در بازار اصطلاحا خرسی چه باید کرد؟

تذکر: تعیین زمان برای بازارهای گاوی یا خرسی تقریبا غیرممکن است.

معرفی بازار گاوی و بازار خرسی در بورس

برای موفقیت در بازار بورس و سهام، آشنایی با دو عبارت بازار خرسی و بازار گاوی الزامی است. اگر قصد دارید شاهد سود روزانه و هفتگی باشید باید از Bear market و Bull market عبور کنید.

بر اساس اطلاعاتی که سازمان بورس برای تمایز بین این دو عبارت در نظر گرفته، زمانی که شرایط بازار خرسی است، قیمت ها به صورت نزولی حرکت می کند و بازار در حال سقوط است و بر عکس، بازار گاوی نشان دهنده صعودی بودن و رشد آن است.

نکته جالب این است که هر چه از بازار خرسی فرار کنید، در نهایت برای رسیدن به سود و رشد بازار گاوی، باید پایین ترین سطح خرسی را تجربه کنید. بدین صورت به منظور مدیریت بهتر سهام ها و اخذ تصمیمات برای سرمایه گذاری پر سود، پیشنهاد می کنیم این مقاله از سایت باشگاه سرمایه گذاری رزسا را مطالعه کنید.

معرفی بازارهای گاوی و خرسی

برای اینکه بتوانید یک سرمایه گذاری حرفه ای و بی نقص در بورس داشته باشید، باید از ابتدا با تاریخچه بازار خرسی و بازار بورسی آشنا شوید. این دو اصطلاح از بازار بورس خارجی و وال استریت گرفته شده است.

برای کسب اطلاعات بیشتر درباره بورس خارجی، به صفحه مورد نظر مراجعه کنید.

در اصل این دو حیوان نشان دهنده افرادی هستند که در روند بازار تاثیر مثبت یا منفی می گذارند. شاید بگویید در فرهنگ ما کسی را گاو و خرس نمی نامند اما این عبارات مربوط به اقداماتی است که منجر به صعودی یا نزولی شدن بازار سرمایه گذاری در بورس می گردد.

یکی از مهمترین استدلال ها به این صورت است که گاو در هنگام حمله، شاخ خود را به سمت بالا حرکت می دهد که بیانگر حرکت مثبت بازار و رشد اقتصادی است اما خرس برعکس این کار را انجام می دهد و خود را روی شکار می اندازد پس نشان دهنده کاهش قیمت ها است. با این تفاسیر در می یابیم که برای بهبود نحوه عملکرد بازار و تاثیر مثبت آن در سبد سهام سرمایه گذاران باید نسبت به کلیه اصطلاحات آشنایی کامل داشته باشید.

اگر به طور ناگهانی گریبان گیر بازار خرسی شدید باید احتیاط کنید و لحظه به لحظه با کارشناسان سرمایه گذاری در بورس مشورت کنید زیرا در این شرایط، بسیاری از شرکت ‌ها و سهام ‌ها ارزش خود را از دست می ‌دهند و قیمت ‌ها دچار نوسانات شدید می‌ شوند. برای جلوگیری از این اتفاق توصیه می شود سهامداران پول خود را از بازار خارج کنند و صبر کنند تا روند بازار معکوس شود و دوباره با انرژی بیشتر وارد بازار سرمایه شوند.

این در حالی است که تحت هیچ شرایطی نباید نگران بازار گاوی باشید زیرا همیشه قدرتمند است و معمولا با افزایش ارزش سهام و قیمت همراه است. تعداد بیشماری از سرمایه گذاران و تریدرها بیشتر به بازار گاوی اطمینان می کنند اما در هر صورت باید مراقب ضررات احتمالی باشند.

اصطلاح گاو و خرس از کجا آمده است؟

در این بخش قصد داریم به صورت اختصاصی به گذشته بازار خرسی و گاوی بپردازیم. در ابتدا باید بدانید که نحوه جنگیدن خرس و گاو متفاوت است. گاو موقع حمله شاخ های خود را به طرف بالا می گیرد و در مقابله با رقیب خود، پنجه‌ هایش را به سمت پایین می‌ گیرد و با او می‌ جنگد.

استدلالی دیگر مربوط به گذشته های دور است. افرادی در گذشته های دور وجود داشتند که پس از شکار، پوست خرس را کنده و می فروختند. این جنس همان روز به مشتریان پیش فروش میشد زیرا آن ها اعتقاد داشتند، قیمت آن در آینده‌ نزدیک کاهش خواهد یافت. این گروه از افراد توانایی پیش بینی روند نزولی قیمت ها را داشتند و در گذر زمان به خرسی ها معروف شده بودند. از طرفی گاو نقطه مقابل خرس است.

عوامل ایجاد بازار خرسی و بازار گاوی از گذشته تا بحال

نکته مهمی که برای درک بهتر بازارهای خرسی و گاوی به میان می آید، بازتاب چگونگی حرکت سهام یا همان عرضه و تقاضا است. بر همین اساس می توان گفت هر چیزی که بر سهام تاثیر بگذارد بر گاوی یا خرسی بودن بازار هم تاثیر می‌ گذارد. در این قسمت به عوامل ایجاد بازار خرسی و بازار گاوی خواهیم پرداخت:

1. یکی از عوامل، وضعیت اشتغال جامعه است. به گونه ای که در شرایط بازار خرسی امکان کاهش نرخ اشتغال وجود دارد و برعکس.
2. بالا رفتن میزان سرمایه ‌گذاری خارجی یا تقاضای کالا از یک کشور خارجی می‌تواند اقتصاد را رشد دهد و وضعیت بین الملل را تحت تاثیر قرار دهد.
3. بازارهای خرسی و گاوی موجب شده تا مردم به با اعتماد بیشتر نسبت به خرید و فروش سهام و ورود به بازار بورس اقدام کنند.
4. عامل دیگری که منجر به رشد و کاهش اقتصاد می گردد، وضعیت تولید ناخالص داخلی است. اگر این عامل افزایش یابد، اقتصاد رشد خواهد کرد و اگر تولید ناخالص داخلی کاهش یابد، ممکن است حتی اقتصاد ویران شود.
5. علت معمول ایجاد بازار خرسی ترس یا عدم اطمینان سرمایه گذاران است، اما دلایل زیادی وجود دارد. در حالی که همه گیری جهانی COVID-19 باعث ایجاد آخرین بازار خرس در سال 2020 شد، سایر دلایل تاریخی شامل وام های غیرمسئولانه، تغییرات قیمت نفت، سرمایه گذاری با اهرم بیش از حد و موارد دیگر است.

ویژگی های بازارهای خرسی و گاوی

اگرچه بازار گاوی یا صعودی یا وضعیت بازار خرسی یا نزولی با جهت گیری قیمت سهام مشخص می شود، اما برخی از ویژگی های متمایز در آن مشاهده شده که باید سرمایه گذاران از آن مطلع باشند.

