سرمایه‌گذاری در سهام تدافعی

کتاب هفته – سرمایه گذار هوشمند ۲۷ تیر ۱۳۹۸

سهام تدافعی چیست؟

سهامی که بدون توجه به وضع کلی بازار بورس، سود ثابت و پایداری به سهامداران خود ارائه دهد، سهام تدافعی گفته می‌شود.

به گزارش خبرنگار گروه اقتصاد ، سهامی که بدون توجه به وضع کلی بازار بورس، سود ثابت و پایداری به سهامداران خود ارائه دهد، سهام تدافعی گفته می‌شود. به گزارش خبرنگار گروه اقتصاد ، سهامی که بدون توجه به وضع کلی بازار بورس، سود ثابت و پایداری به سهامداران خود ارائه دهد، سهام تدافعی گفته می‌شود.

سهام تدافعی در طول فاز‌های مختلف چرخه تجاری پایدار می‌ماند. در دوران رکود اقتصادی، این نوع سهام بهتر از بازار عمل می‌کنند.

شرکت‌های تأمین‌کننده آب و برق و گاز مثالی از سهام تدافعی هستند، چراکه در طول همه فاز‌های چرخه تجاری، افراد به آب، گاز و برق نیاز دارند. اگر سقوط بازار پیش بینی شده باشد.

بیشتر سرمایه گذاران فعال در سهام تدافعی سرمایه گذاری خواهند کرد؛ اما اگر بازار در انتظار رشد باشد، سرمایه گذاران فعال برای ماکزیمم کردن بازدهی خود اغلب در سهامی با بتای بالاتر سرمایه گذاری می‌کنند.

سهام تدافعی چیست؟

سهامی که بدون توجه به وضع کلی بازار بورس، سود ثابت و پایداری به سهامداران خود ارائه دهد، سهام تدافعی گفته می‌شود.

به گزارش خبرنگار گروه اقتصاد ، سهامی که بدون توجه به وضع کلی بازار بورس، سود ثابت و پایداری به سهامداران خود ارائه دهد، سهام تدافعی گفته می‌شود. به گزارش خبرنگار گروه اقتصاد ، سهامی که بدون توجه به وضع کلی بازار بورس، سود ثابت و پایداری به سهامداران خود ارائه دهد، سهام تدافعی گفته می‌شود.

سهام تدافعی در طول فاز‌های مختلف چرخه تجاری پایدار می‌ماند. در دوران رکود اقتصادی، این نوع سهام بهتر از بازار عمل می‌کنند.

شرکت‌های تأمین‌کننده آب و برق و گاز مثالی از سهام تدافعی هستند، چراکه در طول همه فاز‌های چرخه تجاری، افراد به آب، گاز و برق نیاز دارند. اگر سقوط بازار پیش بینی شده باشد.

بیشتر سرمایه گذاران فعال در سهام تدافعی سرمایه گذاری خواهند کرد؛ اما اگر بازار در انتظار رشد باشد، سرمایه گذاران فعال برای ماکزیمم کردن بازدهی خود اغلب در سهامی با بتای بالاتر سرمایه گذاری می‌کنند.

کلینیک مدیریت

کتاب سرمایه گذار هوشمند یکی از ده کتاب مقدس سرمایه گذاری در بورس های جهان و الهام بخش بزرگترین سرمایه گذاران و ثروتمندان جهان از جمله برجسته ترین آن ها، وارن بافت است. همچنین یکی از ده اثر اصلی در زمینه سرمایه گذاری مبتنی بر ارزش ذاتی است که مبانی نظری سرمایه گذاری محافظه کارانه و به دور از ریسک در بازارهای سرمایه را تشریح می کند. شایان تأکید است که در ارزیابی مترجم، فصل هایی از متن کتاب مورد سخن که خیلی کمتر در بازار سرمایه ایران کاربردی هستند یا به هیچ عنوان کاربردی ندارند از متن ترجمه حذف شده اند. ما نیز سعی کرده ایم با ارائه خلاصه کتاب سرمایه گذار هوشمند نکات مهم و کلیدی این کتاب را در اختیار شما قرار دهیم تا با ذهن روشن تری در زمینه سرمایه گذاری بورس قدم بردارید. وارن بافت، ثروتمندترین مرد جهان در سال ۲۰۰۸ و کسی همه ثروت خود را از راه سرمایه گذاری به دست آورده، معتقد است که کتاب ((سرمایه گذار هوشمند)) بهترین کتابی است که تا کنون در زمینه سرمایه گذاری نوشته شده است.

تفاوت سرمایه گذاری و سفته بازی

گراهام می گوید: یک عملیات سرمایه گذاری، عملیاتی است که از آن طریق تحلیل می تواند از ایمنی بازگشت اصل سرمایه و بازدهی کافی آن اطمینان حاصل نماید. فعالیتی که این الزامات را ندارد سفته بازی نامیده می شود. از دید گراهام با توجه به استراتژی که افراد برای خود دارند سرمایه گذاران به دو دسته کلی تدافعی و تهاجمی تقسیم بندی می شوند. سرمایه گذار تدافعی همواره بخشی از دارایی را برای خرید اوراق قرضه و بخش دیگر را برای خرید سهام اختصاص دهد و این تغییر بین حداکثر و حداقل ۷۵ و ۲۵ درصد برای خرید هر یک از سهام و اوراق قرضه استفاده گردد. در مبحث پرتفوی سهام عادی یک سرمایه گذار تدافعی، فرض شده است که فقط سهام ۳۰ شرکت بالای میانگین شاخص داوجونز، مناسب خرید سرمایه گذار هستند. سرمایه گذار تهاجمی برای اینکه به نتایج بهتری از یک سرمایه گذار تدافعی دست یابد، نیاز به مطالعه، انرژی، توان و تلاش زیادی دارد و برای رسیدن به سودی بالاتر از میانگین بازار نیاز به تجزیه و تحلیل و برسی مداوم بازار دارد.

