نهادهای مالی فعال در بازار سرمایه

نهادهای مالی فعال در بازار سرمایه

حجم بالای منابع صندوق، قدرت چانه زنی با بانک ها را برای دریافت سود بالاتر افزایش می دهد. از این رو دغدغه‌های بابت افزایش سقف صندوق درآمد ثابت ثبات ویستا و سرمایه‌گذاری منابع جذب شده وجود ندارد. تلاش می شود صندوق سرمایه گذاری با درآمد ثابت ثبات ویستا، بازدهی معقول و مستمری برای سرمایه‌گذاران به همراه داشته باشد. وجود بازارگردان، نقطه قوتی دیگر برای این صندوق است.

وجه تمایز "تفارس" با شرکت‌های تامین‌سرمایه‌

صنعت پتروشیمی طرح های توسعه ای متعددی در دست انجام دارد که ۶۰ درصد این پروژه ها در هلدینگ خلیج فارس و زیرمجموعه های آن، اجرا می شوند.

نخستین تامین سرمایه صنعتی ایران با نماد تفارس آمد

اطلاعیه پذیره‌نویسی سهام در دست انتشار شرکت تأمین سرمایه خلیج فارس (سهامی عام در شرف تأسیس) به روش ثبت سفارش در نماد «تفارس»، از سوی شرکت فرابورس منتشر شد.

اصلاح ابلاغیه شرایط مؤسسین یا سهامداران نهادهای مالی

رئیس اداره امور نهاد‌های مالی خدمات‌دهنده سازمان بورس گفت:براساس این ابلاغیه، موسسین یا سهامداران نهاد‌های مالی که درخواست صدور مجوز تأسیس/تبدیل نهاد مالی و انتقال سهام را دارند، ضروری است مدارک و مستندات لازم را طبق ابلاغیه مذکور به سازمان بورس و اوراق بهادار ارسال کنند.

ثبت‌ نام، احراز هویت سامانه سجام، اعتبارسنجی و ده‌ها خدمات کاربردی دیگر با سوپر اپلیکیشن تاپ

چند بار تا حال پیش آمده برای دریافت خدماتی که می‌توانید آن‌ها را به صورت آنلاین هم دریافت کنید، مثل کارت به کارت، ثبت نام در بورس، پرداخت عوارض و خلافی خودرو؛ زمان زیادی صرف کنید؟ مثلا در صف‌های طولانی بایستید، مدت‌ها دنبال شعبه خودپرداز بگردید و یا برای پیدا کردن راهی برای ثبت نام سامانه سجام دچار سردرگمی شوید؟

جای خالی سهامداران حقیقی در انتخاب آقای رئیس

"کانون سهامداران حقیقی" یک نهاد مالی در بازارسرمایه خواهد بود که تاسیس و راه‌اندازی آن، در گرو تصویب و اعطای مجوز سازمان بورس است اما؛ تاکنون هر بار تنها از زبان روسای سازمان، قول‌های راه‌اندازی این کانون داده شد و هیچگاه حتی به نزدیکی مرحله اجرایی هم نرسیده‌ایم.

"هوچی گری" مُبصر بورس و مدیری که نیامده، رفتنی شد!

گزارش پنج و نیم امروز نیم نگاهی دارد به دمل چرکین معاملات الگوریتمی و بوی تغییر مدیریت در کوچه آبشار و جوکی بنام تضاد منافع و حیرت اهالی بهارستان.

صالح آبادی؛ بهترین گزینه برای ریاست بانک مرکزی

تجربه گرانقدر آقای صالح آبادی در بازار سرمایه و بازار پول و همچنین جوان بودن و دانش و تخصص ایشان، به کارایی بیشتر بازار پول و بازار سرمایه کمک خواهد کرد.

به گزارشگران حرفه‌ای پاداش داده می شود

در نیمه نخست سال از میان گزارش‌های ارسالی سوت‌زن‌ها، حدود ۱۰ پرونده به گزارش تخلف یا اعلام جرم منتج و در بررسی بیش از ۳۰ گزارش، در راستای ارتقای شفافیت، ناشر ملزم به ارائه گزارش شفاف‌سازی در سامانه کدال شد و اقدامات پیشگیرانه نظارتی انجام پذیرفت.

مزایای سامانه جامع آزمون های تخصصی

مهم‌ترین مزیت راه‌اندازی سامانه جامع آزمون این است که ازاین‌پس دیگر مشکلی به نام پشت صف ایستادن برای شرکت در آزمون‌های بازار سرمایه را نخواهیم داشت و ظرفیت آزمون‌ها متناسب با افزایش صدور مجوز نهادهای مالی فعال در بازار سرمایه افزایش‌یافته است.

در طرح مالیات بر عایدی سرمایه دست دلالان از بازار کوتاه می شود

سخنگوی کمیسیون برنامه و بودجه مجلس گفت: اجرای صحیح طرح مالیات بر عایدی سرمایه، ضمن ایجاد تحول در اقتصاد کشور موجب کوتاه شدن دست دلالان از بازار کالا‌های سرمایه‌ای می‌شود.

ترغیب نهادهای مالی با راه اندازی ابزارهای مالی جدید

عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات گفت: راه‌اندازی ابزار‌های مالی جدید در بازار سرمایه می‌تواند شرکت‌ها و نهاد‌های مالی را ترغیب کند تا برای تأمین منابع مالی خود ازاین بازار استفاده کنند.

زمانی برای خرید پله ای سهام

منابع قابل‌توجهی جذب صندوق‌ها شده و با این تفاسیر، انتشار ۹۰الی ۱۱۰ هزار میلیارد تومان اوراق برای بازار سرمایه نگران‌کننده نخواهد بود اما؛ انتشار اوراق بیش از این میزان می‌تواند به بازار سهام لطمه وارد کند.