عرضه و تقاضای بورس اوراق بهادار

در بازار گاوی، تقاضای قوی و عرضه ضعیف اوراق بهادار وجود دارد. به عبارت دیگر، بسیاری از سرمایه گذاران تمایل به خرید اوراق بهادار دارند اما تعداد کمی در بازار اصطلاحا خرسی چه باید کرد؟ از آنها مایل به فروش آن ها هستند. در نتیجه، همزمان با رقابت سرمایه گذاران برای بدست آوردن حقوق صاحبان سهام، قیمت سهام افزایش می یابد. در بازار خرسی نتیجه ها برعکس است: بیشتر مردم به دنبال فروش هستند تا خرید. تقاضا به میزان قابل توجهی کمتر از عرضه است و در نتیجه، قیمت سهام کاهش می یابد

روانشناسی سرمایه گذار

از آنجا که رفتار بازار تحت تأثیر نحوه رفتار و درک افراد از اقدامات موجود در بازار سرمایه قرار می گیرد، روانشناسی و احساسات سرمایه گذاران بر صعود یا سقوط بازار تأثیر می گذارد. نکته جالب این است که عملکرد بازار سهام و روانشناسی بازار بورس و سرمایه گذاران متقابلاً وابسته هستند. در بازار گاوی، سرمایه گذاران با امید به دست آوردن سود، تمام تلاش خود را این کار انجام می دهند.

متعاقبا در بازار خرسی، احساسات رو به گرایش منفی است. سرمایه گذاران شروع به انتقال پول خود از سهام و اوراق بهادار با درآمد ثابت می کنند، زیرا منتظر حرکت مثبت در بازار سهام و دریافت سود هستند. در نهایت شاهد کاهش قیمت بازار سهام می شوند و همین امر موجب شده اعتماد سرمایه گذاران متزلزل گردد.

تغییر در فعالیتهای اقتصادی

از آنجا که مشاغلی که سهام آن ها در بورس ها معامله می شود در اقتصاد بزرگتری فعالیت دارند، کمک به اقتصاد و رشد کشور می کنند. در بازار گاوی مصرف کنندگان پول بیشتری را برای خرید و فروش سهام خرج می کنند و همین امر موجب رشد اقتصاد می گردد.

این در حالی است که بازار خرسی با اقتصاد ضعیف تری همراه است زیرا مصرف کنندگان تقریباً به اندازه کافی هزینه نمی کنند و همین کم شدن سود منجر به رکود بازار می شود.

نحوه سرمایه گذاری و مدیریت بازار گاوی

اگر قصد دارید در بازار گاوی یا همان Bull market سرمایه گذاری کنید باید سرمایه خود را در این بازار صرف کنید زیرا این بازار در بیشتر مواقع با سود همراه است. برای انجام این کار توصیه می شود زودتر خرید کنید تا بتوانید از مزایای افزایش قیمت استفاده کرده و آن ها را پس از رسیدن به اوج بفروشند. اما باید بدانید که در هر شرایطی بازار را بررسی کنید و از استراتژی ها برای ریسک کمتر استفاده کنید.

یکی از استراتژی های مدیریت بازار گاوی این است که سهام بخرید و برای فروش در آینده نزد خود نگهدارید.

نحوه سرمایه گذاری در بازار خرسی

سرمایه گذاری در بازار خرسی می تواند برای سهامداران و تریدرها خطرناک باشد زیرا هیچکس از تماشای کاهش ارزش سبد سهام خود لذت نمی برد. از سوی دیگر افراد متخصص یا همان خرسی ها بر پیش بینی زمان کاهش قیمت ها آگاهند. در کل سرمایه گذاری در این بازار کار درستی نیست اما برای عبور از آن و رسیدن به سود بهتر است قوانین زیرا را فرا بگیرید.

بلند مدت فکر کنید

یکی از بدترین کارهایی که می توانید در بازار خرسی انجام دهید این است که در حرکت بازار واکنش های عجیب و غریب نشان دهید. یک سرمایه گذاری بلند مدت می تواند عملکرد کل بازار سهام را به طور قابل توجهی پایین می آورد و دلیل اصلی آن حرکت سریع به سمت موقعیت های سهام است.

در اصل زمانی که بازار در حال سقوط است، غریزه به ما می گوید برای جلوگیری از ضرر، آن را بفروشید. همه می دانند که هدف اصلی سرمایه گذاری، خرید در قیمت پایین و فروش در قیمت بالا است ، اما با واکنش احساسی و روانشناسی بورس به نوسانات بازار، شما به معنای واقعی کلمه برعکس عمل می کنید. به همین دلیل اگر در سهامی که می خواهید در طولانی مدت صاحب آن باشید سرمایه گذاری کنید باید صبر کنید.

بالا بردن تمرکز بر کیفیت

زمانی که قصد دارید از بازار خرسی گذر کنید و برای ورود به بازار گاوی آماده شوید، بهتر است تمرکز اصلی خود را برروی کیفیت بگذارید تا بتوانید در دراز مدت سود کنید و در مسیر صعودی شدن بازار و افزایش قیمت ها قرار بگیرید.

سعی نکنید نتیجه را بفهمید

اگر به دنبال تعیین زمان بازار باشید فکرتان بیش از حد درگیر می شود و نمی توانید به درستی در آن تمرکز کنید. یکی از مواردی که باید در بازار خرسی به آن توجه کنید این است که قرار نیست تا انتها سرمایه گذاری کنید. قصد اصلی شما راه انداختن یک کسب و کار است.

نتیجه‌گیری

هر دو بازار خرسی و بازار گاوی تأثیر زیادی بر سرمایه گذاری شما خواهند داشت، بنابراین بهتر است زمانی را برای تعیین تصمیم گیری درست در بازار برای سرمایه گذاری اختصاص دهید. به یاد داشته باشید که در بلند مدت، بازار سهام همیشه بازدهی مثبت داشته است. پس تمرکز خود را بالا ببرید، عرضه و تقاضا را شناسایی کنید و روز به روز به چرخه اقتصادی رونق ببخشید.

همچنین می توان اضافه کرد که بهترین رویکرد برای مواجه شدن با بازار خرسی و حتی بازار گاوی این است که سبد سرمایه گذاری یا سبد سهام خود را متنوع کنید تا بتوانید با این تنوع سرمایه ‌گذاری از هر نوع بازاری با اطمینان عبور کنید. برای اینکه بتوانید از این مسیر به سلامت عبور کنید، توصیه می کنیم با تیم سرمایه گذاری رزسا همراه شوید و از تجربیات کارشناسان و مشاوران آن ها در زمینه سرمایه گذاری در بورس استفاده کنید.

تفاوت بازار خرسی و گاوی در بورس چیست؟

برای توصیف وضعیت بازار از اصطلاحات و مفاهیم بسیاری استفاده می شود اما یکی از رایج ترین اصطلاحاتی که در بازار بورس و فرابورس مطرح است بازار خرسی و بازار گاوی است. همانطور که همه سرمایه گذاران و سهامداران فعال در بازار بورس میدانند وضعیت بازار مثبت، منفی و خنثی می باشد و یک روند ثابت و مشخصی را طی نمی کند. زمانی که بازار مثبت و رو به رشد باشد و قیمت سهام روندی صعودی داشته باشد به این وضعیت بازار ” بازار گاوی”می گویند. زمانی که بازار نزولی باشد و قیمت سهام روندی نزولی داشته و اوضاع اقتصادی رکود داشته باشد به این وضعیت، بازار خرسی می گویند. دو مفهوم بازار گاوی و بازار خرسی برای مشخص کردن روند کلی بازار سرمایه به کار گرفته می‌شوند. برای مشخص تر شدن و پاسخ دادن به سوال “تفاوت بازار خرسی و گاوی در بورس چیست؟” باید به تعریف جداگانه آن ها بپردازیم.

