تفاوت بورس کالا و اوراق بهادار

معرفی بازار بورس و فرابورس

بازارهای مالی برای انجام معاملات مختلف از جمله بازار سهام، بازار اوراق ‌قرضه، بازار فارکس و بازار مشتقات شکل گرفته اند و تمامی بازارهای مالی در سراسر جهان معاملات خود را از طریق بورس انجام می ‌دهند.

در واقع، بورس اینگونه تعریف می شود، مکانی که در آن معاملات مختلفی بین تولیدکنندگان، مصرف کنندگان، خریداران و فروشندگان انجام می شود. در ادامه می خواهیم به معرفی بازار بورس و بازار فرابورس پرداخته و در مورد تفاوت بین این دو بازار صحبت کنیم.

بازار بورس

در این بازار تمامی دارایی های مالی و دارایی های واقعی مورد معامله قرار می گیرد و بازار بورس به دو دسته، بورس اوراق بهادار و بورس کالا تقسیم بندی می شود. البته دسته بندی دیگری به نام بورس ارز نیز وجود دارد که به خرید و فروش پول رایج کشورها می پردازد. ( در کشور ما موجود نمی باشد)

بورس اوراق بهادار: بازاری که در آن دارایی ‌های مالی یا کاغذی مثل سهام شرکت ‌ها، اوراق قرضه دولتی و یا موسسات معتبر خصوصی تحت ضوابط و قوانین و مقررات خاصی خرید و فروش می ‌شود. یک سرمایه‌ گذار می ‌تواند با هر مقدار سرمایه‌ ای که مد نظر دارد، وارد بورس شده و در میزانی از سهم شرکت‌ های موجود، سرمایه ‌گذاری نماید.

در کشور ما، خرید و فروش اوراق بهادار در مکان مشخصی به نام بورس اوراق بهادار تهران و به ‌طور رسمی و دائمی نیز انجام می ‌شود که میزان عرضه و تقاضای موجود، تعیین کننده ی قیمت هر سهم موجود در خواهد بود.

بورس کالا: بازاری که درآن انواع کالاهای حقیقی و فیزیکی داد و ستد می شود. روند فعالیت در بورس کالا بدین صورت است که تعداد زیادی از تولیدکنندگان، کالای خود را در آن ارائه می نمایند و کالای مربوطه پس از بررسی‌ قیمت گذاری توسط کارشناسان بورس کالا، به خریداران عرضه می ‌شود.

بازار فرابورس

این بازار ساختار و جایگاه قانونی مشابه بازار بورس را دارد با این تفاوت که شرایط پذیرش و معامله در آن ساده ‌تر صورت می گیرد تا به عنوان اهرمی کمک ‌کننده برای تامین مالی اقتصاد کشور باشد. بازار فرابورس ایران در سال ۱۳۸۷ و تحت نظارت سازمان بورس اوراق بهادار فعالیت خود را آغاز نمود.

وظایف عمده بازار فرابورس شامل، ساماندهی و هدایت بخشی از بازار سرمایه است که شرایط ورود به بورس اوراق بهادار را نداشته و تمایل به ورود سریع تر و آسان تر به بازار را دارند. قابل ذکر است که در بازار فرابورس انواع متنوعی از اوراق بهادار قابل معامله بوده و نیازمند شرایط و الزامات کمتری می باشد.

از مزایای بازار فرابورس می توان به سازوکارهای ساده‌ تر و انعطاف در شرایط پذیرش شرکت ‌های مختلف اشاره نمود، به طوری که چنین شرایط بهینه ای در فرابورس ایران، امکانی را فراهم کرده تا بنگاه‌های اقتصادی بتوانند با کسب حداقل شرایط و در سریع ‌ترین زمان ممکن، به این بازار مالی وارد شده و از تمامی مزایای شرکت‌ های پذیرفته شده در بازار مبادلات اوراق بهادار بهره‌ مند شوند.