تورم و سرمایه گذار

تورم و مبارزه با آن در سال های اخیر یکی از مسائلی است که بخش زیادی از ذهن مردم را اشغال کرده است. چرا که کاهش قدرت خرید و به دنبال آن کاهش ارزش پول که به دنبال تورم ایجاد می شود، به طور زیادی تفکر بازار سهام را تحت تأثیر قرار می دهد. سرمایه گذار تنها به دلیل عدم اطمینان از آینده نمی تواند تمام دارایی خود را در یک سبد بگذارد تا فقط اوراق قرضه بخرد. هرچند اخیرا بازدهی های بی سابقه ای داشته باشد و نه اینکه فقط سهام بخرد. چون تورم پیوسته مدتی حاکم بوده است. هرچه سرمایه گذار بیشتر به پرتفوی و درآمد آن وابسته باشد برای او بیشتر مهم می شود که در مواقع عدم اطمینان مثل زمان هایی که تورم بالا می رود چگونه ایمنی سرمایه اش را بالا ببرد. به همین دلیل باید گفت که حتی سرمایه گذار تدافعی هم باید درصدی از پرتفوی خود را به سهام اختصاص دهد. چراکه محافظتی که سهام در شرایط تورم برای سرمایه گذار ایجاد می کند بیشتر از اوراق قرضه است.

دلیل اهمیت مطالعه تاریخچه بازار سهام

سبد سهام یک سرمایه گذار، یک برش مقطعی از مؤسسه بزرگ و توانمند به نام بازار سهام است. احتیاط حکم می کند که سرمایه گذار ذهنیتی کامل از بازار سهام به خصوص بر حسب نوسان های عمده در سطوح قیمتی متغیر میان قیمت سهام به عنوان یک کلیت و سودهای اعلام و تقسیمی آن ها داشته باشد. با این پیشینه این شخص می تواند در موقعیتی قرار گیرد که قضاوت های ارزشمندی از میزان جذابیت یا خطرناکی سطوح قیمت بازار در موقعیت های مختلف ارائه دهد. لذا بررسی تاریخچه بازار سهام از لحاظ قیمت ها و درآمدها برای رسیدن به نتایج مطلوب در این بازار امری ضروری به شمار می رود.

سیاست گذاری عمومی سبد، سرمایه گذار تدافعی

این همیشه یک اصل محکم و پایدار بوده است که کسانی که نمی توانند خطرپذیری بیشتری تحمل کنند، باید به نسبت، پاداش کم تری هم از سرمایه گذاری خود دریافت کنند. این باور عمومی از این اصل ناشی می شود که نرخ بازگشت مورد نظر سرمایه گذاری بایستی کمابیش متناسب با ریسکی باشد که فرد می پذیرد. اما نکته دیگری هم هست و آن اینکه نرخ بازدهی مورد انتظار باید وابسته به میزان هوشمندی و توانی باشد که سرمایه گذار برای انجام وظیفه اش انجام می دهد. براین اساس حداقل بازدهی به سرمایه گذار منفعل یا تدافعی می رسد که هم به دنبال ایمنی و هم به دنبال آسایش فکری است. بیش ترین بازدهی هم نصیب سرمایه گذار زیرک و پیشرویی می شود که بیشترین هوش و مهارت خود را در انجام معاملات به کار گیرد.

سرمایه گذار تدافعی باید دارایی خود را بین اوراق قرضه با کیفیت و سهام معمولی با کیفیت تقسیم نماید. به عنوان یک راهکار بنیادین سرمایه گذار نباید هیچ وقت کمتر از ۲۵٪ و بیشتر ۷۵٪ از دارایی خود را در سهام و به همین صورت در اوراق قرضه قرار دهد. راهکار مفید این است که تقسیم بندی ۵۰ – ۵۰ میان این دو (اوراق قرضه و سهام عادی) به صورتی استاندارد شکل داده شود. این فرمول برای سرمایه گذار تدافعی قابل قبول است. چرا که به شدت ساده است، بدون هیچ سؤالی به راه درست می رسد و به سرمایه گذار این احساس را می دهد که در مقایسه با حرکت بازار او هم فعالیتی نشان داده است و از همه مهم تر از غوطه ور شدن بیش تر و بیش تر سرمایه گذار در سهام با صعود بیش تر و بیش تر بازار به ارتفاعات خطرناک قیمتی جلوگیری می کند.

سرمایه گذار تدافعی و سهام عادی

در این بخش از کتاب دو مزیت برای سهام عادی مطرح شده است. نخست اینکه سهام دارای درجه قابل توجهی از اطمینان در حفاظت از پول سرمایه گذار در مقابل تورم است در حالیکه اوراق قرضه هیچ حفاظتی ایجاد نمی کند. امتیاز سرمایه‌گذاری در سهام تدافعی دوم سهام عادی مربوط به بازدهی متوسط آن طی سالیان است که این امتیاز برای سرمایه گذاری است که هم سود تقسیمی بیشتر از اوراق قرضه اش را دریافت نموده و هم آن را مجددا در همان سهم سرمایه گذاری کرده است. در حالیکه این دو مزیت دارای اهمیتی اساسی و باعث ثبت رکوردهایی بسیار بهتر از اوراق قرضه در طی دراز مدت می شود، همواره باید تأکید نمود که این مزایا ممکن است در صورتی که سهم به قیمتی بالا خریداری شود از بین رود. ولی به طور کلی و بدون هیچ تعصبی بهترین چینش برای سرمایه گذار تدافعی، سرمایه گذاری هم بر روی سهام عادی و هم اوراق قرضه است.

حال باید بدانید که برای انتخاب سبدی از سهام عادی چهار نکته اصلی وجود دارد که باید به آن ها توجه کنید:

1. متنوع سازی باید به مقدار کافی و نه بیش از اندازه انجام گیرد.
2. هر شرکت انتخاب شده، باید بزرگ و به لحاظ مالی پایدار باشد.
3. هر شرکت باید سابقه ای طولانی از پرداخت سود تقسیمی داشته باشد.
4. سرمایه گذار باید بابت قیمت پرداختی سهام خود، قیدی را حسب درآمد به قیمت سهم، مثلا متوسط ۷ سال گذشته را در نظر بگیرد.

