شیمی درمانی یک شیوه رایج در معالجه سرطان می باشد که سلول های سرطانی را با استفاده از داروها و مواد شیمیایی از بین می روند.
شیمی درمانی چگونه انجام میشود و هر آنچه باید بدانیم
شیمی درمانی چگونه انجام میشود و هر آنچه باید بدانیم؛ شیمی درمانی به عنوان یکی از راه های درمان سرطان شناخته می شود. اصطلاح شیمی درمانی اشاره به داروهایی دارد که روی سلول های سرطانی تـأثیر می گذارند و از رشد یا تقسیم آن ها جلوگیری نماید. در این روش درمانی سلول های سرطانی از بین می روند یا رشد آن ها متوقف می شود. اگر پزشکتان برای درمان شما شیمی درمانی را تجویز کرده است، دانستن دلایل انجام شیمی درمانی، عوارض جانبی شیمی درمانی، دریافت داروهای شیمی درمانی و . می توانند به شما را در راستای درمان و تصمیم گیری آگاهانه کمک کنند. در این مطلب، بر آنیم تا به سؤالاتی که ممکن است برای شما در این زمینه پیش آید پاسخ دهیم. پس با ما باشید تا با نگاه دقیق تر و باز تر روند درمان خود را پیگیری نمایید.
شیمی درمانی یک شیوه رایج در معالجه سرطان می باشد که سلول های سرطانی را با استفاده از داروها و مواد شیمیایی از بین می روند.
دلایل انجام شیمی درمانی
شیمی درمانی یک دارو درمانی است که از مواد شیمیایی قوی برای از بین بردن رشد سریع سلول ها در بدن استفاده می شود. شیمی درمانی اغلب در درمان سرطان مورد استفاده قرار می گیرد، زیرا سلول های سرطانی خیلی سریع تر از اکثر سلول های بدن رشد می کنند و تکثیر می شوند. داروهای شیمی درمانی بسیاری در دسترس هستند که به تنهایی یا ترکیبی برای معالجه طیف گسترده ای از سرطان مورد استفاده قرار می گیرند. اگر چه این درمان روشی موثر برای بسیاری از انواع سرطان است اما این روش درمانی نیز خطر و عوارض جانبی به همراه دارد. برخی از عوارض شیمی درمانی خفیف و قابل درمان هستند، در حالیکه برخی دیگر می توانند عوارض جدی ایجاد کنند.
این درمان برای از بین بردن سلول های سرطانی در مبتلایان به سرطان استفاده می شود. دلایل مختلفی وجود دارد که می توان از شیمی درمانی برای درمان مبتلایان به سرطان استفاده کرد:
برای درمان سرطان بدون درمان های دیگر: شیمی درمانی می تواند به عنوان اصلی ترین یا تنها درمان سرطان استفاده شود.
پس از روش های درمانی دیگر سلول های سرطانی را از بین می برد: شیمی درمانی را می توان بعد از درمان های دیگر مانند جراحی برای از بین بردن سلول های سرطانی که ممکن است در بدن باقی مانده باشند، استفاده کرد.
شما را برای سایر درمان ها آماده می کند: از شیمی درمانی می توان برای کوچک کردن تومور استفاده کرد و همچنین شیمی درمانی می تواند در کنار سایر درمان ها از جمله جراحی، پرتو درمانی برای کمک به بهبود سرطان مورد استفاده قرار بگیرد.
برای از بین بردن علائم و نشانه ها: شیمی درمانی به از بین بردن علائم و نشانه های سلول های سرطانی کمک بسزایی می کند.
استفاده از شیمی درمانی برای شرایطی غیر از سرطان
برخی از داروهای شیمی درمانی برای معالجه سایر بیماری ها کاربرد دارد از جمله:
بیماری های مغز استخوان: بیماری هایی که بر مغز استخوان و سلول های خونی تاثیر می گذارند ممکن است با پیوند استخوان درمان شوند که به پیوند سلول های بنیادی نیز معروف هستند. شیمی درمانی اغلب برای پیوند مغز استخوان مورد استفاده قرار می گیرد.
اختلالات سیستم ایمنی: دوزهای پایین داروهای شیمی درمانی می تواند به کنترل سیستم ایمنی بیش فعال در برخی بیماری ها مانند لوپوس، آرتریت روماتوئید( روماتیسم مفصلی) کمک کند.
عوارض جانبی که در طول درمان شیمی درمانی رخ می دهد
مانند بسیاری از داروها که علاوه بر درمان اثرات جانبی نیز دارند، داروهای شیمی درمانی هم دارای تاثیرات و عوارض جانبی روی بدن هستند. البته اثرات جانبی برای هر فرد متفاوت می باشد که به نوع سرطان، داروها، مقدار دوز و . بستگی دارد. بسیاری از این عوارض جانبی قابل پیشگیری یا درمان هستند. بیشتر عوارض جانبی بعد از پایان درمان فروکش می کند.
اثرات جانبی طولانی مدت
داروهای این روش درمانی می توانند عوارض جانبی ایجاد کنند که ماه ها و سال ها پس از درمان قابل مشاهده نیستند. عوارض جانبی دیر هنگام بسته به داروی شیمی درمانی متفاوت است اما می تواند شامل موارد زیر باشد:
برنامه ریزی برای انجام شیمی درمانی
شما و پزشک سرطان ( آنکولوژیست) تصمیم می گیرید چه دارو یا ترکیبی از داروها را دریافت کنید. پزشک شما دوز، نحوه مصرف داروها، چند بار و چه مدت استفاده از داروها را برایتان مشخص می کند. همه این تصمیمات به عوامل مختلفی بستگی دارد. به نوع سرطان، در کدام قسمت قرار دارد و چقدر بزرگ شده و چه قسمت هایی از بدن را درگیر کرده است. گاهی اوقات ممکن است بیمار برای بهبودی فقط از شیمی درمانی استفاده کند. بیشتر مواقع شیمی درمانی با جراحی یا پرتو درمانی یا هر دو مورد استفاده قرار می گیرد. عواملی که تیم مراقبت سرطانی برای توصیه گزینه های درمانی در نظر می گیرند عبارتند از:
- نوع و زیر گروه سرطان
- مرحله سرطان ( تا چه حد گسترش یافته)
- نتایج آزمایشات دیگر در مورد تومور
- سلامت عمومی و داروهای فعلی بیمار
- سایر مشکلات بیمار ( بیماری های قلبی، کبدی یا کلیوی)
- سن بیمار و .
چرخه درمان شیمی درمانی
این درمان معمولا در فواصل منظم انجام می شود. یک چرخه ممکن است یک یا چند دارو، در یک یا چند روز یا چند روز تا چند هفته بدون درمان باشد. این عمل به سلول های طبیعی زمان می دهد تا خود را در برابر عوارض دارویی مقاوم کنند. بعضی اوقات ممکن است دوز روزانه معینی برای بیمار تعیین شود و به دنبال آن یگ دوره استراحت برای فرد در نظر گرفته شود. بعضی از داروها وقتی به طور مداوم در تعداد دفعات مشخصی در طول روز مصرف شوند، بهتر عمل می کنند. هر دارو طبق برنامه خاصی مورد استفاده قرار می گیرد که بیشترین تاثیر و کمترین عوارض جانبی را در پی داشته باشد. اگر بیش از یک دارو برای درمان شما تجویز شود، پزشک مربوطه برنامه درمانی کامل و جامعی را برای شما در نظر می گیرد و جای نگرانی برای تداخل دارویی و مشکلات احتمالی وجود ندارد. قبل از شروع به درمان سرطان تعداد چرخه های درمان بسته به نوع سرطان و سیستم بدنی فرد بیمار بررسی و مشخص می شود.
