با رشد ۹۴ مرتبه‌ای روبه‌رو شد. این به خودی خود نشان می‌دهد این بازار تحت تاثیر عوامل متعدد قرار گرفته عوامل که برآیند خوشی را به بازار سرمایه ارائه کردند.
تحرکات نقدینگی در بازار سهام
افزایش هر روز شاخص کل بورس باعث شده این بازار تحت تاثیر تحرکات نقدینگی قرار بگیرد چنانچه آمارها نشان می‌دهند برآیند ورود و خروج پول حقیقی در اولین روز کاری آذرماه مصادف با ۲ آذر این رقم حدود ۳/۷۵ درصد بوده که این رقم در سه آذر به ۴/۱۰۸، ۴ آذر به ۶/۱۷۶ و در ۵ آذر به سیگنال های یک بازار سهام پر رونق ۸/۸۳ درصد رسید.
این اعداد در حالی بیان شده که این برآیند در ۱۳ و ۲۶ آبان رقمی حدود منفی ۳۴ درصد و منفی ۶/۴ درصد بوده است. به طور کلی برآیند پول حقیقی در بازه زمانی آبان ماه در اکثر روزها رشد کم و نامطلوبی داشته و بالطبع در روزهای ذکرشده شاخص هم‌وزن نیز پایین بوده است.
افزایش شاخص کل و شاخص هم‌وزن و همچنین میزان نقدینگی نشان داده سود‌های حاصل از بازار سرمایه در جامع هدف و بخش حقیقی تاحدودی رضایت‌بخش بوده است.
در این میان به باور کارشناسان بازار سرمایه سیگنال‌های حادث‌شده از اولین روز کار آذرماه بعد از تنش‌های سیاسی داخلی و افزایش نرخ بنزین باعث شده دوران ترس از معاملات و ورود نقدینگی‌ها از سوی سهامداران حقیقی کنار گذاشته شود و این مورد باعث خواهد شد چشم‌انداز آتی بازار سرمایه صعودی باشد.
البته ترسیم صعود برای بازار سرمایه در میان‌مدت نیازمند بررسی وضعیت دلار در روزهای آتی و افزایش نرخ تورم عمومی حاصل از دونرخی شدن سوخت است.
سپری شدن دوره ترس در معاملات
معاملات روزانه بازار سرمایه طی هفته‌های آخر آبان ماه‌نشان داد این بازار تحت تاثیر سه عامل اعتراضات مدنی، قطعی اینترنت و عدم شفافیت اقتصادی کشور دونرخی شدن سوخت وارد فاز هراس و احتیاط شده بود اما بعد از کاهش تنش‌های حاصل از دونرخی شدن بازار سرمایه وارد فاز اعتماد شد البته تغییر فاز احتیاط به اعتماد به واسطه جمع شدن صف‌های خرید در نمادهای خودرویی و تقاضای مجدد در این مسیر و عدم بازگشت شاخص کل بود.
البته تغییر مسیر احتیاط به اعتماد یک روند آهسته بود چراکه بازیگران بازار سرمایه با مشاهده روند مثبت معاملات روزانه مصمم‌تر به این بازار نگاه می‌کردند.
سیگنال آرامش‌بخش در میان‌مدت
بازار سرمایه بعد از طی کردن دوران بسیار طلایی تا مرز ۳۳۰ هزار واحدی هم رسید این افزایش در حالی شکل گرفت که این بازار در غیاب بازارهای موازی جاذب نقدینگی‌های متعدد بود.
از ابتدای سال ۹۷ تا پایان شهریور ۹۸ بیش از یک میلیون و ۱۵۴ هزار کد معاملاتی جدید به بازار سهام کشورمان اضافه شده است. حجم عظیمی از نقدینگی طی ماه‌های شهریور و مهرماه باعث شده شاخص کل با رشد قابل‌توجهی روبه‌رو شود.
