آشنایی با بازار های مختلف دارایی

حسابداری سرمایه گذاری در بورس

حسابداری سرمایه‌گذاری‌ها، ارزیابی و برنامه ریزی برای آن، مهم‌ترین کار برای هر شرکت و کسب و کار است. آنچه باید در حسابداری سرمایه‌گذاری در نظر گرفته شود تبدیل آن در مواقع لزوم با کمترین هزینه به وجه نقد است. هر آنچه درباره حسابداری سرمایه‌گذاری، انواع، شیوه‌ها و روش‌های آن که نیاز دارید را در این نوشتار برایتان گردآوری کرده‌ایم.

سرمایه گذاری چیست:

عبارت از دارایی مشخصی است که به دو شکل وجه نقد و اموال منقول و غیر منقول نگهداری می‌شود. هدف از سرمایه‌گذاری:

1- به دست آوردن ارزش یا مزایای ناشی از مناسبات تجاری بیشتر در آینده

2- افزایش منافع اقتصادی به شیوه توزیع منافع به شکل سود سهام، سود تضمین شده و اجاره است.

از حسابداری سرمایه گذاری چه می‌دانید:

افراد زیادی هستند که به امید کسب سود در آینده دارایی و اموالشان را در حوزه‌های مختلف سرمایه‌گذاری می‌کنند. حسابداری سرمایه‌گذاری در واقع مدیریت، ثبت و گزارش معاملات و فرآیندهای انجام شده در سرمایه‌گذاری است.

یکی از مواردی که توسط حسابداران باید بررسی شود سرمایه‌گذاری‌ها و بررسی میزان سود و زیان آن‌هاست. حسابداری سرمایه‌گذاران برای برآورد مخارج، هزینه‌ها، میزان سود و زیان و غیره کاربرد زیادی دارد.

حسابداری سرمایه‌گذاری در شرکت‌های کوچک و بزرگ:

حسابداری سرمایه‌گذاری در سازمان‌های مالی مثل بورس، کارگزاری‌ها، شرکت‌های بزرگ سرمایه‌گذار و غیره کاربرد دارد. شرکت‌های بزرگ با توجه به سرمایه‌گذاری‌هایی که در زمینه‌های مختلف انجام می‌دهند، نیازمند استفاده از حسابداری سرمایه‌گذاری هستند. شرکت‌های کوچک با سرمایه اندکی نیازمند به حسابداری سرمایه‌گذاری هستند تا بتوانند دارایی‌ها و معاملات خود را مدیریت، ارزیابی و سازمان‌دهی کنند.

هدف حسابداری سرمایه‌گذاری چیست:

حسابداری سرمایه‌گذاری عملکرد شرکت و کسب و کار را در رابطه با اشخاص، مدیران و مقامات دولتی و سرمایه‌گذاران بررسی می‌کند.

حسابداری سرمایه‌گذاری بخشی از علوم حسابداری است که برای دادن اطلاعات به سازمان‌ها، شرکت‌ها و کارگزاری‌ها کاربرد دارد.

با استفاده از حسابداری سرمایه‌گذاری اطلاعات سرمایه‌گذاری در قالب ترازنامه صورت سود و زیان به سهامداران سازمان‌های دولتی و ناظران ارائه می‌شود گفتنی است این اطلاعات به صورت گزارش در اختیار افراد نامبرده قرار می‌گیرد.

وظایف حسابداری سرمایه‌گذار چیست:

1. شخصی که وظیفه حسابداری سرمایه‌گذاری را بر عهده دارد با پردازش داده‌های مربوط به سرمایه‌گذاری‌ها و پیگیری آن‌ها با اشخاص ثالث میزان سود و درآمد فروشگاه را بررسی می‌کند.
2. حسابداری سرمایه‌گذاری قابلیت دادن مشاوره مالی به مدیران و کارگزاران را دارد.
3. آن‌ها وظیفه حفظ و مدیریت سرمایه‌گذاری‌ها را بر عهده دارند.
4. تدوین برنامه‌های مالی شرکت وظیفه دیگر حسابداری سرمایه‌گذاری است.
5. حسابداران مسئول کمک به توسعه استراتژی مالی سازمان هستند، منظور از استراتژی سرمایه‌گذاری چیزی است که باعث افزایش سرمایه‌گذاری در شرکت و بالا رفتن حجم سرمایه‌ای آن می‌شود.

4 نوع سرمایه‌گذاری ازنظر نوع دارایی:

سرمایه‌گذاری می‌تواند به چندین شکل مختلف انجام شود.

1. برخی سرمایه‌گذاری ممکن است در قالب اسناد که نشان دهنده بدهی پولی به دارنده است ظاهر شود مثل برخی اوراق مشارکت
2. بعضی از سرمایه‌گذاری‌ها تضمین کننده سود حداقلی است این گونه سرمایه‌گذاری در این قالب است که مالکیت سهام یک واحد تجاری و حقوق مالی فرد را نشان دهد.
3. شیوه دیگر سرمایه‌گذاری شامل نگهداری دارایی‌های عینی مثل زمین و ساختمان است.
4. نگهداری فلزات گران‌بها یا کالاهای دیگر مثل آثار هنری نیز شیوه دیگر سرمایه‌گذاری است.

انواع سرمایه‌گذاری ازنظر زمان بازدهی:

ازنظر زمان بازدهی سرمایه‌گذاری را به 2 دسته تقسیم می‌کنند:

1- سرمایه‌گذاری بلندمدت، در واگذار آن محدودیت وجود دارد و قصد نگهداری طولانی‌مدت داشته باشد.

2- سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت، که در زمان کوتاهی به بازدهی و ثمربخشی برسد. سرمایه‌گذاری سریع المعامله نوعی سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت است.

از سرمایه گذاری بلند مدت چه می دانید:

سرمایه‌گذاری‌های بلند مدت نوعی سرمایه‌گذاری است که قابلیت واگذاری ندارد، این گونه سرمایه‌گذاری‌ها با قصد استفاده مستمر در واحد آشنایی با بازار های مختلف دارایی تجاری انجام می‌شود و هدف از آن کسب درآمد یا رشد سرمایه در زمانی طولانی است. به عبارت بهتر سرمایه‌گذاری که توسط صاحبان شرکت‌ها و کسب و کار در زمان طولانی و برای رسیدن به سود بیشتر انجام می‌شود، سرمایه‌گذاری بلندمدت گفته می‌شود. ویژگی‌های این نوع سرمایه‌گذاری:

• سرمایه‌گذاری بلندمدت برای اعمال نفوذ و کنترل سیاست‌های مالی و عملیاتی در واحد سرمایه پذیر صورت می‌گیرد.
• سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت برای حفظ و گسترش فعالیت‌ها و روابط تجاری موسسه و شرکت تجاری انجام می‌شود.

آشنایی با سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت:

سرمایه‌گذارهایی که به وسیله صاحبان کسب و کار و شرکت‌های تجاری انجام می‌شود و به قصد رسیدن به کسب سود در زمان کوتاه است سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت گفته می‌شود.

ویژگی‌های سرمایه گذاری کوتاه مدت:

• در سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت دسترسی آنی به وجوه نقد در هنگام نیاز باید وجود داشته باشد.
• نیازی به تأمین حداکثر سود در کوتاه‌مدت نیست.
• سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت با هدف به حداقل رساندن زیان ناشی از افزایش قیمت‌ها و حفظ قدرت خرید پول است.