ابلاغ دستورالعمل صندوق املاک و مستغلات در هفته های آتی

مدیر نظارت بر نهادهای مالی سازمان بورس گفت: این صندوق قدرت نقدشوندگی بالایی دارد بطوریکه هر واحد در قالب صندوق‌های قابل معامله (ETF) برنامه ریزی شده و مردم به راحتی می‌توانند واحد‌ها را خرید و فروش کنند.

گسترش دسترسی آنلاین و آف لاین برای سهولت کار سرمایه گذاران

توسعه و تسهیل دسترسی به صندوق‌های سرمایه‌گذاری یکی از اقدامات انجام شده در خصوص توسعه سرمایه‌گذاری غیرمستقیم است.

"سوت زنی" بهترین اقدام برای جلوگیری از وقوع جرم و تخلف

سوت زنی درجایی انجام می‌شود که هنوز جرم و تخلفی اتفاق نیفتاده و فعالان بازار سرمایه هشدار می‌دهند که ممکن است در این بخش یا نماد، جرم یا تخلفی رخ دهد! البته یکی از نقاط قوت طرح سوزنی سازمان بورس و اوراق بهادار هم این است که ارائه مشخصات فرد گزارش دهنده یا سوت‌زنان، الزامی نیست که این مورد از اقدامات بسیار خوب سازمان بورس بوده است.

گفت و گوی اختصاصی با دهقان دهنوی رئیس سازمان بورس

فروش «سهام عدالت» راکد است اما؛ عرضه‌ها فقط بلوکی/ ورود به بحث تعارض منافع/ تخلف‌ها پر هزینه شد، اما ناعادلانه "نه" / «اوراق اجاره سهام» فقط با طرح توجیهی / مماشاتی با دستکاری و تخلف‌ها نمی‌کنیم/ «قیمت گذاری دستوری» چپاول حقوق سهامداران است / نظر سازمان بورس در خصوص عرضه خودرو در بورس کالا/ افشای صورت‌های مالی اطلاع رسانی بورس و دیگر زیرمجموعه‌ها در سال آتی / دو راهکار برای برخورد‌های سلیقه‌ای ناظران/ خبر خوش به اهالی فضای مجازی با یک مجوز/ دوره جدید هیات مدیره سازمان بورس و نزدیکی به جلسه شورای عالی!

لابی‌گری برای صندلی مدیریت سازمان بورس، ممنوع!

جا دارد نمایندگانی از فعالان بازار سرمایه، نهادهای مالی وابسته به این بازار و حقوقی های بازار و. هم در انتخاب مدیران بازار سرمایه نقش داشته باشند تا هر انتصابی در این بازار بر اساس خرد جمعی شکل بگیرد.

اقدامات و برنامه های سازمان بورس برای توسعه بازارمشتقات

میثم فدایی،مدیر نظارت بر نهادهای مالی سازمان بورس و اوراق بهادار،در نشست بین المللی ظرفیت ابزارمشتقه در مدیریت ریسک بازارایران که توسط گروه پیشگامان دنیای مالی با همکاری شرکت بورس کالای ایران،فرابورس ایران،کانون نهادهای سرمایه گذاری،انجمن مالی اسلامی،مرکز مالی ایران و دانشگاه امام صادق(ع) برگزار شد، به ارائه توضیحاتی درباره اقدامات انجام شده و برنامه های پیش روی سازمان بورس و اوراق بهادار در زمینه توسعه ابزارمشتقه در ایران پرداخت.

تفاهمنامه همکاری نهادهای مالی فعال در بازار سرمایه میان شرکت سبدگردان هدف وکارگزاری بانک رفاه

روز گذشته در مراسمی تفاهم نامه جامع همکاری میان دو نهاد مالی بازار سرمایه، شرکت سبدگردان هدف و کارگزاری بانک رفاه کارگران امضا شد.

نهادهای مالی فعال در بازار سرمایه

مشاوره سرمایه‌گذاری

گروه خدمات بازار سرمایه الگوریتم در راستای تنوع‌بخشی به خدمات قابل‌ارائه به مشتریان و توسعه بازار هدف، از طریق شرکت سبدگردان الگوریتم اقدام به دریافت مجوز فعالیت مشاوره سرمایه‌گذاری نموده است. گروه الگوریتم از اردیبهشت ماه ۱۳۹۸ با دریافت این مجوز از سازمان بورس و اوراق بهادار توانسته است پاسخگوی نیازهای مختلف مالی مشتریان خود باشد. با تکیه بر تجارب چند ساله گروه خدمات بازار سرمایه الگوریتم در ارائه طیف وسیعی از خدمات مشاوره‌ای به بنگاه‌ها و فعالان اقتصادی، شرکت سبدگردان به‌صورت تخصصی‌ درزمینه پیشنهاد فرصت‌های جذاب سرمایه‌گذاری در بازار بورس تا ارائه راهکارهای عملیاتی برای بهبود فرآیند تصمیم‌گیری، افزایش کارایی و به‌طورکلی پیشبرد اهداف مالی، به مشتریان خدمات‌رسانی می‌کند.

آشنایی با قوانین و مقررات و سازوکارهای رایج بازار در حوزه خدمات مالی، برخورداری از ارتباطات مؤثر با بخش‌های مختلف سازمان بورس و اوراق بهادار و ارتباط و همکاری با سایر نهادهای مالی فعال در بازار سرمایه کشور، از جمله نقاط قوت واحد مشاوره سرمایه‌گذاری سبدگردان الگوریتم در ارائه خدمات تخصصی در این حوزه به‌ شمار می‌رود.