البته باید یادآور شد رشد شاخص کل بازار سرمایه در تابستان به سه علت تورم، رشد نرخ ارز و سیگنال های یک بازار سهام پر رونق نبود بازار موازی مطلوب بود در حالی که رشد شاخص کل که در مهرماه امسال ناشی از تداوم نرخ ارز، تورم عمومی و همچنین ورود نقدینگی‌های قابل‌توجه بود که این مورد را هم‌اکنون می‌توان در بازار سرمایه آذرماه نیز مشاهده کرد.
ورود نقدینگی‌ها در بازار سرمایه در غیاب بازارهای موازی
همواره کارشناسان ورود و خروج نقدینگی‌های سرگردان در بازارهای موازی را به کسانی بسط می‌دهند که توانایی خوبی برای تحلیل بازارها ندارند.
چراکه این عده با هیجانات تحمیلی وارد فاز خرید و فروش بازارهای موازی می‌شوند اما از آنجایی که از ابتدای سال جاری بازدهی بازارهای موازی به جز بازار سرمایه طولانی و منفی یا پر ریسک بوده بخش تقاضا بازار سرمایه را مأمن نقدینگی‌های خود قرار دادند.
این موضوع باعث شد متقاضیان تازه‌نفسی که اطلاعاتی از بازار سرمایه نداشتند در برخی از نمادها با سود ۱۵۰ درصد و حتی بالاتر روبه‌رو شوند. اگرچه روند سود و ضرر این متقاضیان در ماه‌های مختلف متفاوت بود اما از آنجایی که مامنی بهتری برای نقدینگی‌ها نداشتند به سمت این بازار هجوم بردند. البته از اول آذرماه ریسک‌های موجود مانند نا اطمینانی از تاثیرپذیری تورم عمومی از دونرخی شدن بنزین باعث شده همراه با بازار سرمایه دو بازار طلا و ارز نیز رشد کند.
اگرچه نرخ ارز و طلا به مدت چند ماه از ثبات نسبی برخوردار بود اما ریسک‌های درونی باعث شده است دو بازار رشد کرده و تاثیر خود را در بازار سرمایه بگذارد. تقویت روند رو به رشد این بازارها باعث شده تکانه‌های آن رفته‌رفته در بازارهای کالایی نظیر بورس کالا به صورت خاص مشهود است. نرخ دلار طی هفته‌های گذشته از محدوده ۱۱۳۰۰تومان به حوالی ۱۲۴۰۰تومان نزدیک شده است و در این مدت رشد ۱۰ درصدی را به ثبت رسانده است. قیمت سکه تمام و مشتقات آن سیگنال های یک بازار سهام پر رونق نیز با نوسان‌های محدود قیمت جهانی طلا در یک بازه مشخص تحت تاثیر نرخ دلار با رشد همراه بوده است.
به هر حال در یک هفته اخیر شاهد پاسخ مثبت شاخص بورس به روند صعودی دلار بوده‌ایم. ردپای همراهی بورس و ارز در این هفته را می‌توان با رصد معاملات بورس کالا تا حدی توضیح داد. در واقع، رشد ارزش دلار در بورس کالا به شکل افزایش تقاضا برای محصولات فولادی و فرآورده‌های نفتی انعکاس یافت و سطح قیمت را در این بازار پس از رخوت نسبتا طولانی به نحو محسوسی ارتقا بخشید و به این ترتیب، عاملی شد برای تاثیر تحولات ارزی در فضای عمومی سهام.
در این میان به گفته برخی از کارشناسان باید دید به هر دلیلی، بازارهای رقیبی که سرمایه‌ها را در مقاطعی از زمان به سمت خودشان جذب می‌کنند، آیا می‌توانند در آینده هم برای سرمایه‌گذاران جذاب باشند؟ به این معنی که آیا این بازارها سبب خروج نقدینگی از بازار سرمایه می‌شوند؟ یا اینکه مسیری بالعکس از سمت بازارهای موازی به سمت بازار سرمایه خواهند داشت. اما آنچه مهم است رونق و رشد بازار بورس در گرو نقدینگی است و منحنی عرضه و تقاضا در این بازار با جذب نقدینگی‌های جدید است که سیر صعودی پیدا می‌کند. تفاوت بازار سرمایه با بازارهای دیگر نظیر بازار ارز، مسکن یا خودرو این است که آثار ورود و خروج نقدینگی بلافاصله و در مدت زمان کوتاهی در چهره بازار نمایان می‌شود.