منظور از بازار گاوی در بورس چیست؟ (Bull market)

همانطور که در بازار اصطلاحا خرسی چه باید کرد؟ میدانید کلمه گاو نر از ریشه کلمه bull آمده است و به معنی گاو نر است و یکی از علت هایی که در بازار بورس اسم حیوان گاو را گذاشته اند میتواتد این باشد که گاو هنگام حمله کردن شاخ های خود را از سمت پایین به سمت بالا حرکت میدهد که نشان دهنده صعودی و رشد روند اقتصادی سهام است. گاوها نماد سرمایه گذاران و سهامداران موفق و امیدوار می باشند و این دسته از سرمایه گذاران ریسک پذیرتر هستند. پس با تعریفی که از مفهوم بازار گاوی شد میتوان این برداشت را کرد که سرمایه گذاران و سهامداران امید به افزایش قیمت سهام خود و کسب سود بیشتر در روزهای آتی را دارند و بازار گاوی عمدتا نشان دهنده قدرت خریداران در کنترل بازار می باشد.

منظور از بازار خرسی در بورس چیست؟ (Bear market)

یگ گام به پاسخ سوال” تفاوت بازار خرسی و گاوی در بورس چیست؟” نزدیک تر شده ایم. حال به مفهوم بازار خرسی میپردازیم. بازار خرسی دقیقا نقطه متقابل و ضد بازار گاوی است به این معنی که بازار سرمایه روندی نزولی و رو به کاهش را در طولانی مدت طی می کند و سرمایه گذاران و سهامداران هیچ امیدی به بالا رفتن قیمت ها در روز های آتی ندارند و انتظار می رود با یک سیر نزولی نسبتا طولانی مدت روبرو در بازار اصطلاحا خرسی چه باید کرد؟ باشیم. حتی از عنوان بازار خرسی در تحلیل بازار ارزهای دیجیتال استفاده میشود و هنگامی که از روند کاهش قیمت یک ارز سخن به میان آورده می شود، معمولا از این اصطلاح استفاده می شود. نقاط قوت در بازار خرسی پشت سر شکسته می شوند تا در نهایت قیمت ها به کف خود برسند و بازار به شرایط پایدار دست پیدا کند. پس از آن می توان انتظار داشت که بازار جان دوباره بگیرد و شروع به رشد نماید.

گرفتن تصمیمات درست در بازار خرسی

آگاهی از این موضوع که تشخیص بازار خرسی از بازار گاوی سخت‌تر است میتواند برای سهامداران و سرمایه گذاران مهم باشد. تشخیص نقطه خرید در بازار خرسی و زمان مناسب برای خرید هم بسیار مهم است و تصمیم اشتباه ممکن است شما را به سمت از دست دادن سرمایه بکشاند.

تفاوت بازار خرسی و گاوی در بورس چیست؟

قبل از بیان تفاوت بازار خرسی و گاوی در بورس باید خصوصیات و ویژگی های بازار گاوی و بازار خرسی را مطرح کنیم.

• در بازار گاوی تقاضا بسیار زیاد است و عرضه به ندرت صورت می‌گیرد و سرمایه گذاران و سهامداران به رشد بازار در روزهای آتی امید دارند و سهام جدید خریداری می کنند و فروشندگان نیز تمایلی برای فروش ندارند.

• در بازار خرسی عرضه افزایش و تقاضا به شدت کاهش می‌یابد و به عبارتی نقطه متقابل بازار گاوی است.

• تاثیراتی که این دو بازار خرسی و بازار گاوی بر روی یکدیگر میتوانند داشته باشد هم میتواند مهفی و هم مثبت باشد اما نکته ی مهم این است که این دو بازار بر روی یکدیگر اثر می گذارند.

• روند بازار خرسی و بازار گاوی طولانی مدت ایت و نمیتوان در کوتاه مدت تصمیم گرفت که بازار خرسی است یا گاوی است. اما به این نکته توجه داشته باشید که زمانی پیش می آید که دو هفته متوالی بازار خرسی باشد اما در آخر بازار گاوی شود.

هدف از نوشتن این مقاله آشنایی با مفهوم بازار خرسی و گاوی در بازار سرمایه می باشد. امیدواریم با خواندن این مقاله با مفاهیم بازار خرسی و بازار گاوی در بورس آشنا شده باشید و بدانید تفاوت بازار خرسی و گاوی در بورس چیست؟

بازار گاوی و خرسی در بورس چیست؟

در بازار بورس بعضی روزها با روند صعودی مواجهیم و بعضی روزهای دیگر با روند نزولی. اگر آمار بازار را بر روی یک نمودار ترسیم کنیم به شکل نمودار سینوسی در می‌‌آید، حال ممکن است نرخ‌های متفاوتی داشته باشند. اصطلاح گاوی و خرسی به بازاری اشاره دارد که شرایط در آن در جهت مخالف یکدیگر در حرکتند و به این دلیل معروفیت جنگ بین خرس و گاو وحشی است.

در بازار بورس اصطلاحات خاصی برای روند صعودی و نزولی وجود دارد که دانستن آن برای فعالان در این بازار ضروری است.

بازار گاوی چیست؟

بازار گاوی به بازاری گفته می‌شود که روند صعودی دارد. دلیل دقیقی برای این نام‌‌گذاری وجود ندارد، اما شاید بتوان گفت چون گاوها در هنگام جنگ شاخ‌های خود را بالا نگه می‌دارند، به بازارهایی با روند صعودی نیز بازار گاوی می‌‌گویند.

همانطور که گفتیم در بازارهای گاوی با نرخ صعودی مواجه هستیم این به آن معنا است که همزمان با زیاد شدن تقاضا قیمت‌‌ها نیز بالا رفته است، اما در این زمان عرضه نیز کم می‌شود، انگار با بالا رفتن قیمت‌ها سرمایه‌گذاران انتظار سود بیشتری دارند و حاضر نیستند سهامی که سودآور است را از دست بدهند.

اغلب بازارهای گاوی در شرایط آرامش و در نتیجه اوضاع خوب سیاسی و اقتصادی اتفاق می‌‌افتد. شرایطی را در نظر بگیرید که چرخ کارخانه‌‌ها به خوبی می‌چرخد، در نتیجه فعالیت‌های مفید کارخانه‌ها سوددهی سهامشان بالا رفته، تقاضا بالا می‌‌رود و با افزایش قیمت هر سهم عرضه نیز کاهش می‌یابد. همان طور که گفته شد کمتر کسی حاضر می‌شود تا سهام ارزشمندی را از دست بدهد.

بازار خرسی چیست؟

گفته می‌شود اصطلاح بازار خرسی از زمانی استفاده می‌شود که عده‌ای دلال فروش پوست خرس که به «خرسی‌ها» معروف بودند با پیش‌بینی آینده قیمت‌ها که به احتمال زیاد روندی نزولی خواهند داشت، پوست‌ها را به قیمت روز می‌فرختند و هنگامی که قیمت‌ها کاهش می‌یافتند پولی کمتر به فروشندگان اصلی می‌پرداختند.

اتفاقی که در بازار سهامی که از آن به عنوان بازار خرسی یاد می‌کنند، به همین صورت است، یعنی نرخ بازار نزولی است و قیمت‌ها در حال کاهش و معمولا این اتفاق در نتیجه رکود اقتصادی اتفاق می‌افتد. البته هر صعودی در نرخ سهام به معنای قدرت اقتصادی نیست، بلکه ممکن است کاذب باشد.

اما در مورد بازارهای خرسی باید گفت که برعکس شرایطی که در بازار گاوی با آن مواجهیم، یعنی تقاضای زیاد و عرضه کم، در اینجا تقاضا کم و عرضه زیاد است، قیمت‌ها کاهش پیدا کرده اما رمقی در بازار برای خرید وجود ندارد. بازار خرسی شرایطی است که بورس ریزش پیدا کرده و سرمایه‌گذاران ضرری را متحمل شده‌اند.

