چگونه با ریسک کم در بورس سرمایه گذاری کنیم؟
این تقاضای زیادی نیست که هم برنده بورس بود و هم ریسک کمی را پذیرفت. اما چطور میشود این انتظار را در بازار پرتلاطم سهام برآورده کرد؟ خوب میدانیم که بالا و پایین شدن سهام به عوامل بسیاری بستگی دارد. از تصمیمهای سیاسی و اقتصادی داخلی و بینالمللی گرفته تا اتفاقات و گزارشهای شرکتهای پذیرفته شده در بورس، مسبب تغییر قیمت سهام هستند. تمام کسانی که در این بازار سرمایه گذاری میکنند، تمایل دارند تا از ریز تمام این اتفاقات و گزارشها آگاهی داشته باشند تا بتوانند به موقع اقدام به خرید یا فروش سهام کنند و با کمترین ریسک بهترین نتیجه را از این بازار پر از هیجان و ریسک اما پربازده بگیرند. دو روش مستقیم و غیرمستقیم برای سرمایه گذاری در بورس وجود دارد. انتخاب هرکدام از آنها ویژگیهای خاص خود را دارد. اما برای ریسک کمتر در بورس بهتر است اول از همه تعریف و ویژگیهای این دو روش را بشناسیم و سپس کم ریسکترین مسیر سرمایه گذاری در بورس را انتخاب کنیم.
سرمایه گذاری مستقیم در بورس
بسیاری افراد اولین بار نام سامانه سجام را هنگام ورود به بازار سرمایه شنیدهاند، به وبسایت آن سری زده و مدارک و اطلاعات موردنیاز برای دریافت کد بورسی از این سامانه را فراهم کردهاند. مرحله بعدی این است که تمام مراحل از وارد کردن شماره شناسنامه تا اطلاعات بانکی را وارد میکنیم و بعد از دریافت کد بورسی به یکی از کارگزاریها میرویم. کارهای ثبت نام و احراز هویت را انجام میدهیم و پرتفوی شخصی خود را برای شروع معاملات راه میاندازیم. به این روش سرمایه گذاری، روش سرمایه گذاری مستقیم در بورس میگویند. پر ریسک بودن یا نبودن روش مستقیم سرمایه گذاری در بورس به شخص سرمایه گذار بستگی دارد. چه ویژگیهایی در شخص سرمایه گذار باعث میشود سرمایهگذاری مستقیم در بورس با ریسک کم باشد؟
- شخصیت سرمایه گذاری؛ میزان ریسک پذیری
بارها و بارها گفته شده که سرمایه گذاری در بورس برخلاف هیجانی که دارد یک نوع سرمایه گذاری بلند مدت است. به این معنی که اگر بخواهیم بازده قابل قبولی که در بازار بورس میبینیم را در سرمایه گذاری خود در این بازار تجربه کنیم، باید صبور باشیم. اگر خوب دقت کنیم حداقل زمان برای دریافت بازدهیهای با درصد بالا 3 تا 5 سال بوده است؛ بنابراین اگر شخصیت سرمایه گذاری ریسک گریزی داریم و با ریزشهای بازار بورس حالمان بسیار بد میشود بهتر است به صورت مستقیم در این بازار سرمایه گذاری نکنیم. همچنین اگر واقعا خواستار نتیجهگیری در بورس هستیم باید آستانه تحملمان را بالا ببریم. متاسفانه افرادی که ریسک گریز هستند به محض دیدن نتایج نامطلوب در کوتاهمدت به سرعت اقدام به فروش تمام سهام خود میکنند.
بی تعارف باید گفت که درصد بالایی از افراد که برای سرمایه گذاری رو به سهام میآورند از دانش کافی در مورد این بازار برخوردار نیستند. به همین خاطر، پیگیر اخبار و افراد سودجویی که به اصطلاح سیگنال میدهند شده و اقدام به خرید و فروشهای کورکورانه در سهام میکنند. نبود دانش کافی باعث میشود که فرسنگها از سرمایه گذاری در بورس با ریسک کم فاصله بگیریم. اما راه حل چیست؟ همانطور که گفته شد باید با خودمان بدون تعارف برخورد کنیم و یکی از دو راه پیش رو را انتخاب کنیم؛ یا دانش کافی را با گذراندن دورههای یادگیری انواع تحلیل و تابلوخوانی و گزارش خوانی به دست آوریم یا به عنوان راه حل دوم از سرمایه گذاری مستقیم در بورس دست بکشیم و سراغ شیوه غیرمستقیم سرمایهگذاری در بورس برویم. اما صرف ویژگیهای سرمایهگذاری پرریسک داشتن دانش هم مشکل ما در سرمایه گذاری مستقیم حل نمیشود. زمان هم ویژگی مهمی است که نبود آن میتواند سرمایه گذاری مستقیم در بورس را برای ما تبدیل به زمینه سرمایهگذاری پر ریسک کند.
افرادی را هم دیدهایم که به خوبی از مهارت تحلیل و دانش بازار سهام برخوردار هستند اما به خاطر کمبود زمان و مشغله بسیار زیاد نمیتوانند زمان روزانه خود را برای تحلیل و خوانش لحظهای تابلوها و گزارشها صرف کنند؛ بنابراین به روشهای غیر مستقیم متمایل میشوند. شاهد این واقعیت را میتوان پیشنهاد افراد حرفهای بازار بورس دانست که بسیاری از افراد غیر حرفهای و نیمه حرفهای را هم برای سرمایه گذاری از راه و روش غیر مستقیم در بورس تشویق میکنند. نمونه بارز سرمایه گذاری غیر مستقیم که سرمایه گذاری کم ریسک در بورس تلقی میشوند، صندوق های سرمایه گذاری هستند.