انواع سرمایه گذاری‌های بلندمدت:

سرمایه‌گذاری بلندمدت را به ۴ روش می‌توان انجام داد:

1) آشنایی با سرمایه گذاری مالکیتی:

سرمایه‌گذاری مالکیتی نوعی سرمایه‌گذاری است که شخص در ازای پرداخت مبلغی پول، مالکیت نوعی از دارایی را بر عهده می‌گیرد، این دارایی‌ها می‌تواند سهام، ملک یا هر چیز دیگری باشد. این روش سرمایه‌گذاری پرسودترین و قدیمی‌ترین روش سرمایه‌گذاری است. انواع سرمایه‌گذاری مالکیتی به این شرح است:

• یکی از انواع سرمایه‌گذاری‌های مالکیتی، خرید سهام است، شما با این کار مالک بخشی از سهام کارخانه و شرکت می‌شوید. برای این کار باید اوراق بهاداری را که ارزش مالی دارند، خریداری کنید. لازم است بدانید اشخاص با خرید سهام یک شرکت در سود و زیان آن سهیم می‌شوند و ارزش بازار سهام نیز با قیمت روز بازار سهام شاخص و محاسبه می‌شود.
• سرمایه‌گذاری در کسب و کار نیز نوعی سرمایه‌گذاری مالکیتی است. برای انجام این کار شخص باید تفکر اقتصادی قوی داشته باشد. کارآفرینی نوعی سرمایه‌گذاری در کسب کار است که ریسک بالایی داشته و نیازمند دانش و اطلاعات زیادی است، ضمن آن که باید بر پایه اصول و قواعد مشخصی انجام شود تا به شکست منجر نشود در صورتی که کارآفرینی به صورت منطقی انجام شود سود خوبی نصیب سرمایه‌گذار می‌کند.
• سرمایه‌گذاری در املاک، قدیمی‌ترین نوع سرمایه‌گذاری مالکیتی است. در این نوع سرمایه‌گذاری شخص برای خرید خانه، آپارتمان یا ملک مبلغی را سرمایه‌گذاری می‌کند، سرمایه‌گذاری در املاک بیشتر در زمان رکود رواج دارد و با فروش آن در زمان رونق می‌توان به سود خوبی رسید.
• خرید کالاهای گران قیمت نوعی سرمایه‌گذاری مالکیتی است که افراد به امید رسیدن به سود بیشتر در آینده، اقدام به خرید طلا و جواهر یا سایر اقلام پر ارزش می‌کنند.

2) سرمایه‌گذاری اعتباردهی

در این سرمایه گذاری شخص پول خود را در اختیار کس دیگری قرار می‌دهد و در سود و زیان با او شریک می‌شود. در میان سرمایه‌گذاری‌های مالکیتی کمترین ریسک مربوط به این شیوه سرمایه‌گذاری است و سود کمتری نیز نصیب شخص می‌کند. در سرمایه‌گذاری اعتبار دهی شخصی که سرمایه‌گذاری می‌کند، فقط سود یا هزینه مربوط به سرمایه‌گذاری خود را دریافت می‌کند.

انواع سرمایه‌گذاری اعتباری:

سرمایه‌گذاری اوراق بهادار، نوعی سرمایه‌گذاری اعتبار دهی است که میزان خطر و بازگشت مالی متفاوتی نسبت به نوع اوراق بهادار خریداری شده دارد. اوراق قرضه‌ای که برای یک شرکت صادر می‌شود نمونه‌ای از سرمایه‌گذاری اعتبار دهی است و افراد با خرید اوراق یا سهام شرکت، پولشان را سرمایه‌گذاری می‌کنند، تنها در صورتی که سهام شرکت افت پیدا کند فرد دچار ضرر و زیان می‌شود.

حساب پس‌انداز، یکی از روش‌های سرمایه‌گذاری اعتبار دهی است. در این شیوه شخص در یکی از بانک‌ها، حساب بانکی افتتاح کرده و سرمایه و پول خود را در آن قرار می‌دهد. این شیوه سرمایه‌گذاری کم خطر است ولی سود کمی نیز نصیب سرمایه‌گذار می‌کند.

3) سرمایه‌گذاری به روش معادله نقدی

در این روش دارایی کیفیت اعتباری و قابلیت نقد شوندگی بالایی دارد. صندوق‌های سرمایه‌گذاری نوعی از این نوع سرمایه‌گذاری هستند.

4) سرمایه‌گذاری شراکتی

یکی از روش‌های دیگر سرمایه‌گذاری است که سرمایه‌گذار وظیفه تأمین بودجه پروژه را بر عهده دارد و به ازای آن بخشی از سهام پروژه را از آن خود می‌کند.

سرمایه‌گذاری سریع المعامله:

سرمایه‌گذاری سریع المعامله چند شرط دارد:

1. شرط اول، این است که بازاری فعال برای انجام این نوع سرمایه‌گذاری وجود داشته باشد.
2. شرط دوم این است که قیمت‌ها شفاف، مشخص و علنی باشد.
3. سرط بعدی این است که قیمت اعلام شده قابل معامله باشد.

سرمایه‌گذاری سریع المعامله در تجارت‌های مختلف با هم متفاوت است. ممکن است برای یک کسب و کار یک نوع سرمایه سریع المعامله محسوب شود و برای کسب و کار دیگر سرمایه دیگری ملاک سرمایه‌گذاری سریع المعامله باشد.

چگونگی ثبت حسابداری سرمایه‌گذاری:

• وقتی که سرمایه‌گذاری در سهام باشد و به صورت نقدی نیز انجام شود ثبت بهای تمام شده در دارایی بدهکار و حساب موجودی نقد بستانکار می‌شود.
• اگر سرمایه‌گذاری در سهام و با دادن دارایی‌های غیرنقدی مثل زمین و ساختمان همراه باشد، بهای تمام شده سرمایه‌گذاری معادل مبلغ ارزش منصفانه دارایی واگذار شده است.
• اگر ارزش سرمایه‌گذاری طرح تحصیل شده قابل تعیین باشد، ارزش آن به عنوان بهای تمام شده محسوب می‌شود.
• اگر سرمایه‌گذاری در زمین یا املاک باشد، در این روش باید حساب سرمایه‌گذاری در سهام مورد نظر بدهکار و حساب زمین ساختمان یا غیر بستانکار شود.

اصطلاحات رایج در حسابداری سرمایه‌گذاری:

در حوزه حسابداری سرمایه‌گذاری اصطلاحات مفاهیمی رواج دارد که باید با آن آشنا باشید:

1) نرخ بازگشت سرمایه:

منظور از نرخ بازگشت سرمایه درصد یا بخشی از سرمایه اولیه‌ای است که در بازه‌های زمانی مختلف به حساب شرکت بازگردانده می‌شود. در مورد حساب‌های بانکی کاربرد ندارد چون در این نوع حساب بانک سود مشخصی را به حساب مشتریان واریز می‌کند و ریسکی در حد صفر دارد.

2) استهلاک:

کاهش ارزش دارایی در طول زمان استهلاک نام دارد.

3) آربیتاژ:

آربیتاژ یعنی دارایی را با نرخی بالاتر در یک بازار فروخته شود و در بازاری دیگر با نرخ پایین‌تری خریداری شود. آربیتاژ زمانی به وجود می‌آید که یک دارایی در دو بازار مختلف قیمت‌های متفاوتی داشته باشد.

4) نرخ بازده اسمی:

میزان بازدهی است که به صورت خالص و بدون هزینه‌هایی مانند مالیات، هزینه سرمایه‌گذاری و تورم قابل نمایش است. نرخ بازده اسمی رقمی است که پس از کسر مواردی مانند مالیات، هزینه سرمایه‌گذاری، تورم و غیره از میزان آن کاسته می‌شود.

5) مازاد:

اختلاف دارایی و میزان بدهی مازاد نامیده می‌شود. مازاد برای توصیف درآمد، سود، سرمایه و غیره به کار برده می‌شود. وقتی ورودی سرمایه از خروجی آن بیشتر باشد مازاد نامیده می‌شود. مازاد اضافی تجهیزات، مواد و غیره است.

سؤالات متداول

برای محاسبه بهای تمام شده باید چه اقدامی کرد؟

برای تعیین بهای تمام شده باید وجوه پرداختی که بابت خرید سهام یا واگذاری مطالبات سود سهام نقدی انجام شده محاسبه شود.

بازده سرمایه‌گذاری چیست؟

مجموعه‌ای از مزایا و پاداش‌هایی است که هر فرد به میزان سرمایه‌گذاری که انجام داده در یک دوره زمانی به دست می‌آورد.