فرابورس دارای پنج بازار، با نام ‌های بازار اول، بازار دوم، بازار سوم، بازار ابزارهای نوین مالی و بازار پایه می باشد که بازار سهام فرابورس ایران، شامل سه بازار اول، دوم و پایه است.

در بازار اول، شرکت‌های سهامی عام که مطابق با قوانین، موفق بــه احراز شرایط لازم شده اند مجاز بــه انجام معاملات سهام هستند . در بازار دوم، مانند بازار اول معاملات سهام شرکت‌ های سهامی عام انجام می ‌شود، اما شرایط پذیرش در این بازار، منعطف ‌تر از بازار اول است. در بازار پایه، تمامی شرکت ‌های سهامی نیز می ‌توانند حضور داشته باشند، بدین صورت که سهام آن دسته از شرکت ‌هایی که شرایط لازم را نداشته باشند، در بازار پایه معامله می شود.

اینک می خواهیم به بررسی تفاوت بین بازار بورس و فرابورس بپردازیم:

اولین تفاوت آن، در تقسیم بندی بازار و تعداد آن است. همانطور که کمی قبل بیان داشتیم، بازار بورس ایران، به دو بازار اول و دوم تقسیم بندی می ‌شود و عملکرد هر دوی آنها نیز به هم مرتبط است، یعنی اگر شرکتی در بازار اول عملکرد قابل قبولی نداشته باشد به بازار دوم منتقل خواهد شد و برعکس حالت اول، اگر شرکتی در بازار دوم به خوبی عمل کند به بازار تفاوت بورس کالا و اوراق بهادار تفاوت بورس کالا و اوراق بهادار اول منتقل خواهد شد و همچنین اگر شرکتی در بازار دوم نتواند به خوبی عمل کند، از بازار خارج می ‌شود. ولی بازار فرابورس ایران نیز دارای پنج بازار، اول، دوم، سوم، ابزار‌های نوین مالی و پایه می باشد.

فرآیند پذیرش در بازار بورس و فرابورس نیز متفاوت می باشد، به طوری که شرایط پذیرش سهام در بازار بورس کمی دشوارتر از بازار فرابورس است، زیرا ماهیت اصلی تشکیل فرابورس در این بوده که با ساده سازی شرایط ورود و فعالیت، شرکت‌های کوچک نیز بتوانند سهام خود را در بازار سرمایه عرضه کنند.

مورد دیگر از تفاوت، شفاف سازی و عامل ریسک می باشد، بازار بورس به دلیل شفافیت کامل قیمت ‌ها با کاهش ریسک بیشتری همراه است ولی در بازار فرابورس نیز شرایط معاملات با نظر طرفین قرارداد تعیین می ‌گردد و به همین دلیل در مقایسه با بازار بورس از شفافیت کمتری برخوردار می باشد.

ساعات معامله ‌ی این دو بازار نیز با یکدیگر تفاوت دارد، بازار بورس تنها در روزهای شنبه تا چهارشنبه و از ساعت ۹ صبح الی۱۲٫۳۰ فعالیت دارد ولی ساعات کار فرابورس، انعطاف پذیری بیشتری دارد.

کد بورسی

فرابورس چیست – نگاهی جامع و کامل به بازار فرابورس ایران

برای این که بفهمیم فرابورس چیست باید درک درستی از بازارهای مالی داشته باشیم و برای این باید در بورس فعالیت داشته باشیم. این که فرابورس چیست و چه تفاوت هایی میان آن با بازار بورس ایران وجود دارد موضوعی است که همیشه سوالات و ابهامات زیادی برای مخاطبان ایجاد کرده است. حال واقعا فرابورس …

تفاوت بازارهای جهانی با بورس ایران – فرق بورس با بازارهای مالی جهانی در چیست؟

امروزه شرایطی را که کرونا در تمامی جهان به وجود آورده و باعث به وجد آمدن تغییرات گسترده ای در نوع زندگی افراد شده و همچنین کسب وکار بیش از نیمی از کل ساکنان زمین دچار مشکلات عدیده ای شده است؛ در این میان یکی از قربانیان شیوع این بیماری، بورسهای جهانی هستند که به …

