محاسبه گام‌به‌گام ضریب بتا در بورس

دقت فرمایید هرچقدر تعداد روزهای مربوطه افزایش یابد، محاسبه ضریب بتا هم دقیق‌تر انجام می شود.

محاسبه گام‌به‌گام ضریب بتا در بورس

مشاوره رایگان

برای دریافت مشاوره در مورد چگونگی عضویت در صندوق و شرایط سبد های مختلف کافیست عدد 2 را به سامانه زیر پیامک کنید.

• 02191004770
• [email protected]
• تهران، خیابان بهشتی، پلاک 436، طبقه 4، واحد 15

خانه / سرمایه گذاری و بورس / نحوه محاسبه ضریب بتا و چگونگی استفاده از آن در معاملات بورسی

نحوه محاسبه ضریب بتا و چگونگی استفاده از آن در معاملات بورسی

در یک تعریف ساده می‌توان گفت که ضریب بتا شاخصی است از ریسک سیستماتیک یک دارایی مالی یا اینکه مجموعه‌ای از دارایی‌ها نسبت به ریسک بازار، اما محاسبه این پارامتر مهم به چه صورت می باشد؟ ما در این مطلب قصد داریم به بررسی نحوه محاسبه ضریب بتا بپردازیم

نحوه محاسبه ضریب بتا

در قدم اول برای محاسبه ضریب بتای یک سهم در مقایسه با شاخص کل، اطلاعات قیمت نماد مورد نظر و اطلاعات شاخص کل را استخراج نمایید.

• وارد سایت tsetmc.com شوید.
• در بالای صفحه بر روی جستجوی نماد کلیک کرده سپس نام نماد مورد نظر را جست و جو کرده تا صفحه مربوط به آن باز شود.(طبق تصویر زیر)

بطور مثال نماد پارس را جست و جو نمایید تا شاخص بتا را برای این نماد محاسبه کنیم.

• بعد از باز شدن صفحه مورد نظر (طبق تصویر زیر) بر روی لینک تهیه خروجی کلیک کنید تا اطلاعات قیمت سهام مورد نظرتان در یک فایل اکسل دانلود شود.

• پس از دانلود فایل اکسل آن را باز کنید، به ردیف اول این فایل توجه کنید. اطلاعات مربوط به ستون قیمت پایانی با نام Close نمایش داده می شود.

اطلاعات مربوط به تاریخ میلادی را در یک فایل اکسل دیگر کپی کنید.

• در قدم بعدی باید اطلاعات مربوط به شاخص کل را استخراج کنید. برای این کار در ابتدا به سایت مرکز پردازش اطلاعات مالی ایران مراجعه کرده و بر روی “لینک” کلیک کنید.
• سپس در قسمت نام شاخص “شاخص کل” را انتخاب نمایید.
• در مرحله بعدی تاریخ شروع و تاریخ پایان را مشخص کنید.

بطور مثال در شکل زیر با توجه به اینکه اطلاعات نماد پارس از تاریخ ۲۰ تیر ماه ۹۷ و بعد از عرضه اولیه آن در دسترس می باشد پس تاریخ شروع را همین تاریخ وارد میکنیم.

• سپس بر روی گزینه excel کلیک کنید تا اطلاعات مورد نظر شما در یک فایل اکسل دانلود شود.

• حالا ستون مربوط به شاخص کل که تحت عنوان value ظاهر میشود را به همراه تاریخ شمسی آن در فایلی که باز کرده بودید کپی کنید، سپس در این مرحله استخراج داده‌ها تمام می شود.

به تصویر زیر توجه کنید، ستون close مربوط به قیمت پایانی نماد مورد نظر (که در اینجا “پارس” است) و ستون value مربوط به شاخص کل می باشد.

دو ستون کنار هر کدام از این ستون ها به ترتیب تاریخ میلادی و تاریخ شمسی اطلاعات را نشان می‌دهند.

در نهایت فایل اکسل شما به شکل زیر خواهد شد:

مرحله همگام‌سازی اطلاعات

بعد از اینکه اطلاعات مربوط به قیمت سهام و شاخص کل را همانطور که در بالا توضیح داده شد استخراج کردید، باید این اطلاعات را همگام‌سازی کنید.

امکان دارد در برخی از روزها بنابر دلایلی (بسته بودن نماد، برگزاری مجامع و …) اطلاعات در یکی از ستون‌های قیمت سهام یا شاخص کل موجود نباشد و بر این اساس باید بصورت روزانه صحت تاریخ این اطلاعات بررسی گردد.