خدمات شرکت سبدگردان الگوریتم در حوزه مشاور سرمایه‌گذاری:

• معرفی فرصت‌های سرمایه‌گذاری
• پیشنهاد ترکیب بهینه سبد دارایی متناسب با اهداف و ریسک‌پذیری هر مشتری
• ارزش‌گذاری اوراق بهادار
• تهیه گزارش‌های تحلیل اقتصادی
• تحلیل صنایع و شرکت‌های بورسی و غیر‌بورسی
• تهیه طرح‌های توجیه فنی و اقتصادی
• مشاوره در رابطه با راه‌اندازی کسب‌وکارها

برای کسب اطلاعات بیشتر در حوزه مشاوره سرمایه‌گذاری به سایت شرکت سبدگردان الگوریتم مراجعه نمایید.

آدرس: تهران، خیابان فلسطین، خیابان بزرگمهر، پلاک ۱۶، مجتمع تجاری اداری بزرگمهر، طبقه چهارم، واحد ۴۰۶

سازمان بورس و اوراق بهادار چیست؟ (بررسی تاریخچه و شرکت های تابعه)

سازمان بورس اوراق بهادار یک مؤسسه غیردولتی، که دارای شخصیت حقوقی و مالی مستقل است و درآمد این سازمان از محل کارمزدهای دریافتی و سهمی که از حق پذیرش شرکت ‌ها در انواع بورس ‌دریافت می‌کند، تأمین می‌شود. سازمان بورس ایران که به اختصار “سبا” نامیده می‌شود، توسط هیئت ‌مدیره که منتخب شورا هستند، اداره می‌شود.

تاریخچه سازمان بورس و اوراق بهادار:

در ابتدا و در سال 1345 سازمان کارگزاران بورس اوراق بهادار تهران به ‌عنوان تنها رکن اجرایی، با شخصیت حقوقی مستقل، مسئولیت اداره بورس ایران را به عهده داشت. این سازمان توسط یک هیئت هفت نفره اداره می‌شد، که توسط مجمع عمومی انتخاب می‌شدند. دبیر کل بورس نیز توسط هیئت ‌مدیره به ‌عنوان بالاترین مقام اجرایی انتخاب می‌شد.

با تصویب قانون جدید در سال 1384، نهاد جدیدی بنام سازمان بورس و اوراق بهادار تشکیل شد و زیر نظر شورای عالی بورس شروع به فعالیت کرد. وظایف این سازمان نظارت بر اجرای قوانین و مقررات، تنظیم و تدوین مقررات و سایر وظایف مرتبط به بازار سرمایه می‌باشد.

با تغییرات جدید مقام ناظر بازار اوراق بهادار ایران به دو نهاد شورای عالی بورس و سازمان بورس و اوراق بهادار تقسیم گردید در پی تغییرات انجام ‌شده بورس اوراق بهادار تهران نیز از یک سازمان عمومی غیرانتفاعی به یک شرکت سهامی عام انتفاعی تبدیل شد و مسئولیت امور اجرایی را بر عهده گرفت. بعد از تصویب قوانین جدید در سال 1384 شورای بورس ایران به عنوان بالاترین رکن در بازار اوراق بهادار لقب گرفت. اعضای این شورا تشکیل ‌شده است از:

• وزیر امور اقتصادی و دارایی به عنوان ریاست شورا
• وزیر بازرگانی
• رئیس‌کل بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران
• روسای اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران و اتاق تعاون
• رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار به عنوان دبیر شورا و سخنگوی سازمان
• دادستان کل کشور یا معاون وی
• یک نماینده از طرف کانون‌ها
• چهار نفر خبره مالی

کانون ها و شرکت های تابعه سازمان بورس و اوراق بهادار:

این سازمان شامل چندین نهاد و شرکت تابعه می‌باشد. در زیر اسامی و کارکرد هرکدام را به‌اختصار توضیح خواهیم داد.

شرکت بورس اوراق بهادار تهران:

مأموریت این نهاد ایجاد بازاری منصفانه، کارا و شفاف با ابزارهای متنوع و دسترسی آسان به منظور ایجاد ارزش ‌افزوده برای ذینفعان در بازار سرمایه کشور می‌باشد.

شرکت فرابورس ایران:

شرکت فرابورس ایران نیز تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار بازاری در قالب شبکه ارتباط الکترونیک یا غیر الکترونیک برای معاملات اوراق بهادار بر پایه مذاکره، معرفی شده است. طبق ماده ۴ قانون بازار اوراق بهادار صدور، تعلیق و لغو فعالیت‌های بازارهای خارج از بورس بر عهده شورای عالی بورس نهاده شده و در ماده ۲۸ این قانون نیز تأسیس بازارهای خارج از بورس همانند تأسیس بورس‌ها و نهادهای مالی منوط به ثبت نزد این سازمان است و فعالیت آن‌ها تحت نظارت سازمان انجام می‌شود.

بورس کالای ایران:

شرکت بورس کالای ایران مرجع اصلی کشف قیمت و ارائه دهنده خدمات متنوع مبتنی بر کالا و اوراق بهادار کالایی در راستای پاسخ به نیازهای صاحبان صنایع، تجار و فعالان بازار سرمایه از طریق بستری رقابتی، منصفانه، شفاف و امن بوده و بدین منظور با بهره‌گیری از سرمایه‌های انسانی سرآمد و فناوری‌های نوین، همواره ضمن تمرکز بر بازارهای داخلی به دنبال شناسایی و بهره‌برداری از فرصت‌های بین‌المللی خواهد بود. بورس کالای ایران تشکیل ‌شده از بازار فیزیکی، بازار فرعی، بازار مشتقه (آتی و اختیار معامله)، بازار مالی (اوراق سلف استاندارد – گواهی سپرده کالایی – صندوق‌های سرمایه‌گذاری کالایی) می‌باشد.

شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه:

شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه (سمات)، جهت انجام امور پس از معاملات بازارهای بورس یا خارج از بورس تشکیل شده است. وظایف پس از معاملات بازارهای مالی شامل، سپرده گذاری و ثبت، نگهداری و انتقال اوراق بهادار، و پایاپای و تسویه معاملات انجام شده در بازارهای مالی می‌باشد.

شرکت اطلاع رسانی و خدمات بورس:

این شرکت غیردولتی وابسته به سازمان بورس و اوراق بهادار ، در سال 1383 تأسیس شد و مهم‌ترین هدف شرکت اطلاع ‌رسانی و خدمات بورس، “گسترش فرهنگ سرمایه‌گذاری در دارایی‌های مالی” است.

شرکت مدیریت فناوری بورس تهران:

این شرکت به عنوان یکی از شرکت‌های این سازمان برای ارائه خدمات معاملات رایانه‌ای ابزار مالی به بازار سرمایه فعالیت می‌کند. این شرکت با هدف بهبود کیفیت خدمات و افزایش رضایت مشتریان بازار سرمایه و بهبود پیوسته فعالیت‌ها و فرایندهای خود، برنامه کاری خود را طرح ریزی و اجرا می‌کند.

شرکت مدیریت دارایی مرکزی بازار سرمایه:

شرکت مدیریت دارایی مرکزی بازار سرمایه به عنوان یکی از ارکان انتشار اوراق بهادار اسلامی (صکوک)، وظیفه تاسیس و راهبری نهادهای واسط را در بازار سرمایه‌ی ایران عهده‌دار می‌باشد. در واقع این شرکت نقش امین را دارد که جهت حفظ منافع دارندگان اوراق بهادار اسلامی و حصول اطمینان از صحت عملیات ناشر، نسبت به مصرف وجوه، نحوه نگهداری حساب‌ها و صورت‌های مالی و عملکرد اجرایی به صورت مستمر رسیدگی و اظهارنظر می‌نماید. از دیگر وظایف این شرکت انجام کلیه امور اداری، مالی مدیریتی، حقوقی و قانونی نهاد واسط و همچنین نگهداری حساب‌ها و دفاتر مالی نهاد واسط و رد آن پس از اتمام مدت قرارداد است.

کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار:نهادهای مالی فعال در بازار سرمایه

ماهیت تشکیل این کانون که زیر نظر مستقیم سازمان بورس فعالیت می‌کند، بر مبنای نظارت به فعالیت کارگزاری ، کارگزار / معامله‌گری و بازار گردانی به هر شکل و تحت هر عنوان می‌باشد. همچنین شروع فعالیت این کارگزاری‌ها و شرکت‌ها منوط به عضویت در این کانون و رعایت مقررات این قانون و آیین نامه‌های و دستورالعمل‌های اجرایی آن است. بنابراین انجام فعالیت کارگزاری، کارگزار/معامله‌گری و بازار گردانی در کلیه بورس‌ها و بازارهای خارج از بورس بدون عضویت در کانون کارگزاران غیرقانونی قلمداد می‌گردد.

کانون نهادهای سرمایه گذاری ایران:

این کانون در واقع یک نهاد غیرانتفاعی و غیردولتی است که بر مبنای «دستورالعمل تشکیل و ثبت کانون‌های فعال در بازار اوراق بهادار» تشکیل گردیده است. کانون نهادهای سرمایه ‌گذاری دارای استقلال مالی است و شخصیت حقوقی مستقلی می‌باشد و منابع مالی آن از طریق حق عضویت اولیه، حق عضویت سالانه، سپرده‌های اعضا، کمک‌های بلاعوض، درآمد دوره‌های آموزشی و فعالیت‌های پژوهشی، درآمدهای سپرده بانکی، اوراق مشارکت و گواهی سپرده و… تأمین می‌شود.

مرکز مالی ایران:

این مرکز آموزشی که فعالیت خود را از سال 1384 همراه با تصویب قانون تغییرات کلی بازار سرمایه شروع کرد، یکی دیگر از زیرمجموعه‌های سازمان بورس و اوراق بهادار می‌باشد. عمده فعالیت‌های این شرکت ارائه خدمات آموزشی، پژوهشی، مالی و مشاوره در بازار پول و سرمایه است.

انواع نهادهای مالی کدامند؟

جریان وجوه از پس ‌اندازکنندگان به سرمایه ‌گذاران در بازارهای واقعی به طور مستقیم و در بازارهای مالی به شکل غیرمستقیم است.

در یک طبقه ‌بندی کلی، نهادهای مالی را می‌ توان به دو دسته نهادهای سپرده‌پذیر «فعال در بازار پول» و غیر سپرده ‌پذیر «فعال در بازار سرمایه و بیمه» طبقه‌بندی کرد.

نهادهای سپرده‌ پذیر واسطه ‌های مالی هستند که از طریق دریافت کارمزد خدمات مالی و حاشیه‌ سود حاصل از تفاوت نرخ اعطای وام و پذیرش سپرده، فعالیت می ‌کنند؛ نظیر بانک‌ های تجاری، موسسات اعتباری و موارد مشابه هستند.

اما نهادهای غیرسپرده‌ پذیر از طریق به کارگیری یا ارایه‌ خدمات تخصصی درآمد کسب می ‌کنند، نظیر شرکت‌ های بیمه، صندوق‌ های سرمایه ‌گذاری مشترک، شرکت‌ های تامین سرمایه «بانک‌های سرمایه‌گذاری» و. هستند.