تفاوت بورس با فرابورس چیست – بورس بهتر است یا فرابورس؟

فرابورس، مشابه بورس اوراق بهادار، بازاری برای معامله اوراق بهادار هستش که نسبت به بورس تهران دارای شرایط ساده‌ تری برای پذیرش شرکت‌ ها میباشد و انواع متنوعی از اوراق بهادار با شیوه های گوناگون در این بازار مورد معامله قرار می گیرند. حالا اگر بخواهیم که کمی تخصصی تر به موضوع نگاه کنیم، تفاوت …

تفاوت بورس کالا و اوراق بهادار

بازار سرمایه از دیدهای مختلف به چند بخش تقسیم می‎ شود.

در این متن سعی شده برای درک بیشتر بازار و تصمیم گیری درست در سرمایه گذاری بخش های مختلف بورس و فرابورس تعریف، بررسی و مقایسه شوند.

در ابتدا باید با تعریف بورس آشنا شویم:

بورس بازاریست که در آن دارایی ها معامله می شوند، این بازار به سه دسته ی بورس کالا، بورس ارز و بورس اوراق بهادار تقسیم می شود.

در بورس کالا همانطور که از نام آن نیز مشخص است، کالاهای معینی خرید و فروش می شوند. در این بورس معمولا مواد اولیه معامله می شوند و هر کالایی بورس خود را دارد، برای مثال بورس نفت.

در بورس ارز پولهای خارجی خرید و فروش می شوند که البته این بورس فعلا در ایران فعال نیست.

در بورس اوراق بهادار دارایی های مالی مانند سهام شرکت ها، اوراق مشارکت و مواردی از این قبیل معامله می شوند، در بورس اوراق بهادار یا به اختصار بورس بستری ایجاد شده تا خریداران و فروشندگان بتوانند معاملات خود را به راحتی انجام دهند، در این بازار قوانینی وجود دارد که منافع سرمایه گذاران و سرمایه پذیران را هم حفظ می‏کند. به عبارت دیگر بورس، سرمایه گذاران و سرمایه پذیران را در کنار هم قرار می دهد تا هر دو با توانایی ها و دارایی های خود باعث منفعت طرف دیگر شوند.

فرابورس چیست:

در بازار بورس قوانین و ساختارهایی وجود دارد که هر شرکتی قادر به ورود به آن نیست، فرابورس هم مانند بورس اوراق بهادار، بازاری برای معامله‏ی اوراق بهادار یا سهام است با این تفاوت که شرایط و قوانین معاملاتی ساده تری برای پذیرش شرکت ها و داد و ستد سهام دارد. وظیفه فرابورس سازمان دهی آن بخش از شرکت های علاقه مند به فعالیت در بازار سرمایه است که هنوز شرایط ورود به بورس اوراق بهادار را ندارند.

بررسی تفاوت های بورس و فرابورس:

• یکی از تفاوت های ساختاری بورس و فرابورس تقسیم بندی بازارهای آنهاست:

بورس شامل دو بازار اول و دوم است و در طرف دیگر ساختار جدید فرابورس در ایران از پنج بازار تشکیل شده است: بازار اول، بازار دوم، بازار پایه(شامل زرد، نارنجی و قرمز)، بازار سوم و ابزارهای نوین مالی. در بخش های آتی به منظور ایجاد آگاهی و دید مناسب برای سرمایه گذاران، تعاریف و تفاوت قسمت های مختلف بازار بورس و فرابورس به صورت مختصر بیان خواهد شد.