توجه داشته باشید به جز زمان‌های بسته بودن نماد سهام، باید داده‌های مرتبط با پرداخت سودنقدی و افزایش سرمایه هم همگام‌سازی گردد.

بطور مثال داده‌های مربوط به ۶ روز اول معاملاتی نماد پارس که قبل از پرداخت سود نقدی بوده است حذف شد سپس برای انجام ادامه محاسبات اطلاعات مربوط به ۷۷ روز کاری اخیر همگام‌سازی شدند.

دقت فرمایید هرچقدر تعداد روزهای مربوطه افزایش یابد، محاسبه ضریب بتا هم دقیق‌تر انجام می شود.

بازدهی روزانه نماد و شاخص کل

پس از استخراج اطلاعات روزانه مربوط به قیمت پایانی سهام مورد نظر و شاخص کل حالا باید به محاسبه ضریب بتا بپردازید. قبل از محاسبه ضریب بتا باید بازدهی شاخص کل و بازدهی قیمت سهام را نسبت به روز قبل محاسبه کنید.

برای انجام این‌کار فرمول بازدهی را یک بار برای نماد پارس در ردیف E و بار دیگر برای شاخص کل در ردیف F وارد نمایید.

محاسبه ضریب بتا

همانطور که میدانید طبق تصویر زیر ضریب بتا با تقسیم کوواریانس شاخص کل و قیمت سهام بر واریانس شاخص کل به دست می‌آید:

فرمول بالا را در یکی از خانه‌های فایل اکسل به صورت زیر وارد کنید همانطور که میبینید ضریب بتای سهام شرکت پتروشیمی پارس ۱٫۲۷۷ به دست می‌آید.

بتا وسیله‌ای می باشد برای ارزیابی میزان عملکرد یک سهم خاص یا گروهی از سهام ها در جریان حرکت کلی بازار می باشد به صورتی که:

1. اگر بتا سهم مساوی با یک باشد میزان کاهش یا افزایش قیمت سهم با حرکت بازار مطابق است.
2. اگر میزان بتا سهم از یک بزرگتر باشد، کاهش یا افزایش قیمت سهم بیشتر از کاهش یا افزایش بازار می باشد و به این سهم، سهم تهاجمی می گویند. همانند سهام صنعت خودرو.
3. اگر میزان بتا سهم از یک کوچکتر و از صفر بزرگتر باشد، میزان کاهش یا افزایش قیمت سهم از روند کلی بازار کوچک تر می باشد و به این سهم، سهم تدافعی می گویند. همانند سهم های صنعت غذایی
4. اگر بتای سهم برابر با صفر باشد، حرکت قیمت سهم هیچگونه همبستگی با حرکت بازار نخواهد داشت.
5. اگر بتای سهم از صفر کوچکتر باشد، قیمت سهم برخلاف جهت روند کلی بازار حرکت می کند. همانند صنعت معادن طلا و صنعت قند

پس نتیجه میگیریم سهام شرکت پارس یک سهام تهاجمی است و خرید و فروش آن نسبت به شاخص کل ریسک پایینی ندارد.

Compatible data.

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipis scing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna aliqua.

enim ad minim veniam quis nostrud exercita ullamco laboris nisi ut aliquip ex ea commodo consequat.

• Pina & Associates Insurance
• Payment at Contingency
• Amount of Payment

Two Most-Cited Reason

Consectetur adipiscing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore dolore magna aliqua. enim ad minim veniam, quis nostrud exercitation ullamco laboris nisi ut aliquip ex commodo consequat. duis aute irure dolor in reprehenderit in voluptate.

نرم افزار محاسبه ضریب بتا

چگونگی محاسبه ضریب بتاتفسیر ضریب بتانمونه‌ای از چگونگی محاسبه ضریب بتاBeta Coefficient یا ضریب بتا. میزان ریسک سیستماتیک سبد سهام را نسبت به ریسک پرتفوی بازار محاسبه می‌کند و نشانگر نوسان قیمتی سهم. در مقایسه با شرایط کلی بازاری است که در آن فعالیت می‌کند. فرمول محاسبه ضریب بتا به شرح زیر است: ضریب بتا از تقسیم کوواریانس بین بازدهی دارایی و بازدهی بازار بر واریانس بازار به دست می‌آید که در ادامه نمایش داده شده است. ذکر این نکته حائز اهمیت است که ضریب بتا از طریق مقایسه بازدهی سهام شرکت‌های بورسی . bashgah: 5 s

آموزش گام به گام محاسبه ضریب بتا (β) – خانه سرمایه.