دکتر شهداد شعبانی

مدیر سایت بیزینس ترینینگ دات آی آر

مطلب قبلی

معایب سرمایه‌ گذاری جسورانه

مطلب بعدی

این هفته در کارگروه مالی و سرمایه گذاری

مطالب مرتبط :

کتاب هفته – سرمایه گذار هوشمند ۲۵ مهر ۱۳۹۸

کتاب هفته – سرمایه گذار هوشمند ۲۳ خرداد ۱۳۹۸

کتاب هفته – سرمایه گذار هوشمند ۲۷ تیر ۱۳۹۸

۱. بخش عمده‌ی سرمایه‌تان را به خرید اوراق قرضه اختصاص داده‌اید ۲ دی ۱۴۰۰

۸. سبد سرمایه‌گذاری مدرن ۲۵ شهریور ۱۴۰۰

۷. سبد سرمایه‌گذاری «دیو رمزی» – ۸. سبد سرمایه‌گذاری مدرن ۲۵ شهریور ۱۴۰۰

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ

جستجو در مطالب

مطالب روز

پیام تسلیت

با سلام و احترام جناب آقای دکتر شعبانی خبر درگذشت پدر گرانقدرتان ما را اندوهگین ساخت. از درگاه خداوند سبحان برای آن مرحوم، غفران و رحمت الهی و برای حضرتعالی و دیگر سوگواران صبر و شکیبائی خواهانیم. کارگروه های کلینیک مدیریت

میلاد رسول اکرم (ص) و امام جعفرصادق (ع) مبارک و خجسته باد

با سلام و احترام سروران عزیز و بزرگوار فرا رسیدن ولادت حضرت رسول اکرم (ص) و امام جعفرصادق (ع) را خدمت شما و خانواده محترم تبریک عرض می نمائیم. سربلند و پیروز باشید.

جنبه روانی مدیریت استراتژیک

ما همواره با این سه عامل روبرو هستیم . پس در مدیریت استراتژیک هیچ چیز قطعی و صد در صدی نیست و همراه با ریسک همراه است.

تعریف کلاسیک مدیریت استراتژیک

فرآیند اخذ تصمیمات استراتژیک ، اجرای اقدامات استراتژیک ، تحقق تغییرات استراتژیک برای رسیدن به نتایج استراتژیک

اهداف برنامه ریزی اطلاعات

دو نظر متفاوت درباره اثرات رسانه های همگانی در جامعه وجود دارد. منتقدان بر این باورند که رسانه های جمعی مسئول جنایت های روزافزون و تضعیف روحیه عمومی از یک سو و کاهش حس خلاقیت و نگرش صحیح سیاسی از سوی دیگرند.

آخرین مقالات

معرفی کتاب هفته : كتاب دانشگاه سازماني

كتاب "" دانشگاه سازماني "" دستنامه اي (HAND BOOK ) است گردآوري شده از تجربيات مديران منابع انساني و مديران آموزش و توسعه ي سازمانهاي پيشرو ، كه اقدامات مربوط به آموزش و توسعه منابع انساني خود را در يك چارچوب مدون و يكپارچه به نام دانشگاه سازماني ، سازماندهي نموده اند . هدف از گردآوري و تأليف اين كتاب توسط "" دكتر مارك آلن "" اين بوده است كه براي ساير مديراني كه هنوز اقدامي براي يكپارچه سازي فعاليتهاي آموزش و توسعه منابع انساني خود بصورت استراتژيك نكرده اند ، يك راهنماي عملي فراهم نمايد . اين راهنما ، تجربيات گرانبهائي از صنايع مختلف را در قالب فعاليتهاي استاندارد آموزش و توسعه در خود گنجانده است . فصل هاي مهم اين كتاب عبارتند از : روزشمار راه اندازي داشنگاه سازماني تويوتا اداره دانشگاه سازماني ، به مثابه يك بنگاه اقتصادي دانشگاه سازماني به مثابه يك اهرم استراتژيك در سازمان شركاي استراتژيك دانشگاه سازماني بهترين تجربه ها در دانشگاه هاي سازماني كاركردهاي دانشگاه سازماني در زمينه آموزش استفاده از تكنولوژي براي افزايش يادگيري در دانشگاه سازماني ارزيابي اثربخشي در دانشگاه سازماني اندازه گيري ROI در دانشگاه سازماني دانشگاههاي سازماني بين المللي در اروپا ، استراليا وآسياي جنوب شرقي

کتاب هفته – هوش مالی (رابرت کیوساکی)

در این کتاب که درست بعد از بحران مالی آمریکا نوشته‌شده است، رابرت کیوساکی بار دیگر تأکید می‌کند که تحصیلات آکادمیک و استخدام در یک شغل با حقوق بالا، جوابگوی زندگی در دوران حاضر نیست و باید از سمت کارمند و خویش‌فرمای چهارراه پول‌سازی به سمت دیگر آن‌که سرمایه‌گذاری و تجارت است مهاجرت کرد. در بخشی از این کتاب آمده است: «درباره پول و سرمایه خود باهوش‌تر عمل کنید. یکی از اولین قدم‌های ثروتمند شدن از طریق هوشیارتر شدن نسبت به پول خودتان این است که وقتی فرصت‌ها خود را به شما نشان می‌دهند، از این فرصت‌ها استفاده کنید». به‌طور خلاصه می‌توان گفت در این کتاب نحوه رفتار صحیح با پول آموزش داده می‌شود، زیرا کیوساکی معتقد است هوش مالی چیزی بیش از رفتار مالی صحیح نیست.