• پذیرش شرکت ها و قوانین نظارتی:

روند پذیرش شرکت ها در فرابورس ساده تر است و الزامات ساده تری نسبت به بورس دارد، شرایطی مثل حداقل سرمایه‎ی ثبت شده شرکت، حداقل سهام شناور، حداقل تعداد سهامداران، حداقل سابقه فعالیت شرکت در صنعت مربوطه، زیان انباشته، نسبت حقوق صاحبان سهام به کل دارایی ها و سودآوری معیار های سختگیرانه تری در بورس دارند.

شرکت های پذیرفته شده در فرابورس از پرداخت 10% مالیات معاف هستند که این مزیت مستقیما متوجه سهام داران نیز می‌شود، همچنین صاحبان سهام در شرکت های فرابورس نسبت به سهامی که در اختیار دارند در مجمع عمومی حق رای هم خواهند داشت. همچنین وجود بازارهای متنوع در فرابورس برای پوشش سلایق مختلف از جمله جاذبه های فرابورس به شمار می آید، بنابراین سهامداران می توانند در شرکت های مختلف سرمایه گذاری کنند و به این ترتیب ریسک سرمایه گذاری کاهش پیدا خواهد کرد. ولی به طور کلی بنابر شرایط سختگیرانه تر انتخاب شرکت های فعال در بازار بورس، در این بازار می‎توان با ریسک کمتری به معامله تفاوت بورس کالا و اوراق بهادار سهام پرداخت.

• روش و زمان معامله در بورس و فرا بورس:

اساسا تفاوت خاصی در روش و زمان معامله در بورس و فرابورس وجود ندارد، همانطور که از طریق پلت فرم های آنلاین به خرید و فروش سهام بورس اقدام می کنید، می توانید معاملات سهام شرکت های فرابورس را هم انجام دهید، البته زمان معاملات در فرابورس انعطاف پذیری بیشتری نسبت به بورس دارد.

به طور کلی هر دو بازار بورس و فرابورس زیر نظر سازمان بورس هستند و نگرانی در معاملات آنها وجود نخواهد داشت.

تذکر این نکته ضروری است که برای ورود به بازار سرمایه و انجام معاملات، خرید و فروش سهام حتما باید بر این موارد مسلط بوده و یا با افرادی که در این زمینه تجربه کافی دارند مشورت کنید تا احیانا متضرر نشده و بتوانید در کوتاه ترین زمان ممکن به سودی که مدنظرتان هست برسید، پس هیچگاه بدون تجربه و بدون مشورت با افراد آگاه وارد بورس نشده و معاملات خود را انجام ندهید.

در این زمینه می توانید با مشاوران بورس کست در تماس باشید.

بورس و فرابورس چه تفاوتی دارند؟

به طور کلی به هر بازاری که در آن دارایی (به شکل اوراق) معامله شود، بورس گفته می‌شود. اما در ایران سازمانی داریم به نام «سازمان بورس و اوراق بهادار». وقتی از «بورس» حرف می‌زنیم باید حواس‌مان باشد که از بورس به طور کلی (به مفهوم بازاری که در آن اوراق معامله می‌شود؛ مانند بورس نیویورک، بورس شانگهای، بورس ژاپن، بورس کالا و …) یا اینکه منظورمان همین «سازمان بورس و اوراق بهادار» ایران است.

سازمان بورس چیست؟

سازمان بورس و اوراق بهادار ایران موسسه‌ای غیردولتی است که در سال ۱۳۸۴ تاسیس شده است. پیش از سازمان بورس و اوراق بهادار، سازمان دیگری به نام «سازمان کارگزاران بورس اوراق بهادار تهران» وظیفه ایجاد بستر برای معاملات اوراق بهادار در ایران را به عهده داشت. در سال ۱۳۸۴ مجلس شورای اسلامی قانونی با عنوان «قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران» تصویب کرد که بر مبنای آن ۴ بورس تشکیل شد که در مجموع عملیات اجرایی بورس‌ها را به عهده گرفتند. این چهار بورس از این قرارند:

1. بورس اوراق بهادار تهران
2. فرابورس ایران
3. بورس انرژی ایران

بر مبنای همین قانون، نظارت بر عملیات این بورس‌ها هم به عهده سازمان بورس و اوراق بهادار گذاشته شد.