· سهامی که ضریب بتای آن مساوی صفر باشد. نشان می­دهد حرکت قیمت سهم هیچ هم بستگی با حرکت بازار و کلیت بازار ندارد و با نوسانات بازار تغییر نمی‌کند. سهم با ضریب بتای کوچکتر از صفر. نشان می­‌دهد حرکت قیمت سهم خلاف جهت روند کلی بازار است. به بیان دیگر اگر سهمی بتای منفی داشته باشد 8): 5 s

بتای منفی سهم در بورس و نحوه محاسبه آن – باشگاه مشتریان آگاه.

ما قصد داریم به ‌منظور آموزش محاسبه ضریب بتا از اطلاعات صندوق سرمایه‌گذاری مشترک آگاه استفاده کنیم. ابتدا باید وارد سایت مرکز پردازش اطلاعات ایران شویم و صندوق مشترک آگاه را انتخاب کرده و وارد صفحه مربوط به آن شویم: در گام بعدی باید به وب‌سایت صندوق سرمایه‌گذاری مشترک

نرم افزار محاسبه ضریب بتا

نرم افزار محاسبه ضریب بتا.

ضریب بتا چیست و نحوه محاسبه آن چگونه است؟.

· اگر بتای سهم مساوی صفر باشد. حرکت قیمت سهم هیچ همبستگی با حرکت بازار ندارد. اگر بتای سهم کوچکتر از صفر باشد. حرکت قیمت سهم خلاف جهت روند کلی بازار است. مانند صنعت معادن طلا و صنعت قندی. به این ترتیب سهم هایی که بتا بزرگتر دارند ریسک بیشتر و بلطبع محاسبه گام‌به‌گام ضریب بتا در بورس پتانسیل بالاتر برای بازدهی 9: 3 s

فرمول بتا + مثال اکسل – آموزش رایگان.

· مقدار بتا و تفسیر آن به شرح زیر است: اگر Beta = 1 باشد. این بدان معناست که ریسک سهام مانند بورس اوراق بهادار است. اگر بتا>1 . سطح ریسک در مقایسه با بورس سهام زیاد و بسیار بی ثبات است. اگر Beta> 0 و Beta

نرم افزار محاسبه ضریب بتا

نحوه محاسبه ضریب بتا امیرحسین ادیب نیا بازار سرمایه و .

ممکن است بعضی نرم‌افزارها و یا سایت‌ها به صورت پیوسته ضریب بتا را محاسبه کرده و در اختیار کاربران خود قرار دهند. جدای از این که تجربه به ما نشان داده بسیاری از این پایگاه‌ها محاسبات دقیقی ندارند. از نظر ما .

این مطلب در سایت ویکی پاوه نوشته شده است.

فایل نحوه محاسبه ضریب بتا و فایل اکسل محاسباتی بتا.

فایل نحوه محاسبه ضریب بتا و فایل اکسل محاسباتی آن شما میتوانید در کانال زیر فایل مربوطه را دریافت نمایید موفق و پیروز باشید [email protected]

بتا ترانزیستور – ECA.

· در ترانزیستور های معرفی شده در نرم افزار ها. ضریب تقویت یا بتا در آن ها محاسبه شده شده است و نیازیبه دانستن بتای آن نیست. اگر لازم دانستید بتای ان ها را در دیتا شیت جداگانه مشاهده کنید

نرم افزار محاسبه ضریب بتا

آموزش تحلیل آماری در اکسل و آنالیز واریانس. همبستگی. رگرسیون.

· مایکروسافت اکسل برای تحلیل آمار طراحی نشده اما با وجود ابزارهای کمکی برای تحلیل آمار که در حالت پیش‌فرض غیرفعال است. انتخاب دوم محسوب می‌شود و می‌توان در مواقع خاص از آن استفاده کرد. در این مقاله به روش فعال کردن افزونه‌ی Data Analysis Toolpak اکسل و استفاده از آن برای مقایسه‌ و

مبنا ره‌آورد نوین ۳.

محاسبه انواع نسبت‌های مالی (اهرمی. فعالیت. کارایی. سودآوری) محاسبه NAV شرکت‌های سرمایه‌گذاری امکان ارزش‌ گذاری شرکت‌های خارج بورس برای محاسبه NAV

آموزش محاسبه بتای سهم.