روش غیر مستقیم سرمایه گذاری در بورس
نبود ویژگیهایی که برشمردیم باعث میشود تا به این نتیجه برسیم که سرمایهگذاری غیرمستقیم در بورس به عنوان بهترین گزینه میتواند مسیر سرمایه گذاری در بازار سهام به حساب بیاید. اما صندوقهای سرمایه گذاری با چه ویژگیهایی به عنوان گزینه برتر سرمایه گذاری کم ریسک در بورس به حساب میآیند؟
فضای آنلاین به خاطر فضای شفافی که در اطلاعرسانی دارد به عنوان تکیهگاه قابل اعتماد افراد، ایفای نقش میکند. از این رو، صندوقهایی مانند صندوق های سرمایه گذاری کیان با استفاده از این فضا توانستهاند مفهوم سرمایه گذاری آنلاین و هوشمند را به دایره لغات دانش سرمایه گذاری اضافه کنند. سرمایه گذاری آنلاین یعنی این که ما به عنوان کسانی که در صندوقها سرمایه گذاری میکنیم، میتوانیم به صورت لحظهای به رصد اتفاقات و تغییر قیمتهای واحدهای سرمایه گذاری بپردازیم. از طرف دیگر، این میزان شفافیت میتواند این اطمینان را به ما بدهد که در جایی اندوخته خود را قرار دادهایم که نگرانی متوجه آن نیست.
اشاره کردیم که برای سرمایه گذاری مستقیم هم نیاز به دانش کافی داریم و هم زمان. صندوق های سهامی مانند صندوق آوای سهام کیان و صندوق آهنگ سهام کیان از تیمی متخصص برخوردار هستند که با تحلیلهای روزانه و انتخاب بهترینهای سهام و رصد روزانه گزارشها باعث میشوند تا سرمایهگذاران نیازی به دانش و تخصص در بورس پیدا نکنند و زمانی که مشغول کار خود هستند، تیم متخصص صندوق همه فعالیتهای لازم برای انجام معاملات موفق را انجام میدهند.
مقاله کنفرانس
تأثیر ویژگی های خشم و اضطراب بر تصمیمات سرمایه گذاری
چکیده:
تحقیق حاضر بررسی می کند افراد تا چه حد بر اساس آمادگی سرشتی که برای هیجانی خاص مانند خشم یا اضطراب دارند اقدام به تصمیم گیری مالی می کنند. پیش بینی کردیم که ویژگی خشم با تصمیم برای سرمایه گذاری ارتباط داشته باشد اما ویژگی اضطراب باعث میشود افراد از سرمایه گذاری خودداری کنند. ازپرسشنامه شش سؤالی استفاده کردیم که تصمیمات سرمایه گذاری در زندگی واقعی، قابلیت پیشبینی روند تغییرات سهام و ترجیح دادن سرمایه گذاری های پرریسک را بررسی می کند، برای اندازه گیری نگرش شرکت کنندگان نسبت به ریسک در حوزه مالی نیز از سه سناریوی فرضی استفاده کردیم. نتایج نشان داد که ویژگی خشم تصمیمات پرریسک را پیش بینی می کند: خشم با تمایل به سرمایه گذاری پول در انواع مختلف سهام، ترجیح دادن سرمایه گذاری های میان مدت و بلند مدت و برآورد بالای قابلیت پیش بینیروند تغییرات قیمت سهام ارتباط مثبتی داشت. در مقابل، ویژگی اضطراب تصمیمات مالی محافظه کارانه را پیش بینی می کند: اضطراب با تصمیم به عدم سرمایه گذاری پس اندازها، داشتن حساب بهره دار و قابلیت پیشبینی اندک روند سهام ارتباط داشت. در سناریوهای فرضی، ویژگی خشم پورتفوی با ریسک متوسط و تصمیم برای منتظر ماندن قبل از فروش سرمایه گذاری با سود یا با زیان را پیش بینی می کند، در حالی که ویژگی اضطراب با ترجیح دادن پورتفوی با ریسک اندک و تصمیم برای فروش فوری سهام در صورت افزایش یا کاهش ارزش آن ارتباط داشت. این اطلاعات همسو با مدل های شناختی هیجانات است که بر کاربرد عملی آنها تأکید می کند و به اطلاعات پیرامون رابطه بین ویژگی های شخصیتی و تصمیم گیری برای سرمایه گذاری در زندگی واقعی می افزاید
صندوقهای سرمایهگذاری | مدیریت حرفهای داراییها
یکی از مهمترین روشهای مدیریت داراییها در بورس، استفاده از صندوقهای سرمایهگذاری است. جایی که تیمی از تحلیلگران حرفهای بازار، سبدی متنوع از داراییهای مختلف برای شما تشکیل میدهند و ریسک کاهش سرمایه در بورس را به کمترین حد ممکن می رسانند. مجموعه آگاه از سال 1387 به ارائه خدمات مدیریت دارایی در بورس میپردازد و مدیریت صندوقهای سرمایهگذاری متعددی را در این بازار برعهده دارد که از جمله آنها میتوان به پربازدهترین صندوق سرمایهگذاری کشور اشاره کرد.
صندوق سرمایهگذاری چیست؟
صندوق سرمایهگذاری نهادی مالی به شمار میرود که دارایی سرمایهگذاران بورس را جمعآوری و آن را در سبدی متنوع از داراییهای مختلف سرمایهگذاری میکند. کاهش ریسک، تنوع، مدیریت حرفهای و نقدشوندگی بالا از مهمترین مزایای این صندوقها به شمار میروند.
انواع صندوقهای سرمایهگذاری
صندوقهای سرمایهگذاری انواع مختلفی دارند که در ادامه به مهمترین آنها اشاره میکنیم:
صندوقهای سرمایهگذاری با درآمد ثابت بین 70 تا 90 درصد سرمایه مشتریان خود را در اوراق کم ریسک سرمایهگذاری میکنند. سود این صندوقها، ثابت و بیشتر از سپردههای بانکی است.
صندوقهای سهامی 70 تا 90 درصد دارایی مشتریان خود را در سهام شرکتهای بورسی سرمایهگذاری میکنند. این صندوقها ریسک بالاتری دارند اما سود آنها به ویژه در بلندمدت بسیار بیشتر است.
دارایی صندوقهای مختلط را ترکیبی از سهام شرکتهای بورسی و اوراق با درآمد ثابت (بین ۴۰ تا ۶۰ درصد) تشکیل میدهد. این صندوقها از نظر بازدهی و ریسک، حد میانی دو صندوق درآمد ثابت و سرمایهگذاری در سهام هستند.
حداقل ۷۰ درصد دارایی صندوقهای طلا در گواهی سپرده کالایی سکه طلا و مابقی در اوراق مشتقه مبتنی بر طلا سرمایهگذاری میشود؛ بنابراین بازدهی این صندوقها، مشابه بازدهی سکه طلا است.