بهترین سرمایه‌گذاری چیست؟

بهترین سرمایه‌گذاری روش‌های کم خطر و پر سودی است که ازنظر بسیاری از مردم پذیرفته شده است. برای یافتن بهترین سرمایه‌گذاری باید شرایط مالی و شرایط موجود خود را بپسندید.

ابزار مشتقه چیست؟

ابزار مشتقه نوعی سرمایه‌گذاری است که ریسک بالایی دارد و مناسب کسانی است که به دنبال سرمایه‌گذاری با ریسک بالا هستند.

موسسه مالیات ها شما را به خواندن مقاله نرخ مالیات بر درامد چیست دعوت می نماید.

هر آنچه که باید درباره تجدید ارزیابی دارایی ها بدانید

اگر بخواهیم ارزش دارایی های شرکت، کارخانه، تولیدی و یا هر واحد دیگر را به روز کنیم به زبان ساده آن را تجدید ارزیابی می نامیم. درواقع افزایش مبلغ دفتری یک دارایی درنتیجه تجدید ارزیابی آن مستقیماً تحت عنوان مازاد تجدید ارزیابی ثبت و در ترازنامه به‌عنوان بخشی از حقوق صاحبان نمایش داده می‌شود.
منظور از دارایی، دارایی‌هایی است که مطابق استاندارد حسابداری قابل‌تجدید ارزیابی است و شامل مواردی از قبیل دارایی‌های ثابت مشهود، سرمایه‌گذاری بلندمدت و دارایی زیستی مولد است.
لغت ارزیابی در واژگان لغت به معنی تعیین ارزش چیزی است. ارزیابی در حسابداری معنا و مفهوم ویژه ایی دارد. امروزه در بازار سرمایه هر روز ارزش دارایی ها تغییر می کند و باید میزان استهلاک و سود دارایی ها و ارزش کنونی مورد بررسی قرار بگیرد. بعد از پاسخ به این سؤال که تجدید ارزیابی چیست، باید شرایط و عوامل مختلفی را مورد بررسی قرار داد و با توجه به آن ها اقدام کرد.
تجدید ارزیابی روشی است که برای ارزش ثبت شده دارایی انجام می شود تا دقیقا ارزش آن در بازار فعلی را منعکس کند به این منظور باید نسبت به این که تجدید ارزیابی چیست و چه منفعتی دارد، آگاهی کسب کرد. با استفاده از نرم افزار صورتحساب، پیگیری ارزش دارایی های شما راحت تر از همیشه است به هر حال باید درباره مدیریت دارایی شرکت اطلاعات بیشتری کسب کنید.

علت اهمیت تجدید ارزیابی در حسابداری

ارزش گذاری مجدد تغییر در قیمت یک کالا یا کالای خاص به ویژه ارز است که در این حالت مشخصاً افزایش رسمی ارزش ارز نسبت به ارز خارجی در یک سیستم ثابت نرخ ارز است. در مقابل این موضوع کاهش رسمی ارزش ارز است. تحت نرخ ارز شناور، افزایش ارزش ارز یک افزایش ارزش ارز است. تغییر ارزش چهره یک ارز بدون تغییر در قدرت خرید آن، تجدید تغییر است، نه تجدید ارزیابی این امر معمولاً با صدور ارز جدید با ارزش متفاوت، معمولاً پایین تر انجام می شود.

شایان به ذکر می باشد که ارزش دفتری دارایی های ثابت مشهود برابر بهای تمام شده تاریخی دارایی های مذکور پس از کسر استهلاک انباشته آن ها می باشد. ارزش دفتری دارایی های ثابت مشهود نشان دهنده ارزش واقعی آن ها نیست .در شرایط تورمی ارزش واقعی ( منصفانه ) دارایی های ثابت مشهود بالاتر از ارزش دفتری منعکس در دفاتر است.

استفاده کنندگان از صورت های مالی که بیشتر سهامداران شرکت ها هستند باید از تجدید ارزیابی اطلاع داشته باشند تا بتوانند در تصمیم گیری های خود مد نظر قرار دهند. در مواقعی که سهام داران شرکت قصد واگذاری سهام خود را داشته باشند، هیچگاه ارزش دفتری سهام خود را ملاک انجام معامله قرار نمی دهند. در این گونه مواقع ارزش روز دارایی ها وبدهی های شرکت مبنای تعیین بهای سهام قرار می گیرد.

در یک نگاه

ضرورت انجام تجدید ارزیابی دارایی شرکت ها

با توجه به مطالبی که گفته شد با معنا و مفهوم تجدید ارزیابی دارایی شرکت های آشنا شدید در این بخش از مقاله می خواهیم ضرورت انجام تجدید ارزیابی دارایی شرکت ها را مورد بررسی قرار دهیم. از آنجایی که شرایط اقتصادی ایران دچار بحران و تورم شده قطعا اموال شرکت ها پس از سال ها فعالیت به اندازه روزی که شرکت تاسیس شده نیست و اگر شرکت بخواهد همان دارایی را جایگزین یا خریداری نماید باید حداقل چندین برابر استهلاکی که طی ده سال گذشته گرفته‌شده هزینه کند. از این رو شرکت های جهت ادامه فعالیت خود باید ارزش و میزان دارایی های خود را به میزان رشد تورم همسان سازند و به این منظور اقدام به سرمایه گذاری نمایند. در جامعه هایی که نظیر ایران که دچار تورم می شوند برای اینکه چرخه تولید نابود نشود باید حداقل هر 5 سال یکبار دارایی شرکت ها در طبقات مختلف تجدید شوند. اگر افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی با رعایت قوانین و مقررات انجام شود، معاف از مالیات می باشد. تعدادی از تحلیل گران و کارشناسان بر این باورند که این قانون باید به درستی و به صورت کامل اجرا شود و هیچ نوع شکی وجود نداشته باشد تا بنگاه ها به صورت کاملا شفاف و صریح صورت های مالی خود را ارائه دهند. تعدادی از کارشناسان نیز بر این باورند که برخی از شرکت ها از این قانون سو استفاده می کنند و نگرانی خود را از افزایش بدون دلیل ارزش سهام این شرکت ها اعلام کردند.

انطباق تجدید ارزیابی دارایی‌ها با استانداردهای حسابداری و قوانین مالیاتی

استاندارد حسابداری شماره ۱۱ (دارایی‌های ثابت مشهود) بند ۳۳ عنوان می‌دارد دوره تجدید ارزیابی دارایی‌های ثابت مشهود وابسته به تغییرات ارزش منصفانه دارایی‌هاست (۳ الی ۵ سال) و دوره تجدید ارزیابی سرمایه‌گذاری‌ها یک‌ساله است.

بند ۴۲ همین استاندارد بیان می‌دارد که مازاد تجدید ارزیابی دارایی‌ها به‌عنوان درآمد تحقق‌نیافته شناسایی می‌شود و افزایش سرمایه از آن محل مجاز نیست مگر در مواردی که به‌موجب قانون تجویزشده باشد. این همان بخشی است که دولت در بودجه خود پذیرفته و درآمد حاصل از افزایش ارزش دارایی‌ها را معاف مالیات کرده است، به شرطی که هزینه استهلاک مازاد تجدید ارزیابی دارایی هزینه قابل‌قبول مالیاتی نیست.

در بند ۷۸ قانون بودجه سال ۱۳۹۰، بند ۳۹ قانون بودجه سال ۱۳۹۱، بند ۴۸ قانون بودجه سال ۱۳۹۲ و ماده ۱۷ قانون حداکثر استفاده از توان تولیدی (مجوز ۵ ساله از ۲۵/۰۶/۱۳۹۱ تا ۲۴/۰۶/۱۳۹۶) به شرکت‌ها اختیار داده‌شده که دارایی‌های خود را تجدید ارزیابی کنند به این شرط که مازاد حتماً به سرمایه منتقل شود.