در بازار خرسی ارزش سهام در نتیجه تصمیم‌ها و رفتار سرمایه‌‌گذاران کاهش پیدا می‌‌کند. به عبارت دیگر باید گفت در بازار خرسی واقعی که نزول ارزش ۲۰% یا بیشتر اتفاق بیفتد و ارزش سهام کاهش پیدا می‌کند و قیمت‌ کالاها افزایش می‌‌یابد و به طور کلی شرایط اقتصادی متزلزل و ناپایدار می‌‌شود.

علاوه بر آن اوضاع به گونه‌ای است که اغلب سرمایه‌گذاران از تداوم آن اطمینان دارند. در نتیجه رکود اقتصادی تعدیل نیرو، اخراج کارگران و افزایش نرخ بیکاری اتفاق می‌افتد.

چند نکته

• بازار گاوی به بازاری گفته می‌شود که نرخ صعودی دارد و بازار خرسی به بازاری گفته می‌شود که نرخ نزولی دارد.
• با وجود اینکه اوضاع سهام برخی از سرمایه‌‌گذاران ممکن است، خرسی باشد و برخی دیگر گاوی اما فراموش نکنید که شرایط بازار سهام و صعود و نزول نرخ سهام در بلندمدت بررسی می‌شود. یعنی به این صورت نیست که گفته شود این هفته بازار خرسی است یا بازار گاوی است. به طور معمول بورس اوراق بهادار در مدت زمان طولانی گرایش صعودی داشته است.
• اوضاع سرمایه‌گذاری در زمان بازار خرسی خطرناک‌تر و نگران‌کننده‌تر از هر وقتی است؛ زیرا، در نتیجه رکود اقتصادی کالاها ارزش خود را از دست داده و قیمت‌ها ثبات ندارند.
• به عنوان یکی از پیامدهای بازار خرسی می‌‌توان به زمانی اشاره کرد که مردم سهام خود را فروخته و نقدینگی افزایش می‌یابد این اتفاق تا زمانی که اوضاع بازار بهتر شود ادامه خواهد داشت.

ویژگی های بازارهای خرسی و گاوی

عرضه و تقاضا

روند صعودی و نزولی در بازار سهام تحت تاثیر میزان عرضه و تقاضا قرار دارد، به نحوی که با بالا رفتن تقاضا و شرایط مناسب اقتصادی به اصطلاح در بازار گاوی تقاضا بالا و عرضه کم است اما در بازار خرسی شرایط کاملا عکس است. تقاضا کم و عرضه زیاد به دنبال آن به دلیل عرضه زیاد ارزش سهام نیز کاهش می‌یابد.

روان شناسی سرمایه گذاران

برداشت سرمایه‌گذاران از اوضاع و واکنش آنان به طور مستقیم بر شرایط بازار تاثیر می‌گذارد، به طوریکه رفتار سرمایه‌گذاران باعث ایجاد صعود یا نزول در روند بازار می‌شوند.

اما هر تغییر و کنشی در بازار نیز بر رفتار سهام‌‌داران تاثیر می‌گذارد، به عبارتی تاثیرگذاری بین بازار و سهام‌داران دو جانبه است. در بازار گاوی سرمایه‌گذاران از طریق خرید سهام به دنبال کسب سود بیشتر هستند.

در شرایطی که بازار خرسی حاکم است، سرمایه‌گذاران با وجود این که منتظر اتفاقی مثبت در بازار هستند سرمایه خود را از بازار بورس خارج کرده و در اوراق بهادار با درآمد ثابت سرمایه‌گذاری می‌کنند. مثل بانک‌‌ها که ریسک بسیار کمتری نسبت به بازار بورس را تجربه می‌کنند.

علاوه بر این کاهش نرخ در قیمت‌های بازار، اعتماد سرمایه‌گذاران را نسبت به بازار سهام متزلزل می‌سازد و سبب می‌شود تا مردم تا جایی که می‌توانند سهامشان را بفروشند و از بازار بورس خارج شوند. در نتیجه جریان خروجی پول از بازار، قیمت‌ها به طور مداوم افزایش می‌یابد.

تغییرات در روند فعالیت های اقتصادی

از آن جایی که همه کسب‌کارهایی که در بازار سهام هستند، عضو یک مجموعه اقتصادی بزرگ‌تر هستند، کوچک‌‌ترین تغییر در فعالیت‌‌های اقتصادی زیرمجموعه‌ها بر مجموعه بزرگ‌تر تاثیر می‌گذارد.

در بازار خرسی شرایط اقتصادی به شدت ضعیف می‌شود؛ زیرا به دنبال اینکه مصرف‌کنندگان قادر به خرید نیستند و زیاد هزینه نمی‌کنند، بیشتر مشاغل نیز قادر به ثبت سود کلان نخواهند بود. از دیگر پیامدها می‌توان در بازار اصطلاحا خرسی چه باید کرد؟ به کاهش مستقیم ارزش سهام بازار اشاره کرد.

در بازار گاوی شرایط عکس است مردم علاوه بر تمایل به خرید از قدرت خرید خوبی برخوردارند، در نتیجه اقتصاد قدرت می‌یابد.

چطور روند تغییرات بازار را تخمین بزنیم؟

بازه زمانی طولانی نکته کلیدی برای تشخیص گاوی بودن یا خرسی بودن بازار است، تنها اینکه مثلا در مدت یک هفته تعداد زیادی سهام فروخته شده و عده زیادی پولشان را خارج کرده‌اند به معنای خرسی بودن بازار نیست.

اتفاقاتی که در بازه زمانی کوتاه‌مدت می‌افتد، نشان‌دهنده اصلاح یا روندی است که در آن زمان صورت می‌گرفته است. حال قضاوت شرایط بازار مبنی بر اینکه بازار گاوی است یا خرسی فقط در بلندمدت ممکن است.

هرچند همیشه هر اتفاقی را نمی‌توان نتیجه یا عاملی برای گاوی بودن یا خرسی بودن بازار در نظر گرفت. ممکن است کشور درگیر رکود اقتصادی بوده باشند و حالا رو به التیام است.

تذکر:

تعیین زمان برای بازارهای گاوی یا خرسی تقریبا غیرممکن است.

در هر بازار بهتر است چه کاری بکنیم؟

در شرایط بازار گاوی تا جایی که ممکن است باید عجله کرد و سهام ارزشمند تهیه کرد. باید از بالا رفتن قیمت‌ها بهره برد و تا جایی که ممکن است سهام را هنگامی که قیمتش به اوج رسیده به فروش برسانید. در طی زمانی که بازار روند گاوی دارد باید از ضررها صرف نظر کرد و آن‌‌ها را موقت دانست، هر سرمایه‌گذاری می‌تواند در هر قسمتی از بازار بورس اوراق بهادار سرمایه‌گذاری کرده و سودهای متعددی دریافت کند.

در بازارهای خرسی ضررها بسیار جدی‌تر خواهد بود و نرخ بیشتری خواهد داشت، زیرا ارزش سهام مدام در حال کاهش است و اینکه تا چه زمانی این روند نزولی ادامه خواهد داشت مشخص نیست.

حتی اگر به امید صعود سهمی در این شرایط بخرید مطمئن باشید قبل از اینکه سودی نصیبتان شود، متحمل ضرر خواهید شد. سوددهی‌ها بیشتر مختص به سرمایه‌‌گذاری‌های کوتاه‌مدت یا سرمایه‌گذاری‌ با درآمد ثابت خواهد بود مثلا سپرده‌‌گذاری در بانک‌ها.