خدماتی که واسطه مالی ارائه می کند عبارت است از:
تبدیل دارایی های مالی بدست آمده از طریق بازار به نوعی متفاوت از دارایی که ارجحیت بیش تر دارد.مبادله دارایی های مالی به نیابت از سوی مشتریان
مبادله دارایی های مالی به حساب خود
کمک به ایجاد دارایی های مالی برای مشتریان و زمان فروش آن دارایی ها به دیگر مشارکت کنندگان در بازار سرمایه
ارائه مشورت درباره سرمایه گذاری به دیگر مشارکت کنندگان در بازار

راهکارهای 124 فعال بازار سرمایه برای بهبود وضعیت وخیم بورس

۱۲۴ فعال بازار سرمایه با تشریح شرایط این بازار و مشکلاتی که سهامداران با آن مواجه هستند ، بسته پیشنهادی خود را برای بهبود شرایط بورس در قالب ۱۵ مورد منتشر کردند.

به گزارش خبرآنلاین، در ادامه واکنش های فعالان بازار سرمایه به تداوم وضعیت وخیم بازار سهام، 124 فعال این بازار با انتشار نامه‌ای با عنوان "جایگاه نهادهای مالی فعال در بازار سرمایه بانک مرکزی در حمایت از بازار سرمایه به عنوان ثروت ملی"، بسته پیشنهادی خود را در 15 مورد مطرح کردند.

در این نامه آمده است: در شرایطی که با توجه به چشم انداز اقتصاد ایران و نیز قیمت های جهانی، بازار سرمایه را در شرایط بسیار ارزشمندی برای سرمایه گذاری ارزیابی می کنیم از نظر امضا کنندگان این نامه ، فضای ترس ایجاد شده در این بازار با واقعیت ها و قابلیت های شرکتهای موجود تطابق نداشته و در عجبیم با اشراف بر این واقعیت‌ها، چرا وزارت اقتصاد و سایر نهادهای حاکمیتی به خصوص بانک مرکزی در راستای حمایت و صیانت از ثروت ملی گام موثری برنمی دارد. این درحالی است که شاهد تشویقات ارکان مختلف نظام در قیمت های اوج بازار سرمایه بوده‌ایم.

اگر بپذیریم که گستره نفوذ بازار سرمایه با توزیع سهام عدالت بیش از 50 میلیون ایرانی را در برگرفته و زندگی آنها با این بازار گره خورده باید این توقع را نیز داشته باشیم که در بحران کنونی بازار سرمایه که با هیچ منطق و تحلیلی سازگار نبوده و فقط دلیل ان را می توان نا اطمینانی و ترس نامید، بانک مرکزی به عنوان یکی از مهمترین ارکان صیانت از ثروت ملی، برخلاف سیاست های سایر بانک های مرکزی کشورهای دنیا عمل کرده است.

در حالی که بانک مرکزی وظیفه دارد با ابزارهای در دسترس خود گامی مهم برای حفظ و صیانت از این ثروت ملی بردارد. خاطر نشان می سازد موضوعات مطروحه در این نامه، صرفا به عنوان یک درخواست مطرح نشده و در واقع مجموعه منسجم از حقوق به حق 50 میلیون سهامدار از نهادهای دولتی و حاکمیتی است که با محوریت سیاست های بانک مرکزی در بزنگاه سخت اقتصاد و هنگامه تحریم های ظالمانه آمریکا ، مردم را به سرمایه گذاری در بازار سرمایه به عنوان یکی از اصلی ترین ناجیان اقتصاد ایران تشویق کرده اند.

بدیهی است سهامداران بازار سرمایه ضمن استعانت از مقامات ارشد کشور در جهت رفع موانع و مشکلات بازار سرمایه ، حق خود می دانند در صورت عدم پاسخ گویی و انجام اصلاحات مورد نیاز بازار از مجاری مدنی و قانونی حقوق خود را پیگیری کنند.

همانطور که مقام معظم رهبری، شعار امسال را تولید، پشتیبانی ها و مانع زدایی ها اعلام فرمودند و همواره در سالهای گذشته بر این امر تاکید داشته اند، انتظار است دیگر مسئولان نیز در این مسیر قدم بردارند . به عنوان مثال ایشان در جمع زائران و مجاوران حرم رضوی فرمودند: ثبات در قوانین ایجاد کنند مسئله امنیت سرمایه گذاری خیلی مهم است گاهی در این مسئله کوتاهی کرده ایم. در 28 آبان 98 فرموده اند: توصیه من به عموم مردم مکررا گفته شده از کالاهای ساخت داخل استفاده کنند و آن کسانی که می توانند در سرمایه گذاری مولد شرکت کنند مانند همین تعاونی ها و یا جاهایی در بورس و امثال آن.

این نامه در چهار سرفصل سعی دارد به اختصار ضمن بر شمردن اتفاقات منجر به ایجاد شرایط فعلی و بررسی شرایط مشابه درکشورهای دیگر، راهکارهای کارشناسی در زمینه عبور از این بحران را ارائه کند.

الف: مروری بر دغدغه ها و اتفاقات وقوع پیوسته:نکته مهم در بررسی مشکلات بازار سرمایه باید از واکاوی چرایی ورود تمامی ارکان دولتی و حاکمیتی نظام از شخص رئیس جمهور تا مشاور اقتصادی مقام معظم رهبری و اعلام حمایت مسئولین تراز اول نظام تا مدیران سطوح میانی و نمایندگان مجلس و به طور مشخص رئیس کل بانک مرکزی در قالب سخنرانی و مصاحبه های مطبوعاتی و تلویزیونی بوده است .