دریافت دارو در شیمی درمانی
داروهای شیمی درمانی به صورت خوراکی، موضعی روی پوست و تزریقی صورت می گیرد. با توجه به نوع سرطان و وضعیت بیمار ممکن است داروی خود را به صورت تزریقی که در رگ یا قسمت های دیگر بدن وارد می شود دریافت کند یا به صورت کپسول، قرص و شربت مصرف شود. اگر وضعیت بیمار به گونه ای باشد که نباید مادام تحت نظر باشد می تواند داروها را در منزل دریافت کند اما به این منظور نیست که تحت نظر پزشک خود نباشد. بیمار به طور منظم باید در بیمارستان حضور داشته باشد تا وضعیت سلامتیش مورد بررسی قرار بگیرد.
انواع روش های تزریق در شیمی درمانی
همان طور که در قسمت بالا توضیح دادیم یکی از راه های دریافت دارو تزریق می باشد که خود تزریق روش های متفاوتی را در بر می گیرد:
تزریق عضلانی: عضلات ران و باسن شایع ترین مناطق برای ارائه شیمی درمانی عضلانی هستند. در این نوع تزریق به دلیل وارد شدن دارو در عضلات نسبت به رگ از ماندگاری بیشتری برخوردار می باشد.
تزریق زیر پوست (زیر جلدی): پوست شکم، ران و بازو از متداول ترین مناطق برای انجام تزریق در درمان شیمی درمانی می باشند. در بعضی موارد شما خودتان توسط گروه متخصص آموزش می بینید و تزریق را در منزل خودتان انجام می دهید.
تزریق وریدی: این روش به این معنا است که داروها مستقیما به شریان های نزدیک به سرطان تزریق می شوند. در این تزریق بیشتر داروها به تومور سرطانی می رسد و کمتر به بقیه قسمت های بدن سرایت می کند. برای این مورد تیم پزشکی لوله ای را تحت بی حسی موضعی درون شریان قرار می دهند.
تزریق به داخل کانال نخاعی (اینتراکتاکال): برای بسیاری از سرطان ها به تزریق داروهای شیمی درمانی به مایع اطراف ستون فقرات نیازی نیست اما در درمان انواع سرطان خون، لنفوم و همچنین برخی از تومور مغزی کاربرد دارد.
تزریق داخل حفره صفاقی: بین صفاق جداری و احشایی را حفره صفاقی می نامند. این حفره شامل آب، الکترولیت ها و آنتی بادی ها می باشد که حرکت آزادنه ارگانی شکمی را فراهم می کند. شیمی درمانی از طریق لوله (سوند) به طور مستقیم وارد حفره صفاقی می شود.
تزریق داخل شریانی: داروی شیمی درمانی را به شریان تغذیه کننده تومور وارد می کنند. در این روش به این علت که دارو به طور مستقیم وارد تومور می شود، دیگر نواحی بدن کمتر در معرض عوارض جانبی قرار می گیرند.
توصیه های مهم در طول شیمی درمانی
همان طور که می دانید استفاده از مواد خوراکی سالم همیشه از جایگاه و اهمیت بالایی در سلامتی بدن برخوردار بوده است. شما با تغذیه مفید می توانید به درمان و بهبودی بیماری خود کمک بسزایی کنید. به طور خلاصه در صورت عدم وجود مشکلات خاص، صرفا توصیه می شود رژیم غذایی متنوعی را همراه با وعده های غذایی مکرر و سبک دنبال کنید. نکاتی که باید رعایت کنید شامل موارد زیر می باشد:
- نوشیدن حداقل دو لیتر آب در روز به عملکرد بهتر کلیه ها و همچنین به دفع صحیح داروها کمک می کند.
- به دلیل بی اشتهایی در طول درمان، توصیه می شود در طول روز چند وعده غذایی سبک میل کنید.
- در صورت تهوع و استفراغ بهتر است از غذای خشک استفاده کنید.
- از مصرف نمک و ادویه جات جدا خودداری کنید.
- در صورت بروز اسهال، برای جلوگیری از کم آبی، مصرف غذای سبک و افزایش مایعات مصرفی بسیار مهم است.
- در صورت یبوست باید از مواد غذایی حاوی فیبر (میوه و سبزیجات) مصرف کنید.
- در طی شیمی درمانی برای تقویت ارگان های بدن مقدار زیادی کالری دریافت کنید.
- رژیم های غذایی با پروتئین بالا برای بیماران مبتلا به سرطان توصیه می شود، زیرا پروتئین به قوی شدن عضلات کمک می کند.
- رژیم های قلیایی قدرت اکسیدانی و ضد سرطانی بالایی دارند که باعث جلوگیری و درمان سرطان می شود.
جمع بندی
سرطان یکی از بیماری های رایج در سر تا سر دنیا می باشد که با داشتن اطلاعات کافی، تشخیص زود هنگام قابل پیشگیری و درمان است. در طول انجام شیمی درمانی گفت و گو با مشاور و پزشک معالج می تواند تاثیر بسزایی در روحیه و کمک به بهبودی حال شما داشته باشد. کلینیک کانسر پردیس شیراز با کادر مجرب و با دستگاه های مدرن و مجهز خود راه را برای شما عزیزان آسان کرده است و در محیطی با آرامش در کنار شما خواهد بود. شاید با شنیدن کلمه سرطان به طور نا خودآگاه در شما حس بدی به وجود بیاید ولی باید این را بدانید که با آگاهی و اطلاع در مورد سرطان، تشخیص سرطان و راه های درمان سرطان کمک ویژه ای به خودتان می کنید.
شیمی درمانی چگونه انجام میشود و هر آنچه باید بدانیم
شیمی درمانی چگونه انجام میشود و هر آنچه باید بدانیم؛ شیمی درمانی به عنوان یکی از راه های درمان سرطان شناخته می شود. اصطلاح شیمی درمانی اشاره به داروهایی دارد که روی سلول های سرطانی تـأثیر می گذارند و از رشد یا تقسیم آن ها جلوگیری نماید. در این روش درمانی سلول های سرطانی از بین می روند یا رشد آن ها متوقف می شود. اگر پزشکتان برای درمان شما شیمی درمانی را تجویز کرده است، دانستن دلایل انجام شیمی درمانی، عوارض جانبی شیمی درمانی، دریافت داروهای شیمی درمانی و . می توانند به شما را در راستای درمان و تصمیم گیری آگاهانه کمک کنند. در این مطلب، بر آنیم تا به سؤالاتی که ممکن است برای شما در این زمینه پیش آید پاسخ دهیم. پس با ما باشید تا با نگاه دقیق تر و باز تر روند درمان خود را پیگیری نمایید.