گزارش تخلف. دنبال کردن. نحوه اموزش محاسبه بتای سهم جهت دیدن بیشتر کلیپ های اموزشی به پیج اینستا گرام ما بپیوندید bourse.center. 1 سال پیش. آموزشی. # آموزش بورس

نرم افزار محاسبه ضریب بتا

ضریب بتا چیست ؟ به همراه آموزش محاسبه ضریب بتا – شرکت .

تعریف ضریب بتا. همانطور که در مقاله همه‌چیز درباره سبد سهام (پورتفوی) مطرح شد. بازده و ریسک دو عامل مهم تشکیل‌دهنده سبد دارایی سرمایه ‌گذاران هستند. برخلاف بازده. ریسک از میانگین موزون ریسک اقلام دارایی موجود در پورتفوی بدست نیامده و .

سایت محاسبه ضریب بتا – وین سیگنال.

· خانه بورس نحوه محاسبه ضریب جادویی بورس (ضریب بتا) در این مقاله قراره بهتون یاد بدیم که چه طور میتونید ضریب بتا رو محاسبه کنید

معرفی نماد شرکت‌های بورسی و ضریب بتای شرکت‌های بورسی .

نماد شرکت‌های بورسی همواره باید به‌گونه‌ای انتخاب شود که ارتباط مستقیمی با شرکت مذکور داشته باشد و معرف ماهیت آن شرکت باشد. اما متأسفانه به دلیل مشکلاتی که در سامانه مربوطه وجود داشت. برخی از شرکت‌ها با نمادهای نامتعارف وارد بازار بورس شدند

مبنا محصولات.

محصولات. مرجع کامل اطلاعات بازار سرمایه ایران. کاملترین و باسابقه‌ترین نرم‌افزار تحلیل تکنیکی. بنیادی و مدیریت سبد دارایی. بینش. نگرش. مهارت. بازارگردانی الگوریتمی. سامانه معاملات بر خط (OMS) پیشرفته‌ترین نرم‌افزار مدیریت سبد و .

آموزش ضریب بتا در بورس – .

آموزش ضریب بتا در بورس. 3,229. در این ویدیو با اصطلاح ضریب بتا و مفهوم آن در بورس آشنا شده و نحوه محاسبه آن را با استفاده از نرم افزار اکسل و توابع واریانس و کوواریانس خواهید آموخت

ضریب تغییرات در SPSS — راهنمای کاربردی – فرادرس – مجله‌.

برای محاسبه ضریب تغییرات کافی است که انحراف استاندارد را به میانگین تقسیم کنیم. در نتیجه کسری ایجاد می‌شود که صورت آن انحراف استاندارد و مخرج هم میانگین است. از آنجایی که صورت و مخرج این کسر. از .

ارزیابی یک ارز دیجیتال با ضریب بتا – خبرگزاری بازار.

مخرج کسر. یعنی واریانس بازدهی بازار (Variance (Rm)) بیانگر میزان پراکندگی مجموعه نقاط داده از مقدار میانگین آن است. محاسبه مقدار عامل بتا به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند دریابند که آیا حرکت قیمت یک ارز دیجیتال یا سهم با باقی بازار همراستا است یا خیر

ضریب بتا یا عامل بتا چیست؟

ضریب یا عامل بتا وسیله‌ای است برای ارزیابی عملکرد یک سهم خاص یا گروهی از سهام در جریان حرکت کلی بازار. اگر بتای سهمی برابر با یک باشد، افزایش و کاهش قیمت آن درست مطابق حرکت بازار خواهد بود. در صورتی که اگر بتای سهمی 2 باشد، افزایش و کاهش قیمت آن دو برابر خواهد بود. برای مثال، هنگامی که بازار 10درصد رشد قیمت را تجربه می‌کند، قیمت این سهم 20 درصد افزایش می‌یابد و زمانی که بازار 10 درصد سقوط می‌کند، قیمت این سهم 20 درصد کاهش می‌یابد.

در ویکی پدیا در تعریف ضریب بتا اینطور نوشته شده:

” ضریب بتا، (به انگلیسی: Beta coefficient) در دانش مالی شاخصی است از ریسک سیستماتیک یک سرمایه‌گذاری یا مجموعه‌ای از دارایی‌های مالی، نسبت به ریسک پرتفوی بازار. ضریب بتا همان شیب معادله رگرسیون خطی و در واقع یک ضریب همبستگی است، که نشان‌گر نوسان قیمتی سهم، در مقایسه با بازار کلی فعال در آن، می‌باشد.”