رشد قیمت فلزات و نفت
در کنار رشد آرام سه بازار موازی یعنی طلا، ارز و بازار سرمایه قیمت فلزات و نفت‌خام نیز با رشد روبه‌رو شده چنانچه طی روزهای آذرماه نمادهای فلزی جز نمادهایی با رشد قیمتی بوده‌اند. این در حالی است که در بازار طلای سیاه، هر بشکه نفت وست‌تگزاس اینترمدییت با ۰۵/۰ درصد کاهش به ۹۷/۵۷ دلار رسید و نفت خام برنت دریای شمال با افزایش ۰۳/۰ درصدی به ازای ۶۷/۶۳ دلار در هر بشکه مبادله شده است. به هر حال زمانی که قیمت محصولات افزایش می‌یابد افزایش قیمت در بازارهای موازی همچون ارز و طلا دور از ذهن نیست و از آنجایی که ذات اقتصاد ایران ارز و نفتی است این مورد ناخودآگاه در بازارهای موازی سرمایه تاثیر می‌گذارد اما در این بین ورود نقدینگی‌های هوشمند در ۵ آذرماه به بازار سرمایه باعث شده روند صعودی آن با وجود کاهش این نقدینگی‌ها نسبت به ۴ آذرماه حفظ شود. بدون تردید اگر در روزهای آتی شاهد اتفاق خاص و بنیادی از لحاظ سیاسی یا اقتصادی در کشور نباشیم روزهای آتی بازار سرمایه روزهای پررونقی است.
آیا حضور نقدینگی در این بازار دوام دارد
برای تداوم حضور سرمایه‌گذاران و مردم در بازار سرمایه باید به تهدیدهای این فضا نیز توجه شود. اولین تهدید این بازار مربوط به تهدید سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت آن است. به اعتقاد کارشناسان کسانی که سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت در بازار سرمایه دارند و به صورت هیجانی بازار را وارد فاز افزایشی می‌کنند و بعد از افزایش این بازار را ترک می‌کنند بازار را به چالش می‌کشانند چراکه این بازار، بازاری است که در بلندمدت بازدهی مناسب اقتصادی فردی، جمعی و اقتصاد کلان دارد.
لذا سرمایه‌گذاری در بلندمدت و بازدهی آن در گرو فرآیندی بلندمدت‌تر است که می‌تواند به افزایش رشد در بازار سرمایه کمک کند. به گفته کارشناسان اگرچه تداوم ورود نقدینگی برای این بازار می‌تواند در ماه‌های آتی منافع ارزنده‌ای داشته باشد اما بی‌تردید افزایش سرمایه شرکت‌ها، ایجاد طرح‌های توسعه‌ای و سرمایه‌گذاری‌های زیرساختی، عرضه اولیه شرکت‌های جدید در بورس و فروش سهام، تامین مالی برای شرکت‌های بزرگ از طریق فروش سهام در بازار سرمایه و هلدینگ‌ها و سرمایه‌گذاری‌های مجدد در این زمینه نقش کلیدی و مهمی را در رشد بازار سرمایه ایفا می‌کند که این امر نیاز به برنامه‌ریزی دارد.
در این بین به گفته کارشناسان تداوم بازار رشد بازار سهام در بیشتر ماه‌ها بیانگر این است که عمر سوددهی این بازار همچنان بالاست و براساس آخرین آمارها این بازار همچنان قابلیت رشد را دارد و بخشی از این رشد می‌تواند به واسطه ورود نقدینگی‌ها به این بازار باشد. به هر روی اگر روال ورود نقدینگی‌ها به سمت بازار سرمایه مثبت باشد می‌توان انتظار داشت تا پایان سال این بازار بتواند ضمن جذب نقدینگی‌های متعدد به رشد اقتصاد نیز کمک کند.