رسوایی لایبور در سال ۲۰۱۲

در سال ۲۰۱۲ بانک بارکلیز متهم شد که بین سال‌های ۲۰۰۵ تا ۲۰۰۹ نرخی پایین‌تر از چیزی را که به بانک‌ها وام می‌داده‌، اعلام کرده است. درنتیجه‌ی این تخلف بانک بارکلیز ۴۵۰ میلیون دلار جریمه شد و مدیر عامل آن، باب دایمونود استعفا داد. دایموند اظهار داشت که بیشتر بانک‌های دیگر نیز همین کار را می‌کرده‌اند و بانک انگلستان از آن خبر داشته است. دادگاه لندن شش بانک را در ژانویه‌ی ۲۰۱۶ تبرئه کرد. سه بانک در سال ۲۰۱۵ مجرم شناخته شدند: بانک تام هایز در آگوست، بانک‌های آنتونی الن و آنتونی کنتی در نوامبر. چرا بارکلیز و دیگر بانک‌ها باید درباره‌ی نرخ لایبورشان دروغ بگویند؟ این کار می‌تواند باعث ‌شود بانک‌ها سود بیشتری کسب کنند زیرا پایین بودن نرخ لایبور بانک به این معناست که این بانک در مقایسه با بانکی با نرخ لایبور بیشتر، سالم‌تر است. البته زمانی که بارکلیز نرخ کمتری اعلام می‌کند شاید شما نیز سود ببرید، زیرا نرخ لایبور پایین‌تر به این معناست که نرخ بهره‌ی کمتری برای وام‌هایی با سود متغیر درنظر گرفته خواهد شد.

قانون‌گذاران استفاده از لایبور را متوقف خواهند کرد

در ۲۷ جولای سال ۲۰۱۷، مسئولین امور مالی انگلستان اعلام کردند که ممکن است تا سال ۲۰۲۱ استفاده از لایبور را متوقف کنند، زیرا استقراض بانک‌ها از یکدیگر کاهش پیدا کرده است. این حرف به‌معنای این است که تراکنش کافی میان برخی از ارز‌ها وجود ندارد که با توجه به آن بتوان تخمین خوبی از نرخ لایبور داشت. بانک انگلستان مشغول ارزیابی جایگزین‌های مختلف برای آن است. یکی از جایگزین‌ها میانگین شاخص روزانه‌ی پوند است. این شاخص از نرخ روزانه‌ی سرمایه‌گذاری در واحد پوند استفاده می‌کند. جایگزین دیگر نرخ وام‌دهی اروپاست. مقامات انگلستان آرام‌آرام این جایگزینی را انجام خواهند داد.در آمریکا نیز کمیته‌ی نرخ ارجاعی جایگزین موافقت کرده است که از جایگزینی برای نرخ دلار استفاده شود. استفاده از نرخ جدید از سال ۲۰۱۹ آغاز خواهد شد. نرخ جدید براساس استفاده در قرارداد بازخرید محاسبه می‌شود. این قرارداد‌های بازخرید خودشان براساس خزانه‌داری صورت می‌گیرند.

لایبور چگونه بر شما تأثیر می‌گذارد؟

اگر شما وامی گرفته‌اید که نرخ بهره‌ی آن تغییر می‌کند، در این صورت نرخ آن بر اساس شاخص لایبور مشخص می‌شود. درنتیجه اگر لایبور افزایش پیدا کند، پولی پرداختی‌ِ ماهانه‌ی شما نیز افزایش پیدا می‌کند. این موضوع برای نرخ بدهی کارت اعتباری که به صورت ماهانه باید پرداخت شود نیز صادق است. حتی اگر بازپرداخت وام شما و پرداخت ماهانه‌ای که برای کارت اعتباری‌تان انجام می‌دهید، نرخ ثابتی داشته باشد باز هم افزایش لایبور بر شما تأثیر می‌گذارد و باعث گران‌تر شدن همه‌ی وام‌ها می‌شود. این اتفاق باعث کاهش تقاضای مشتری‌ها و کند شدن رشد اقتصادی می‌شود. اگر شرکت‌ها نتوانند فعالیت‌هایشان را گسترش دهند، نیازی به استخدام نیروی‌ها کاری جدید نیز نخواهند داشت. با کاهش تقاضا ممکن است شرکت‌ها حتی مجبور به تعدیل نیرو شوند. اگر لایبور برای مدت طولانی بالا بماند می‌تواند باعث بحران اقتصادی و افزایش نرخ بیکاری شود.

چرا لایبور مهم است؟

لایبور علاوه‌بر تعیین نرخ بهره‌ی وام بین‌بانکی به بانک‌ها کمک می‌کند تا نرخ وام‌های متغیر را نیز تعیین کنند. این موارد شامل وام مسکن و بدهی کارت اعتباری می‌شود. انجمن بانکدارهای بریتانیا تخمین می‌زند که ۱۰ میلیارد دلار وام تحت تأثیر نرخ لایبور هستند. بانک‌ها همچین از لایبور برای محاسبه‌ی نرخ سود معاملات ارز و تبادل افول اعتبار استفاده می‌کنند. بانک‌ها لایبور را در دهه‌ی ۱۹۸۰ میلادی پایه‌گذاری کردند. آنها به منبعی معتمد و مطمئن برای تعیین نرخ سود مشتقات نیاز داشتند. در سال ۱۹۸۶، اولین نرخ لایبور برای سه ارز مختلف دلار آمریکا، پوند انگلستان و ین ژاپن اعلام شد.

ریسک های سرمایه گذاری را بشناسید

واژه لاتین ریسک که در زبان فارسی، از آن به مفهوم خطر نام برده می‌شود، یکی از بنیادی‌‌ترین مفاهیم دنیای پول و تجارت است. در ادامه قصد داریم ریسک های سرمایه گذاری را بیان کنیم.

به بیان ساده، مفهوم ریسک به معنی زیان احتمالی نهفته در هر نوع سرمایه‌گذاری است. با ورود به دنیای معامله‌گری، اجتناب از ریسک غیرممکن می‌باشد و به منظور انجام محاسبات منطقی و سرمایه‌گذاری هوشمندانه‌تر، باید همیشه درصد مشخصی برای ریسک در نظر بگیریم.