فراخوان عمومی مذکور در سایه رکود ناشی از تعطیلات کرونایی و استفاده ابزاری بانک مرکزی از بازار سرمایه موجب برون رفت موقت اقتصاد کشور از ونزوئلایی شدن گردید که استقبال گسترده عموم جامعه و ورود حجم عظیم نقدینگی را در پی داشت، که طبق برآوردها عددی بالغ بر120 هزار میلیارد تومان (همت) بوده است.

در همین زمان و مطابق آمارها مبلغ 38 همت واگذاری سهام دولتی و صندوق های ETF ( صندوق های قابل معامله)، 17 همت مالیات بر نقل و انتقال، 15 همت سهام عدالت، 20 همت عرضه اولیه شرکت ها، 15 همت عرضه شستا و زیر مجموعه ها و 43.5 همت رد دیون به بانک ها و 176 همت فروش اوراق بدهی از بازار سرمایه تامین گردیده (مجموعا 324.5 همت)و بخش بزرگی از کسری بودجه دولت از این محل تامین شده است (حدود 60 درصد از بودجه کل سال 99).

شایان ذکر است در صورت فقدان چنین بستری، شرایط برای بانک مرکزی، نظام بانکی و بیمه ای کشور و نرخ ارز و سیستم تامین بودجه بسیار بغرنج می بود. و قطعا نتیجه آن افزایش شدید نقدینگی و تورم می شد.

در حقیقت با اعمال سیاست های تشویقی در نیمه اول سال 99 ، جریان پولی به بازار سرمایه هدایت گردید اما متاسفانه پس از آن با تغییر تعمدی سیاست ، بخصوص در سیاست های پولی، زمینه ریزش بازار سرمایه و قربانی شدن پول های تازه وارد به بازار ایجاد شد. این اتفاقات علاوه بر صدمه زدن به اعتماد 58 میلیون سهامدار، زمینه ساز از بین رفتن اعتماد عمومی سهامداران و هجوم بی منطق پول به بازارهای موازی از جمله رمز ارزها و خرید ملک در خارج کشور و به تبع آن خروج سرمایه از چرخه اقتصاد ملی گردید.

فهرست خلاصه اقدامات مسئولان در هدایت سرمایه به بازار جهت تنویر موضوع :

1.تشویق سرمایه گذاران جهت ورود به بازار سرمایه در شرایط عدم توانایی کنترل در بازارهای موازی توسط بانک مرکزی

2. کاهش نرخ بهره بین بانکی و سود سپرده ها و هدایت نقدینگی به سمت بورس و در اوج حرکت صعودی بازارسرمایه (نرخ بین بانکی 8 درصدی در خرداد ماه)

3. انتشار اوراق بدهی دولتی

4. عرضه صندوق های ETF دولتی در اوج قیمت سهام ها

5.تسعیر نرخ ارز بانک ها در بهار 99 با قیمت های نزدیک به بازار در شرایط نامتعادل ارزی در راستای خارج کردن بانک‌ها از شرایط بحران ورشکستگی توسط بانک مرکزی

6. جلوگیری از تصمیم شورای عالی بورس مبنی بر تغییر دامنه نوسان و کاهش سرعت صعودی بازار با دخالت مستقیم رئیس کل بانک مرکزی (مصاحبه 16 اسفند 1398 آقای عبدالناصر همتی در خصوص عدم اجرای دامنه نوسان محدود)

پس از هجوم نقدینگی به بازار سرمایه و اطمینان از تامین مالی دولت از این مسیر ، متاسفانه در چرخشی 180 درجه ای، سیاست گذاران اقداماتی را در جهت تضعیف و محدود سازی این بازار به کار گرفتند که به اختصار اشاره می شود:

1.تبلیغ و حمایت از انتشار اوراق سلف نفتی با مبالغ بزرگ و تامین مالی از پول های ورودی به بورس بدون کار کارشناسی که البته توسط سران قوا لغو گردید اما اثرات مخرب اخبار آن ، بازار سرمایه را تحت تاثیر قرارداد و عملا باعث آغاز ریزش بازار شد.

2.مصاحبه های متعدد مبتنی بر احتمال کاهش قیمت دلار توسط بانک مرکزی بدون در نظر گرفتن واقعیت های اقتصادی و تاثیر روانی منفی آن بر بازار سرمایه

3.افزایش ناگهانی نرخ بهره بین بانکی از 8 به 23 درصد.(از 15 تیر ماه تا مهر ماه 99)

4. رفتار انفعالی و شبهه بر انگیز در خصوص ادعاهای تورم-زا بودن رشد شاخص بازار سرمایه

5.جلوگیری از واریز مبلغ قانونی تصویب شده صندوق توسعه ملی توسط بانک مرکزی

6.عدم حمایت رییس کل بانک مرکزی از بازار سرمایه در مصاحبه ها و تغییر مواضع ایشان پس از تامین مالی گسترده از بازار، که شائبه سوء استفاده از بازار سرمایه را تشدید کرد .

7 .تسعیر نرخ ارز بانک ها با مبالغی در حدود 60 درصد کمتر از نرخ بازاری دلار( مبلغ11 هزار تومان در حالی که دلار نیمایی بیش از 24 هزارتومان بود).

ب: ارتباط سیاست پولی و بازار سرمایه

بازار سهام نقش چند گانه در ارتباط با اتخاذ سیاست های پولی دارد. از یک طرف سیاست پولی از طریق چندین کانال عملکرد بازار سهام را تحت تاثیر قرار می دهد و از سوی دیگر، قیمت های سهام منعکس کننده تحولات اقتصادی است. بنابراین می تواند از طریق مقامات سیاست پولی در هدایت تصمیم گیری های سیاسی در نظر گرفته شود.