سیگنال بانک مرکزی به بازارهای مالی/ بخش مولد حمایت می‌شود
کارشناس بازار سرمایه گفت: اقدام بانک مرکزی برای افزایش سقف تراکنش کارگزاری‌ها را می‌توان در زمره حمایت از تولید و توجه به رونق کسب و کار‌های مولد به شمار آورد.
احمد اشتیاقی کارشناس بورس و بازار سرمایه در گفتگو با ایبِنا در خصوص ده برابر شدن تراکنش کارگزاری بورس و مزایای این تصیمم بر تسهیل نقل و انتقالات مالی در بازار سرمایه گفت: بی تردید تصمیم و طرح اتخاذ شده از سوی بانک مرکزی و بازار سرمایه که با مساعدت بانک مرکزی صورت داده شده است به تسهیل نقل و انتقال پول و تسریع روند انتقال مالی در حجم‌های بالا کمک می‌کند.
وی در این باره افزود: با این تصمیم خرید متقاضی سهام با سرعت بیشتری انجام می‌شود. تسریع نقل و انتقال پول در بورس و بازار سرمایه از این جهت حائز اهمیت است چرا که منجر به رونق بخشی معاملات بورس می‌شود. به بیان دیگر به نوعی می‌تواند به صورت غیر مستقیم شتابی به رشد بورس بدهد.
اشتیاقی با بیان اینکه بانک مرکزی در راستای کاهش دلالی سقف تراکنش‌ها را محدود کرده بود، گفت: قطع به یقین تصمیم محدود سازی سقف‌ها تراکنش‌ها در راستای جلوگیری از دلالی و سفته بازی بوده است. با توجه به اینکه متاسفانه رونق دلالی در بازارهای ایران نسبت به تولید بیشتر است بانک مرکزی به صورت عام برای جلوگیری از اینکه بخش قابل توجهی از چرخه پولی در سفته بازی و دلالی صرف شود این محدودیت را قائل شده بود.
وی در این باره تصریح کرد: بانک مرکزی با این کار به صورت مشخص تعیین کرده که اگر جامعه هدفی که در آن تراکنش مالی انجام می‌شود بازار تولیدی باشد نه بازارهای سفته بازی، سقف تراکنش‌ها را محدود نمی‌کند، مثل افزایش تراکنش‌های بورس، چرا که سرمایه‌هایی که به سمت بورس و کارگزاری‌ها می‌روند سهام می‌خرند بنابراین در پروسه سفته بازی و دلالی هزینه و جا به جا نمی‌شوند.
اشتیاقی خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه نقل و انتقال مالی در بورس مشخص و قابل رصد و پیگیری است بانک مرکزی محدودیت تراکنش‌ها را برداشته است بنابراین می‌توان پیش بینی کرد سقف تراکنش‌های مشخصی که قابل شناسایی باشد با محدودیت چندانی از سوی بانک مرکزی رو به رو نخواهد بود.
این کارشناس بازار سرمایه گفت: به نظر می‌رسد بانک مرکزی با ایجاد محدودیت سقف تراکنش تلاش می‌کند مانع از سفته بازی در بازارهای مهمی، چون ارز و سکه شود. باز ماندن سقف تراکنش‌ها در بازارهای مختلف به معنای فرصت دادن به آن‌ها برای توسعه دلالی و سفته بازی و گردش مالی در این بخش است.
وی در این باره تصریح کرد: وقتی نوبت تعیین سقف تراکنش به کارگزاران بورسی می‌رسد بانک مرکزی با همکاری سازمان بورس با توجه به اینکه مشخص است پول واریز شده و برداشت شده در حساب بستانکاری یک فرد برای خرید سهام یا اوراق بدهی جا به جا شده است بنابراین محدودیتی برای سقف تراکنش در این بخش قائل نمی‌شود. قطع به یقین این اقدام را می‌توان در زمره حمایت بانک مرکزی از تولید و توجه به رونق کسب و کار‌های مولد به شمار آورد.