برخی افراد به اشتباه گمان می‌کنند که ریسک صرفاً به معنی نوسانات بازار یا حرکات قمارگونه برخی معامله‌گران می‌باشد؛ در حالی که ریسک در اصلی ترین وجه خود، به عدم قطعیت اشاره می‌کند.

اهمیت تعیین ریسک

به همین جهت تمام کسانی که با تجارت سر و کار دارند، باید توجه ویژه‌ای به آن داشته و مفهوم ریسک را به خوبی درک کنند زیرا، در غیر این صورت عواقب خطرناکی در انتظارشان خواهد بود.

ریسک در دارایی‌های مختلف و همچنین برای مدیریت سرمایه‌های خرد و کلان، شامل مؤلفه‌های گسترده و متفاوتی می‌باشد اما، تمرکز مطلب فعلی بر توضیح مسائل مرتبط با ریسک برای سرمایه گذاران حقیقی در بازار سهام است.

در واقع بسیاری باور دارند؛ به دلیل ماهیت بازار سرمایه که به طور ذاتی با پول و سفته بازی سر و کار دارد؛ درک عمیق این مفهوم، یکی از الزامات اساسی معامله‌گری موفقیت آمیز در این بازار است.

انواع ریسک در بازار سهام

ریسک به انواع و اقسام مختلفی تقسیم می‌شود که ریسک‌های بازار مالی را می‌توان در دو دسته سیستماتیک و غیرسیتماتیک تقسیم بندی نمود.

ریسک سیستماتیک

مربوط به وقایع کلان اقتصادی و تحولات سیاسی بوده و مرتبط با صنعت یا شرکت خاصی نیست. بارزترین ویژگی این نوع از ریسک، غیر قابل پیش بینی بودن آن است زیرا مربوط به رخدادهای مهم و بزرگ در سطح کشور یا جهان می‌باشد که عموماً نتایج و تأثیرات نهایی این امور قابل پیش‌بینی و محاسبه نیستند.

معامله‌گران باید با درنظر داشتن رویکردهای تدافعی مشخص، همیشه آمادگی رویایی با چنین اتفاقاتی را داشته باشند، چون وقوع آن‌ها در هر لحظه محتمل بوده و شدت و ضعف اثرات ناشی از این بحران‌ها نیز مشخص نیست. از نمونه‌های ریسک سیستماتیک، می‌توان به تغییرات نرخ بهره، اثرات تورم، تحریم‌های بین المللی، جنگ و… اشاره نمود.

ریسک غیر سیستماتیک

ناشی از رخدادهای داخلی بازار سهام نظیر شرایط صنعت، وضعیت کلی شرکت، تحرکات سهامداران عمده و… بوده و تا حد زیادی به واسطه دانش تحلیل بازار قابلیت پیش بینی دارد. در واقع می توان گفت، این اتفاقات با صنعت یا شرکت خاصی مرتبط بوده و معمولاً کل بازار را تحت تأثیر قرار نمی‌دهند.

طی سال‌های اخیر برخی از صنایع خاص، نقش مهمی در تأمین نیازهای درآمدی کشور ایفا نموده‌اند و از همین روی سرمایه گذاران نسبت به اخبار و وقایع پیرامون این شرکت‌ها، تمرکز و حساسیت بالایی دارند.

کوچک‌ ترین تغییرات در شرایط فعالیت آن‌ها، از سوی فعالان بازار به دقت رصد شده و می‌تواند موجب نوسانات قیمتی شدید در ارزش سهام این شرکت‌ها شود.

از نمونه این مسائل، می‌توان به بحث تعیین نرخ خوراک شرکت‌های پتروشیمی در لوایح بودجه‌ای اشاره نمود که قیمت سهام گروه محصولات شیمیایی را به وضوح تحت الشعاع قرار می‌دهد.

تغییرات نرخ سوخت صنایع، قوانین مالیاتی شرکت‎ها، تعرفه‌های صادرات و واردات، ترکیب هیئت مدیره و… مثال‌هایی برای ریسک غیر سیتماتیک هستند.

ریسک نرخ سود (Interest rate risk)

اگر چند گزینه برای سرمایه‌گذاری داشته باشیم، این نوع ریسک مطرح می‌شود. به عنوان مثال سرمایه‌گذاری در سهام یا اوراق مشارکت. تفاوت نرخ سود این دو سرمایه‌گذاری می‌تواند ما را به یکی از دو گزینه که ریسک کمتری برای ما دارد، سوق دهد.

ریسک تورم (Inflation risk)

رشد نرخ تورم باعث می‌شود بر بازدهی سرمایه‌گذاری موثر است؛ زیرا بازدهی خالص از اختلاف بازدهی ناخالص و نرخ تورم حاصل می‌شود. به طور مثال اگر انتظار بازدهی ۵۰ درصدی داشته باشیم و نرخ تورم سالانه ۱۵ درصد داشته، در نهایت ۳۵ درصد بازدهی خواهیم داشت.

هرچه نرخ تورم افزایش یابد از میزان بازدهی ما در این حالت کاسته می‌شود. پس باید سرمایه‌گذاری انتخاب کنیم که بازدهی بیشتری داشته و در نهایت پس از کسر تورم، رضایت ما را فراهم کند. به این نوع ریسک که در اثر افزایش نرخ تورم به فرد تحمیل می‌شود، ریسک تورم می‌گویند.

ریسک مالی (Financial risk)

شرکت‌ها در صورت‌های مالی خود بخشی تحت عنوان، تسهیلات و تعهدات مالی دارند. هرچه تعهدات مالی شرکت و وام‌های دریافتی بیشتر باشد، توان شرکت جهت توسعه و گسترش و افزایش سوددهی کاهش می‌یابد.

به این نوع ریسک، ریسک مالی گفته می‌شود. بسیاری از سرمایه‌گذاران با لحاظ این نکته سهام شرکت‌ها را خریداری می‌کنند و از شرکت‌هایی که تعهدات مالی زیادی دارند به دلیل ریسک مالی فاصله گرفته و به سراغ گزینه‌های کم ریسک تر می‌روند.