در این راستا عملکرد بازار سهام فقط واکنش نشان دادن به تصمیمات سیاست پولی و اثرات اقتصادی نیست، همچنین بازخوردهایی به سیاست-گذاران در مورد انتظارات بخش خصوصی در مورد آینده متغیرهای اقتصاد کلان نیز فراهم می کند (میشکین 2001). تلاش می شود از زاویه دیدگاه نظری موضوع اهمیت اثر سیاست های پولی بر بازار سرمایه بررسی گردد .

به طور کلی سیاست پولی از طریق چهار کانال بازار سهام را تحت تاثیر قرار می دهد که عبارتند از:

1) کانال نرخ بهره : کلیدی ترین کانال مکانیسم انتقال سیاست پولی به اقتصاد، در مدل های اولیه کینزی است که طبق آن اتخاذ سیاست پولی انقباضی به فرض ثبات قیمت ها منجر به افزایش نرخ بهره حقیقی می گردد که آن هم به نوبه خود باعث افزایش هزینه سرمایه شرکت ها شده و کاهش ارزش فعلی جریان های نقدی خالص آینده را در پی دارد، در نتیجه منجر به کاهش قیمت های سهام می شود.

2) کانال نرخ ارز : کانال نرخ ارز نیز به توضیح راهی که سیاست پولی ممکن است قیمت های سهام را تحت تاثیر قرار دهد، کمک می کند. در اثر سیاست پولی انقباضی با افزایش نرخ بهره، نرخ ارز داخلی کاهش می یابد که ضمن تاثیر منفی بر نرخ تورم، باعث کاهش خالص صادرات و به تبع آن کاهش تولید می شود و در نهایت منجر به کاهش قیمت دارایی ها خواهد شد.

3) کانال اثر ثروت : در الگوی چرخه زندگی مودیلیانی ، مخارج مصرفی به وسیله منابع دوره ی زندگی مصرف کننده (سرمایه انسانی، سرمایه حقیقی و ثروت مالی) تعیین می شود. در چارچوپ رویکرد پولی از مکانیزم انتقال پولی و الگوی چرخه زندگی، اجرای سیاست پولی انقباضی باعث کاهش قیمت سهام شده که از طریق اثر ثروت بر مصرف، تقاضای کل و تولید کل کاهش می یابد.

4- کانال اعتبار: هر گونه نقص یا اصطکاکی در بازار اعتبار نظیر عدم دسترسی یکسان بنگاه های بزرگ و کوچک به منابع مالی، عدم تقارن اطلاعات میان متقاضیان وام بانک ها و . باعث تقویت اثر گذاری شوک های پولی بر متغیرهای حقیقی اقتصاد از طریق تصمیمات هزینه ای افراد می شود. طرفداران کانال اعتبار همچون برناکه و گرتلر (1995) اعتقاد دارند نتیجه مستقیم انقباض پولی، کاهش سپرده های شبکه بانکی و به تبع آن تسهیلات بانکی است.

از آن جا که سهم بزرگی از خانوارها و بنگاه‌ها (بالاخص بنگاه های با اندازه کوچک و متوسط که به سایر بازار های تامین مالی دسترسی ندارند به منابع بانکی وابسته هستند، محدود شدن عرضه اعتبارات بانکی باعث کاهش مخارج مصرفی و سرمایه گذاری خانوارها و بنگاه ها شده که در نهایت به کاهش مخارج کل و تقاضای کل منجر می شود.

چنانچه بخواهیم با توجه به موارد نظری فوق ، تحلیلی از تجربه رابطه سیاست پولی و بازار سرمایه داشته باشیم باید مدل های این بازار را بررسی کنیم .

در این بخش از یک مدل تجربی به منظور بررسی رابطه بین سیاست پولی و بازار سرمایه با استفاده از روش خود رگرسیون برداری (VAR) استفاده شده است. یکی از کاربردهای الگوی VAR ، بررسی واکنش متغیرهای الگو نسبت به شوک های به وجود آمده در هر یک از متغیرها است.

در این قسمت به منظور بررسی رابطه بین متغیرهای تحقیق، پویایی اثرات متقابل متغیرها از طریق مدل خود رگرسیون برداری (VAR) مورد ارزیابی قرار می گیرد. به طوریکه اثر یک شوک مشخص بر روی متغیر بررسی می گردد و نشان داده می شود اگر یک تغییر ناگهانی (شوک) در یک متغیر رخ دهد، اثر آن بر روی خود متغیر و دیگر متغیرها در طول دوره های مختلف چه مقدار خواهد بود.

بر اساس نتایج بدست آمده مشاهده می شود که با وارد شدن یک شوک به اندازه یک انحراف معیار از ناحیه رشد نقدینگی به عنوان ابزار سیاست پولی منجر به این شده که بازدهی شاخص کل بازار سرمایه واکنش مثبتی به این شوک نشان داده و افزایش یابد اثر شوک در دوره اول به اوج خود رسیده و پس از آن کاهش پیدا کرده و در بلندمدت اثر آن از بین رفته است.

همچنین بررسی وضعیت همبستگی بین رشد نقدینگی و بازدهی بازار سرمایه نیز نشان دهنده این موضوع است که همبستگی مثبت بین این دو شاخص وجود داشته است در واقع با رشد نقدینگی از کانال های ذکر شده همچون نرخ ارز، بهره ور تورم منجر به تغییر در بازدهی بازار سرمایه می شود.

بررسی رابطه علیّت گرنجری بین متغیرها :

نتایج بدست آمده از این آزمون بیانگر این است که یک رابطه علّی و یک سویه ای از رشد نقدینگی به بازدهی بازار سرمایه وجود دارد و رابطه عکس وجود نداشته است. به عبارت دیگر رشد نقدینگی منجر به تغییرات در بازدهی بازار سرمایه در ایران شده است.