سیگنال بانک مرکزی به بازارهای مالی/ بخش مولد حمایت می‌شود
کارشناس بازار سرمایه گفت: اقدام بانک مرکزی برای افزایش سقف تراکنش کارگزاری‌ها را می‌توان در زمره حمایت از تولید و توجه به رونق کسب و کار‌های مولد به شمار آورد.
احمد اشتیاقی کارشناس بورس و بازار سرمایه در گفتگو با ایبِنا در خصوص ده برابر شدن تراکنش کارگزاری بورس و مزایای این تصیمم بر تسهیل نقل و انتقالات مالی در بازار سرمایه گفت: بی تردید تصمیم و طرح اتخاذ شده از سوی بانک مرکزی و بازار سرمایه که با مساعدت بانک مرکزی صورت داده شده است به تسهیل نقل و انتقال پول و تسریع روند انتقال مالی در حجم‌های بالا کمک می‌کند.
وی در این باره افزود: با این تصمیم خرید متقاضی سهام با سرعت بیشتری انجام می‌شود. تسریع نقل و انتقال پول در بورس و بازار سرمایه از این جهت حائز اهمیت است چرا که منجر به رونق بخشی معاملات بورس می‌شود. به بیان دیگر به نوعی می‌تواند به صورت غیر مستقیم شتابی به رشد بورس بدهد.
اشتیاقی با بیان اینکه بانک مرکزی در راستای کاهش سیگنال های یک بازار سهام پر رونق دلالی سقف تراکنش‌ها را محدود کرده بود، گفت: قطع به یقین تصمیم محدود سازی سقف‌ها تراکنش‌ها در راستای جلوگیری از دلالی و سفته بازی بوده است. با توجه به اینکه متاسفانه رونق دلالی در بازارهای ایران نسبت به تولید بیشتر است بانک مرکزی به صورت عام برای جلوگیری از اینکه بخش قابل توجهی از چرخه پولی در سفته بازی و دلالی صرف شود این محدودیت را قائل شده بود.
وی در این باره تصریح کرد: بانک مرکزی با این کار به صورت مشخص تعیین کرده که اگر جامعه هدفی که در آن تراکنش مالی انجام می‌شود بازار تولیدی باشد نه بازارهای سفته بازی، سقف تراکنش‌ها را محدود نمی‌کند، مثل افزایش تراکنش‌های بورس، چرا که سرمایه‌هایی که به سمت بورس و کارگزاری‌ها می‌روند سهام می‌خرند بنابراین در پروسه سفته بازی و دلالی هزینه و جا به جا نمی‌شوند.
اشتیاقی خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه نقل و انتقال مالی در بورس مشخص و قابل رصد و پیگیری است بانک مرکزی محدودیت تراکنش‌ها را برداشته است بنابراین می‌توان پیش بینی کرد سقف تراکنش‌های مشخصی که قابل شناسایی باشد با محدودیت چندانی از سوی بانک مرکزی رو به رو نخواهد بود.
این کارشناس بازار سرمایه گفت: به نظر می‌رسد بانک مرکزی با ایجاد محدودیت سقف تراکنش تلاش می‌کند مانع از سفته بازی در بازارهای مهمی، چون ارز و سکه شود. باز ماندن سقف تراکنش‌ها در بازارهای مختلف به معنای فرصت دادن به آن‌ها برای توسعه دلالی و سفته بازی و گردش مالی در این بخش است.
وی در این باره تصریح کرد: وقتی نوبت تعیین سقف تراکنش به کارگزاران بورسی می‌رسد بانک مرکزی با همکاری سازمان بورس با توجه به اینکه مشخص است پول واریز شده و برداشت شده در حساب بستانکاری یک فرد برای خرید سهام یا اوراق بدهی جا به جا شده است بنابراین محدودیتی برای سقف تراکنش در این بخش قائل نمی‌شود. قطع به یقین این اقدام را می‌توان در زمره حمایت بانک مرکزی از تولید و توجه به رونق کسب و کار‌های مولد به شمار آورد.