نکته: همه این چهار شرکت سهامی عام هستند و سهام‌شان در بورس عرضه شده است. هر کسی که کد بورسی داشته باشد و در بازار بورس فعالیت کند می‌تواند اگر دوست داشته باشد بخشی از سهام این شرکت‌ها را بخرد.

فرابورس چیست؟

اکنون که با ساختار بورس‌های ایران را خلاصه‌وار مرور کردیم، بحث «فرابورس» را هم می‌توانیم بهتر درک کنیم. «فرابورس ایران» شرکت مستقلی است که زیر نظر «سازمان بورس و اوراق بهادار» فعالیت می‌کند.

اما حالا که بورس داریم، چه دلیلی دارد که فرابورس هم داشته باشیم؟ نکته اینجاست که قوانین و نحوه فعالیت سازمان بورس به نحوی است که شرکت‌های خاصی می‌توانند در آن عرضه شوند و بسیاری از شرکت‌های کوچک و متوسط که شرایط حضور در بورس را ندارند، نمی‌توانند سهام‌شان را از طریق سازمان بورس عرضه کنند و از این طریق تامین مالی داشته باشند. دلیل وجودی فرابورس این است که همین خلاء را پر کند و به آن دسته از شرکت‌هایی که امکان حضور در بورس را ندارند، این فرصت را بدهد که سهام‌شان به شکل عمومی عرضه شود و سرمایه‌گذاران و معامله‌گران بتوانند سهام این دسته از شرکت‌ها را خرید و فروش کنند.

آیا ممکن است سهام شرکتی از فرابورس به بورس منتقل شود؟

بله، این امکان وجود دارد. بعضی از شرکت‌ها که سهام‌شان در فرابورس عرضه شده است و معامله می‌شود، ممکن است به مرور زمان شرایط حضور در بورس را به دست بیاورند. سهام این شرکت‌ها پس از گذراندن مراحل قانونی از فرابورس به بورس منتقل می‌شود.

نکته: اگر سهام شرکتی از فرابورس به بورس منتقل شود، لازم نیست سهامداران آن کار خاصی انجام بدهند و آن‌ها تفاوت بورس کالا و اوراق بهادار مانند قبل سهامداران شرکت خواهند بود.

بورس بهتر است یا فرابورس؟

تا اینجا دانستیم که بازارهای مالی گوناگونی وجود دارد که می‌شود در این بازارها انواع اوراق بهادار را خرید و فروخت. همچنین گفتیم که بورس و فرابورس در واقع دو بازار مالی مستقل از یکدیگرند که شرایط پذیرش شرکت‌ها در هر کدام از این بازارها متفاوت است.

به‌طور کلی پذیرش سهام شرکت‌ها در بورس سخت‌گیرانه‌تر از بورس است. در واقع در معنای عام، در فرابورس (که می‌توان آن را به‌نوعی «خارج از بورس» هم نامید) سهام شرکت‌هایی معامله می‌شود که روند انتشار اطلاعات‌شان منظم نیست یا سودآوری پایداری ندارند (البته ممکن است این وضعیت درمورد بعضی از شرکت‌های فرابورسی تغییر کند و این شرکت‌ها مجوز حضور در بورس را به دست بیاورند).