از سال ۱۳۹۰ تا سال ۱۳۹۴ بنگاه‌های عظیمی ازجمله بانک‌ها با ارزیابی املاک و سرقفلی، سرمایه خود را از مبلغ ۱۰۰ یا ۲۰۰ میلیارد ریال به چند هزار میلیارد ریال افزایش دادند (شرکت‌هایی که تا پایان سال ۱۳۹۴ مازاد را شناسایی کنند، فرصت دارند طبق مصوبه هیئت‌وزیران تا پایان سال ۱۳۹۵ نسبت به ثبت سرمایه در اداره ثبت شرکت‌ها اقدام نمایند).

ازآن‌پس، تبصره یک ماده ۱۴۹ قانون مالیات‌های مستقیم (اصلاحی ۳۱/۰۴/۱۳۹۴) با این مضمون که “شرکت‌ها می‌توانند طبق استانداردهای حسابداری، دارایی‌های خود را تجدید ارزیابی کنند و از معافیت مالیاتی بهره‌مند شوند” تصویب شد که درواقع یعنی حق انتقال به سرمایه را ندارند.

بنابراین تا پایان سال ۱۳۹۴، باید مازاد تجدید ارزیابی به سرمایه منتقل شود تا شرکت مشمول معافیت مالیاتی شود. ولی از ۰۱/۰۱/۱۳۹۵ به بعد شرکت نباید مازاد تجدید ارزیابی را به سرمایه منتقل کند تا از معافیت مالیاتی بهره‌مند شود. از طرفی در اصلاحیه ۳۱/۰۴/۱۳۹۴، ماده ۱۷ قانون حداکثر استفاده از توان تولیدی که تا ۲۴/۰۶/۱۳۹۶ اعتبار داشت، بر اساس ماده ۲۸۲ لغو شد.

درنتیجه شرکت‌هایی که در سال ۱۳۹۵ تجدید ارزیابی انجام می‌دهند باید:

مازاد را هرساله در حقوق صاحبان سهام نمایش دهند. (درآمد تحقق‌نیافته را هرساله مستهلک کنند)
صورت سود و زیان جامع را ارائه کنند.
معادل تفاوت استهلاک دو روش، عامل کاهش مازاد بوده و معادل همین رقم هرساله به گردش سود انباشته اضافه ‌شود (به عبارتی می‌تواند بین صاحبان سهام تقسیم شود که مشمول مالیات نیست)
در صورت فروش یا برکناری دارایی، مازاد مربوطه مستقیماً به سود انباشته منتقل ‌شود.
تجدید ارزیابی موضوع این آیین‌نامه حسب مورد توسط کارشناسی رسمی دادگستری، با معرفی کانون کارشناسان رسمی دادگستری، یا کارشناسی قوه قضاییه معرفی‌شده توسط امور مشاوران حقوقی، وکلا و کارشناسان قوه قضاییه صورت می‌گیرد.

تضاد افزایش سرمایه از طریق تجدید ارزیابی با استانداردهای بین‌المللی IFRS
برخی شرکت‌ها با استناد به ماده ۱۷ قانون حداکثر توان تولیدی و خدماتی و همچنین جهت خروج از ماده ۱۴۱ اصلاحیه قانون تجارت و یا بنا بر دلایلی چون اصلاح ساختار مالی و کاهش نسبت اهرمی، اقدام به تجدید ارزیابی دارایی‌ها و انتقال مازاد تجدید ارزیابی به‌حساب سرمایه اقدام می کنند.

اگرچه این امر موجب شفاف ترشدن صورت‌های مالی آن شرکت‌ها می‌شود اما به دلیل افزایش هزینه استهلاک و همین‌طور کاهش سود هر سهم و درنتیجه کاهش ارزش سهام این شرکت‌ها، در مقایسه با شرکت‌های مشابه که دارایی‌های خود را تجدید ارزیابی نکرده بودند، فراگیر نشده است.

انتقال مازاد تجدید ارزیابی به‌حساب سرمایه، طبق استانداردهای حسابداری (درصورتی‌که طبق قانون مجاز باشد) امکان‌پذیر است و حال اینکه انتقال این مازاد به‌حساب سرمایه برخلاف استانداردهای بین‌المللی گزارشگری مالی IFRS است. طبق استانداردهای بین‌المللی مزبور، شرکت‌هایی که برای اولین بار صورت‌های مالی خود را طبق این استاندارد ارائه می‌کنند، باید این استانداردها را در ارائه اقلام مقایسه‌ای سه سال قبل خود نیز رعایت کنند.

شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس که مازاد تجدید ارزیابی و دارایی‌ها را به‌حساب سرمایه منتقل کرده‌اند و قرار است صورت‌های مالی خود را بر اساس IFRS تهیه کنند، عملاً نمی‌توانند اقلام مقایسه‌ای را اصلاح و سرمایه را کاهش دهند. تنها راه‌حل شاید اخذ مجوز خاص از بنیاد IFRS باشد.

سرمایه گذاری مستقیم و غیر مستقیم

انواع روش های سرمایه گذاری سرمایه گذاری مستقیم و غیر مستقیم

سرمایه گذاری به چه معناست؟‌

به طور طبیعی برای ورود به هر عرصه‌ای باید با مفهوم آن پدیده آشنا شوید، بنابراین قبل از هر چیز متقاضیان برای سرمایه گذاری باید با این مفهوم کلیدی آشنایی پیدا کنند. در یک تعریف عمومی سرمایه گذاری به وارد کردن پول و سرمایه نقدی به یک بازار و خرید محصولات آن بازار برای کسب سود و افزایش سرمایه اولیه گفته می‌شود. به عبارت دیگر سرمایه‌گذاری به زبان ساده یعنی تبدیل پول به چند نوع کالا یا دارایی که در حال حاضر مصرف نمی‌شود و افراد می‌خواهند با نگهداری آن برای مدتی در آینده از سوددهی آن بهره ببرند.

سرمایه گذاری درهر بازار متفاوت است، چرا که هر بازار مهارت‌های خاص خود را برای سرمایه گذاری می‌طلبد. از این رو تجربه می‌تواند نقش کلیدی و مهمی را برای افراد بازی کند. اگر فردی بدون تجربه و پرس و جوی کافی وارد بازاری شود احتمال شکست خوردن و متضرر شدنش بسیار بالا است، چرا که مطمئنا افراد دیگری با تجربه بالا در آن بازار حضور دارند که از فرصت‌ها استفاده می‌کنند. اما با این وجود افراد با سرمایه خرد هم می‌توانند در صورت تجربه کافی در یک بازار مثل بازار سرمایه به موفقیت برسند و سرمایه خود را چند برابر کنند.

سرمایه گذاری مستقیم چیست

در روش سرمایه گذاری مستقیم شما شخصا اقدام به خرید و فروش سهام می نمایید. این کار به دلیل ماهیت نوسانی بورس نیاز به مهارت بالایی دارد. پس در مرحله اول شما برای سرمایه گذاری مستقیم در بورس باید به اندازه کافی از مهارت سرمایه گذاری در بورس و همچنین دانش مالی کافی برخوردار باشید. در غیر این صورت هم مجبور خواهید شد استرس بالایی را تحمل کنید و هم امکان ضرر کردن شما بالا می رود. پس سرمایه گذاری مستقیم برای افرادی مناسب است که از اطلاعات مالی و مهارت کافی برای این کار برخوردار هستند.

ضمن اینکه شما باید علاوه بر مهارت، زمان کافی را برای تحلیل و بررسی شرکت ها داشته باشید تا بتوانید گزینه های سرمایه گذاری مناسب را انتخاب نمایید. شما از طریق مراجعه حضوری به کارگزار، خرید و فروش آنلاین و همچنین خرید و فروش اینترنتی سهام می توانید سرمایه گذاری مستقیم در بورس را انجام دهید. برای آشنایی بیشتر با این روش ها می توانید مقاله آموزش خرید و فروش آنلاین و اینترنتی سهام در بورس را نیز مطالعه نمایید.