سهمی که بتای آن 0.5 درصد است، اگر رشد قیمت‌ها در سطح بازار 10 درصد باشد، رشد قیمت آن 5 درصد خواهد بود، سهمی که بتای صفر دارد، در جهت عکس بازار حرکت می‌کند. در مدل قیمت‌گذاری دارایی سرمایه‌ای (CAMP)، ریسک سیستماتیک از بتا محاسبه می‌کنند.

معادله بتا به صورت زیر است

– کواریانس بین بازده سهم با بازده بازار است.
– واریانس بازده های بازار است.

هر دو کمیت فوق با استفاده از بازده های ساده محاسبه می شوند. بتا عموما از سری های زمانی قیمت گذشته محاسبه میشود. برای مثال، به منظور محاسبه کواریانس و واریانس از بازده های ساده 90 روز کاری استفاده شود که ممکن است دسترسی به همه این داده ها واقعا کار آسانی نباشد و به همین علت میتوان از منابعی که بتای یک سهم را محاسبه و منتشر کرده اند استفاده کرد.

ضریب بتا شاخصی است از ریسک سیستماتیک یک دارایی مالی یا مجموعه ای از داراییهای مالی نسبت به ریسک پرتفوی بازار . ضریب بتا را می توان از سه جنبه مورد بررسی قرار داد:

1- این ضریب مساوی یک باشد، یعنی ریسک دارایی مالی برابر ریسک بازار می باشد و این حالت در سرمایه گذاری حالتی خنثی است.

2- در حالت دوم ضریب بتا بزرگتر از یک باشد ، به این معنی می باشد که ریسک سهم بیشتر از ریسک بازار بوده و اصطلاحاٌ این سهم را سهم تهاجمی می نامند.

3- در حالت سوم که ضریب بتا کوچکتر از یک باشد، یعنی اینکه ریسک سهم مورد نظر کمتر از ریسک بازار بوده و در این حالت سهم را سهم تدافعی می نامند.

و نکته مهم بحث اینکه:

بدین معنی که سهم های با بتای بالا ریسکی ترند اما پتانسیل بالاتری برای بازدهی دارند و سهم های با بتای پایین ریسک کمتر و بالطبع بازدهی کمتری هم خواهند داشت.

هر چه بتای سهم بیشتر باشد، مخاطره سبد متنوع بیشتر افزایش می یابد. از دیدگاه سرمایه گذاری که مجموعه سرمایه گذاری در سهامی متنوعی را در اختیار دارد، سهمی که متضمن بتای بزرگتر است مخاطره زیادتری در بر دارد، زیرا اضافه کردن آن به مجموعه موجب افزایش مخاطره مجموعه خواهد شد.

از سوی دیگر چنانچه بتای سهام شرکت کوچکتر از یک یا منفی باشد، بازده آن بطور متوسط به نرخهای بازده بازار یا بازده سبد متنوع حرکت نخواهد کرد. در واقع ارزش سهام متضمن بتای منفی بطور متوسط در جهت عکس ارزش مجموعه سرمایه گذاری حرکت می کند و در نتیجه مخاطره کلی مجموعه مزبور را کاهش می دهد.

جهت برآورد بتای مرتبط با یک فقره اوراق بهادار، برآورد آماری آن بر مبنای نرخهای بازده تاریخی سهام مربوط است. با توجه به اینکه فاکتور بتا بر اساس اطلاعات تاریخی برآورد می­شود، می توان انتظار داشت که با گذشت زمان بتای مرتبط با سهام مختلف نیز به دلیل تغییر سیاستهای سرمایه گذاری و تامین مالی شرکتها با سایر تغییرات در وضعیت اقتصادی تغییر می کند.

به طور خلاصه؛ در محاسبه گام‌به‌گام ضریب بتا در بورس فرمول بتا، بازدهی هر سهم و بازدهی بازار با هم سنجیده می شود. برای بازدهی سهم از نوسان روزانه قیمت و برای بازدهی بازار از درصد تغییر روزانه شاخص استفاده می شود.

در نهایت بتا نشان می دهد که بازدهی سهم شما به چه میزان تحت تاثیر بازدهی بازار قرار دارد. علاوه بر این، برای محاسبات از داده­های 90 روزه استفاده شد و بتا بصورت روزانه محاسبه می شود.