همچنین ممکن است برخی از سهام‌‌داران به سهام‌های تدافعی روی آورند که عملکردشان تنها تحت تاثیر تغییرات روند بازار هستند. بنابراین می‌توان گفت هم در زمان تاریکی‌های اقتصادی و هم در زمان‌های عالی اقتصادی سهام تدافعی حالت پایدار دارد. این سهام معمولا مربوط به صنایع تاسیساتی می‌شوند که متعلق به دولت هستند که اغلب صرف نظر از شرایط اقتصادی مردم آن‌ها را ‌می‌خرند.

موضوع جالبی که در اینجا وجود دارد در ارتباط با سودی است که ممکن است عاید برخی از سرمایه‌گذاران در طی بازار خرسی شود. چند راه برای دریافت سود وجود دارد از جمله خرید و فروش سریع سهام، خرید صندوق با قابلیت معامله (EFT’s) یا خرید سهامی که با قیمتی پایین‌تر نسبت به گذشته به فروش می‌رسد.

کلام آخر

هر دو شرایط بازار چه گاوی چه خرسی بر روی روند سرمایه‌گذاری شما تاثیرگذار است. بهتر است پیش از سرمایه‌گذاری شرایط بازار را خوب بسنجید و مطالعه‌ای بر روی سوابق بازار انجام دهید. لازم به ذکر است که روند بازار در بلند مدت همیشه مسیر صعودی داشته است.

بازار گاوی و خرسی چیست؟

در بازار بورس بعضی روزها با روند صعودی مواجهیم و بعضی روزهای دیگر با روند نزولی. اگر آمار بازار را بر روی یک نمودار ترسیم کنیم به شکل نمودار سینوسی در می‌‌آید، حال ممکن است نرخ‌های متفاوتی داشته باشند.

مدرسه آنلاین- اصطلاح گاوی و خرسی به بازاری اشاره دارد که شرایط در آن در جهت مخالف یکدیگر در حرکتند و به این دلیل معروفیت جنگ بین خرس و گاو وحشی است.

در بازار بورس اصطلاحات خاصی برای روند صعودی و نزولی وجود دارد که دانستن آن برای فعالان در این بازار ضروری است.

بازار گاوی در بازار اصطلاحا خرسی چه باید کرد؟ چیست؟

بازار گاوی به بازاری گفته می‌شود که روند صعودی دارد. دلیل دقیقی برای این نام‌‌گذاری وجود ندارد، اما شاید بتوان گفت چون گاوها در هنگام جنگ شاخ‌های خود را بالا نگه می‌دارند، به بازارهایی با روند صعودی نیز بازار گاوی می‌‌گویند.

همانطور که گفتیم در بازارهای گاوی با نرخ صعودی مواجه هستیم این به آن معنا است که همزمان با زیاد شدن تقاضا قیمت‌‌ها نیز بالا رفته است، اما در این زمان عرضه نیز کم می‌شود، انگار با بالا رفتن قیمت‌ها سرمایه‌گذاران انتظار سود بیشتری دارند و حاضر نیستند سهامی که سودآور است را از دست بدهند.

اغلب بازارهای گاوی در شرایط آرامش و در نتیجه اوضاع خوب سیاسی و اقتصادی اتفاق می‌‌افتد. شرایطی را در نظر بگیرید که چرخ کارخانه‌‌ها به خوبی می‌چرخد، در نتیجه فعالیت‌های مفید کارخانه‌ها سوددهی سهامشان بالا رفته، تقاضا بالا می‌‌رود و با افزایش قیمت هر سهم عرضه نیز کاهش می‌یابد. همان طور که گفته شد کمتر کسی حاضر می‌شود تا سهام ارزشمندی را از دست بدهد.

بازار خرسی چیست؟

گفته می‌شود اصطلاح بازار خرسی از زمانی استفاده می‌شود که عده‌ای دلال فروش پوست خرس که به «خرسی‌ها» معروف بودند با پیش‌بینی آینده قیمت‌ها که به احتمال زیاد روندی نزولی خواهند داشت، پوست‌ها را به قیمت روز می‌فرختند و هنگامی که قیمت‌ها کاهش می‌یافتند پولی کمتر به فروشندگان اصلی می‌پرداختند.

اتفاقی که در بازار سهامی که از آن به عنوان بازار خرسی یاد می‌کنند، به همین صورت است، یعنی نرخ بازار نزولی است و قیمت‌ها در حال کاهش و معمولا این اتفاق در نتیجه رکود اقتصادی اتفاق می‌افتد. البته هر صعودی در نرخ سهام به معنای قدرت اقتصادی نیست، بلکه ممکن است کاذب باشد.

اما در مورد بازارهای خرسی باید گفت که برعکس شرایطی که در بازار گاوی با آن مواجهیم، یعنی تقاضای زیاد و عرضه کم، در اینجا تقاضا کم و عرضه زیاد است، قیمت‌ها کاهش پیدا کرده اما رمقی در بازار برای خرید وجود ندارد. بازار خرسی شرایطی است که بورس ریزش پیدا کرده و سرمایه‌گذاران ضرری را متحمل شده‌اند.

در بازار خرسی ارزش سهام در نتیجه تصمیم‌ها و رفتار سرمایه‌‌گذاران کاهش پیدا می‌‌کند. به عبارت دیگر باید گفت در بازار خرسی واقعی که نزول ارزش ۲۰% یا بیشتر اتفاق بیفتد و ارزش سهام کاهش پیدا می‌کند و قیمت‌ کالاها افزایش می‌‌یابد و به طور کلی شرایط اقتصادی متزلزل و ناپایدار می‌‌شود.

علاوه بر آن اوضاع به گونه‌ای است که اغلب سرمایه‌گذاران از تداوم آن اطمینان دارند. در نتیجه رکود اقتصادی تعدیل نیرو، اخراج کارگران و افزایش نرخ بیکاری اتفاق می‌افتد.

چند نکته

• بازار گاوی به بازاری گفته می‌شود که نرخ صعودی دارد و بازار خرسی به بازاری گفته می‌شود که نرخ نزولی دارد.
• با وجود اینکه اوضاع سهام برخی از سرمایه‌‌گذاران ممکن است، خرسی باشد و برخی دیگر گاوی اما فراموش نکنید که شرایط بازار سهام و صعود و نزول نرخ سهام در بلندمدت بررسی می‌شود. یعنی به این صورت نیست که گفته شود این هفته بازار خرسی است یا بازار گاوی است. به طور معمول بورس اوراق بهادار در مدت زمان طولانی گرایش صعودی داشته است.
• اوضاع سرمایه‌گذاری در زمان بازار خرسی خطرناک‌تر و نگران‌کننده‌تر از هر وقتی است؛ زیرا، در نتیجه رکود اقتصادی کالاها ارزش خود را از دست داده و قیمت‌ها ثبات ندارند.
• به عنوان یکی از پیامدهای بازار خرسی می‌‌توان به زمانی اشاره کرد که مردم سهام خود را فروخته و نقدینگی افزایش می‌یابد این اتفاق تا زمانی که اوضاع بازار بهتر شود ادامه خواهد داشت.

ویژگی های بازارهای خرسی و گاوی

عرضه و تقاضا

روند صعودی و نزولی در بازار سهام تحت تاثیر میزان عرضه و تقاضا قرار دارد، به نحوی که با بالا رفتن تقاضا و شرایط مناسب اقتصادی به اصطلاح در بازار گاوی تقاضا بالا و عرضه کم است اما در بازار خرسی شرایط کاملا عکس است. تقاضا کم و عرضه زیاد به دنبال آن به دلیل عرضه زیاد ارزش سهام نیز کاهش می‌یابد.