کدام سیگنال بورسی رئیس جمهور را قبول کردید؟ / همه چیز را به بورس سپردید یا بخشی از سرمایه را؟
اوایل سال گذشته بود که برخی از کارشناسان اقتصادی نسبت به آینده مبهم و خطرناک بازار سرمایه هشدار‌هایی دادند؛ برای نمونه، دکتر محسن رضایی، دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام اردیبهشت ماه ۱۳۹۹ در یادداشتی با انتقاد از اداره اقتصاد به شکل الاکلنگی نسبت به وضعیت بورس هشدار داد و گفت: کفه بورس را به هوا برده اند و برای خود کف می‌زنند.
اما رئیس جمهور در آن مقطع در سخنانی اظهار داشتند: «بورس ما خوب شده، عصبانی هستند و می‌گویند بورس تمام دنیا به هم ریخته، چرا بورس ایران خوب است. بورس ایران به خاطر تلاش همه شرکت‌ها و فعالان اقتصادی خوب است و خوشبختانه عرضه سهام شرکت‌هایی که شرکت‌های بزرگ هستند. »
مسلما این یکی از سیگنال‌های روحانی برای ترغیب مردم جهت سرمایه گذاری در بورس بود. وی همچنین در شانزدهم مردادماه سال گذشته، درست چند روز قبل از آغاز سقوط بورس، اظهار داشتند: « با شرایطی که بورس نشان می‌دهد، اوضاع بهتر خواهد شد؛ مردم باید همه چیز را به بورس بسپارند .»
چند روز بعد یعنی در ۲۲ مرداد ماه ۹۹ نیز طی صحبت‌هایی گفتند: « مردم بدانند سکه و دلار جای سرمایه‌گذاری نیست، اما بورس جای سرمایه‌گذاری است، خرید نفت جای سرمایه‌گذاری است .»
حالا تقریبا یک سال بعد از این صحبت‌های رئیس جمهور، هفته گذشته (۱۷ تیر ۱۴۰۰) ایشان طی صحبت‌هایی گفتند: « البته وقتی مردم وارد بورس می‌شوند، نباید همه سرمایه خود را وارد کنند. میزان آورده باید در حدی باشد که با فراز و نشیب بورس، زندگی آنان به هم نریزد .»
هم اکنون پرسشی که در این خوانده می‌شوید مطرح است، نحوه تصمیم گیری شما به عنوان یک سهامدار و یا سرمایه گذار تازه وارد به بازار سرمایه است؛ آیا شما با توصیه‌های رئیس جمهور، همه چیزتان را به بورس آوردید؟ اگر پاسخ مثبت است، چقدر سود یا زیان کردید؟
اگر به توصیه چند روز پیش ایشان، قرار است عمل کنید، چند درصد از سرمایه خود را وارد بورس می‌کنید و انتظار چند درصد بازدهی در کوتاه مدت و بلندمدت را دارید؟
در مدت یک سال اخیر، تجربه سرمایه گذاری در بورس، شما را با چه فراز و فرود‌هایی همراه کرد؟ آیا از بازار خارج شدید یا همچنان حضور دارید؟
کاهش شاخص بورس با سیگنال بازار جهانی
بورس تهران واپسین روز کاری این هفته را با افت ۱۳۹ واحدی (۴۱/ ۰ درصدی) شاخص کل پشت سر گذاشت. نماگر اصلی سهام زیر فشار سیگنال‌های بازار جهانی در ارتفاع ۹۷ هزار و ۹۶۲ واحدی قرار گرفت. به این ترتیب، پس از دو هفته، بار دیگر شاخص کل به کانال ۹۷ هزار واحدی بازگشت تا روزهای کم‌نوسان و بی‌رونق بازار را با واگذاری یک کانال دیگر ادامه دهد.
بورس تهران واپسین روز کاری این هفته را با افت ۱۳۹ واحدی (۴۱/ ۰ درصدی) شاخص کل پشت سر گذاشت. نماگر اصلی سهام زیر فشار سیگنال‌های بازار جهانی در ارتفاع ۹۷ هزار و ۹۶۲ واحدی قرار گرفت. به این ترتیب، پس از دو هفته، بار دیگر شاخص کل به کانال ۹۷ هزار واحدی بازگشت تا روزهای کم‌نوسان و بی‌رونق بازار را با واگذاری یک کانال دیگر ادامه دهد.