شیمی درمانی یک شیوه رایج در معالجه سرطان می باشد که سلول های سرطانی را با استفاده از داروها و مواد شیمیایی از بین می روند.
دلایل انجام شیمی درمانی
شیمی درمانی یک دارو درمانی است که از مواد شیمیایی قوی برای از بین بردن رشد سریع سلول ها در بدن استفاده می شود. شیمی درمانی اغلب در درمان سرطان مورد استفاده قرار می گیرد، زیرا سلول های سرطانی خیلی سریع تر از اکثر سلول های بدن رشد می کنند و تکثیر می شوند. داروهای شیمی درمانی بسیاری در دسترس هستند که به تنهایی یا ترکیبی برای معالجه طیف گسترده ای از سرطان مورد استفاده قرار می گیرند. اگر چه این درمان روشی موثر برای بسیاری از انواع سرطان است اما این روش درمانی نیز خطر و عوارض جانبی به همراه دارد. برخی از عوارض شیمی درمانی خفیف و قابل درمان هستند، در حالیکه برخی دیگر می توانند عوارض جدی ایجاد کنند.
این درمان برای از بین بردن سلول های سرطانی در مبتلایان به سرطان استفاده می شود. دلایل مختلفی وجود دارد که می توان از شیمی درمانی برای درمان مبتلایان به سرطان استفاده کرد:
برای درمان سرطان بدون درمان های دیگر: شیمی درمانی می تواند به عنوان اصلی ترین یا تنها درمان سرطان استفاده شود.
پس از روش های درمانی دیگر سلول های سرطانی را از بین می برد: شیمی درمانی را می توان بعد از درمان های دیگر مانند جراحی برای از بین بردن سلول های سرطانی که ممکن است در بدن باقی مانده باشند، استفاده کرد.
شما را برای سایر درمان ها آماده می کند: از شیمی درمانی می توان برای کوچک کردن تومور استفاده کرد و همچنین شیمی درمانی می تواند در کنار سایر درمان ها از جمله جراحی، پرتو درمانی برای کمک به بهبود سرطان مورد استفاده قرار بگیرد.
برای از بین بردن علائم و نشانه ها: شیمی درمانی به از بین بردن علائم و نشانه های سلول های سرطانی کمک بسزایی می کند.
استفاده از شیمی درمانی برای شرایطی غیر از سرطان
برخی از داروهای شیمی درمانی برای معالجه سایر بیماری ها کاربرد دارد از جمله:
بیماری های مغز استخوان: بیماری هایی که بر مغز استخوان و سلول های خونی تاثیر می گذارند ممکن است با پیوند استخوان درمان شوند که به پیوند سلول های بنیادی نیز معروف هستند. شیمی درمانی اغلب برای پیوند مغز استخوان مورد استفاده قرار می گیرد.
اختلالات سیستم ایمنی: دوزهای پایین داروهای شیمی درمانی می تواند به تفاوت بین روندها و کانالها کنترل سیستم ایمنی بیش فعال در برخی بیماری ها مانند لوپوس، آرتریت روماتوئید( روماتیسم مفصلی) کمک کند.
عوارض جانبی که در طول درمان شیمی درمانی رخ می دهد
مانند بسیاری از داروها که علاوه بر درمان اثرات جانبی نیز دارند، داروهای شیمی درمانی هم دارای تاثیرات و عوارض جانبی روی بدن هستند. البته اثرات جانبی برای هر فرد متفاوت می باشد که به نوع سرطان، داروها، مقدار دوز و . بستگی دارد. بسیاری از این تفاوت بین روندها و کانالها عوارض جانبی قابل پیشگیری یا درمان هستند. بیشتر عوارض جانبی بعد از پایان درمان فروکش می کند.
اثرات جانبی طولانی مدت
داروهای این روش درمانی می توانند عوارض جانبی ایجاد کنند که ماه ها و سال ها پس از درمان قابل مشاهده نیستند. عوارض جانبی دیر هنگام بسته به داروی شیمی درمانی متفاوت است اما می تواند شامل موارد زیر باشد:
برنامه ریزی برای انجام شیمی درمانی
شما و پزشک سرطان ( آنکولوژیست) تصمیم می گیرید چه دارو یا ترکیبی از داروها را دریافت کنید. پزشک شما دوز، نحوه مصرف داروها، چند بار و چه مدت استفاده از داروها را برایتان مشخص می کند. همه این تصمیمات به عوامل مختلفی بستگی دارد. به نوع سرطان، در کدام قسمت قرار دارد و چقدر بزرگ شده و چه قسمت هایی از بدن را درگیر کرده است. گاهی اوقات ممکن است بیمار برای بهبودی فقط از شیمی درمانی استفاده کند. بیشتر مواقع شیمی درمانی با جراحی یا پرتو درمانی یا هر دو مورد استفاده قرار می گیرد. عواملی که تیم مراقبت سرطانی برای توصیه گزینه های درمانی در نظر می گیرند عبارتند از:
- نوع و زیر گروه سرطان
- مرحله سرطان ( تا چه حد گسترش یافته)
- نتایج آزمایشات دیگر در مورد تومور
- سلامت عمومی و داروهای فعلی بیمار
- سایر مشکلات بیمار ( بیماری های قلبی، کبدی یا کلیوی)
- سن بیمار و .
چرخه درمان شیمی درمانی
این درمان معمولا در فواصل منظم انجام می شود. یک چرخه ممکن است یک یا چند دارو، در یک یا چند روز یا چند روز تا چند هفته بدون درمان باشد. این عمل به سلول های طبیعی زمان می دهد تا خود را در برابر عوارض دارویی مقاوم کنند. بعضی اوقات ممکن است دوز روزانه معینی برای بیمار تعیین شود و به دنبال آن یگ دوره استراحت برای فرد در نظر گرفته شود. بعضی از داروها وقتی به طور مداوم در تعداد دفعات مشخصی در طول روز مصرف شوند، بهتر عمل می کنند. هر دارو طبق برنامه خاصی مورد استفاده قرار می گیرد که بیشترین تاثیر و کمترین عوارض جانبی را در پی داشته باشد. اگر بیش از یک دارو برای درمان شما تجویز شود، پزشک مربوطه برنامه درمانی کامل و جامعی را برای شما در نظر می گیرد و جای نگرانی برای تداخل دارویی و مشکلات احتمالی وجود ندارد. قبل از شروع به درمان سرطان تعداد چرخه های درمان بسته به نوع سرطان و سیستم بدنی فرد بیمار بررسی و مشخص می شود.
دریافت دارو در شیمی درمانی
داروهای شیمی درمانی به صورت خوراکی، موضعی روی پوست و تزریقی صورت می گیرد. با توجه به نوع سرطان و وضعیت بیمار ممکن است داروی خود را به صورت تزریقی که در رگ یا قسمت های دیگر بدن وارد می شود دریافت کند یا به صورت کپسول، قرص و شربت مصرف شود. اگر وضعیت بیمار به گونه ای باشد که نباید مادام تحت نظر باشد می تواند داروها را در منزل دریافت کند اما به این منظور نیست که تحت نظر پزشک خود نباشد. بیمار به طور منظم باید در بیمارستان حضور داشته باشد تا وضعیت سلامتیش مورد بررسی قرار بگیرد.