ریسک نقدشوندگی (liquidity risk)

دارایی مطلوب، دارایی است که قدرت نقدشوندگی بالا دارد. اگر دارایی به راحتی فروش نرود، صاحب آن دارایی، با ریسک نقدشوندگی مواجه است. در مورد سهام نیز این ریسک وجود دارد. فرض کنید قصد دارید سهام شرکتی را در بازار به فروش برسانید ولی به دلیل عملکرد نامناسب شرکت، کسی سهام را نمی‌خرد.

در این حالت شما با ریسک نقد شوندگی مواجه هستید. هرچه سرعت خرید و فروش سهمی بیشتر باشد و معاملات آن را روان‌تر باشد این ریسک در آن کم رنگ‌تر است.

ریسک نرخ ارز (currency risk)

در مورد شرکت‌های واردات محور، ریسک نرخ ارز بسیار با اهمیت است. اگر شرکت مورد نظر شما، عمده مواد اولیه خود را وارد می‌کند، با رشد نرخ ارز، درگیر چالش ریسک نرخ ارز خواهد شد و هزینه زیادی را متحمل می‌شود.

با رشد هزینه‌ها، سود دهی شرکت کاسته شده و نتیجه نهایی، عدم رغبت سرمایه‌گذاران به خرید شرکت مذکور است. البته این ریسک، نوعی ریسک غیر سیتماتیک محسوب می‌شود که توسط شرکت‌ها قابل کنترل نیست.

ریسک تجاری

در ریسک تجاری به این موضوع توجه می‌شود که آیا شرکت قادر به فروش محصولات و تامین هزینه‌های عملیاتی خود است یا خیر؟ به عبارتی، ریسک تجاری کلیه هزینه‌های یک کسب و کار برای عملیاتی ماندن را در نظر می‌گیرد.

این هزینه‌ها شامل حقوق، هزینه تولید، اجاره تسهیلات، دفتر و سرمایه‌گذاری در سهام تدافعی هزینه‌های اداری می‌شود. سطح ریسک تجاری یک شرکت تحت تأثیر عواملی مانند هزینه کالاها، حاشیه سود، رقابت و سطح کلی تقاضا برای محصولات یا خدماتی است که می‌فروشد، می‌باشد.

ریسک اعتباری یا ریسک نکول

ریسک اعتباری یا نکول، ریسک عدم بازپرداخت سود یا اصل بدهی قلمداد می‌شود. این نوع ریسک برای سرمایه‌گذاران اوراق قرضه، نگران کننده است.

اوراق قرضه دولتی، کمترین میزان ریسک نکول و به همین ترتیب کمترین بازده را دارند. از طرف دیگر اوراق بهادار شرکت، دارای بالاترین میزان ریسک نکول و در نتیجه نرخ بهره بالاتر هستند.

ریسک کشور

ریسک کشور، به عدم توانایی یک کشور در پرداخت تعهدات مالی گفته می‌شود. در صورت بروز چنین ریسکی، به عملکرد سایر بخش‌های مالی کشور نیز صدمه وارد می‌شود.

آسیب سایر کشورهای در ارتباط با آن نیز محتمل است. این ریسک در غالب کشورهای در حال توسعه که کسری بودجه شدید دارند، رخ می‌دهد.

ریسک سیاسی

ریسک سیاسی زیرمجموعه ریسک سیستماتیک است. در این حالت، بی‌ثباتی سیاسی، جنگ، کنترل‌های نظامی، تغییر قوانین دولتی، روی تصمیم‌های سرمایه‌گذاری اثر می‌گذارد.

این نوع ریسک با عنوان ریسک ژئوپلیتیک نیز شناخته می‌شود. نکته‌ای که در مورد این ریسک وجود دارد، آن است که هر چه افق زمانی سرمایه‌گذاری طولانی‌تر شود، این ریسک بیشتر می‌شود.

جمع بندی

در این مقاله با تعریف ریسک آشنا شدیم. انواع مختلف ریسک از منظرهای مختلف را بررسی کردیم. همچنین با طبقه بندی پذیرش ریسک در افراد مختلف، آشنا شدیم.

به طور کلی، ریسک‌هایی که با آن مواجه هستیم؛ دو نوع قابل پویا و خالص هستند. ریسک‌های خالص عموماً زیان ده هستند و هدف ما صرفا کنترل ریسک‌های پویا است. به منظور کاهش زیان‌های ناشی از ریسک‌های سرمایه‌گذاری، چندین راه حل وجود دارد.

لازم به ذکر است که ما قادر نیستیم همه ریسک‌های سرمایه‌گذاری سرمایه‌گذاری در سهام تدافعی را مهار کنیم. بلکه با دانش و تجربه حاصل از مدیریت ریسک می‌توانیم آن را به سطح قابل تحملی کاهش دهیم. یکی از راه‌های کاهش ریسک سرمایه‌گذاری، سبد دارایی است.

در واقع با سرمایه‌گذاری در چند سهام، ریسک کلی سبد سهام کمتر از مجموع ریسک‌های تک‌ تک سهام خواهد شد. استفاده از تنوع بخشی این امکان را فراهم می‌کند که با کنار هم قراردادن دارایی‌های مالی متنوع ریسک کمتری را متحمل شویم.

استفاده از سهام مختلف در سبد سرمایه‌گذاری موجب کاهش ریسک غیرسیستماتیک می‌گردد. تنوع‌بخشی باید با دانش و تجربه کافی صورت بگیرد و در صورت امکان از متخصصین این امر بهره گرفته شود.

درحالی‌که اکثر متخصصان سرمایه‌گذاری موافق هستند که تنوع سازی نمی‌تواند در برابر ریسک آن‌ها را تضمین کند، می‌توان گفت تنوع سازی مهم‌ترین مؤلفه برای کمک به یک سرمایه‌گذار در رسیدن به اهداف مالی دوربرد است و این درحالی‌که ریسک مالی را به حداقل می‌رساند.

اگر می خواهید ریسک منطقی داشته باشید وآموزش دیده وارد دنیای کریپتو شوید می توانید در دوره های آموزشی ارز دیجیتال همیار کریپتو شرکت کنید.