نحوه خرید و فروش صندوقهای سرمایهگذاری
- صندوق قابل معامله در بورس یا ETF: برای خرید و فروش واحدهای این نوع صندوقها لازم است کد بورسی و کد معاملاتی داشته باشید. با مراجعه به سامانه معاملاتی آنلاین کارگزاریها و جستوجوی نماد صندوق، میتوانید نسبت به خرید صندوقهای ETF اقدام کنید.
- صندوقهای مبتنی بر صدور و ابطال: برای خرید واحدهای این نوع صندوقها نیازی به داشتن کد معاملاتی نیست و باید به صورت آنلاین به سامانه مخصوص صندوق مراجعه کنید. در بعضی از موارد نیز مراجعه حضوری ضرورت دارد.
صندوقهای سرمایهگذاری آگاه
با هر هدف و رویایی که به بازار سرمایه قدم گذاشته باشید، صندوقهای متنوع آگاه با ویژگیهای مختلف شما را به این هدف نزدیکتر میکنند. این صندوقها همواره در میان پربازدهترین صندوقهای سرمایهگذاری کشور قرار داشتهاند و با تیم مدیریت حرفهای و با تجربه خود، فعالان بازار سرمایه را برای موفقیت هر چه بیشتر در این بازار همراهی خواهند کرد.
صندوق مشترک آگاه پربازدهترین صندوق سرمایهگذاری کشور، اولین صندوق این بازار هم به شمار میرود و از ابتدای تاسیس خود تاکنون توانسته بیش از 42000 درصد برای مشتریان خود بازدهی ایجاد کند. صندوق مشترک آگاه از نوع صندوقهای سرمایهگذاری در سهام و مبتنی بر صدور و ابطال است و برای سرمایهگذاری با دید بلندمدت بهترین گزینه محسوب میشود. راهنمای سرمایه گذاری در صندوق مشترک آگاه
صندوق هستی بخش آگاه صندوق هستیبخش آگاه از نوع صندوقهای قابل معامله در بورس است و با نماد «آگاس» در بازار معامله میشود. این صندوق که به لحاظ عملکرد و بازدهی موفق به کسب نشان 5 ستاره بازار سرمایه شده است، پرطرفدارترین صندوق سرمایهگذاری سهامی قابل معامله در بورس ایران نیز به شمار میرود.
صندوق یاقوت آگاه یاقوت از نوع صندوقهای درآمد ثابت و ETF است که تجربه یک سرمایهگذاری کم ریسک و مطمئن را برای مشتریان بورس رقم میزند. این صندوق برای افرادی که ریسکپذیری کمی دارند، گزینه بسیار خوبی محسوب میشود. راهنمای سرمایه گذاری در صندوق یاقوت آگاه
صندوق زمرد آگاه زمرد، دیگر صندوق سهامی شرکت سبدگردان آگاه است که برخلاف بسیاری از صندوقهای سرمایهگذاری در سهام، به مشتریان خود سود نقدی پرداخت میکند و به همین دلیل هم محبوبیت بسیار بالایی در میان فعالان بازار سرمایه به دست آورده است. راهنمای سرمایه گذاری در صندوق زمرد آگاه
صندوق همای آگاه همای آگاه، بهترین گزینه برای کسانی است که به دنبال سود ثابت ماهیانه در بورس هستند. همای از جمله صندوقهای درآمد ثابت و قابل معامله بازار است، امنیت بالای سرمایهگذاری و بیشتر بودن سود این صندوق از سپردههای بانکی مهمترین مزایای صندوق همای آگاه به شمار میروند. راهنمای سرمایه گذاری در صندوق همای آگاه
صندوق زرین آگاه صندوق طلای زرین، دارایی مشتریان خود را در گواهی سپرده کالایی سکه و اوراق مشتقه مبتنی بر سکه طلا سرمایهگذاری میکند. زرین از نوع صندوقهای قابل معامله در بورس (ETF) است و واحدهای این صندوق با نماد «مثقال» در بازار معامله میشوند. راهنمای سرمایه گذاری در صندوق زرین آگاه
صندوق یکم نیکوکاری آگاه با صندوق یکم نیکوکاری آگاه، میتوانید هم سود دریافت کنید و هم در امور خیریه مشارکت داشته باشید. این صندوق اولین صندوق نیکوکاری کشور به شمار میرود و از نوع صندوقهای مختلط و مبتنی بر صدور و ابطال است. راهنمای سرمایه گذاری در صندوق یکم نیکوکاری آگاه
بانک بهتر است یا صندوق | سود کدام بیشتر است؟
سرمایهگذارانی که قدرت پذیرش ریسک کمتری را به نسبت دیگر سرمایهگذاران دارند، به دنبال موقعیتهای سرمایهگذاری هستند که حتی با بازده کمتر ریسک کمتری به آنها تحمیل شود. به علاوه این یک اصل است و در بیشتر زمینهها صادق بوده که معمولا بازده بیشتر با ریسک بیشتری همراه خواهد بود. البته دریافت سودی ثابت و مشخص از سرمایهگذاری نیز برای افراد جذاب است. با تمام این تواصیف اکثر سرمایهگذاران در ایران بانک را به عنوان گزینه مناسب سرمایهگذاری در نظر میگیرند که تمام این ویژگیها را دارد. اما با رونق بازار بورس و استقبال از صندوقهای سرمایهگذاری جذابیت سرمایهگذاری در بانکها کمتر شده است. به خصوص که صندوقهای سرمایهگذاری درآمد ثابت به نوعی علاوه بر دارا بودن تمام ویژگیهای مد نظر سرمایهگذاران کم ریسک، با پرداخت سودهای جذاب رقیبی برای بانکها در جذب سرمایههای مردم محسوب میشوند. با ما همراه باشید تا به تفصیل به مقایسه سرمایهگذاری در صندوقهای سرمایهگذاری با بانک بپردازیم.