انواع روش های تزریق در شیمی درمانی
همان طور که در قسمت بالا توضیح دادیم یکی از راه های دریافت دارو تزریق می باشد که خود تزریق روش های متفاوتی را در بر می گیرد:
تزریق عضلانی: عضلات ران و باسن شایع ترین مناطق برای ارائه شیمی درمانی عضلانی هستند. در این نوع تزریق به دلیل وارد شدن دارو در عضلات نسبت به رگ از ماندگاری بیشتری برخوردار می باشد.
تزریق زیر پوست (زیر جلدی): پوست شکم، ران و بازو از متداول ترین مناطق برای انجام تزریق در درمان شیمی درمانی می باشند. در بعضی موارد شما خودتان توسط گروه متخصص آموزش می بینید و تزریق را در منزل خودتان انجام می دهید.
تزریق وریدی: این روش به این معنا است که داروها مستقیما به شریان های نزدیک به سرطان تزریق می شوند. در این تزریق بیشتر داروها به تومور سرطانی می رسد و کمتر به بقیه قسمت های بدن سرایت می کند. برای این مورد تیم پزشکی لوله ای را تحت بی حسی موضعی درون شریان قرار می دهند.
تزریق به داخل کانال نخاعی (اینتراکتاکال): برای بسیاری از سرطان ها به تزریق داروهای شیمی درمانی به مایع اطراف ستون فقرات نیازی نیست اما در درمان انواع سرطان خون، لنفوم و همچنین برخی از تومور مغزی کاربرد دارد.
تزریق داخل حفره صفاقی: بین صفاق جداری و احشایی را حفره صفاقی می نامند. این حفره شامل آب، الکترولیت ها و آنتی بادی ها می باشد که حرکت آزادنه ارگانی شکمی را فراهم می کند. شیمی درمانی از طریق لوله (سوند) به طور مستقیم وارد حفره صفاقی می شود.
تزریق داخل شریانی: داروی شیمی درمانی را به شریان تغذیه کننده تومور وارد می کنند. در این روش به این علت که دارو به طور مستقیم وارد تومور می شود، دیگر نواحی بدن کمتر در معرض عوارض جانبی قرار می گیرند.
توصیه های مهم در طول شیمی درمانی
همان طور که می تفاوت بین روندها و کانالها دانید استفاده از مواد خوراکی سالم همیشه از جایگاه و اهمیت بالایی در سلامتی بدن برخوردار بوده است. شما با تغذیه مفید می توانید به درمان و بهبودی بیماری خود کمک بسزایی کنید. به طور خلاصه در صورت عدم وجود مشکلات خاص، صرفا توصیه می شود رژیم غذایی متنوعی را همراه با وعده های غذایی مکرر و سبک دنبال کنید. نکاتی که باید رعایت کنید شامل موارد زیر می باشد:
- نوشیدن حداقل دو لیتر آب در روز به عملکرد بهتر کلیه ها و همچنین به دفع صحیح داروها کمک می کند.
- به دلیل بی اشتهایی در طول درمان، توصیه می شود در طول روز چند وعده غذایی سبک میل کنید.
- در صورت تهوع و استفراغ بهتر است از غذای خشک استفاده کنید.
- از مصرف نمک و ادویه جات جدا خودداری کنید.
- در صورت بروز اسهال، برای جلوگیری از کم آبی، مصرف غذای سبک و افزایش مایعات مصرفی بسیار مهم است.
- در صورت یبوست باید از مواد غذایی حاوی فیبر (میوه و سبزیجات) مصرف کنید.
- در طی شیمی درمانی برای تقویت ارگان های بدن مقدار زیادی کالری دریافت کنید.
- رژیم های غذایی با پروتئین بالا برای بیماران مبتلا به سرطان توصیه می شود، زیرا پروتئین به قوی شدن عضلات کمک می کند.
- رژیم های قلیایی قدرت اکسیدانی و ضد سرطانی بالایی دارند که باعث جلوگیری و درمان سرطان می شود.
جمع بندی
سرطان یکی از بیماری های رایج در سر تا سر دنیا می باشد که با داشتن اطلاعات کافی، تشخیص زود هنگام قابل پیشگیری و درمان است. در طول انجام شیمی درمانی گفت و گو با مشاور و پزشک معالج می تواند تاثیر بسزایی در روحیه و کمک به بهبودی حال شما داشته باشد. کلینیک کانسر پردیس شیراز با کادر مجرب و با دستگاه های مدرن و مجهز خود راه را برای شما عزیزان آسان کرده است و در محیطی با آرامش در کنار شما خواهد بود. شاید با شنیدن کلمه سرطان به طور نا خودآگاه در شما حس بدی به وجود بیاید ولی باید این را بدانید که با آگاهی و اطلاع در مورد سرطان، تشخیص سرطان و راه های درمان سرطان کمک ویژه ای به خودتان می کنید.
مفهوم و تسلط به چرخه های بازار
قیمت بر اساس الگو های تکرار شونده پیشروی می کند و گذشته را دوباره تکرار می کند.اما فقط 4 نوع چرخه بازار رفتاری دارد.
- اسپایک (Spike)
- کانال (Channel)
- تریدینگ رنج (Trading Range)
- الگوی وی (V patern)
مفهوم و تسلط به چرخه بازار
1_ مرحله اسپایک (Spike) :
- به حرکت سریع و با مومنتوم بالای قیمت در یک جهت با کندل های بزرگ و یا کاملا همرنگ اسپایک گفته می شود.
- اسپایک زمانی رخ می دهد که قیمت به هر دلیلی با عرضه و تقاضای بالایی رو به رو می شود و یک طرف از معامله گران بر طرف دیگر با حجم ورودی بالا غلبه می کند.
- در حرکت اسپایک قیمت بیشتر از توان حرکتی خود حرکت میکند و ما باید در جهت کندل های اسپایک وارد معامله شویم و معامله خلاف آن انجام ندهیم.
- معمولا حرکت اسپایک سود خوبی را به ما میدهد و برعکس، اگر بدون استاپ لاس (SL) معامله نماییم ضرر بسیاری را به ما متحمل می کند.
- اسپایک ها بر اساس فرکتالی بودن بازار از تایم 1 ثانیه الی سالانه امکان وقوع دارد.
- اسپایک ها عامل اصلی ایجاد گپ در بازار ها هستند.
- اخبار مهم معمولا ایجاد اسپایک می کنند.
- معمولا حجم معاملات بسیار بالا می رود.
- معمولا اسپایک در تایم کمی رخ می دهد.
از کجا بفهمیم به انتهای اسپایک رسیده ایم ؟
ابتدا باید تایم فریم حرکت اسپایک را تشخیص دهیم سپس باید عامل ایجاد کننده آن را بدانیم
- اگر عامل آن خبر باشد قیمت تا تخلیه شدن هیجان و از بین رفتن اثر آن پیش روی میکند. گاهی این اثر پایان می یابد اما به این دلیل که اخبار خاصی بوده است روند بلند مدتی قیمت تغییر می کند.