ضریب بتا در بورس؛ از معرفی تا نحوه محاسبه

یکی از مفاهیم بسیار مهم در تصمیم گیری سرمایه گذاری ریسک و بازده، ضریب بتا Beta coefficient است. هر سهمی اگر در فاصله خاص از زمان، خریداری، نگهداری و فروخته شود، بازدهی خاصی نصیب سرمایه گذار خواهد کرد؛ این بازدهی شامل تغییر قیمت و منابع حاصل از مالکیت می باشد. اندازه گیری میزان ریسک، در تصمیم گیری های مالی، هیشه مفید و پرکاربرد بوده است؛ اما ارتباط میزان ریسک با ضریب بتا چیست و نحوه محاسبه آن به چه صورت می باشد؟ در ادامه با ما همراه باشید تا با مفهوم ضریب بتا، آشنا شویم.

اندازه گیری ریسک اوراق بهادار

در اوایل سال 1900، تحلیل گران برای ارزیابی یا تعیین ریسک اوراق بهادار، ترازنامه را مد نظر قرار می دادند. به این صورت که هرچقدر میزان بدهی یا وام های یک شرکت بیشتر باشد، ریسک سهام شرکت نیز بیشتر خواهد شد.بعدها در سال 1962 میزان ریسک بر اساس حاشیه ایمنی تعریف می شد که با تفاوت قیمت بازار و ارزش واقعی اوراق بهادار تعیین می‌ شد.

امروزه اکثر پژوهشگران، ریسک سرمایه گذاری را با انحراف معیار نرخ بازده مرتبط می‌دانند؛ به این صورت که هرچه بازدهی سرمایه گذاری تغییرات بیشتری داشته باشد، سرمایه گذاری ریسک بیشتری خواهد داشت. قبل از اینکه به ادامه مطلب بپردازیم لازم می دانیم شما را با انواع ریسک آشنا سازیم.

انواع ریسک

به طور کلی منابع ریسک که باعث تغییر یا پراکندگی در بازده می شود، به دو دسته کلی تقسیم می شود:

ریسک غیر سیستماتیک (قابل اجتناب)

به قسمتی از ریسک مجموعه سهم گفته می شود که می توان آن را از طریق تنوع بخشی، کاهش داد. در واقع این ریسک، نشان دهنده کل ریسک مجموعه سهام، مختص به یک شرکت یا صنعت خاص، می باشد. برخی از عوامل ایجاد کننده این ریسک، کالا ها و خدمات تولیدی شرکت یا صنعت، نوع مدیریت، اقدامات رقیبانو ساختار هزینه های شرکت می باشد. از همین رو این نوع ریسک قابل کنترل می باشد.

ریسک سیستماتیک (غیر قابل اجتناب)

ریسک سیستماتیک، به آن بخش از ریسک گفته می شود که از طریق تنوع بخشی، کاهش پیدا نمی کند. عواملی مانند تحولات سیاسی و اقتصادی، چرخه های تجاری، تورم و بیکاری، به وجود آورنده ریسک غیر سیستماتیک می باشد که غیر قابل کنترل می باشد. زمانی که سرمایه گذاری قصد خرید سهم یا اوراق قرضه را دارد، می تواند از انحراف معیار بازده سال‌ های گذشته به عنوان معیار ریسک استفاده کند.

معیار مناسب برای ریسک یک دارایی منفرد، سنجش حرکت هم‌ زمان آن با پرتقوی بازار می باشد. این حرکت با کوواریانس دارایی منفرد بیان شده و قابل استناد به نوسان پذیری پرتفوی کل بازار می باشد. علاوه بر این هر دارایی منفرد، واریانسی دارد که به پرتفوی بازار غیر مرتبط است(واریانس غیر سیستماتیک) که به جنبه‌ های منحصر به فرد دارایی برمی‌ گردد. واریانس غیرسیستماتیک معمولاً کم‌اهمیت می باشد.

بنابراین صرف ریسک برای یک دارایی منفرد، تابعی از ریسک سیستماتیک دارایی با پرتقوى کل بازار دارایی‌ های پر ریسک است، به معیار ریسک سیستماتیک بتا (β) می‌ سرمایه‌گذاری در سهام تدافعی گویند. ضریب بتا (Beta coefficient) به طور مقدماتی توسط شارپ به عنوان انحراف دوره در تابع رگرسیون خطی ساده جایی که نرخ بازده در شاخص بازار متغیر مستقل بوده و نرخ بازده اوراق بهادار متغیر وابسته است، تعریف می‌ شود. زمانی که انتظار رشد شاخص سهام بازار وجود داشته باشد سرمایه‌گذاران سهم هایی با بتای بالاتر را انتخاب کرده و در شرایط کاهش شاخص بازار به انتخاب سهم‌ هایی با ضریب پایین‌ تر دست می‌ زنند.

بنابراین بتا، معیار اندازه‌ گیری ریسک سیستماتیک یک اوراق بهادار می باشد که به عنوان قسمتی از ریسک کلی، نمی توان آن را از طریق ایجاد تنوع کاهش داد یا از بین برد. این ضریب معیار نسبی ریسک یک سهم با توجه به پرتفوی بازار تمامی سهم ها است. برای محاسبه ضریب بتا (β) از شاخص قیمت بورس سهام استفاده می‌ کنند. ضریب بتا برای یک سهم بخصوص، به این صورت تعیین می شود که ریسک سیستماتیک آن سهم را با ریسک سیستماتیک متعلق به شاخص بورس سهام مقایسه می کنند.

به طور کلی مقدار همسویی بازده یک سهم نسبت به بازار کل(شاخص کل) را با ضریب بتا می‌ سنجند. بتای مثبت نشانه همسویی با بازار و بتای منفی نشانه واگرایی با بازار و بتای صفر، نشانه عملکرد خنثی سهم، نسبت به بازار شاخص می باشد. در بتا عدد یک را به عنوان مبنا قرار می‌دهیم. به عنوان مثال اگر بگوییم بتای سهمی نسبت به شاخص عدد ۱٫۵ است؛ یعنی اینکه هر مقداری که شاخص رشد یا نزول داشته باشد سهم مورد نظر ۵۰ درصد بیشتر رشد یا نزول دارد.