به گزارش تجارت‌نیوز، این موضوع که در فضای رکودی و محتاطانه، واکنش‌ها نسبت به سیگنال‌های منفی بیشتر است، بارها تجربه شده است. این موضوع در معاملات دیروز تحت تاثیر معاملات ضعیف کالاها در بازارهای جهانی بار دیگر رخ داد.
معمولا هنگامی که بازارهای مالی دچار رخوت می‌شوندو این موضوع ادامه دار می‌شود، احتمال خروج سرمایه در بازار افزایش می‌یابد. به عبارت دیگر، مشارکت‌کنندگان بازار در دوره‌های رکود به اجتناب از خواب بلندمدت سرمایه و کاهش هزینه فرصت‌ها حتی با کوچکترین سیگنال منفی اقدام به فروش و خروج از بازار مربوطه می‌کنند.
موضوعی که در روزهای اخیر به دلیل روند کم‌نوسان قیمت‌ها در بازار نمایان است. روند کم نوسان روزهای اخیر ریشه در تحولات یک ماه گذشته دارد؟ مروری بر تحولات یک ماه گذشته چشم‌اندازی از وضعیت فعلی در معرض دید می‌آورد و ریشه‌های رکود فعلی را آشکار می‌کند.
روزهای ابتدایی زمستان آنچه معامله‌گران-به‌ویژه سهامداران مبتدی- را غافلگیر کرد، تغییر شیوه گزارشگری بنگاه‌های بورسی در قالبی نیازموده بود که بخشی از فعالان بازار را وادار به عقب‌نشینی در معاملات کرد.
افزون بر این، در ادامه تحولات اقتصادی، ریزش ارزش سهام در بازارهای جهانی و متعاقب آن اصلاح نسبتا سنگین قیمت کالاهای اساسی از جمله نفت و فلزات، علائمی منفی به بازار سهام کشور فرستاد و بنابراین موجی از تردید و احتیاط در بین سهامداران را به دنبال داشت.
هر چند در ادامه شاهد بازگشت قیمت‌ها به مدار صعودی بودیم اما به دلیل افزایش ریسک قیمت‌ها در بازار جهانی از دامنه نوسان قیمت‌ها کاسته شد.
از سوی دیگر، نرخ ارز به‌عنوان عامل حمایت‌کننده از رونق سهام طی سال جاری، با جهش خود در هفته‌های گذشته و نزدیکی به سطح بی‌سابقه ۵ هزار تومانی، تمام فعالان اقتصادی و به‌طور خاص سهامداران را به لحاظ روانی متاثر ساخت و در نتیجه عالی‌ترین نهاد پولی کشور را به واکنش جدی‌تری واداشت؛ بنابراین سیاست‌گذاران پولی در مواجهه با تلاطم‌های ارزی اقدام به ارائه بسته ضدالتهاب ارزی کرد که یکی از محورهای آن افزایش موقت نرخ سود بانکی از رهگذر انتشار گواهی سپرده از سوی بانک‌ها و پیش‌فروش سکه بود که در نهایت اصلاح چشمگیر نرخ ارز و قیمت سکه را در پی داشت.
ضمن اینکه افزایش نرخ سود بدون ریسک در بازار پول و بدهی باعث شد تا اغلب سهام رکود نسبی را تجربه کنند. کاهش ارزش دادوستدهای خرد سهام طی دو هفته اخیر این موضوع را تایید می‌کند.
بر این مجموعه عوامل، ریسک برجام را هم بیفزایید که همچنان به‌عنوان یک تهدید برای اقتصاد کلان مطرح است. این موضوع وقتی اهمیت بیشتری می‌یابد که توافق هسته‌ای موسوم به برجام در هفته‌های اخیر به شکل اعمال فشار بر برنامه موشکی ایران از سوی طرف‌های اروپایی خودنمایی می‌کند.