- اگر عامل آن برتری فروشندگان (seller) و یا خریداران (buyers) باشد قیمت تا پیووت های اصلی و نقاط مهم پیشروی میکند. دلیل این اتفاق دیدگاه عمومی می باشد. وقتی کسی وارد معامله می شود حد ضرر و حد سودی برای خود انتخاب نموده، در حرکت اسپایک معمولا گره های ریز و به خصوص گره هایی که در تایم پایین تر هستند به راحتی اینگولف می شود اما چون حد سود و حد ضرر وجود دارد، در نقطه ای که اکثر معامله گران آنجا را می بینند، قیمت مومنتوم خود را از دست می دهد.
- وقتی قیمت از موینگ 20 (متعلق به تایم فریم حرکت) فاصله زیادی می گیرد معمولا بعد از وقوع کندل داجی و یا پین بار تا موینگ و یا FL اصلاح خواهد داشت؛ که ما پیشنهاد میکنیم در این حرکت وارد پوزیشنی نشوید زیرا فعلا بازار احتمال ادامه روند را دارد.
- یکی از نشانه های کم شدن قدرت اسپایک وقوع کندل های ضعف و کندل پولبک می باشد.
اکنون به حرکت بعد از اسپایک میرسیم: وقتی قیمت در حرکت اسپایک به سطح مهمی میرسد، باید ببینیم آیا آن سطح را اینگولف کرده است و یا خیر؟ در هردو صورت ما با 5 نوع الگو سر و کار خواهیم داشت که به اسم الگو های so4 شناخته می شود(تلفیقی از 3 نوع چرخه اسپایک،تریدینگ رنج و کانال می باشد). که در مقاله ای دیگر به معرفی این الگو ها می پردازیم.
کانال (Channel) :
معمولا بعد از اولین اصلاح اسپایک وارد فاز کانال می شویم. دلیل این اتفاق این است که قیمت هنوز در حال تلاش برای رسیدن به سطح مهم می باشد یا با اسپایک به سطح مهم برخورد کرده است و سپس کانال نزولی ساخته است.
به الگو هایی که بعد از اسپایک رخ می دهند(3drive، پرچم، اندینگ دیاگونال،انوع مثلث و . ) نیز کانال گفته می شود
کانال دارای سه جز اصلی می باشد:
- پیوت رالی: همان اسپایک یا روند پر قدرت اولیه می باشد
- پیووت تصویه: حرکتی است که به گره فرعی بیسی که در گذشته وجود دارد برخورد می کند
- پیووت اصلی : حرکتی که قیمت را به بیس اصلی می رساند
کانال ها صعودی و نزولی به دنبال افزایش شیب و بریک اوت هستند تا زمانی که به یک محدوده حمایتی و مقاومتی مهم برسند.
نحوه ترید در کانال ها:
ابتدا باید ببینیم که قیمت در حرکت اسپایک آیا سطح مهمی (در همان تایم فریم) را اینگولف نموده و به دنبال آن ایجاد کانال نموده است و یا اسپایک سطح مهمی را اینگولف نکرده است و کانال ایجاد شده قصد رسید به آن سطح را دارد.
در صورتی که اسپایک سطح مهمی را اینگولف نموده باشد،تماما در جهت اسپایک وارد معامله می شویم.اگر اینگولف نکرده باشد معمولا قیمت در قالب کانال، در جهت حرکت اسپایک حرکت می کند تا به سطح مهم برسد، بعد از رسیدن و تاچ هدف،وارد فاز مخالف خواهد می شود. در این صورت هدف لگ شروع پیووت تصویه می باشد.
تریدینگ رنج (Trading Range) :
معمولا بعد از اسپایک و کانال، تریدینگ رنج رخ می دهد.
اکستند شدن (گسترده شدن) کانال ها یکی از آلارم های ورود به تریدینگ رنج ها می باشد.
در تریدینگ رنج ها باید از استراتژی BLSH استفاده نماییم.
تریدینگ رنج ها معمولا در سطوح مهم رخ می دهند: برای مثال وقتی به خط روند روزانه برسیم، احتمال ایجاد تریدینگ رنج در تایم فریم پایین تر بسیار بالا می باشد.
الگوی V:
این الگو بعد از وقوع اسپایک (معمولا در تایم های پایین) رخ می دهد و دقیقا به اندازه اسپایک، در جهت مخالف اسپایک حرکت میکند.
اگر چند تایم از تایمی که الگوی V در آن تشکیل شده است بالاتر برویم، شاهد یک کندل دارای شدوی بلند خواهیم بود.
هنگام اتمام این الگو (در منشاء حرکتی اسپایک به اتمام می رسد) بازار برای مدتی (وابسته به تایم فریم اتفاق) تبدیل به تریدینگ رنج کوتاه می شود
در تصویر زیر شاهد یک رویه اسپایک ( SP) کانال (CH) تریدینگ رنج ( TR) هستیم
این 4 چرخه برای همیشه در بازار تکرار می شوند و بازار روندی غیر از این 3 ندارد. پس ما ابتدا باید این 3 رویه را به خوبی درک نماییم تا بتوانیم تریدر ماهری شویم
الگوی کنج و انواع آن در تحلیل تکنیکال
الگوی کنج یا گوه، که در ادامه ی مطالب معرفی الگوها به این مورد رسیدیم، الگوی کنج هم زیر مجموعه ای از الگوهای ادامه دهنده و هم جزء الگوهای برگشتی دسته بندی می شود، و مانند سایر الگوهای تحلیل تکنیکال که در مطالب قبل به آن پرداختیم، دارای روند صعودی و نزولی می باشد. در این مقاله به بررسی انواع الگوی کنج می پردازیم. الگوی کنج از نظر ظاهری شباهت زیادی به الگوی مثلث دارد.
آموزش الگوی کنج در ارز دیجیتال و سایر بازارهای مالی از اهمیت بالایی برخوردار است، و با توجه به کمبود مطالب آموزشی در این زمینه، مصمم شدیم که به معرفی این الگو و تفاوت الگوی کنج و مثلث، در این بخش از سایت یارسرمایه بپردازیم، در ادامه برای توضیح این مطلب همراهمان باشید.
الگوی کنج صعودی ( Rising Wedge )
این الگو از دو خط که هر دو به سمت بالا حرکت کرده اند تشکیل شده است. اگر ما این دو خط را ادامه دهیم در نهایت در یک نقطه هم دیگر را قطع می کنند. در تصویر زیر الگوی کنج صعودی را در هر دو روند بازگشتی و ادامه دهنده مشاهده می کنید.
آنچه از تصویر بالا استنباط می شود این است که معمولا پس از تکامل الگو در هر روندی (ادامه دهنده یا برگشتی)، یک حرکت قدرتمند در پیش خواهد بود.
در الگوی کنج صعودی ادامه دهنده، پس از تشکیل کامل الگو، باید منتظر بازگشت قیمت باشیم، تا الگو بر خلاف حرکت نزولی خود، اصلاح قیمت را انجام دهد، و مسیر نزولی خود را در پیش گیرد.
در الگوی کنج صعودی برگشتی، پس از رشد شارپی قیمت، سرعت رشد قیمت کاسته می شود و پس از نوسان و تکمیل الگو، قیمت، روند نزولی را در پیش میگیرد.