بنابراین در سرمایه گذاری مستقیم

سرمایه گذار شخصا وارد معاملات بورس و خرید و فروش سهام می‌شود

معامله‌گر می‌تواند با استفاده از روش‌هایی نظیر تلفنی، آنلاین و حضوری خودش اقدام به خرید و فروش سهام کند

نیازمند آگاهی، دانش و تجربه کافی در مورد بازار، صنایع و اقتصاد کشور است

نیاز به روحیه ریسک‌پذیر دارد

فرصت و زمان کافی برای رصد بازار و معاملات نیاز دارد

سرمایه گذاری غیر مستقیم چیست

این نوع از سرمایه گذاری مناسب افرادی است که به دلایل مختلف نمی توانند به صورت مستقیم اقدام به خرید و فروش سهام نمایند. مثلا فرصت، اطلاعات و یا مهارت کافی را برای بررسی و تحلیل و خرید و فروش سهام ندارند. به این دسته از افراد توصیه می شود که به صورت غیرمستقیم در بورس سرمایه گذاری نمایند. در روش غیر مستقیم، فرد سرمایه گذار مدیریت سرمایه خود را به دست افرادی می سپارد که هم مهارت و دانش مالی بالایی دارند و هم بیشتر وقتشان را مستقیما صرف بررسی تحلیل گزینه های مختلف سرمایه گذاری می کنند. در نتیجه سرمایه شما توسط یک تیم حرفه ای مدیریت خواهد شد.

بنابراین در سرمایه گذاری غیر مستقیم

• مناسب برای سرمایه گذاران غیر حرفه‌ای است
• مناسب برای سرمایه گذاران حرفه‌ای که قصد مدیریت ریسک خود را دارند
• مناسب کسانی‌ که فرصت رصد بازار و معاملات را ندارند
• مناسب افراد مختلف با سطح ریسک‌پذیری مختلف

انواع سرمایه گذاری غیر مستقیم در بورس

در حال حاضر دو روش برای سرمایه گذاری به صورت غیر مستقیم در بورس وجود دارد که شامل

• سرمایه گذاری از طریق صندوق های سرمایه گذاری
• سرمایه گذاری با استفاده از شرکت های سبدگردان

هرکدام از این روش ها مزایا و معایب خودشان را دارند. در ادامه درباره این روش ها بیشتر توضیح خواهیم داد.

سرمایه گذاری در صندوق های سرمایه گذاری

یک صندوق سرمایه گذاری مجموعه ای از سهام، اوراق مشارکت و سایر اوراق بهادار است. در واقع شما می توانید آن را به صورت شرکتی در نظر بگیرید که در آن افراد مختلف پول های خود را روی هم می گذارند و در سبدی از اوراق بهادار سرمایه گذاری می کنند. هنگامی که شما در یک صندوق سرمایه گذاری سرمایه گذاری می کنید، سرمایه شما بخشی از کل سرمایه صندوق خواهد شد. در نتیجه هرچقدر صندوق سود یا زیان بدست آورد، شما نیز به نسبت سرمایه خود از کل سرمایه صندوق، در این سود یا زیان سهیم هستید.

مزایای سرمایه گذاری در صندوق های سرمایه گذاری

• مدیریت حرفه ای دارایی ها
• نظارت و شفافیت اطلاعاتی
• نقد شوندگی بالا
• صرفه جویی نسبت به مقیاس

معایب صندوق های سرمایه گذاری

اما بد نیست در کنار مزایای گفته شده بدانیم که در صورتی که در یک صندوق سرمایه گذاری سرمایه گذاری کنیم چه ریسک هایی سرمایه ما را تحت تاثیر قرار می دهد. نخستین ریسک این است که سود اوراق با درآمد ثابت تغییر کند. صندوق ها همیشه درصدی از سرمایه خود را به اوراق بهادار با آشنایی با بازار های مختلف دارایی درامد ثابت اختصاص می دهند. این درصد به توجه به نوع و ماهیت صندوق های مختلف، متفاوت است. پس اگر سود این اوراق تغییر کند می تواند برروی سود و بازده صندوق های سرمایه گذاری نیز تاثیر داشته باشد. ریسک دیگر یک صندوق سرمایه گذاری کاهش ارزش سهام های موجود در پورتفوی صندوق است. البته بازهم میزان سهام هر صندوق بسته به نوع و ماهیت آن صندوق متفاوت است.

سرمایه گذاری با استفاده از شرکت های سبدگردان

یک روش دیگر سرمایه گذاری غیرمستقیم در بورس، سرمایه گذاری با استفاده از شرکت های سبدگردان است. سبدگردانی، چیدمان صحیح داراییها در قالب یک سبد مشخص است که میزان هـر یـک از دارایی هـا و زمـان خرید و فروش آن ها به دقت تعیین و پایش میشود. سبدگردان با توجه به نیـروی انسـانی متخصص و بـه کارگیری روش های مناسـب جهـت تجزیـه و تحلیل مسائل بازار، توانایی ارائه خدمات در زمینه تشکیل سبدهای سـرمایه گذاری و مدیریت آن را دارد. در این روش سرمایه شما مستقیما و براساس سطح ریسک پذیری و علایق شما توسط سبدگردان مدیریت می شود.

مزایای استفاده از سبدگردانی

مزیت عمده سبدگردانی در استفاده از توان حرفه‌ای مدیر سبد و مشاوره‌های تیم مدیران سرمایه‌گذاری شرکت سبدگردانی است. این مساله باعث می‌گردد که تمام تصمیمات برای سبد هر شخص با توجه به ویژگی های شخصیتی سرمایه گذار انجام پذیرد. همچنین در سبدگردانی مالکیت شما به شکل مستقیم است. به این معنی که سهام و سایر دارایی ها به نام خود شما خریداری می گردد ولی توسط سبدگردان مدیریت می شود. این باعث می شود که مدیریت سرمایه شما اختصاصی تر شود. در نتیجه یک مدیریت بر روی دارایی هایی که به نام خود شما ثبت می شوند انجام می پذیرند.

معایب استفاده از سبدگردانی

بزرگترین عیبی که سبدگردانی می تواند داشته باشد، انتخاب یک سبدگردان نامناسب است. اگر شما سبدگردان مناسبی را انتخاب نکنید ممکن است باعث زیان های سنگینی برای شما بشود. چرا که مستقیما سرمایه شما توسط سبدگردان مدیریت می شود و هر زیانی که حاصل شود مستقیما از سرمایه شما خواهد بود. یک سبدگردان غیرحرفه ای می تواند به راحتی سرمایه شما را به خطر بیاندازد. اگر سبدگردان مناسبی را انتخاب نکنید، ممکن است در آینده به خودتان بگویید ای کاش روش سرمایه گذاری مستقیم را انتخاب می کردم.

تخصیص دارایی و متنوع سازی در سرمایه گذاری به چه معناست؟

وقتی صحبت از پول می شود همیشه خطر وجود دارد. هرگونه سرمایه گذاری می تواند ضرر داشته باشد و نگه داشتن پول پیش خودمان نیز به دلیل تورم بسیار فرسایشی است. ریسک را نمی توان از بین برد اما می توان آن را به گونه ای تنظیم کرد تا با اهداف خاص سرمایه گذاری یک فرد مطابقت داشته باشد. تخصیص دارایی و متنوع سازی (Diversification) مفاهیمی هستند که در تعیین پارامترهای ریسک نقش اساسی دارند.

حتی اگر تازه وارد سرمایه گذاری شده باشید، احتمالا با اصول آنها آشنا هستید چرا که این اصول هزاران سال وجود داشته اند. این مقاله مروری بر چیستی و نحوه ارتباط آنها با استراتژی های مدرن مدیریت پول است.

تخصیص دارایی و متنوع سازی چیست؟

اصطلاحات تخصیص دارایی و متنوع سازی غالبا به صورت متقابل مورد استفاده قرار می گیرند. با این وجود آنها به جنبه های متفاوت مدیریت ریسک اشاره می کنند. تخصیص دارایی برای توصیف نوعی استراتژی مدیریت پول استفاده می شود که به تشریح چگونگی توزیع سرمایه بین طبقات دارایی در یک پورتفولیوی سرمایه گذاری می پردازد. از سوی دیگر متنوع سازی، تخصیص سرمایه را در آن دسته از دارایی ها توصیف کند.