بورس و فرابورس چه تفاوتی دارند؟

خوب است این نکته‌ها را درمورد تفاوت بورس و فرابورس گوشه ذهن‌مان داشته باشیم:

• از آنجا که شرایط پذیرش سهام شرکت‌ها در فرابورس ساده‌تر است، مدتی هم که طول می‌کشد تا سهام شرکتی در فرابورس پذیرفته شود، معمولا کوتاه‌تر از مدت لازم برای پذیرش در بورس است.
• سهام شرکت‌هایی که در بورس معامله می‌شوند، استانداردهای لازم برای حضور در بورس را دارند و در نتیجه ریسک خریدشان در مقایسه با شرکت‌های فرابورسی کمتر است.
• کارمزدی که معامله‌گران برای خرید و فروش نمادهای بورسی می‌پردازند، کمی بیشتر از کارمزد معامله در فرابورس است.
• سهام شرکت‌های حاضر در بورس به دو گروه تقسیم می‌شوند؛ بازار اول و بازار دوم. وقتی از «بازار اول بورس» یا «بازار دوم بورس» حرف می‌زنیم، در واقع منظورمان همین تقسیم‌بندی است.
• تقسیم‌بندی سهام و دیگر انواع اوراقی که در فرابورس معامله می‌شوند با تقسیم‌بندی بازارها در بورس متفاوت است. بازارهای فرابورس از این قرارند: بازار اول، بازار دوم، بازار سوم، بازار شرکت‌های کوچک و متوسط (SME)، بازار دارایی فکری، بازار ابزارهای نوین مالی، بازار پایه و بازار ابزار مشتقه.
• بورس مکانی فیزیکی (تالار بورس) دارد که معامله‌گران می‌توانند در آنجا حاضر شوند و معاملات‌شان را انجام بدهند، اما فرابورس چنین مکانی ندارد و تمام معاملاتش آنلاین انجام می‌گیرد.

نکته: وضعیت شفافیت مالی، روند انتشار اطلاعات و نظم برگزاری مجمامعِ شرکت‌های فرابورسی یکسان نیست. به‌طور کلی مالی شرکت‌های بازار اول فرابورس از نظر شفافیت مالی وضعیت نسبتا مناسب‌تری دارند، ولی مثلا شرکت‌های بازار پایه اخبار فعالیت‌های شرکت و اطلاعات مربوط به صورت‌های مالی‌شان را منظم منتشر نمی‌کنند. به همین دلیل است که می‌شود گفت خرید سهام از بازار پایه با بالاترین ریسک همراه خواهد بود.

جدول مقایسه شرایط پذیرش سهام شرکت‌ها در بورس و فرابورس

همان‌طور که دیدیم شرایط پذیرش شرکت‌ها در بازارهای مختلف بورس و فرابورس متفاوت است. برای اینکه مختصری از شرایط لازم برای حضور شرکت‌ها در بازارهای بورس و بازارهای اول و دوم فرابورس را مرور کرده باشیم، جدول زیر را ترتیب داده‌ایم:

تفاوت بورس کالا و اوراق بهادار

علاقمندان دوره‌های آموزشی کانون کارگزاران بورس واوراق تفاوت بورس کالا و اوراق بهادار بهادار می‌توانند به مناسبت پانزدهمین سالروز تاسیس کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار و روز «کارگزار» از تخفیفات و شرایط ویژه این مجموعه به مدت دو هفته بهره‌مند شوند.

مدیر آموزش کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار: «واحد آموزش کانون کارکزاران بورس و اوراق بهادار سعی دارد در یک فرآیند آموزشی منظم به صورت کاملا کاربردی و مبتنی بر تجارب کسب شده در شرایط واقعی حرفه، با نگاهی آسیب‌‌شناسانه دانش شغلی و مهارت‌های عملی مخاطبان را بهبود بخشد. این گواهی‌نامه کاربردی برای کارشناسان و مدیران فناوری اطلاعات یا هر شخص وابسته به عضو که هر یک از وظایف مرتبط با امور فناوری اطلاعات یک نهاد مالی را بر عهده دارد، تعریف شده است.»

«گواهی‌نامه کاربردی کارشناس مالی صندوق‌های سرمایه‌گذاری» پنجمین مدرک کاربردی کانون است که ذیل ضوابط «برگزاری دوره‌های آموزش حرفه‌ای و صدور گواهی‌نامه کاربردی توسط کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار» تعریف شده است