نکته 1: در صورت مشاهده و تشخیص صحیح الگوی کنج صعودی، روند پس از تکامل الگو حتما نزولی خواهد بود.
نکته 2: وجود حداقل دو برخورد قیمت به هر دو خط روند در این الگو، ضروری است. در صورتی که برخورد فقط به یکی از خطوط روند باشد، الگو فاقد اعتبار می باشد، و در صورتی که تعداد برخوردهای موجود به خطوط روند بیش از دو مورد باشد، اعتبار آن الگو بسیار بیشتر خواهد بود.
تکمیل الگوی کنج صعودی
با شکست پر قدرت خط روند پایینی، الگو تکمیل می شود. این موقعیت مهم به دست آمده فرصتی برای فروش ( Sell ) است. در صورتی که قیمت از جایی که ضلع پایینی شکسته شده خیلی فاصله گرفت، بهترین کار این است که منتظر پولبک مجدد قیمت بمانیم.
تعیین تارگت یا حد سود و حد ضرر در الگوی کنج صعودی
حد ضرر را اندکی بالاتر از آخرین سقف قیمتی که منجر به شکست ضلع پایینی الگو شد قرار می دهیم، و اما برای تعیین حد سود یا تارگت الگوی کنج صعودی، دو روش وجود دارد.
- در روش اول، بیشترین فاصله ی بین دو ظلع را اندازه می گیریم و آن را از نقطه ی شکست الگو قرار می دهیم. البته در این هدف گذاری، کنج باید در فاز اصلاحی شکل گرفته باشد.
- در روش دوم، در صورتی که الگوی کنج صعودی در فاز اصلاح شکل گرفته باشد، با اندازه گیری حرکت نزولی قبلی، و هم چنین اندازه ی شکست ضلع پایینی، از نقطه ی شکست به سمت پایین به همان اندازه هدف گذاری می کنیم.
- حدفاصل بین اولین نقطه ی برخورد با ظلع پایینی روند تا آخرین برخورد به ضلع بالایی روند را اندازه می گیریم و به همان اندازه از نقطه ی شکست، هدف گذاری میکنیم. طبق تصویر زیر که مشاهده می کنید.
الگوی کنج نزولی ( Falling Wedge )
الگوی کنج نزولی چیست؟ الگوی کنج نزولی یا الگوی کنج کاهشی، دقیقا برعکس مدل صعودی این الگو می باشد، دو خط تشکیل دهنده ی این الگو پایین رونده هستند. برای معتبر بودن این الگو باید حداقل دو برخورد انجام شود، در غیر این صورت الگو فاقد اعتبار است. در تصویر زیر الگوی کنج نزولی را در هر دو روند بازگشتی و ادامه دهنده مشاهده می کنید.
تکمیل الگوی کنج نزولی
با شکست ضلع بالایی، الگو تکمیل می شود و پس از شکست قادر به خرید ( Buy ) می باشیم . در صورتی که شکست قدرتمندتر از نقطه ی ورود به الگو باشد، باید منتظر پولبک احتمالی و ورود در قیمت مناسب تری بمانیم.
تعیین تارگت یا حد سود و زیان در الگو کنج نزولی
حد ضرر را کمی پایین تر از آخرین کفی که منجر به شکست ضلع بالایی شد قرار می دهیم. در تعیین حد سود دو روش وجود دارد.
- در این نوع هدف گذاری باید الگو در فاز اصلاحی شکل گرفته باشد،بدین ترتیب، بیشترین فاصله ی بین دو ظلع را اندازه می گیریم، و آن را از نقطه ی شکست الگو در نظر می گیریم.
- در صورت شکل گیری الگو در فاز اصلاحی، حرکات صعودی قبلی را اندازه گرفته و از نقطه ی شکست ضلع بالایی به سمت بالا هدف گذاری می نماییم.
- در این روش با اندازه گیری فاصله ی بین اولین نقطه ی برخورد به ضلع بالایی روند و آخرین برخورد به ضلع پایینی روند و الگو قرار دادن آن بعد از نقطه ی شکست میتوانیم مانند تصویر زیر هدف این الگو را تعیین کنیم.
مدت زمان شکل گیری الگوی کنج:
معمولا مدت زمان شکل گیری تقریبی الگوی کنج، بین 1 الی 3 ماه تخمین زده می شود.
نکته ی مهم: در الگوی کنج نزولی شاهد افزایش قیمت و در کنج صعودی شاهد نزول قیمت هستیم.
الگوی کنج و مثلث هر دو جزء الگوهای اصلاحی می باشند، و دارای 5 موج هستند که پس از اتمام موج پنجم و پایان اصلاح، روند سهم ادامه می یابد.
تعریف کار گروهی؛ ساختار گروه و مراحل تکامل گروه از نظر تاکمن
گروه معمولا از افرادی تشکیل میشود که با مشارکت یکدیگر، برای انجام کار یا رسیدن به هدف مشخصی تلاش میکنند. کار گروهی به ویژگیهای نگرشی و رفتاری اعضای گروه برمیگردد و با چگونگی تشکیل گروهها (رسمی و غیررسمی)، ساختار، فرایند و نحوهی عملکرد آنها ارتباط دارد. گروه یکی از رایجترین الگوهای ساختار نیروی انسانی در هر سازمان است و بنابراین مطالعهی گروه و تعریف کار گروهی برای مطالعهی رفتار سازمانی از اهمیت زیادی برخوردار است. در این مطلب، تعریف کار گروهی را به شیوهای ساختاریافته و روشن ارائه خواهیم کرد. به این منظور، ابتدا چگونگی تشکیل و ایجاد گروه را بررسی میکنیم و سپس به معرفی برخی از انواع مهم گروه، طبقهبندیهای اصلی و ساختار گروه خواهیم پرداخت.
حتما بخوانید:
دلایل تشکیل گروه
نظریههای مختلفی دربارهی دلایل تشکیل گروه وجود دارد. بنا بر نظریهی جورج هومان، گروه براساس فعالیتها، تعاملات، اهداف و مقاصد افراد شکل میگیرد، بنابراین تعامل افراد با یکدیگر مبنای اصلی تشکیل یک گروه است. براساس نظریهی تبادل اجتماعی، ارتباطات بین افراد بر مبنای انتظارات ضمنی و متقابل آنها از یکدیگر و بر پایهی تعهد و اعتماد شکل میگیرد. نظریهی هویت اجتماعی نشان میدهد که افراد تمایل زیادی برای عضویت در گروههای مهم و برجسته دارند، چرا که با این کار هویت و عزت نفس پیدا میکنند.
چگونگی تفاوت بین روندها و کانالها تشکیل گروه بر مبنای تعریف کار گروهی
تعریف کار گروهی نهفقط به دلایل تشکیل گروه، بلکه به چگونگی تشکیل آن نیز بستگی دارد. مشهورترین چارچوب بررسی چگونگی تشکیل گروه را برای اولین بار «بروس تاکمن» در دههی ۱۹۶۰ مطرح کرد. گروهها در آغازِ تأسیس، معمولا نمیتوانند کار چندان مؤثری انجام بدهند، اما هنگامی که میکوشند نتایج پُربار و مؤثری کسب کنند، با چندین مرحلهی تکاملی مواجه میشوند. بیشتر گروهها در این سیر تکاملی با تضادها و نتایج مشابهی روبهرو میشوند.