بنابراین در چنین شرایطی که اقتصاد کشور با ابهام در آینده توافق هسته‌ای، با مساله بازگشت یا عدم بازگشت تحریم‌ها دست‌وپنجه نرم می‌کند طبیعی است که بازار سهام اندکی با احتیاط گام بردارد.
مجموعه این عوامل موجب کاهش ریسک‌پذیری سهامداران و خلق بازاری کم‌رمق برای سهام در روزهای اخیر شده است. ضمن اینکه در سمت عرضه سهام نیز مولفه‌هایی در افت قیمت‌ها اثرگذار بوده است.
به عبارت دقیق‌تر، فشار فروش سهام از سوی سهامداران طی روزهای پایانی سال را باید بر این فضای منفی افزود؛ فشاری که ناشی از افزایش نیاز فعالان بازار به نقدینگی بیشتر و تسویه اعتبارات بخشی از کارگزاری‌های فعال در بورس تهران است که موجب فشار بر ارزش سهام شده است.
چرخش بازار
در این میان، نکته‌ای که به‌عنوان شانس سهامداران قلمداد می‌شود تورمی است که در سیگنال های یک بازار سهام پر رونق نرخ ارز انباشته شده است. تجربه تاریخی نشان داده که نرخ ارز سپر محافظتی مهمی برای ارزش سهام کشور بوده و این متغیر در کنار روند شتابنده قیمت مواد خام در رونق بازار سهام طی سال جاری منعکس شده است.
از این رو، یکی از امیدهای سودآوری بنگاه‌ها در سال پیش رو امکان تداوم رشد نرخ دلار و ثبت رکوردهای جدید برای شاخص ارزی کشور است.
گر چه در روزهای اخیر با افزایش تلاطم‌های ارزی و در نتیجه، تلاش نهاد پولی این متغیر مهم اصلاح قابل‌ملاحظه‌ای را تجربه کرد اما به باور کارشناسان این حوزه، بسته ضد التهاب ارزی تسکین موقت است. به عبارت دیگر، «خواب زمستانی غول ارزی» چندان پایدار نیست و در سال آینده به‌عنوان یکی از محرک‌های سودآوری بنگاه‌ها همچنان قدرت‌نمایی می‌کند.
در بازار چه خبر بود؟
دیروز همزمان با افت شاخص کل در آخرین روز کاری بازار، شاخص کل هم‌وزن با شدت بیشتری افزایش یافت تا پیام رشد تقاضا در سهام بنگاه‌های کوچک‌تر را به نمایش بگذارد. در روزی که اغلب بنگاه‌های بزرگ بورس با کاهش قیمت روبه‌رو شدند، ارزش سهام بنگاه‌های کوچک‌تر نسبت به بنگاه‌های بزرگ و کالامحور بازار افزایش یافت.
در این روز اغلب سهام کالایی متعلق به گروه‌های فلزات اساسی، کانه‌های معدنی و پالایشی با افت قیمت روبه‌رو شدند و در نتیجه بیشترین تاثیر منفی را در محاسبه نماگر اصلی سهام ثبت کردند. در عین حال، ارزش سهام بنگاه‌های غیرمرتبط با بازار جهانی از جمله گروه خودرو، مخابرات و برخی نمادهای گروه رایانه اثر فزاینده‌ای بر محاسبه شاخص کل بر جای سیگنال های یک بازار سهام پر رونق گذاشتند.
روز گذشته سهام گروه پالایشی از دو ناحیه دچار افت قیمت شدند. افت بهای نفت در بازار جهانی-به واسطه داده‌های مثبت تولید نفت در آمریکا- در کاهش ارزش سهام وابسته در بورس تهران طی معاملات روز گذشته تاثیر گذاشت.
ضمن اینکه تقویت نسبی شاخص دلار نیز عامل دیگری بر فشار قیمت کالاهای اساسی در بازار جهانی در روز گذشته بود. افزون بر این، گزارش‌های کمتر از انتظارات سهامداران شرکت‌های پالایشی نیز در ضعف تقاضای سهام گروه پالایشی و افزایش عرضه‌ها موثر افتاد.
دیدگاه شما