بانک و صندوق سرمایهگذاری را بشناسیم
بانک اصلیترین محل سرمایهگذاری و جمعآوری نقدینگی مردم در کشور ایران است که معمولا سرمایه مردم را در قالب سپردههای کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت جذب میکند. برای افزایش جذابیت سرمایهگذاری در بانکها سودی به سرمایه افراد تعلق میگیرد که دولت آن را با عنوان نرخ بهره سالانه تعیین میکند. سود بانکی با توجه به نوع حساب بانکی تعیین میشود که البته در عدد آن خصوصی یا دولتی بودن بانک نیز تاثیر بسیاری دارد. به طور کلی عدد سود بانکی چیزی بین 10 تا 20 درصد بازدهی سالیانه است. اخیرا به خصوص با رونق بازار سرمایه و آشنایی افراد زیادی از جامعه با این فضای سرمایهگذاری و البته تورم بالا و کم بودن سودهای بانکی در کنار عدم انجام تعهدات برخی بانکها و موسسات مالی خصوصی، سرمایهگذاران به فکر جایگزینی سرمایهگذاری در بانک با صندوقهای سرمایهگذاری افتادهاند.
این روزها بازار بورس به یکی از اصلیترین مقصدهای سرمایهگذاری جامعه تبدیل شده است. اما علاوه بر معاملات مستقیم سهام و اوراق بهادار، این فضا گزینههای متنوعی را برای سرمایهگذاران ایجاد کرده است. به این ترتیب این بازار مالی توانسته برای سرمایهگذاران پرریسک و کم ریسک جایگزینهای مطمئنی برای بانکها باشد. خدمات و ابزارهای بازار بورس روز به روز گستردهتر میشوند و فضای سرمایهگذاری مطمئن و متنوعی را ایجاد میکنند. یکی از این ابزارها صندوق درآمد ثابت است که به عنوان نهادی مالی مطمئن فضای کم خطر برای سرمایهگذاری غیرمستقیم در بورس ایجاد کرده است.
صندوقهای سرمایهگذاری بر اساس نوع دارایی خود به انواع مختلفی تقسیم میشوند. سه نوع از متداولترین صندوقها عبارتند از: صندوق در سهام، صندوق درآمد ثابت و صندوق مختلط که خود بر اساس روش معاملاتی به دو دسته صندوقهای مبتنی بر صدور و ابطال واحد و صندوقهای قابل معامله در بورس تقسیم میشوند. بنابراین صندوق درآمد ثابت نیز دو نوع سازوکار مبتنی بر صدور و ابطال واحد و قابل معامله در بورس دارد.
در صندوق درآمد ثابت مبتنی بر صدور و ابطال خرید و فروش بر مبنای صدور و ابطال واحدها است و برای خرید واحدهای این صندوق نمیتوانید مانند خرید سهام عمل کنید. برای خرید پس از ثبت نام در سجام باید با مدارک شناسایی خود با در دست داشتن شناسنامه به یکی از شعب کارگزاری که مدیر صندوق است مراجعه کنید. پس از آن برای افزایش سرمایهگذاری بدون نیاز به مراجعه حضوری میتوانید به صورت اینترنتی اقدام کنید.
واحدهای صندوق درآمد ثابت قابل معامله در بازار یا صندوق ETF مانند دیگر سهام موجود در بورس، به صورت آنلاین خرید و فروش میشوند. برای سرمایهگذاری در این صندوقها با کد بورسی به راحتی میتوانید خرید و فروش کنید و از نوسان قیمت واحدهای صندوق سود ببرید.
بررسی تفاوت سود صندوق سرمایهگذاری درآمد ثابت و بانک
میزان سودی که صندوق درآمد ثابت و بانک به سرمایهگذاران پرداخت میکنند متفاوت و معمولا سود صندوق درآمد ثابت بیشتر از سود بانکی است. بازدهی سالیانه صندوقهای درآمد ثابت بین 18 تا 26 درصد متغیر است. این در حالی است که نرخ سود بانکی بین 10 الی 22 درصد برای بانکهای دولتی و خصوصی در نظر گرفته شده است.
البته سودهای بالا در بانک معمولا به شرط بلند مدت بودن حساب پرداخت میشوند. در حساب بلند مدت اگر به هر دلیلی قبل از تاریخ مقرر مبلغ سرمایهگذاری شده را برداشت کنید، هیچ سودی به شما تعلق نمیگیرد. با توجه به این که محدودیت این چنینی در کسب سود زیاد از حساب بلند مدتی وجود دارد، صندوق سرمایهگذاری درآمد ثابت با محاسبه روز شمار سود سرمایه شما، نگرانی مربوط به برداشت وجه را از بین میبرد. بنابراین میتوان هر زمان که وجه نقد احتیاج داشت، از مبلغ سرمایهگذاری شده برداشت کرد.
البته این نکته نیز برای سرمایهگذاری در بانک قابل توجه است که چون نرخ سود سپرده بانکی سالانه توسط دولت و با تصویب نرخ بهره تعیین میشود، امکان کاهش این نرخ وجود دارد. این به این دلیل است که دولتها قصد دارند تا پول نقد را از سپردههای بانکی برای به کارگیری آن در کسب و کارها هدایت کنند. در طرف مقابل بازدهی صندوقهای درآمد ثابت به بازدهی اوراق درآمد ثابت پیوند خورده است. این اوراق بخش بزرگی از ترکیب دارایی این نوع از صندوق سرمایهگذاری را تشکیل میدهند. در کنار آن صندوقهای درآمد ثابت اجازه دارند تا 10 درصد از دارایی صندوق را از سهام موجود در بازار سرمایه تشکیل دهند. این مسئله در کنار بهرهگیری از مدیران متخصص، امکان کسب سود بیشتری را ایجاد میکند.
نحوه سوددهی بانک و صندوق سرمایهگذاری درآمد ثابت به صورت پرداخت سود نقدی در بازه زمانی معین است. در صندوقهای درآمد ثابت بازه پرداخت سود روزشمار و متغیر است و معمولا ماهیانه یا هر 3 ماه یکبار پرداخت میشود. اما بانکها سود سپردهها را در بازههای زمانی ماهانه مشخص پرداخت میکنند.