مراحل تکامل گروه براساس نظریهی تاکمن
۱. شکلگیری (forming)
این مرحله معمولا با کمی سردرگمی و عدم اطمینان همراه است، زیرا اهداف اصلی گروه هنوز مشخص نشده است و ماهیت وظایف یا رهبری گروه مشخص نیست. در این مرحله، اعضا در پیِ شناخت یکدیگر و در میان گذاشتن انتظاراتشان از گروه هستند و همچنین با اهداف گروه و قوانین آن آشنا خواهند شد. شکلگیری گروه نباید با شتاب انجام شود.
۲. تضاد یا درگیری (storming)
در این مرحله به احتمال زیاد درگیریها و اختلافات بین اعضای گروه به اوج خود میرسد. اعضا معمولا بر سر اهداف و قدرت مبارزه میکنند. اگر در این مرحله، اعضای گروه بتوانند اختلافها را حلوفصل کنند و به همبستگی و انسجام برسند، به تجربیات مثبتی دست خواهند یافت. اما اگر اعضا قادر به حل این درگیریها نباشند، گروه از هم میپاشد یا بهطور غیرمؤثر در همین مرحله باقی خواهد ماند و به مراحل بعدی رشد خود نخواهد رسید.
۳. انسجام (norming)
در این مرحله تفاوتهای فردی و خواستههای مشترک اعضا شناسایی میشود. خوشبختانه در این مرحله اعضای گروه بهتدریج حس همبستگی و هویت گروهی پیدا میکنند. تلاشهای گروهی در این مرحله باید به تولید نتایج منجر شود. مسئولیتها باید در بین اعضا تقسیم شوند و گروه تصمیم خواهد گرفت چطور روند پیشرفت را ارزیابی کند.
۴. تکامل (performing)
در این مرحله، گروه به بلوغ رسیده است و اعضای گروه نوعی حس همبستگی و انسجام پیدا کردهاند. در مرحلهی تکامل، اعضا یکدیگر را میپذیرند، تضادهایشان را از طریق مباحثه سازنده حلوفصل میکنند و تصمیمات گروهی را از طریق فرایندهای منطقی (و نه احساسی) که بر اهداف گروه متمرکز شده است، اتخاذ میکنند.
۵. فروپاشی (adjourning)
دلایل مختلفی برای فروپاشی گروهها وجود دارد. رایجترین دلایل انحلال گروهها به پایان رسیدن کارها و دستیابی به اهداف است. اعضای گروه در این مرحله، از یکسو بهخاطرِ رسیدن به اهدافشان خوشحال هستند و از سوی دیگر نوعی احساس غم و اندوه را به دلیل وابستگی به اعضای دیگر تجربه میکنند. البته این مرحله معمولا در گروههای نسبتا دائمی رخ نمیدهد. دلیل دیگر انحلال گروه این است که اعضا تصمیم میگیرند به راه خودشان بروند. در این موارد معمولا گروه بدون اینکه به اهدافش دست یابد، از هم میپاشد.
در طول این ۵ مرحله، اعضای گروه باید به مشکلات احتمالی رسیدگی کنند و روشهایی را برای حل آنها بیابند. اینکه آیا گروه در انجام کارها و وظایف خود به موفقیت خواهد رسید یا خیر، به مرور زمان روشن خواهد شد.
انواع گروه
یکی از روشهای معمول طبقهبندی گروهها تعیین ماهیت رسمی یا غیررسمی آنهاست. گروههای رسمی توسط یک سازمان بهمنظور دستیابی به اهداف سازمانی تشکیل میشوند.
۱. انواع گروههای رسمی
- گروههای فرماندهی: این گروهها از طریق نمودار سازمانی تعیین میشوند و اغلب شامل یک سرپرست و زیردستان او هستند که این زیردستان به ناظر یا سرپرست گزارشکار تحویل میدهند. بهعنوان نمونه میتوان به رئیس دانشگاه و اعضای هیئت علمی اشاره کرد.
- گروه کاری: این گروهها طی دورههای تعیینشده، برای دستیابی به اهداف محدود و مشخصی با یکدیگر کار میکنند و سپس منحل میشوند. سازمان، اعضای این گروهها را تعیین میکند و اهداف و وظایفی را به آنها میسپارد. اعضا باید در مدت زمان مشخصشده کارها را انجام بدهند. برای نمونه میتوان به گروه تولید محصول جدید، گروه بهبود فرایند تولید یا گروه طرح رقابتهای انگیزشی اشاره کرد. گروههای تبلیغاتی، گروههای پروژه و گروههای دائمی نمونههای دیگری از گروههای کاری هستند.
- گروههای عملیاتی: گروههای عملیاتی توسط سازمان برای دستیابی به اهداف خاص در یک دورهی زمانی نامحدود تشکیل میشوند. گروههای عملیاتی پس از دستیابی به اهداف همچنان باقی میمانند. گروههای بازاریابی، بخش خدمات مشتری و واحدهای حسابداری نمونههایی از این گروهها هستند.
برخلاف گروههای رسمی، گروههای غیررسمی بهطور طبیعی و براساس علایق و ارزشهای مشترک افراد شکل میگیرند. آنها برای مقاصدی غیر از انجام کارهای سازمانی ایجاد میشوند و چارچوب زمانی آنها نامشخص است. اعضای گروههای غیررسمی توسط سازمان منصوب نشدهاند و بنابراین هر زمان که بخواهند، میتوانند افرادی را به گروه خود دعوت کنند. گروههای غیررسمی میتوانند در خودِ سازمانها نیز تشکیل شوند که البته این امر میتواند هم مثبت باشد و هم منفی. برای مثال، کارکنانی که یک گروه غیررسمی تشکیل میدهند، ممکن است دربارهی بهبود فرایند تولید یا مسائل دیگر با هم بحث کنند و به این ترتیب مسائل سازمان را به خطر بیندازند.
۲. انواع گروههای غیررسمی
- گروههای ذینفع: این گروهها ممکن است مدتهای طولانی (حتی بیشتر از گروههای عادی) پابرجا باشند. اعضای این گروه ممکن است متعلق به یک سازمان مشترک نباشند اما اهداف مشترکی دارند. این اهداف ممکن است اصلا ارتباطی به اهداف سازمان نداشته باشد. نمونهای از این گروهها دانشآموزانی هستند که برای درس خاصی مثلا شیمی، فیزیک یا ریاضی، گروه مطالعه تشکیل میدهند.
- گروه دوستی: این گروه از اعضایی تشکیل شده است که از فعالیتهای اجتماعی، اعتقادات مذهبی، عقاید سیاسی و ارزشهای مشابه یکدیگر لذت میبرند و هرازگاهی یکدیگر را ملاقات میکنند. کارکنانی که خارج از محیط کار گروههای ورزش، تیم فوتبال یا پیادهروی تشکیل میدهند نیز از نمونههایی از گروه دوستی هستند.