با توجه به نتایج بدست آمده توصیه می شود هنگام تدوین سیاست های پولی در سطح کلان، آثار ناشی از تصمیم های مزبور را بر شاخص بازار سهام و سایر بازارهای مالی مد نظر قرار گیرند. همچنین اعمال سیاست های برنامه ریزی نشده و غیر منتظره می تواند منجر به بی ثباتی در بازارهای مالی از جمله بازار سهام شود.

هر چقدر شوک سیاست پولی در اقتصاد بزرگتر باشد منابع ایجاد شوک می تواند گسترده تر باشد و به تبع آن نابسامانی بیشتری در اقتصاد ایجاد کند. با توجه به این امر، تلاش برای ایجاد انضباط پولی و مالی در دولت و پرهیز از اعمال سیاست های غیر منتظره و پیش بینی نشده از اهمیت زیادی در بازار سهام ایران برخوردار است.

ج: وظایف قانونی بانک مرکزی

مطابق قانون، بانک مرکزی وظیفه دارد با اتخاذ سیاست های مناسب پولی، ضمن حفظ ارزش پول ملی، زمینه هدایت صحیح نقدینگی به بخش های مولد اقتصاد و در نهایت رسیدن به هدف رشد اقتصادی و کاهش نرخ بیکاری را فراهم آورد. این درحالی است که در سال گذشته ابتدا با کاهش و سپس با افزایش ناگهانی نرخ سپرده بین بانکی باعث ورود ناگهانی سرمایه ها به بورس و در ادامه سبب بی اعتمادی به بازار و زمینه ریزش آن را فراهم نمود. قطعا این سیاست ها بی اعتمادی به سیاست گذار و فرار سرمایه به سمت خروج از اقتصاد ملی در قالب رمز ارزها و خرید ملک در خارج شده است، آن هم در شرایط تحریم های ظالمانه که کشور نیازمند سرمایه گذاری در بخش مولد اقتصاد و ایجاد اشتغال پایدار است .

د: راهکار های پیشنهادی:

در بخش پایانی با تاکید بر ارزشمندی بازار سرمایه در شرایط کنونی، سعی شده به اختصار ، جمع بندی از راهکارهای کارشناسان و فعالان بازار سرمایه در راستای برون رفت از این بحران ارائه شود تا در صورت تایید سیاست گذاران، بتوان هرچه سریعتر وارد مرحله اجرا شده و از خسارات آینده جلوگیری کرد .

1. اجرای تکلیف قانونی تخصیص یک درصد از صندوق توسعه ملی به بورس از تاریخ تصویب قانون تا کنون

2. الزام به بازگرداندن وجوه خارج شده از بورس توسط دولت در راستای ایفای نقش حمایتی بانک مرکزی از ثروت ملی

3. تخصیص خطوط اعتباری بدون بهره به ناشران جهت خرید سهام خزانه

4. تخصیص خطوط اعتباری خاص به نهادهای مالی جهت خرید سهام ( کارگزاری ها، بانک ها، ناشران و . )

5. کاهش نرخ بهره خطوط اعتباری بانک ها به فعالان بورس

6. الزام مدیران شرکتهای دولتی و زیر مجموعه هایشان و حتی بانک ها در راستای حمایت از سهام زیرمجموعه های خود به ویژه سهامی که دوره رونق از جانب این بخش ها واگذار شده است. طبق مصاحبه های اخیر ریاست بانک مرکزی، معتقد است قیمت های کنونی بازار سرمایه ارزنده است و به طور طبیعی این موضوع از نقطه نظر اقتصادی نیز توجیه پذیر است .

7. عدم الزام صندوق ها به خرید اوراق بدهی دولتی

8. ارائه تسهیلات به دارندگان سهام عدالت در جهت رفع نیاز آنها به فروش سهام در بازار و پذیرش سهام به عنوان وثیقه تسهیلات از جانب بانک های عامل

9. منطقی کردن نرخ تسعیر ارز بانک ها با توجه به نرخ با ثبات ارز در سامانه نیما

10. عدم اتخاذ تصمیم و قوانین جدید تاثیرگذار بر بورس بدون هماهنگی با شورای عالی بورس

11. سپرده گذاری مالیات نقل و انتقال سهام به مدت یکسال در صندوق توسعه بازار (بالغ بر 18 همت)

12. واریز جریمه تخلفات بازار سرمایه به صندوق توسعه بازار

13. حضور رئیس سازمان بورس اوراق بهادار در جلسات هیات دولت و عضویت در شورای پول و اعتبار با حق رای جهت دفاع از منافع سهامداران در مواقع اتخاذ سیاست هایی که بازار سرمایه را تحت تاثیر قرار می دهد.

14. کاهش نرخ بهره بین بانکی و سود سپرده بانکی در راستای حمایت از تولید و اجرای طرح های توسعه ای

15. همراهی با سازمان بورس و اوراق بهادار برای انتشار اوراق توسط صندوق های توسعه و تثبیت بازار در راستای حمایت این صندوق ها از بازار با توجه به ارزندگی قیمت سهام

امید است با عنایت نهادهای مالی فعال در بازار سرمایه به منویات مقام معظم رهبری و توجه به دغدغه بیش از 58 میلیون سهامدار، وزارت اقتصاد و بانک مرکزی به دور از هرگونه موضوعات سیاسی و تاثیرپذیری از افراد غیر متخصص و مغرض در راستای وظیفه خود نسبت به خدمت به عموم ملت ایران و حفظ جایگاه بازار سرمایه و سرمایه ملی گام بردارند.