هدف اصلی این استراتژی ها به حداکثر رساندن بازده مورد انتظار و در عین حال به حداقل رساندن ریسک بالقوه است. به طور معمول این استراتژی ها شامل تعیین زمان سرمایه گذاری سرمایه گذار، تحمل ریسک و گاهی در نظر گرفتن شرایط گسترده تر اقتصادی است.

به بیان ساده تر ایده اصلی استراتژی های تخصیص دارایی و متنوع سازی باعث می شود تا تمام تخم مرغ های شما در یک سبد قرار نگیرند. ترکیب انواع دارایی و دارایی هایی که با هم ارتباط ندارند موثرترین روش برای ایجاد یک پورتفولیوی متعادل است.

آنچه ترکیب این دو استراتژی با هم را قدرتمند می کند، این آشنایی با بازار های مختلف دارایی است که ریسک نه فقط بین طبقات دارایی مختلف، بلکه درون آن دسته از دارایی ها توزیع می شود. حتی برخی از کارشناسان امور مالی معتقدند که تعیین استراتژی تخصیص دارایی مهمتر از انتخاب سرمایه گذاری های فردی است.

تئوری پورتفولیوی مدرن

تئوری پورتفولیوی مدرن(MPT) چارچوبی است که این قوانین را از طریق یک مدل ریاضی فرموله می کند. این مدل اولین بار در مقاله ای توسط هری مارکوویچ(Harry Markowitz) در ۱۹۵۲ منتشر شد که بعد برای آن جایزه نوبل اقتصاد را به ارمغان آورد.

طبقه بندی دارایی های اصلی متفاوت حرکت می کنند. شرایط بازار که باعث می شود یک کلاس دارایی خاص عملکرد خوبی داشته باشد، ممکن است باعث شود طبقه دارایی دیگری عملکرد ضعیفی داشته باشد. فرض اصلی این است که اگر یک طبقه دارایی تحت تاثیر قرار گیرد، می توان ضرر را توسط یک دارایی دیگر که به خوبی عمل می کند، متعادل کرد.

MPT می گوید که با ترکیب دارایی از طبقات دارایی های غیر مرتبط، می توان نوسانات پورتفولیو ها را کاهش داد. این موضوع همچنین باید عملکرد تنظیم شده ریسک را افزایش دهد، به این معنی که یک پورتفولیو با همان ریسک بازده بهتری خواهد داشت. همچنین فرض می کند که اگر دو پورتفولیو بازده یکسان ارائه دهند، هر سرمایه گذار منطقی پرتفولیوی با ریسک کمتر را ترجیح می دهد.

به بیان ساده تر، MPT می گوید كه تركیب دارایی ها در پورتفولیویی که با هم ارتباط ندارند بسیار موثر است.

انواع طبقه دارایی و استراتژی های تخصیص دارایی

در چارچوب تخصیص دارایی معمول، طبقه های دارایی را می توان به روش زیر طبقه بندی کرد:

• دارایی های سنتی: سهام، اوراق قرضه و پول نقد.
• دارایی های جایگزین: املاک، کالاها، اوراق مشتقه، محصولات بیمه، دارایی شخصی و البتع دارایی های کریپتویی.

به طور کلی دو نوع استراتژی تخصیص دارایی وجود دارد که هر دو از فرضیات بیان شده در MPT استفاده می کنند: تخصصی دارایی استراتژیک و تخصیص دارایی تاکتیکال.

تخصیص دارایی استراتژیک یک رویکرد سنتی است که بیشتر برای یک سبک سرمایه گذاری غیر فعال مناسب است. پورتفولیوهای مبتنی بر این استراتژی تنها در صورت تغییر تخصیص های مورد نظر بر اساس تغییر در افق زمانی سرمایه گذار یا پروفایل ریسک، تعادل مجدد پیدا می کنند.

تخصیص دارایی تاکتیکال برای سبک های سرمایه گذاری فعال مناسب تر است. این استراتژی به سرمایه گذاران اجازه می دهد تا روی پورتفولیویی با دارایی هایی که بهتر از حرکت بازار عمل می کنند، تمرکز کنند. این استراتژی فرض می گیرد که اگر یک بخش از بازار بهتر عمل کند، ممکن است در یک دوره طولانی تر آن را ادامه دهد. از آنجا که به همان نسبت مبتنی بر اصولی است که در MPT بیان شده است، می تواند تا حدودی متنوع سازی را نیز فراهم کند.

شایان ذکر است که دارایی ها برای ایجاد متنوع سازی در جهت سودآوری، نباید کاملا نا همبسته یا به طور معکوس همبسته باشند. فقط مستلزم آن است که کاملا همبسته نباشند.

اعمال تخصیص دارایی و متنوع سازی در یک پورتفولیو

بگذارید این اصول را با یک پورتفولیوی نمونه نشان دهیم. یک استراتژی تخصیص دارایی تعیین می کند که پورتفولیو باید تخصیص دارایی زیر را بین طبقه های دارایی مختلف داشته باشد:

• ۴۰ درصد در سهام سرمایه گذاری شده است
• ۳۰ درصد در اوراق قرضه
• ۲۰ درصد در دارایی های دیجیتال
• ۱۰ درصد در پول نقد

یک استراتژی متنوع سازی می گوید که از بین ۲۰ درصد سرمایه گذاری در دارایی های دیجیتال:

• ۷۰ درصد باید به بیت کوین تخصیص داده شود.
• ۱۵ درصد به دارایی هایی با ارزش بازار زیاد.
• ۱۰ درصد به دارایی هایی با ارزش بازار متوسط.
• ۵ درصد به دارایی هایی با ارزش بازار کم.

هنگامی که تخصیص دارایی تثبیت شد، عملکرد پورتفولیو باید مرتبا رصد شده و مورد بررسی قرار گیرد. اگر تخصیص ها تغییر کند، ممکن است زمان لازم برای تعدیل مجدد باشد یعنی خرید و فروش دارایی ها برای تنظیم پورتفولیو به بخش های مورد نظر برگردد. این به طور کلی شامل فروش دارایی های با بهترین عملکرد و خرید آنهایی با عملکرد ضعیف است. البته انتخاب دارایی ها کاملا به استراتژی و اهداف فردی سرمایه گذاری بستگی دارد.

دارایی های کریپتویی میان پر ریسک ترین طبقه های دارایی قرار دارند. این پورتفولیو بسیار پر ریسک تلقی می شود؛ زیرا بخش قابل توجهی از آن به دارایی های کریپتویی اختصاص دارد. یک سرمایه گذار ریسک ناپذیرتر احتمالا بیشتر پورتفولیو را به اوراق بهادار اختصاص دهد زیرا یک طبقه دارایی با ریسک کمتر است.

متنوع سازی در پورتوفولیوی دارایی های کریپتویی

از آنجا که مبانی اصلی این روشها به صورت تئوری برای یک پورتفولیوی دارایی کریپتویی اعمال می شود، باید آنها را با احتیاط استفاده کنید. بازار ارز دیجیتال به حرکات قیمت بیت کوین ارتباط زیادی دارد. این موضوع باعث می شود که متنوع سازی، کاری غیرمنطقی باشد: چگونه می توان یک سبد دارایی های غیرمرتبط را از سبد دارایی های مرتبط ایجاد کرد؟

در بعضی مواقع ممکن است آلتکوین های خاص همبستگی کمی با بیت کوین نشان دهند و تریدرهای با دقت می توانند از این مزیت استفاده کنند. با این وجود این استتراتژی ها معمولاً به اندازه استراتژی های مشابه که در بازارهای سنتی کاربرد دارند، دوام ندارند.

می توان فرض کرد که به محض رشد بازار رویکردی منظم تر برای متنوع سازی در یک پورتفولیو عملی می شود. بدون شک بازار راه زیادی آن مرحله در پیش دارد.

مشکلات تخصیص دارایی

هرچند که بدون شک تکنیک قدرتمندی است اما بعضی از استراتژی های تخصیص دارایی ممکن است برای سرمایه گذاران و پورتفولیو ها خاص مناسب نباشد.