مزایای صندوقهای درآمد ثابت نسبت به بانک
با توجه به این که بانکها قدمتی طولانی در کشورمان دارند و به عنوان نهاد مالی بزرگ و معتبر شناخته میشوند، این ذهنیت برای مدت زیادی وجود داشت که بانک تنها محل معتبر برای قراردادن سرمایه و کسب سود است. اما امروزه شاخههای سرمایهگذاری گستردهتر شده است. به خصوص که با روی کارآمدن و محبوبیت بازار بورس، در کنار اعتماد مردم، ابزارهای فعالیت در این بازار نیز بیشتر شده است. این روزها دیگر بورس محلی خطرناک برای سرمایهگذاری نیست. البته باید در نظر داشته باشیم که هر نوع سرمایهگذاری دارای ریسک است. با این وجود سرمایهگذاری جذابتر به نظر میرسد که در کنار ریسک معقول، سود مناسبی نیز به همراه داشته باشد. در ادامه قصد داریم تا مزیتهای سرمایهگذاری در صندوقهای درآمد ثابت را بررسی کنیم.
شفافیت صندوقها در مقابل بانکها
سیستم بانکی معمولا از ارائه گزارش قطعی به سرمایهگذاران اجتناب میکند. بنابراین سرمایهگذار نمیتواند از این که سپرده بانکی او دقیقا در چه زمینهای سرمایهگذاری شده مطلع شود. اما به طور کلی بانکها ممکن است سپردههای خود را در قالب تسهیلات و وام به متقاضیان پرداخت کرده و یا در پروژههای عمرانی و تولیدی، سهام شرکتها، اوراق درآمد ثابت و … قرار دهند. بنابراین با توجه به گسترده بودن فضای سرمایهگذاری، از مشخصات سبد دارایی و شیوه سوددهی آنها در بانک اطلاعات دقیقی در دست نیست.
این در حالی است که صندوق درآمد ثابت برای ارائه گزارش مداوم به سرمایهگذاران خود ملزم شده است. بنابراین پس از خرید واحدهای صندوق درآمد ثابت سرمایهگذار از اطلاعاتی نظیر سود و زیان دارایی، ترکیب دارایی و جزئیات سبد سرمایهگذاری صندوق مطلع خواهد شد. صندوق درآمد ثابت بخش زیادی از دارایی خود را به اوراق درآمد اختصاص میدهد که میتوانید اطلاعات آن را در سایت اصلی صندوق مورد نظر به طور کامل مشاهده کنید.
از طرفی شفافیت صندوق و ارائه گزارش علاوه بر سرمایهگذاران به سازمان بورس و ارکان نظارتی امکان مدیریت درست این نهادهای مالی را داده و عاملی بازدارنده برای انجام هرگونه تخلف است.
مدیریت حرفهای
برخی از افراد به دلیل نداشتن دانش سرمایهگذاری در بازارهای مالی و یا کمبود وقت برای انجام معاملات، برای سرمایهگذاری در بانکها اقدام میکنند. این در حالی است که صندوقها نیز ابزاری برای سرمایهگذاری غیرمستقیم افراد بوده که نیاز به دانش یا صرف زمان برای سرمایهگذاری ندارند. صندوقهای سرمایهگذاری توسط افرادی متخصص مدیریت میشوند. این افراد به صورت حرفهای ریسکهای موجود را مدیریت و شرایط را برای کسب سود حداکثری مهیا میکنند.
تفاوت نقدشوندگی در بانک و صندوق سرمایهگذاری
قدرت نقدشوندگی برای سرمایهگذاران بسیار مهم است. گاهی افراد به هر دلیلی به سرمایه خود نیاز ضروری پیدا میکنند و به همین دلیل باید سرمایه درگیر در سرمایهگذاری را خارج کنند. در این میان قدرت نقدشوندگی پا به میان میگذارد. سرمایه موجود در بانک به شرطی که در حساب بلند مدت درگیر نشده باشد، به سرعت قابل برداشت است. البته در زمینه حساب بلند مدت نیز پس از طی مراحلی خاص میتوانید به شرط صرف نظر از سود سرمایه، وجه نقد خود را خارج کنید. بنابراین سرمایهگذاری در بانک سرعت نقدشوندگی مناسبی دارد.
در صندوقهای درآمد ثابت مبتنی بر صدور و ابطال وجود رکن ضامن و در صندوق درآمد ثابت قابل معامله ضامن نقدشوندگی نگرانی سرمایهگذار را از بابت نقدشدن واحدهای صندوق برطرف میکند که این در نوع خود مزیتی بزرگ است. اما با وجود این که صندوقهای سرمایهگذاری نقدشوندگی مناسبی دارند، اما سرعت لمس سرمایه در آنها به سرعت بانک نیست. زمان دریافت وجه با توجه به نوع صندوق، بین یک تا چند روز کاری زمان متفاوت خواهد بود. بنابراین قدرت نقدشوندگی صندوقها بالا بوده و سرمایهگذاران از این جهت هیچ نگرانی نخواهند داشت. اما در زمان واریز وجه نقد به حساب نسبت به بانک با تاخیر زمانی مواجه میشویم.
بانک و صندوق درآمد ثابت به عنوان اصلیترین گزینهها برای انجام یک سرمایهگذاری کم ریسک با سود معقول محسوب میشوند. بانک سود ثابت و وابسته به نرخ بهره مصوب دولت دارد. اما صندوق سرمایهگذاری میتواند درصد سود متغیری داشته باشد. نقدشوندگی در هر دو شیوه بالا بوده اما دریافت وجه نقد در بانک با سرعت بیشتری همراه است. در نهایت این که سرمایهگذاری در صندوقهای سرمایهگذاری را انتخاب کنید یا سرمایهگذاری در بانک، بستگی به شرایط شما دارد. در این متن تفاوت سرمایهگذاری در بانک و صندوق سرمایهگذاری را عنوان کردیم تا با بررسی تفاوتها و مزایای هر روش بهترین محل برای سرمایهگذاری خود را بیابید.
سوالات متداول
چطور میتوانیم در بانک یا صندوق سرمایهگذاری سرمایه گذاری کنیم؟
برای سرمایهگذاری در بانک باید با همراه داشتن شناسنامه و کارت ملی به بانک مراجعه کنید و برای سرمایهگذاری در صندوقهای سرمایهگذاری درآمد ثابت بسته به نوع صندوق باید به روشهایی که در متن عنوان شد برای سرمایهگذاری اقدام کنید.
چطور میتوانیم اطلاعات صندوق سرمایه گذاری را بررسی کنیم؟
هر صندوق سرمایهگذاری سایت مخصوص به خود را دارد که از طریق آن میتوان به اطلاعات زیادی از جمله قیمت واحدها، ارزش دارایی صندوق، بازدهی دورهای صندوق و . دسترسی داشته باشید. در سایت صندوق اطلاعات مربوط به سود و زیان محقق شده را برای صندوق نیز قابل مشاهده است.