روان شناسی سرمایه گذاران

برداشت سرمایه‌گذاران از اوضاع و واکنش آنان به طور مستقیم بر شرایط بازار تاثیر می‌گذارد، به طوریکه رفتار سرمایه‌گذاران باعث ایجاد صعود یا نزول در روند بازار می‌شوند.

اما هر تغییر و کنشی در بازار نیز بر رفتار سهام‌‌داران تاثیر می‌گذارد، به عبارتی تاثیرگذاری بین بازار و سهام‌داران دو جانبه است. در بازار گاوی سرمایه‌گذاران از طریق خرید سهام به دنبال کسب سود بیشتر هستند.

در شرایطی که بازار خرسی حاکم است، سرمایه‌گذاران با وجود این که منتظر اتفاقی مثبت در بازار هستند سرمایه خود را از بازار بورس خارج کرده و در اوراق بهادار با درآمد ثابت سرمایه‌گذاری می‌کنند. مثل بانک‌‌ها که ریسک بسیار کمتری نسبت به بازار بورس را تجربه می‌کنند.

علاوه بر این کاهش نرخ در قیمت‌های بازار، اعتماد سرمایه‌گذاران را نسبت به بازار سهام متزلزل می‌سازد و سبب می‌شود تا مردم تا جایی که می‌توانند سهامشان را بفروشند و از بازار بورس خارج شوند. در نتیجه جریان خروجی پول از بازار، قیمت‌ها به طور مداوم افزایش می‌یابد.

تغییرات در روند فعالیت های اقتصادی

از آن جایی که همه در بازار اصطلاحا خرسی چه باید کرد؟ کسب‌کارهایی که در بازار سهام هستند، عضو یک مجموعه اقتصادی بزرگ‌تر هستند، کوچک‌‌ترین تغییر در فعالیت‌‌های اقتصادی زیرمجموعه‌ها بر مجموعه بزرگ‌تر تاثیر می‌گذارد.

در بازار خرسی شرایط اقتصادی به شدت ضعیف می‌شود؛ زیرا به دنبال اینکه مصرف‌کنندگان قادر به خرید نیستند و زیاد هزینه نمی‌کنند، بیشتر مشاغل نیز قادر به ثبت سود کلان نخواهند بود. از دیگر پیامدها می‌توان به کاهش مستقیم ارزش سهام بازار اشاره کرد.

در بازار گاوی شرایط عکس است مردم علاوه بر تمایل به خرید از قدرت خرید خوبی برخوردارند، در نتیجه اقتصاد قدرت می‌یابد.

چطور روند تغییرات بازار را تخمین بزنیم؟

بازه زمانی طولانی نکته کلیدی برای تشخیص گاوی بودن یا خرسی بودن بازار است، تنها اینکه مثلا در مدت یک هفته تعداد زیادی سهام فروخته شده و عده زیادی پولشان را خارج کرده‌اند به معنای خرسی بودن بازار نیست.

اتفاقاتی که در بازه زمانی کوتاه‌مدت می‌افتد، نشان‌دهنده اصلاح یا روندی است که در آن زمان صورت می‌گرفته است. حال قضاوت شرایط بازار مبنی بر اینکه بازار گاوی است یا خرسی فقط در بلندمدت ممکن است.

هرچند همیشه هر اتفاقی را نمی‌توان نتیجه یا عاملی برای گاوی بودن یا خرسی بودن بازار در نظر گرفت. ممکن است کشور درگیر رکود اقتصادی بوده باشند و حالا رو به التیام است.

در هر بازار بهتر است چه کاری بکنیم؟

در شرایط بازار گاوی تا جایی که ممکن است باید عجله کرد و سهام ارزشمند تهیه کرد. باید از بالا رفتن قیمت‌ها بهره برد و تا جایی که ممکن است سهام را هنگامی که قیمتش به اوج رسیده به فروش برسانید. در طی زمانی که بازار روند گاوی دارد باید از ضررها صرف نظر کرد و آن‌‌ها را موقت دانست، هر سرمایه‌گذاری می‌تواند در هر قسمتی از بازار بورس اوراق بهادار سرمایه‌گذاری کرده و سودهای متعددی دریافت کند.

در بازارهای خرسی ضررها بسیار جدی‌تر خواهد بود و نرخ بیشتری خواهد داشت، زیرا ارزش سهام مدام در حال کاهش است و اینکه تا چه زمانی این روند نزولی ادامه خواهد داشت مشخص نیست.

حتی اگر به امید صعود سهمی در این شرایط بخرید مطمئن باشید قبل از اینکه سودی نصیبتان شود، متحمل ضرر خواهید شد. سوددهی‌ها بیشتر مختص به سرمایه‌‌گذاری‌های کوتاه‌مدت یا سرمایه‌گذاری‌ با درآمد ثابت خواهد بود مثلا سپرده‌‌گذاری در بانک‌ها.

همچنین ممکن است برخی از سهام‌‌داران به سهام‌های تدافعی روی آورند که عملکردشان تنها تحت تاثیر تغییرات روند بازار هستند. بنابراین می‌توان گفت هم در زمان تاریکی‌های اقتصادی و هم در زمان‌های عالی اقتصادی سهام تدافعی حالت پایدار دارد. این سهام معمولا مربوط به صنایع تاسیساتی می‌شوند که متعلق به دولت هستند که اغلب صرف نظر از شرایط اقتصادی مردم آن‌ها را ‌می‌خرند.

موضوع جالبی که در اینجا وجود دارد در ارتباط با سودی است که ممکن است عاید برخی از سرمایه‌گذاران در طی بازار خرسی شود. چند راه برای دریافت سود وجود دارد از جمله خرید و فروش سریع سهام، خرید صندوق با قابلیت معامله (EFT’s) یا خرید سهامی که با قیمتی پایین‌تر نسبت به گذشته به فروش می‌رسد.

کلام آخر

هر دو شرایط بازار چه گاوی چه خرسی بر روی روند سرمایه‌گذاری شما تاثیرگذار است. بهتر است پیش از سرمایه‌گذاری شرایط بازار را خوب بسنجید و مطالعه‌ای بر روی سوابق بازار انجام دهید. لازم به ذکر است که روند بازار در بلند مدت همیشه مسیر صعودی داشته است.

اتمام خواب زمستانی بازار سرمایه/ بورس از فاز خرسی خارج شد

دنیای اقتصاد نوشت: بورس تهران در ادامه مسیر صعودی خود، روز دوشنبه تغییر فاز داد تا با افزایش بیش از ۲۰ درصدی شاخص سهام از کف پیشین خود، از فاز خرسی خارج شود. شرایطی که به‌نظر می‌رسد فرصتی طلایی برای اصلاح قوانین بورسی در راستای افزایش کارآیی بازار است.

در حال حاضر ابرنوسان‌های صعودی و نزولی به‌واسطه مقررات ضدتوسعه‌ای همانند دامنه نوسان جزو ذات بازار سهام کشور شده است. مقرراتی که در ثلث نخست سال‌جاری رشد حبابی شاخص کل را به ارمغان آورد و در ثلث دوم اصلاح بیش از ۴۰ درصدی به سهامداران تحمیل کرد. ضمن اینکه سبب کاهش محسوس نقدشوندگی بازار سهام شد و برای حدود ۴ ماه نقدکردن سهام را به کاری سخت و بعضا غیرممکن تبدیل کرد. در حال حاضر اما قریب به اتفاق کارشناسان خبره بورسی اعتقاد دارند با بازشدن دامنه نوسان علاوه بر حذف پدیده صف‌نشینی شاهد کاهش نوسانات مخرب در بازار سهام خواهیم بود؛ اما مسوولان همچنان به دلایل نامعلوم، راه هزاران‌بار رفته را دوباره می‌پیمایند.