- گروه مرجع: معمولا افراد از این گروهها برای ارزیابی خود استفاده میکنند. هدف اصلی تشکیل گروههای مرجع، اعتبار و مقایسهی اجتماعی است. این گروهها تأثیر زیادی بر رفتار مردم دارند و معمولا با گروههای دیگر تفاوت دارند. مثلا گروه مرجع برای یک کارمند جدید ممکن است گروهی متشکل از کارمندان یک سازمان یا ادارهی دیگر باشد. گروه خانواده، دوستان و گروههای مذهبی معمولا برای بیشتر افراد نوعی گروه مرجع قوی بهشمار میروند.
ساختار گروه
ساختار گروه الگویی برگرفته از روابط بین اعضای گروه است که به آنها در همکاری با یکدیگر و پیشبرد اهداف گروه کمک میکند. ساختار گروه با تعداد اعضای گروه (اندازهی گروه)، نقشهای گروه، هنجارها و انسجام گروه ارتباط نزدیکی دارد.
۱. تعداد اعضای گروه
گروه میتواند حداقل ۲ عضو داشته باشد. گروههایی که ۲ تا ۱۰ نفر عضو دارند، معمولا مؤثرترند زیرا این گروهها کوچک هستند و هریک از اعضا بهاندازهی کافی فرصت دارند تا در گروه مشارکت و فعالیت داشته باشند. گروههای بسیار بزرگ ممکن است زمان زیادی را برای تصمیمگیریها و فرایندهای مختلف کاری هدر بدهند. معمولا افزایش تعداد اعضای گروه میزان رضایت را افزایش میدهد. به عبارت دیگر، وجود شش نفر در یک گروه فرصتهای بیشتری برای تعامل و مشارکت گروهی را در اختیار اعضا قرار میدهد تا سه نفر. اما معمولا اگر تعداد اعضای گروه بیش از ۱۰ تا ۱۲ نفر باشد، میزان رضایت اعضا کاهش مییابد؛ چرا که انسجام گروه و شناخت سایرین برای اعضا مشکل میشود.
۲. نقش اعضا در گروه
در گروههای رسمی معمولا وظایف از پیش تعیین و به هریک از اعضا اختصاص داده میشوند. هر نقش مسئولیتها و وظایف خاصی دارد. نقشهای اعضای گروه میتواند بهصورت زیر طبقهبندی شود:
نقشهای کاری
نقشهای کاری دربردارندهی فعالیتهایی بهمنظور دستیابی به اهداف گروه هستند. موارد زیر نمونههایی از نقشهای کاری هستند:
- پیشگام: اقدامات لازم را پیشنهاد میکند و روندها را نشان میدهد.
- مسئول اطلاعرسانی: توصیهها و نظرات را ارائه میکند.
- شفافساز: مسائل مختلف مربوط به اهداف گروه را برای اعضا روشن میکند.
- جمعبندیکننده: پیشنهادها و تصمیمات را جمعبندی میکند.
- تحلیلگر: ایدهها را تجزیهوتحلیل میکند و آنها را در شرایط واقعی آزمایش میکند.
نقشهای مربوط به حفظ موقعیت
این نقشها دربردارندهی فعالیتهای اجتماعی هستند که به اعضای گروه کمک میکنند تا همچنان مشارکت خود را در گروه حفظ کنند و تعهد فردی بیشتری به گروه داشته باشند.
- هماهنگکننده: تنش را در گروه کاهش میدهد، به اختلافات رسیدگی میکند و فرصتها را کشف میکند.
- مسئول ارتباطات: کانالهای ارتباطی را باز نگه میدارد و اعضا را به مشارکت در فعالیتهای گروه دلگرم میکند.
- مسئول بررسی توافق جمعی گروه: نتایج احتمالی را مورد آزمون قرار میدهد و بررسی میکند که آیا گروه به تصمیمگیری دربارهی چیزی نیاز دارد یا خیر.
- تشویقکننده: این افراد بسیار خونگرم و دوستانه رفتار میکنند و پاسخگوی نیازهای اعضای گروه هستند.
نقشهای مختلکننده
این نقشها دربردارندهی فعالیتهایی هستند که کار گروهی را مختل میکنند. جروبحث با اعضای گروه، شوخیهای بیمورد و توجه به اطلاعات غیرضروری از این دسته فعالیتها هستند و سبب منحرف شدن گروه از اهدافش میشوند. این افراد معمولا با ایدههای گروه مخالف هستند یا با اعضای گروه به دلایل شخصی مشکل دارند. آنها معمولا به چیزهایی توجه دارند که به اهداف گروه ارتباطی ندارد. بااینحال، این نقشها همیشه منفی نیستند، گاهی ممکن است یکی از اعضا برای رفع تنش در گروه با شوخی یک وقفهی کوتاه بهوجود آورد و به این ترتیب کمی از تنش حاکم بر اعضا کاسته شود.
۳. هنجارهای گروه
هنجارها همان الگوهای رفتاری استاندارد و قابلقبولی هستند که بهمنظور بقای گروه، اجتناب از موقعیتهای ناخوشایند و بیان ارزشهای گروه ایجاد میشوند. هر گروه هنجارهای مخصوص به خودش را تعریف میکند. لباس متحدالشکل گروه یا حتی تعداد نظراتی که باید در یک جلسه ابراز شود، جزو هنجارهای گروه بهشمار میروند. این هنجارها نشاندهندهی سطح تعهد، انگیزه و عملکرد گروه هستند.
۴. انسجام گروه
انسجام به پیوند بین اعضای گروه برمیگردد و تمایل آنها را برای ماندن در گروه نشان میدهد. عوامل زیادی بر انسجام گروه تأثیر دارند. گروه معمولا هنگامی که با گروههای دیگر رقابت میکند یا بقای آن از سوی عوامل خارجی تهدید میشود، بیشتر تمایل دارد همبستگی خود را حفظ کند. گروههای کوچکتر و همچنین گروههایی که اعضای آنها مدت زمان زیادی را در کنار یکدیگر صرف میکنند، تمایل بیشتری به انسجام دارند.
انسجام در گروههای کاری اثرات مثبت زیادی از جمله رضایت شغلی کارکنان، افزایش بهرهوری کارکنان و نظایر آن دارد. بااینحال، گروههای بسیار منسجم ممکن است برای سازمان خطرآفرین نیز باشند، بهویژه در شرایطی که اهدافشان برخلاف اهداف سازمان باشد.
شواهد نشان میدهند معمولا برای انجام اموری که به مهارتهای مختلف، تجربیات و تصمیمگیری نیاز است، کار گروهی مؤثرتر از کار فردی است. گروهها معمولا انعطافپذیر هستند و میتوانند بهسرعت گرد هم آیند، به اهداف دست یابند یا مجموعه اهداف دیگری را برگزینند. بسیاری از سازمانها دریافتهاند که گروهها جنبههای انگیزشی زیادی دارند. اثربخشی یک سازمان به اثربخشی گروههای آن بستگی زیادی دارد. اعضای گروه بهتر میتوانند از طریق مشارکت در تصمیمگیری و حل مشکلات، به توانمندی بیشتر و افزایش بهرهوری کمک کنند.
دیدگاه شما