سرمایهگذاری در بانک امنتر است یا سرمایهگذاری در صندوقهای سرمایهگذاری؟
صندوقهای سرمایهگذاری عملکرد شفافی دارند و تحت نظارت سازمان بورس پیش رفته و روی عملکردشان نظارت کامل وجود دارد. بانکها نیز با این که سازوکار شفافی ندارند اما به واسطه پشتوانه دولت و بانک مرکزی همواره جایی امن برای سرمایهگذاری محسوب میشوند.
سود صندوقهای سرمایهگذاری درآمد ثابت به چه میزان است؟
صندوقهای سرمایهگذاری درآمد ثابت که توسط شرکتهای مدیریت دارایی و کارگزاریها مدیریت میشوند سود متغیری دارند. معمولا مقدار این سود بین 18 تا 26 درصد متغیر و نسبت به بانک بیشتر است. سود صندوق به صورت روزشمار محاسبه و در بازههای زمانی مشخص به سرمایهگذار پرداخت میشود.
کارگزاری هوشمند رابین
کارگزاری فارابی
این مقاله به کوشش زهرا هادی زاده و دیگر اعضای تیم نظارت تولید شده است. تکتک ما امیدواریم که با تلاش خود، تاثیری هر چند کوچک در بهبود کیفیت وب فارسی داشته باشیم.
صندوقهای پوشش ریسک یا حفظ ارزش
همانگونه که میدانید سرمایهگذاری با نرخ سودِ حداقل برابر با نرخ تورم منجر به حفظ ارزش پول و قدرت خرید و ارزش واقعی پول در آینده برابر با ارزش فعلی آن خواهد شد. در این راستا اغلب افرادی که سرمایهی قابلتوجهی دارند اما تخصص لازم برای سرمایهگذاری آن در زمینههای خاص برای حفظ ارزش پول خود را ندارند، برای سرمایهگذاری از طیف وسیعی از ابزارهای سرمایهگذاری استفاده میکنند. یکی از انواع این ابزارها صندوقهای سرمایهگذاریاند. در این مقاله قصد داریم به معرفی صندوقهای پوشش ریسک یا همان صندوق حفظ ارزش بپردازیم. این صندوقها مناسب سرمایهگذارانی است که مقدار قابل توجهی سرمایه در دسترس دارند و تمایل دارند در بازارهایی سرمایهگذاری کنند که بازدهیهای بیشتری از بازدهیهای عادی کسب کنند. تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید تا با این صندوقها آشنا شوید.
پیش از تعریف صندوقهای پوشش ریسک (hedge funds) که به صندوقهای حفظ ارزش نیز مشهورند لازم است تعریف مختصری از انواع صندوقهای سرمایهگذاری داشته باشیم.
تعریف انواع صندوقهای سرمایهگذاری و جایگاه صندوق پوشش ریسک در آنها
در ابتدا لازم است با انواع صندوق ها از لحاظ ثابت یا متغیر بودن سرمایهی آنها آشنا شوید.
صندوق سرمایهگذاری با سرمایهی ثابت (Closed-end fund)
صندوق سرمایهگذاری با سرمایهی ثابت یک صندوق سرمایهگذاری مشترک که هیچ سرمایهگذاری جدیدی در آن قبول نمیشود. سرمایهگذاران جدید با خرید سهام موجود، سرمایهگذاری میکنند و سرمایهگذاران در صندوق میتوانند با فروش سهام خود به سایر سرمایهگذاران پول خود را نقد کنند.
صندوق سرمایهگذاری با سرمایهی متغیر (Open-end fund)
صندوق سرمایهگذاری با سرمایهی متغیر صندوق سرمایهگذاری مشترکی است که از سرمایهگذاران جدید سرمایه میپذیرد و سهام جدید را به ارزشی برابر با ارزش خالص داراییهای صندوق در زمان سرمایهگذاری، منتشر میکند.
صندوقهای سرمایهگذاری مشترک محصول اولیهی سرمایهگذاری مشترک تعداد زیادی از سرمایهگذاران فردی در سطح جهان هستند. طبق گزارش انجمن بینالمللی صندوقهای سرمایهگذاری، داراییهای صندوقهای سرمایهگذاری با سرمایهی متغیرِ قابلمعامله در سراسر جهان تا سهماهه اول سال 2018 بالغ بر 50 تریلیون دلار آمریکا بوده است. صندوقهای سرمایهگذاری مشترک، مزایای متعددی را ارائه میدهند از جمله: حداقل سپرده برای سرمایهگذاری، پرتفوی متنوع، نقدشوندگی روزانه، عملکرد استاندارد و گزارش مالیاتی.
جایگاه صندوقهای پوشش ریسک یا حفظ ارزش در میان سایر صندوقهای سرمایهگذاری
صندوقهای پوشش ریسک (حفظ ارزش)، صندوقهای سرمایهگذاری مشترک و صندوقهای قابل معامله (ETF) همگی مجموعههای مالیای هستند که توسط تعداد زیادی سرمایهگذار حمایت میشوند و هدفشان کسب سود بیشتر برای خودشان و مشتریانشان است. صندوقهای پوشش ریسک، مانند برخی از صندوقهای سرمایهگذاری مشترک و تعداد کمی از ETFها، صندوقهایی فعالاند که توسط مدیران حرفهای مدیریت میشوند تا سرمایهگذاریهای خاصی را با هدف اعلام شده انجام دهند تا فراتر از بازده معمول بازارها، برخی بخشهای اقتصاد یا شاخصهای بازار، سود بهدست آورند.
در این راستا این صندوقها بیشترین بازده ممکن را هدف قرار میدهند ویژگیهای سرمایهگذاری پرریسک و در عین تلاش برای دستیابی به آن، بیشترین ریسک را نیز میپذیرند؛ در این راستا نسبت به صندوقهای رقیب مقررات نرمتری دارند که انعطافپذیری بیشتری برای سرمایهگذاری برای آنها ایجاد میکند و دست مدیران را برای سرمایهگذاری تقریباً در هر کلاس دارایی بازمیگذارد. مشتریان این صندوقها نیز در مقابل دریافت سودهای چشمگیر، هزینههای بسیار بیشتری نیز میپردازند.