بورس تهران پس از پشت‌سر گذاشتن فاز خرسی و اصلاح بیش از ۴۰ درصدی که ۶۲ روز کاری نیز به درازا کشید، در ۱۴ روز کاری گذشته به مسیر صعودی بازگشت و در همین مدت کوتاه شاهد افزایش ارتفاع حدود ۲۱ درصدی این نماگر از کف یک میلیون و ۲۱۱ هزار واحدی بودیم. براساس تعاریف مالی-رفتاری، هرگاه نماگر یک بازار نسبت به کف پیشین خود، با افزایش بیش از ۲۰ درصدی همراه شود، از اصطلاح بازار گاوی استفاده می‌شود. اما دلیل ابرنوسان‌های فرسایشی بازار سهام چیست؟ آیا زمان انجام اصلاحات کلیدی در قوانین بورسی فرانرسیده است؟ سهامداران در فاز جدید لازم است چه نوع رفتاری را در پیش بگیرند؟ پیش‌تر «دنیای اقتصاد» در گزارشی تحت‌عنوان «متهم اصلاح فرسایشی بورس» از محدودیت خودساخته دامنه نوسان به‌عنوان اصلی‌ترین دلیل زمانبر شدن ابرنوسان سهام نام برد. محدودیتی که در دوره‌های صعودی به طولانی‌ شدن صف‌های خرید منتهی می‌شود و در نهایت قیمت سهام رفته رفته از سطوح ارزنده خود دور شده و به اصطلاح حبابی می‌شوند. این حباب اما در نهایت خالی خواهد شد و در آن زمان است که مجددا دامنه نوسان به آینه دق سهامداران بدل می‌شود و اصلاح بازار را نیز فرسایشی می‌کند. ضمن اینکه نقدشوندگی بازار که یکی از مهم‌ترین اصول‌ یک بازار کارآ است با کاهش جدی مواجه می‌شود. هر چند کارشناسان خبره سهام به مراتب بر لزوم حذف قوانین زائدی که خود عامل ایجاد هیجان در بازار هستند، تاکید کرده‌اند اما سیاست‌گذار بی‌توجه به نظرات کارشناسانه بر ادامه مسیر غلط گذشته پافشاری می‌کند. هیجانی که روزهای مثبت و منفی نشناخته و در تمامی دوره‌ها، وضعیتی خلاف واقع بر معاملات سهام حاکم می‌کند که شاید تنها متضرر این روند معامله‌گران باشند. اما آیا ادامه این سیاست‌های نادرست آن طور که عنوان می‌شود به صلاح سهامداران خرد بازار است؟ برای پاسخ به این سوال بد نیست نگاهی به اصلاح قیمت سهام در ثلث دوم سال بیندازیم. جایی که شاخص کل با کاهش بیش از ۴۰ درصد همراه شد و در بازار اصطلاحا خرسی چه باید کرد؟ برخی سهام تا ۷۰ درصدی نیز افت قیمت داشتند. اما در صورتی که دامنه نوسان وجود نداشت چه اتفاق ناخوشایندتری در انتظار فعالان بورسی بود؟ غیر از این است که حباب سهام به این شدت بزرگ نمی‌شد که نیاز به اصلاحی با این ابعاد داشته باشد؟ حتی در صورتی که پس از این ابرنوسان صعودی، مقام سیاست‌گذار تصمیم به حذف این محدودیت یا حداقل بازتر کردن دامنه نوسان می‌گرفت، آیا سهامداران متحمل زیان این چنینی می‌شدند؟ پاسخ ساده است. در صورت نبود این محدودیت خودساخته رشد ۳۰۰ درصدی سهام تنها در مدت کوتاه چهار ماهه بعید به نظر می‌رسید و در زمان اصلاح که لازمه یک رشد پرشتاب است نیز شاید در یک روز معاملاتی با افت حداقلی، بازار و قیمت‌ها به تعادل می‌رسید. این محدودیت اما اصلاح بازار را همانند صعودش فرسایشی کرد و برای حدود ۴ ماه ضمن کاهش قیمت‌ها، نقدکردن سهام به کاری سخت و بعضا غیرممکن تبدیل کرد. در حال حاضر اما به نظر می‌رسد بهترین زمان برای پایان این لجاجت و سر و سامان دادن به بازاری است که براساس آخرین آمار بیش از یک‌چهارم جمعیت کشور در آن سهامدار هستند.

زمانی برای پویایی بازار

هفته گذشته بود که کانون نهادهای سرمایه‌گذاری ایران از مدیران این نهاد درخصوص بازکردن دامنه نوسان نظرسنجی کرد. پاسخی که دریافت شد حکایت از اجماع اکثر مدیران کانون نهادهای سرمایه‌گذاری ایران به آثار نامبارک این محدودیت قدیمی و تمایل به بازشدن آن داشت. براساس آنچه در این نظرسنجی آمده ۹۳‌درصد از شرکت‌کنندگان اعتقاد داشتند باز شدن دامنه نوسان سبب حذف صف‌های خرید و فروش و سرعت در تعادل قیمت سهام خواهد شد. به گفته این افراد در صورتی که دامنه نوسان بازتر شود (افزایش یابد) شاهد کاهش نوسانات مخرب بازار خواهیم بود. این مساله می‌تواند راه را برای سرمایه‌گذاری اشخاص عادی باز کند و بر امنیت حضور کدهای حقیقی در بازار سهام بیفزاید. بدیهی است که در صورت وقوع چنین امری حضور در بازار سرمایه و بهره جستن از این وضعیت نیازمند داشتن دیدی علمی‌تر به بازار سهام خواهد بود. با این حال به نظر می‌رسد نظر ۷درصد دیگر که تا حدودی طرفدار این محدودیت قدیمی هستند وزن بیشتری دارد که هیچ گامی در این مسیر برداشته نمی‌شود و مسوولان همچنان راه هزاران بار رفته را دوباره می‌پیمایند.

بهترین فرصت برای تغییر قوانین

سعید اسلامی‌بیدگلی عضو شورای عالی بورس: با توجه به نظرسنجی رسمی که از مدیران نهادهای مالی عضو کانون نهادهای سرمایه‌گذاری، شرکت‌های کارگزاری و فعالان بازار سهام صورت گرفته است مشخص شده که بیش از۹۰ درصد فعالان حرفه‌ای بازار سهام معتقدند دامنه نوسان باعث افزایش صف و هیجانات کاذب خواهد شد. به اعتقاد بنده تمامی فرآیندهای صف‌ساز اساسا منجر به افزایش هیجانات می‌شوند. به هر حال با هیچ‌ سازوکاری نمی‌توان هیجانات را به‌طور کامل از بازار سرمایه خارج کرد چرا که برخی از نوسانات در ذات بازار سرمایه هستند. حتی کارآترین بازارها در توسعه‌یافته‌ترین کشورها دچار نوسانات مقطعی می‌شوند.