تدوین یک برنامه می تواند نسبتا ساده باشد؛ اما مهمترین کلید استراتژی تخصیص دارایی خوب، اجرای آن است. اگر سرمایه گذار نتواند تعصبات خود را کنار بگذارد، اثربخشی پورتفولیو کم می شود.

مشکل بالقوه دیگر ناشی از دشواری تخمین تحمل ریسک سرمایه گذار از قبل است. هنگامی که نتایج بعد از یک دوره معین شروع می شود، سرمایه گذار متوجه می شود که ریسک کمتری (یا حتی بیشتر) را می خواهند.

صحبت پایانی

تخصیص دارایی و متنوع سازی مفاهیم فاندامنتال مدیریت ریسک هستند که هزاران سال وجود داشته اند. آنها همچنین یکی از مفاهیم کلیدی تئوری استراتژی های مدیریت پورتفولیوی مدرن هستند.

هدف اصلی تدوین استراتژی تخصیص دارایی، به حداکثر رساندن بازده مورد انتظار و در عین حال به حداقل رساندن ریسک است. توزیع ریسک میان طبقه های دارایی بازدهی پورتفولیو را افزایش می دهد.

از آنجا که بازارها بسیار به بیت کوین مرتبط هستند، باید در اعمال استراتژی های تخصیص دارایی به پورتفولیوهای دارایی های کریپتویی با احتیاط عمل کرد.

دارایی چیست و انواع دارایی کدامند؟

یکی از مهم‌ترین معیارها در تعیین ارزش یک شرکت یا شخص، در نظر گرفتن دارایی های آن‌ است. دارایـی ها منابعی هستند که می‌توانند منافع اقتصادی آینده یک شرکت یا گروهی از افراد و ذینفعان را فراهم کنند. در این مقاله از گروه نرم افزار حسابداری محک درباره مفهوم دارایـی و انواع آن صحبت خواهیم کرد.

فهرست مطالب

دارایی چیست؟

دارایـی هر منبع یا کالایی است که برای ایجاد جریان نقدی، کاهش هزینه‌ها یا تأمین منافع اقتصادی آتی یک فرد، کسب و کار یا دولت استفاده می‌شود. دارایـی‌ها دارای ارزش اقتصادی هستند و می‌توانند برای عملیات‌های تجاری شرکت‌ها و کسب و کارها مفید باشند و ارزش کسب و کارها یا دارایـی خالص یک فرد را افزایش دهند. طبق همین تعریف می‌توان دارایـی را به دو دسته شخصی و تجاری تقسیم کرد.

دارایی شخصی، دارایـی‌ متعلق به یک فرد است و دارایـی تجاری، دارایـی‌ متعلق به یک کسب و کار یا شرکت. دارایـی ها می‌توانند فیزیکی (مشهود) یا نامشهود باشند و برای فروش در کوتاه مدت یا فروش بلندمدت در دسترس قرار بگیرند. امکان استفاده از دارایی برای انجام عملیات روزانه یک تجارت نیز وجود دارد. شما می توانید حقوق صاحبان سهام، توان پرداخت بدهی یا سلامت مالی یک شرکت را آشنایی با بازار های مختلف دارایی با کم کردن بدهی‌های آن شرکت (بدهی های معوق یا حساب های پرداختنی) از ارزش کل دارایـی‌های آن شرکت محاسبه کنید.

دلیل اهمیت دارایی چیست؟

افراد، کسب و کارها و دولت‌ها دارایـی‌های مختلف را به منظور ایجاد دستاوردهای اقتصادی کوتاه‌مدت یا بلندمدت انباشته می‌کنند. یک دارایـی می‌تواند ارزش ایجاد کند یا ارزش و اعتبار یک شرکت را افزایش یا کاهش دهد و توانایی پرداخت دیون کلی یک فرد یا یک شرکت را به عنوان یک کل واحد تغییر دهد.

میزان دارایی های یک شرکت معیار مهمی برای تعیین سلامت مالی آن شرکت است. وقتی دارایـی‌های یک شرکت برای پوشش دیون و بدهی‌های معوق آن کافی باشد، آن شرکت‌ می‌تواند از ترازنامه که یک سند مالی است و دارایـی‌های جاری، بدهی‌ها و حقوق صاحبان سهام شرکت را نشان می‌دهد، برای ردیابی نحوه اندازه‌گیری دارایـی‌های خود در برابر بدهی‌ها استفاده کند.

انواع دارایی

روش‌های مختلفی برای طبقه بندی دارایـی‌ها وجود دارد. دارایـی‌ها به آشنایی با بازار های مختلف دارایی طور کلی بر اساس سرعت تبدیل آن‌ها به پول نقد، حضور فیزیکی یا غیر فیزیکی یا استفاده و یا هدف آن‌ها طبقه بندی می‌شوند. انواع دارایی را می‌توان به دسته های زیر طبقه بندی نمود:

1. دارایی های جاری

دارایی های جاری، دارایـی‌هایی با قابلیت نقدشوندگی بالا هستند. این دارایـی‌ها می‌توانند به سرعت فروخته شوند و به پول نقد تبدیل گردند. دارایـی‌های مالی مانند وجه نقد، اوراق قرضه، صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک، سهام و سایر اوراق بهادار قابل فروش هستند و می توانند به عنوان نقدشونده‌ترین دارایـی‌های جاری در نظر گرفته شوند. این دارایـی‌ها می‌توانند به راحتی و به سرعت بدون اینکه قیمت آن‌ها تأثیر خاصی ببینند فروخته شوند. برای کسب و کارها و شرکت‌ها، دارایـی‌های جاری ممکن است شامل وجوه نقد، حساب‌های دریافتنی، موجودی کالا و هزینه‌های پیش‌پرداخت شده باشد.

2. دارایی های ثابت

دارایی های ثابت که به آن‌ها دارایی‌های سخت یا دارایـی‌های بلندمدت نیز گفته می‌شود، دارایی هایی هستند که زمان زیادی طول می‌کشد تا ارزش نقدی حاصل کنند و عموماً نقدشوندگی پایینی دارند و معمولا نمی‌توان آن‌ها را به سرعت و به ارزش دلخواه خود فروخت و نقد کرد. دارایـی‌هایی مثل ساختمان‌ها و املاک، زمین و مستغلات، لوازم و تجهیزات یا هر نوع دارایـی دیگری که برای فروش در طول سال در نظر گرفته نمی‌شوند نمونه‌های بارز دارایـی ثابت هستند.

3. دارایی های مشهود

دارایی های مشهود دارایی‌های واقعی هستند. دارایـی‌هایی مانند موجودی کالا، املاک و مستغلات، ماشین آلات، پول نقد یا اثاثیه که از نظر فیزیکی قابل لمس هستند و اغلب در اختیار مالک هستند دارایـی مشهود قلمداد می‌شوند. اکثر دارایـی های مشهود نیز دارایـی های جاری محسوب می‌شوند.

4. دارایی های نامشهود

دارایی های نامشهود اقلام یا کالاهایی هستند که به صورت نظری وجود دارند نه فیزیکی. برخی از نمونه‌های دارایـی‌های نامشهود شامل مجوزها، مالکیت معنوی، ثبت اختراع، نام برند و علائم تجاری هستند که به واسطه کاربردشان دارای ارزش هستند.

5. دارایی های عملیاتی

دارایی های عملیاتی آن دسته از دارایی هایی هستند که در جریان عملیات جاری یک شرکت به دست می آیند.به عبارت دیگر دارایی عملیاتی نیازمند جریان تولید است و درآمد حاصل از آن ثبت می شود. برخی از نمونه‌های دارایـی‌های عملیاتی عبارتند از حق چاپ، مجوزها، موجودی‌ها، تجهیزات یا ماشین‌آلات و فناوری‌های مورد استفاده یک کسب و کار.

6. دارایی های غیرعملیاتی

به تمام دارایی هایی که فاقد فعالیت های تجاری روزانه هستد، دارایی غیر عملیاتی می گویند. این دارایی ها درآمد ایجاد می‌کنند. زمین‌ یا ملک خالی و سرمایه‌گذاری‌های کوتاه‌مدت را می‌توان به عنوان دارایـی های غیرعملیاتی نام برد.