به عنوان مثال چنانچه شاخص ۱۰ درصد رشد نماید سهم مدنظر ۱۵ درصد رشد می‌ کند. همچنین اگر بتای سهمی ۲ باشد یعنی به میزان دو برابری شاخص بازدهی دارد یا به عبارتی اگر شاخص ۲۰ درصد رشد نماید آن سهم ۴۰ درصد رشد دارد. (سهم دارای این ضریب حالتی تهاجمی دارد) در مورد سهام تدافعی نیز ضریب بتا کوچک‌ تر از یک و مثبت می‌باشد. مثلاً اگر ضریب سهمی ۰٫۵ باشد یعنی اینکه اگر شاخص ۱۰ درصد رشد یا نزول داشته باشد آنگاه سهم ما به میزان ۵ درصد رشد یا نزول خواهد داشت؛ کم ریسک بوده و کند حرکت می کند.

در حالت خنثی نیز یعنی ضریب آن سهم برابر با صفر و اصلاً روند شاخص، هیچ دخالتی در روند آن سهم ندارد. چه شاخص مثبت باشد و چه منفی، آن سهم رفتار منحصر به فرد خود را دارد. اگر بتای سهمی منفی باشد یعنی دقیقاً رفتاری عکس با رفتار کلی شاخص و بازار دارد. درنتیجه دامنه نوسانات ضریب بتا می‌تواند +∞ تا -∞ تغییر نماید که علامت + به معنای تغییرات مستقیم و علامت – نیز به معنای نوسانات معکوس خواهد بود.

بازده بدون ریسک (Rf)

به حداقل بازدهی که سرمایه‌ گذار بدون قبول هیچ‌ ریسکی کسب نماید، بازده بدون ریسک گفته می شود. حال با توجه به اینکه خرید سهم برای سرمایه‌ گذار دارای ریسک است لذا نرخ بازده مورد انتظار از سهم (Ri) به خاطر ریسک، نسبت به نرخ بازده بدون ریسک افزایش می‌یابد که به تفاوت آن دو صرف ریسک دارایی گفت می شود. با توجه به این توضیحات به تفاوت بازده مورد انتظار بازار (Rm) و نرخ بازده بدون ریسک (Rf)، صرف ریسک بازار گفته می گویند. لذا می‌توان در تعریف ضریب بتا رابطه زیر را استخراج نمود:

فرمول ضریب بتا از دید آمار

کوواریانس بیانگر نحوه ارتباط دو دسته داده باهم است، در صورتی که داده‌ ها دارای رابطه معکوس با یکدیگر باشند، مقدار کوواریانس آن‌ ها منفی بوده، اگر داده‌ها از هم مستقل باشند مقدار آن صفر و اگر دارای ارتباط مستقیم باشند، کوواریانس مثبت می شود. بتای سهم به صورت کوواریانس بین بازدهی سهام و بازدهی بازار، تقسیم‌ بر واریانس بازدهی بازار محاسبه می شود:

همواره بتای کل بازار برابر ۱ می باشد، چرا که کوواریانس کل بازار با خودش تقسیم‌ بر واریانس بازار، برابر ۱ خواهد بود و در سایر اجزای بازار بزرگ یا کوچک شدن این ضریب نشان از نوسان پذیری مثبت و یا حتی معکوس سهم مدنظر، با بازار خواهد بود. به عبارت دیگر هرچه ضریب بتای یک سهم بزرگ‌ تر باشد، حکایت از ریسک بیشتر در قیاس با بازار و بالطبع، انتظار بازده بیشتر از آن است.

انواع سهام

سهام تهاجمی

با توجه به مفهوم اصلی ضریب بتا در بورس، چنانچه بازده پرتفوی بازار یک درصد تغییر کند، می توان گفت، بازده سهم به چه میزان تغییر خواهد کرد. اگر بیشتر از یک باشد، ریسک سیستماتیک سهم بالاتر از بازار خواهد بود. بنابراین تغییرات بازدهی سهم، بیشتر از تغییرات بازده بازار و درنتیجه بازده مورد انتظار از سهم بیشتر از بازده مورد انتظار از بازار خواهد شد. به این نوع سهام، تهاجمی نام دارد و در زمان رونق بازار برای سرمایه‌ گذاری مناسب‌ هستند.

سهام تدافعی

اگر β برابر یک باشد، ریسک سیستماتیک سهم با ریسک سیستماتیک بازار برابر است. بنابراین تغییرات بازدهی سهم، با تغییرات بازدهی بازار برابر بوده و درنتیجه بازده مورد انتظار از سهم برابر بازه مورد انتظار از بازار می شود. حال اگر β کمتر از یک باشد، ریسک سیستماتیک سهم از ریسک سیستماتیک بازار کمتر خواهد شد. بنابراین تغییرات بازدهی سهم کمتر از تغییرات بازدهی بازار و درنتیجه بازده مورد انتظار از سهم کمتر از بازده مورد انتظار از بازار خواهد بود. این نوع سهام، به سهام تدافعی شهرت داشته و در زمان رکود بازار برای سرمایه‌گذاری خوب است.

نتیجه گیری

به زبان ساده و خودمانی در جواب به سوال ضریب بتا چیست، باید بگوییم، ضریب بتا در واقع تعیین کننده رفتار یک سهم در شرایط مختلف بازار می باشد. با محاسبه ضریب بتا در بورس، درمی یابیم که سهم یا دارایی مدنظرمان، چقدر با شاخص ارتباط دارد؛ آیا مثبت بودن شاخص سهم را مثبت خواهد کرد؟ امیدواریم این مقاله ابهامات و سوالات ذهن شما را برطرف کرده باشد. ممنون که تا انتهای این مقاله با ما همراه بودید.