باید به سمت سیاست‌گذاری‌هایی حرکت کنیم که سه هدف مهم بازار اعم از نقدشوندگی،‌ شفافیت و ارتقای ظرفیت تامین مالی در اقتصاد کشور محقق شود، به این معنی که در سیاست‌گذاری‌های کلی موضوع سودآوری‌های کوتاه‌مدت سرمایه‌گذاران خرد نباید هدف قرار بگیرد بلکه هدف اصلی ارتقای سه موضوع مطرح شده است. در صورتی که اقتصاد کشور به درستی در مسیر خود حرکت کند بازار سرمایه هم در بلندمدت سودآور خواهد بود،‌ کما ‌اینکه حتی در اقتصاد بیمار ایران هم طی سال‌های گذشته اگر هر مقطع ۱۰ ساله را در نظر بگیریم بازار سرمایه از سایر سرمایه‌گذاری‌های جایگزین، سودآورتر بوده است.

برخی نوسانات هم در حقیقت به بازار سرمایه تحمیل می‌شوند. زمانی که در کشوری زندگی می‌کنید که از در بازار اصطلاحا خرسی چه باید کرد؟ سال ۱۳۹۱ تاکنون نرخ ارز افزایشی بیش از ۲۰ برابری را تجربه کرده است، نوسانات بازار طبیعی ارزیابی خواهد شد. قیمت ارزی که تا ۳۲ هزار تومان رشد پیدا می‌کند و به‌طور مجدد مقداری با کاهش همراه می‌شود در حقیقت انتظارات هم تحت تاثیر این مهم قرار می‌گیرد و افت می‌کند، ‌بنابراین طبیعی است که بخشی از این قبیل نوسانات به بازار سرمایه منتقل شود. برای اصلاحات اساسی در بازار سرمایه یک موضوع این است که باید دید سیاست‌های کلی اقتصاد و میزان تطابق آن با حال و هوای بازار سرمایه چگونه است. بخش دیگر نیز طبیعتا اصلاح ریزساختارهای بازار سرمایه با قوانین و مقررات عرضه، پذیرش، معاملات و شیوه‌های کارکرد نهادهای مالی است.

در بازار سرمایه ایران متاسفانه به دلایل نوسانات مقطعی و البته فشارهای غیرتخصصی و منافع گروه‌های مختلف اعم از بازار سرمایه، کسب‌وکاری بیرون از بازار و حتی مسائل سیاسی سازوکارهایی شکل گرفته است که خلاف رویه کارآ شدن بازار است. ‌دامنه نوسان و حجم مبنا از مهم‌ترین‌ موضوع‌های مطرح شده محسوب می‌شوند. این دو پارامتر بیش از سایر عوامل جامعه سهامداران و سرمایه‌گذاران را درگیر خود کرده است. با نگاهی به ترکیب شورای عالی بورس مشاهده می‌شود که لزوما این طور نیست که فقط صدای بازار سهام از آن شنیده شود. بلکه این شورا ترکیبی است از افراد دولتی، نهاد پولی،‌ نهاد قضایی، نمایندگان بخش خصوصی کسب و کار و یک نماینده از طرف نهادهای مالی و سه نماینده که خبره‌های مالی دارند که متاسفانه با درگذشت آقای موسویان یک صندلی در این بخش خالی است.

بنابراین در اغلب موارد تمامی این افراد با یکدیگر همسو نیستند و لزوما نظرات صد درصد کارشناسی ممکن است رای نیاورد چرا که منافع دیگری از جمله در حوزه اقتصاد کلان، مسائل سیاسی و ملاحظات حقوقی و قضایی در تصمیم‌گیری‌ها گاه ایفای نقش می‌کنند. مسله دیگر این است که به‌طور کلی ریزساختارها در قانون به سازمان بورس و اوراق بهادار و بورس‌ها سپرده شده است، به این معنی که اساسا و ذاتا شورای عالی بورس در ریزساختارها دخالت نمی‌کند. هر چند این اختیار را دارد در مواردی که احساس کند جریان بازار و سازوکارهای ریزساختارهای بازار به زیان کلیت بازار سرمایه یا اقتصاد کشور است، ورود پیدا کند کما اینکه طی دو سال اخیر در مواردی ورود پیدا کرده است.

اکنون سیاست کلی شورای عالی بورس به ویژه با حضور وزیر اقتصاد نشان می‌دهد که این شورا در چنین مواردی خیلی ورود پیدا نمی‌کند به‌طوری که روزانه اقدام به لغو مصوبه‌های سازمان بورس یا تحمیل مصوبه‌ای کند که در حوزه اختیار بورس‌ها قرار دارد. با این حال در راستای اینکه بورس‌ها از اختیارات کافی برخوردار باشند چنین سیاستی مناسب ارزیابی می‌شود. اکنون در قوانین و مقررات اختیارات سازمان بورس و بورس‌ها اندک است و این مهم یکی از خواسته‌هایی است که باید مجلس در اصلاح قانون بازار برخی از اختیارات را افزایش دهد. برخی از سازوکارهایی که اکنون اجرایی می‌شود به دلایل متعددی طرفدار دارند. برخی دیگر از تغییرات در سازوکارها اساسا به دلیل اینکه نوسانات زیاد است مدام به آینده موکول می‌شوند. نگرانی در این زمینه وجود دارد مبنی بر اینکه تغییرات ایجاد شود و در ادامه پیامد آن نوسانات نامطلوبی باشد که به بازار آسیب رساند و همین موضوع دلیلی بر عدم ایجاد تغییرات در نظر گرفته شود.

یکی از مقاومت‌های جدی در حوزه تغییر قوانین و مقررات ابر نوسان‌ها است، حتی افرادی که به اصلاحات اعتقاد دارند به سمتی حرکت می‌کنند که برای مدتی باید دست نگه داشت. در نظرسنجی انجام شده نیز پس از گزینه باز شدن دامنه نوسان، گزینه ایجاد محدودیت رای نیاورد بلکه گزینه فعلا دست‌ نگه دارید، رای آورد. با این اوصاف به نظر می‌رسد برخی از افراد معتقدند که بازار با همه خوبی و بدی‌ها باید کمی آرامش پیدا کند. چنین ایده‌ای بین برخی از مدیران بازار، متخصصان، فعالان و سیاست‌گذاران طرفدار دارد. این موضوع یکی از دلایل کندی تغییرات در قوانین و مقررات محسوب می‌شود. به اعتقاد بنده هر سازوکاری که تمام بازار طی سال‌ها با آن کار می‌کند اعم از برخی عادت‌ها، ‌الگوریتم‌ها، رفتارهای معاملاتی و حتی برخی از منافع بازیگران بازار با سازوکارهای قدیمی گره ‌خورده است بنابراین ایجاد تغییرات پیچیدگی‌های خود را خواهد داشت.

زمانی که در ذات بازار سرمایه ایران نوسان و هیجانات زیاد است حذف یک قانون ممکن است منجر به افزایش مقطعی نوسانات شود. به هر حال این نگرانی وجود دارد که ممکن است افزایش مقطعی با شدت زیادی همراه باشد که مجددا باعث ایجاد فشار و بازگشت به قانون اشتباه گذشته شود. بنابراین در هر لحظه‌ای که تصمیمی برای تغییرات در دامنه نوسان و حجم مبنا گرفته شود یقینا باید هزینه آن هم پرداخت شود. به‌طور کلی هر قانون اشتباهی در صورتی که قصد حذف آن وجود داشته باشد بدون هزینه نخواهد بود. به اعتقاد بنده اکنون هزینه تغییرات قوانین کمتر از مواقع دیگر خواهد بود چرا که بازار در روندی مثبت قرار دارد و بخش بزرگی از هیجانات تخلیه شده است. از طرفی خوشبختانه سازوکارهای بازارگردانی کمی شکل گرفته‌اند.