تعریف صندوق سرمایهگذاری پوشش ریسک یا حفظ ارزش (hedge funds)
این نوع صندوقها، صندوقهای سرمایهگذاری خصوصیای هستند که معمولاً از بدهی (قرض)، مشتقات (اوراق بهادار یا اموال ترکیبی) و استراتژیهای سرمایهگذاری بلندمدت/کوتاهمدت استفاده میکنند. در این صندوقها انتظار میرود با استفاده از سرمایهی قرض گرفتهشده و فروش عاریتی، سود حاصل، بیشتر از سود قابل پرداخت باشد.
تعریف مشتقات: مشتقه قراردادی است بین دو یا چند طرف که ارزش آن بر اساس یک دارایی مالی اساسیِ مورد توافق (مانند اوراق بهادار) یا مجموعهای از داراییها (مانند یک شاخص) تعیین میگردد. ابزارهای مشتقهی اساسی رایج عبارتاند از اوراق قرضه، کالاها، ارزها، نرخ بهره، شاخصهای بازار و سهام.
تعریف استراتژی بلندمدت/کوتاهمدت (long/short equity strategy):
استراتژی سهامداری یا سرمایهگذاری بلندمدت/کوتاهمدت نوعی استراتژی سرمایهگذاری است که به دنبال خرید و نگهداری دارایی یا سهامی است که در حال حاضر در قیمتی پایینتر از ارزش واقعی خود قرار دارد (underpriced stock)، به انتظار بالارفتن قیمت و سوددهی آن در آینده (بلندمدت) و در مقابل، فروش موقت دارایی یا سهامی که قیمتش در حال حاضر بالاتر از ارزش واقعی آن قرار دارد (overpriced share) و انتظار برای خرید مجدد آن در زمان رسیدن به پایینترین قیمت و دریافت سود از محل اختلاف قیمت فروش و خرید مجدد (کوتاهمدت). این استراتژی شکل تکاملیافتهی همان استراتژی سنتی خرید و نگهداری بلندمدت دارایی/سهام است اما با بهرهگیری از فرصتهای کسب سود ناشی از شناسایی و مانور روی داراییها/سهام کمارزشگذاریشده (undervalued) و بیشارزشگذاریشده (overvalued).
عملکرد صندوق سرمایهگذاری حفظ ارزش یا پوشش ریسک چگونه است؟
صندوقهای سرمایهگذاری حفظ ارزش، مجموعههایی با مدیریت فعال سرمایه هستند که معمولاً از استراتژیهای سرمایهگذاری غیرسنتی و یا گروههای پرخطر دارایی استفاده میکنند؛ ازجملهی این استراتژیها خرید داراییهای محرمانه با پول قرضگرفتهشده و معاملهی آنها برای حصول بازده سرمایهگذاری (بیش از) متوسط برای مشتریان خود است. این صندوقها را بهعنوان گزینههای سرمایهگذاری جایگزین پرخطر در نظر میگیریم.
اگر به صندوقهای پرریسک و با امکان کسب بازدهی بالا علاقهمند هستید، حتما مقالهی مربوط به صندوق جسورانه را مطالعه کنید.
ویژگی صندوقهای پوشش ریسک یا حفظ ارزش
- از ویژگیهای صندوقهای حفظ ارزش، نیاز به حداقل سرمایهی بالا یا تشکیل با دارایی خالص بالا است که شامل همه نمیشود مگر مشتریان ثروتمند.
- صندوقهای سرمایهگذاری حفظ ارزش کارمزدهای بسیار بالاتری نسبت به صندوقهای سرمایهگذاری معمولی دریافت میکنند و هزینههای بالایی دارند.
- به حداقل سپردهی بالا برای بلندمدت نیاز دارند و نمیتوان انتظار نقدشوندگی سریع از آنها داشت. این صندوقها معمولاً از سرمایهگذاران میخواهند که پول خود را برای مدت یک یا چند سال قفل کنند.
- صندوقهای پوشش ریسک در طول پنج سال گذشته تقریباً 2٫5٪ رشد داشته است، اما تشکیل آنها همچنان بحثبرانگیز است.
- صندوقهای سرمایهگذاری حفظ ارزش به دلیل برتری عملکرد در بازار در دهههای 1990 و اوایل دههی 2000 موردتحسین قرار گرفتند، اما بسیاری از آنها پس از بحران مالی 2007-2008 عملکرد ضعیفی داشتند، بهویژه پس از اعمال کارمزدها و مالیاتها.
- روی دیگر سودهای چشمگیر این صندوقها، ریسکهای بزرگ است. استراتژیهای سرمایهگذاری متمرکز، این صندوقها را در معرض زیانهای بالقوهی بزرگی قرار میدهد و استفاده از اهرم یا پول قرض گرفته شده، میتواند یک ضرر جزئی را به ضرری فاجعهبار تبدیل نماید.
تجارت پرریسک چیست؟
صندوقهای حفظ ارزش (پوشش ریسک) آزادند تا از استراتژیهای پرریسکتر به روشهای پرریسکتر استفاده کنند. این صندوقها اغلب از “اهرم” (leverage) استفاده میکنند؛ یعنی از پول قرض گرفته شده برای خرید دارایی بیشتر استفاده میکنند تا بازده (یا ضرر) بالقوهی خود را چندبرابر کنند، همچنین در اوراق مشتقه (derivatives) مانند اختیار معامله و قراردادهای آتی، سرمایهگذاری میکنند و از طریق فروش عاریتی، معاملات خود را پیش میبرند.
قابلذکر است که عملکرد صندوقهای حفظ ارزش به اندازهی صندوقهای سرمایهگذاری مشترک، توسط کمیسیون بورس و اوراق بهادار تنظیم و محدود نمیشود پس این صندوقها در انتخاب سرمایهگذاریهای پنهانی (esoteric investments) که سرمایهگذاران محافظهکار به آن دست نمیزنند، آزادند؛ به بیان دیگر انتخاب زمینههای سرمایهگذاری پرریسک و پربازده به انتخاب مدیران این صندوقها بستگی خواهد داشت، در نتیجه جذابیت بسیاری از این صندوقها در شهرت، خوشفکری و جسارت مدیران آنها نهفته است و بسیاری از این مدیران بهعنوان ستارههایی در دنیای محرمانهی صندوقهای سرمایهگذاری شناخته میشوند؛ این مدیرانِ پول، اصلاً ارزان نیستند؛ صندوقهای پوشش ریسک معمولاً کارمزدی معادل 1 تا 2 درصد از دارایی صندوق بهاضافهی «کارمزد عملکرد» حدود 20 درصد از سود حاصله را دریافت میکنند.