رابطه بین دارایی ها، بدهی ها و حقوق صاحبان سهام چیست؟

• دارایی ها: دارایـی‌ها اقلام فیزیکی یا غیر فیزیکی هستند که در طول زمان ارزش خود را به دست می‌آورند یا از دست می‌دهند و به صاحبان خود کمک می کند تا سهام ایجاد کنند (ارزیابی دارایـی ها بدون احتساب بدهی ها). دارایـی ها شامل اقلامی می‌شود که یک شرکت مالک آن‌ها است یا از محل بدهی از آن‌ها به نوعی بهره می‌برد. دارایـی‌ها نشان دهنده سود خالص از ارزش هستند، در حالی که بدهی‌ها نشان دهنده زیان خالص از ارزش هستند.
• بدهی ها: بدهی ها تعهدات یا دیون قانونی هستند که یک شخص یا شرکت مسئول آن است و برای محاسبه حقوق صاحبان سهام از ارزش دارایـی‌های یک واحد تجاری کسر می‌شوند. بدهی‌ها می‌تواند اجاره ساختمان، حساب های پرداختنی، وام های بانکی یا حقوق و دستمزد را شامل شود.
• حقوق صاحبان سهام: حقوق صاحبان سهام عبارت است از تفاوت بین دارایـی ها و بدهی ها یا ارزیابی دارایـی های موجود یک شرکت بدون احتساب بدهی ها. به عبارت دیگر، حقوق صاحبان سهام به ارزش واقعی دارایـی‌های یک شرکت پس از حذف سایر بدهی‌ها یا تعهدات مالی اشاره دارد.

چگونه دارایی های خود را تشخیص دهیم؟

دارایی چیزی است که منفعت اقتصادی فعلی، آتی یا بالقوه یک فرد یا نهاد را فراهم می‌کند و به نوعی متعلق به شما است. یک اسکناس، یک رایانه رومیزی، یک صندلی یا یک ماشین همگی از دارایـی های شما هستند. حتی اگر کسی به شما بدهکار باشد نیز آن بدهی نیز یک دارایـی است. زیرا آن شخص باید این بدهی را به شما بپردازد (حتی اگر این وام تعهدی باشد که یک فرد یا شرکت باید به شما بازگرداند).

آیا نیروی کار نیز دارایی است؟

در تعاریف جدید اقتصادی و کسب و کار، نیروی کار دارایـی نیست بلکه سرمایه است. نیروی کار انسانی شامل افرادی است که به یک کسب و کار کمک می‌کنند تا به اهداف تجاری خود برسند و در ازای انجام کار، حقوق و دستمزد دریافت کنند. نیروی کار دارایـی نیست اما در افزایش و رشد ارزش دارایی‌ها سهم دارد و تاثیرگذار است. به عنوان مثال، دارایـی های غیرمشهود، مثل مالکیت معنوی، حق اختراع، اعتبار نام یک برند و غیره به واسطه افراد نیروی کار متخصص و خبره حاصل می‌شوند و به ارزش آن‌ها افزوده می‌شود.

دارایی های جاری چه تفاوتی با دارایی های ثابت (غیر جاری) دارند؟

شرکت‌ها دارایـی‌های خود را بر اساس استفاده در دوره‌های زمانی مختلف از یکدیگر تفکیک می‌کنند. برای مثال، دارایـی‌های ثابت که به عنوان دارایـی‌های غیرجاری نیز شناخته می‌شوند، برای استفاده طولانی‌مدت (یک سال یا بیشتر) در نظر گرفته می‌شوند و اغلب به راحتی نقد نمی‌شوند. در نتیجه برخلاف دارایی های جاری، دارایـی های ثابت دچار استهلاک نیز می‌شوند.

دارایی ها در حسابداری

در حوزه حسابداری، دارایـی ها وسیله‌ و ابزاری هستند که از طریق آن‌ها یک کسب وکار می‌تواند تعهدات خود را برآورده کند و با انجام فعالیت‌های تجاری به‌ منافع اقتصادی و سود دست یابد و ارزش پولی ایجاد کند. همه شرکت‌ها باید دارایی‌ها و بدهی‌های خود را بر اساس مجموعه ای از دستورالعمل‌ها و قواعد مشخص و تعریف شده محاسبه و ثبت کنند.

• استهلاک: با در نظر گرفتن ماهیت دارایی‌ها، عمر مفید آن‌ها و ارزش ضایعات، استهلاک یک دارایـی تعیین می‌شود. برای محاسبه استهلاک، باید ماهیت دارایـی‌های نامشهود، مالکیت آن‌ها و نحوه کمک و مفید بودن یک دارایـی در کسب درآمد یک واحد تجاری را در نظر گرفت.
• کاهش ارزش دارایی ها: کاهش ارزش یک دارایـی بر اساس تغییر آشنایی با بازار های مختلف دارایی در عوامل بازار تعیین می‌شود. کاهش ارزش زمانی در نظر گرفته می‌شود که ارزش دفتری یک دارایـی کمتر از ارزش بازار آن باشد.
• فناوری منسوخ شده: تجهیزات و ماشین آلاتی که یک واحد تجاری استفاده می‌کند به شدت به فناوری‌های غالب در بازار وابسته هستند. از این رو، منسوخ شدن یک فناوری منجر به تغییر در ارزش یک دارایـی خواهد شد.
• فروش دارایی: فروش دارایـی یکی از رایج‌ترین سناریوهایی است که در آن یک واحد تجاری دارایـی‌های خود را برای جایگزینی، ایجاد تنوع یا اهداف دیگر می‌فروشد. نکته اصلی که باید هنگام ثبت فروش یک دارایـی لحاظ کرد این است که سود حاصل از فروش، نرخ بازار و ارزش حق تمبر را تعیین کنیم.
• تغییر در عمر مفید یک دارایی: بسیاری از عوامل مانند استهلاک، کاهش ارزش یا ظرفیت به برآورد عمر مفید بستگی دارند. حسابداران و حسابرسان باید هر گونه تغییر در عمر مفید یک دارایـی را هوشمندانه در نظر بگیرند. همچنین اخذ نظرات تخصصی و کارشناسی شده در حین تخمین عمر مفید یک دارایـی کمک می‌کند تا بر صحت برآوردها افزوده شود.
• تغییر در الزامات قانونی و افشای صورت های مالی: حسابداری دارایی ها همیشه تحت دستورالعمل‌های دقیق و اصول و قوانین بین المللی و کشوری انجام می‌شود. افشای صورت های مالی و ارزش گذاری دارایـی‌ها طبق این اصول و قوانین انجام می‌شوند. بنابراین هرگونه تغییر در این قوانین به طور مستقیم بر نحوه تنظیم صورت های مالی و ارزش گذاری دارایـی‌های یک شرکت یا نهاد تأثیر خواهد گذاشت.

سخن آخر

در این مطب درباره انواع دارایی و اهمیت دارایی‌ها صحبت کردیم. دارایی‌ها نشان دهنده سرمایه‌هایی هستند که یک واحد تجاری می تواند با استفاده از آن‌ها، تمام دیون و تعهدات آتی خود را تامین کند. از این رو، تعیین ارزش دارایی‌ها و بررسی مفروضات برای محاسبه آن از اهمیت بالایی برخوردار است.

در برخی از شرکت ها، دارایـی‌ها به درستی در جایی ثبت نمی‌شوند و همین امر باعث بروز اشتباه در ارائه صورت های مالی می شود. جدا از برخی تعمدات، بیشتر اوقات این مسائل می‌تواند ناشی از اشتباهات فردی باشد. به همین دلیل توصیه می‌شود حسابداری دارایی‌ها به وسیله ابزارها و نرم افزارهای حرفه‌ای، مثل نرم افزار حسابداری محک انجام شود تا صورت های مالی نیز بدون اشتباه و با اطلاعات دقیق و موثق آماده ارائه شوند.