صندوق سرمایهگذاری پوشش ریسک، چگونه ارزش سرمایه را حفظ میکند؟
برای درک فلسفهی این نوع صندوق به عبارت” حفظ ارزش ” دقت کنید. مدیر یک صندوق سرمایهگذاری سنتی ممکن است بخشی از داراییهای موجود را بهعنوان یک تضمین پوشش ریسک (hedged bet) (به سرمایهگذاری در زمینههای تضمین شده با درآمد ثابت) اختصاص دهد؛ این تضمین در زمینههای غیر از اهداف متمرکز صندوق ذخیره میشود تا هرگونه ضرر در داراییهای اصلی صندوق را جبران نماید و ریسک را پوشش دهد. به عنوان مثال، مدیر صندوقی که تمرکز اصلی آن سرمایهگذاری بر یک صنعت ادواری (cyclical sector) (فصلی) است، یعنی بخشی که بهصورت دورهای فقط در زمان شکوفایی اقتصادی عملکرد خوبی دارد (مثلاً صنعت گردشگری)، ممکن است بخشی از داراییهای صندوق را به خرید سهام در یک بخش غیرادواری (non-cyclical sector) (ثابت) صنعت همچون شرکتهای مرتبط با مواد غذایی یا انرژی اختصاص دهد.
در فصل رکودِ اقتصادی که بخشهای ادواری (فصلی) صنعت بازدهی ندارند، بازده سهام غیرادواری (ثابت) باید زیان موجود در سهام بخش ادواری (با بازده فصلی) را جبران نماید. اما این تعریف کلاسیک صندوقهای سرمایهگذاری حفظ ارزش است؛ در دوران جدید، مدیران صندوقهای حفظ ارزش، این مفهوم را به افراط رساندهاند و در واقعیت صندوق آنها ارتباط چندانی با پوشش ریسک ندارند، به جز تعدادی که هنوز به مفهوم اصلی صندوق “حفظ ارزش”، معروف به مدل کلاسیک سهام بلندمدت /کوتاهمدت پایبند هستند. حال لازم است بدانیم ویژگیهای سرمایهگذاری پرریسک زمینهی سرمایهگذاری این صندوقها چیست.
صندوقهای سرمایهگذاری پوشش ریسک یا حفظ ارزش چگونه طبقهبندی میشوند؟
صندوقهای پوشش ریسک برای استفاده از فرصتهای خاص بازار طراحی شدهاند. آنها را میتوان بر اساس برخی استراتژیهای کلی صندوقهای پوشش ریسک مانند سرمایهگذاری مبتنی بر رویداد (event-driven) و آربیتراژ با درآمد ثابت (fixed-income arbitrage) طبقهبندی نمود؛ اما اغلب بر اساس سبک سرمایهگذاری مدیر صندوق طبقهبندی میشوند.
از منظر قانونی، صندوقهای پوشش ریسک، اغلب به عنوان مجموعهای متشکل از شرکای محدود در یک سرمایهگذاری خصوصی راهاندازی میشوند که فقط تعداد محدودی از سرمایهگذاران معتبر میتوانند در آن مشارکت داشته باشند و به حداقل سرمایهی اولیهی زیادی برای مشارکت نیاز دارند؛ پس حداقل سرمایهی موردنیاز نیز عامل دیگری در طبقهبندی این نوع صندوقهاست.
قابلیت نقدشوندگی سرمایه در این نوع صندوقها چندان سریع نیست، زیرا اغلب سرمایهگذاران را ملزم میکند که حداقل یک سال پول خود را در صندوق نگهداری کنند. حداقل زمانی که با عنوان دورهی خواب سرمایه (lock-up period) شناخته میشود آیتم دیگری در طبقهبندی این نوع صندوقهاست؛ مثلاً برداشت سرمایه ممکن است فقط در فواصل زمانی مشخصی مثل سه ماه یکبار یا دو سال یکبار اتفاق بیفتد.
تاریخچهی پیدایش صندوقهای حفظ ارزش
سرمایهگذار استرالیایی و نویسندهی مالی آلفرد وینسلو جونز (Alfred Winslow Jones) با راهاندازی اولین صندوق پوشش ریسک در سال 1949 از طریق شرکت خود به نام A.W. Jones & Co ، بهعنوان بنیانگذار این نوع صندوقها شناخته میشود. وی 100000 دلار (شامل 40000 دلار از سرمایهی شخصی خود) جمعآوری نموده، صندوقی را راهاندازی کرد که هدف آن به حداقل رساندن ریسک در سرمایهگذاری بلندمدت سهام از طریق فروش کوتاهمدت سهام دیگر بود. این نوآوری اکنون به عنوان مدل کلاسیک سهام بلندمدت/کوتاهمدت نامیده میشود؛ جونز همچنین از اهرم (استفاده از بدهی بهعنوان سرمایه) برای افزایش بازده صندوق خود استفاده نمود. وی در سال 1952 صندوق خود را از شرکت تضامنی به شرکت با مسئولیت محدود تبدیل کرد و 20 درصد کارمزد تشویقی را بهعنوان پاداش انگیزشی برای شراکت مدیر اضافه نمود.
جونز بهعنوان اولین مدیر سبدی که از ترکیب فروش برای مدت کوتاه (short selling) و اهرم (قرض به جای سرمایهگذاری) در کنار یک سیستم پاداش انگیزشی مبتنی بر عملکرد استفاده کرد، بهعنوان پدر صندوقهای حفظ ارزش، جایگاه خود را در تاریخ سرمایهگذاری ثبت نمود.
مقایسهی صندوقهای پوشش ریسک یا حفظ ارزش با دیگر انواع صندوق سرمایهگذاری مشترک
چگونه میتوان یک صندوق پوشش ریسک را از یک صندوق سرمایهگذاری مشترک تشخیص داد؟ در ادامه به چند تفاوت بزرگ که بین این دو نوع صندوق وجود دارد اشاره مینماییم:
دیدگاه شما