نویسنده: علی ملک محمدی

درباره ضریب بتا می‌توانید این ویدئو را مشاهده کنید:

قصد شروع سرمایه‌گذاری در بورس را دارید؟ اولین قدم این است که افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاری‌ها انجام دهید:

برای سرمایه‌گذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه می‌شود:

آموزش گام به گام محاسبه ضریب بتا (β)

سرمایه‌­گذاری در بازار سرمایه، همواره برای سرمایه­‌گذران، بازده توام با ریسکی را به همراه داشته که شناسایی این ریسک و توازن آن با بازدهی مورد نظر از مهمترین دغدغه‌­های فعالان بازار سرمایه است و ضریب بتا از آن جهت در انجام معاملات بورسی دارای اهمیت گردیده که ریسک و بازده یک سهم خاص یا سبدی از سهام را در جریان حرکت کلی بازار مورد ارزیابی قرار می­‌دهد. محاسبه ضریب بتا امکان ارزیابی تاثیرات تغییرات بازار بر روی سهام یک شرکت یا سبدی از سهام شرکت‌های مختلف را به سرمایه گذار خواهد داد.

ساده­‌ترین مفهومی که می­‌توان برای ضریب بتا ارائه کرد این است که؛ حاکی از میزان ریسکی است که یک سرمایه‌گذار با خرید سهام، نسبت به کل بازار متحمل می‌شود. برای درک بهتر مفهوم ضریب بتا شاید لازم باشد ابتدا تعریف کلی از ریسک سیستماتیک داشته باشیم؛ ریسک سیستماتیک، ریسکی است که در اثر عواملی همچون تحولات اقتصادی، سیاسی و اجتماعی مانند تغییر نرخ ارز، چرخه تجاری سیاست پولی و مالی دولت ایجاد می­‌گردد و به طور هم زمان بر قیمت کل اوراق بهادار موجود در بازار مالی تاثیر دارد. ریسک سیستماتیک یا غیر قابل اجتناب، تنها مخصوص به یک یا چند شرکت نیست بلکه به کل بازار مربوط می­شود و در اثر عوامل کلی بازار به وجود می‌­آید. با تعریف کلی که از ریسک سیستماتیک ارائه گردید می­‌توان گفت، ضریب بتا به عنوان شاخصی از ریسک سیستماتیک یک سهم یا مجموعه­ای از سهام نسبت به ریسک بازار محسوب می­‌گردد.

نحوه محاسبه ضریب بتا

در محاسبه گام‌به‌گام ضریب بتا در بورس تفسیر ضریب بتای محاسبه شده برای یک سهم یا سبدی از مجموع سهام مختلف و یا شاخص یک صنعت مواردی به شرح زیر قابل ذکر است:

• سهامی که ضریب بتای آن برابر با یک باشد، افزایش یا کاهش قیمت آن دقیقا مطابق با حرکت بازار خواهد بود. در این حالت نوسانات بازدهی سهم منطبق با بازدهی بازار است.
• سهمی که دارای ضریب بتای بزرگتر از یک باشد، به اصطلاح سهم تهاجمی نامیده می­‌شود و افزایش یا کاهش قیمت سهم، بیشتر از افزایش یا کاهش کل بازار است. از اینرو نوسانات بازدهی سهم از نوسانات بازار، بیشتر و ریسک بیشتری را به همراه خواهد داشت.
• اگر ضریب بتا سهم کوچکتر از یک و بزرگتر از صفر باشد، به اصطلاح این سهم را تدافعی می‌نامند و افزایش یا کاهش قیمت سهم کوچکتر از روند کلی بازار خواهد بود. لذا نوساناتی کمتر از نوسانات بازار را تجربه می­‌کند و به آن‌ها دارایی کم‌ریسک گفته می‌شود.
• سهامی که ضریب بتای آن مساوی صفر باشد، نشان می­دهد حرکت قیمت سهم هیچ هم بستگی با حرکت بازار و کلیت بازار ندارد و با نوسانات بازار تغییر نمی‌کند.
• سهم با ضریب بتای کوچکتر از صفر، نشان می­‌دهد حرکت قیمت سهم خلاف جهت روند کلی بازار است. به بیان دیگر اگر سهمی بتای منفی داشته باشد، رفتار آن سهم درست عکس رفتار بازار خواهد بود.

براساس آنچه که بیان شد، سهم هایی که ضریب بتای بزرگتر دارند، ریسک بیشتر و بلطبع پتانسیل بالاتر برای بازدهی خواهند داشت. به عنوان مثال اگر ضریب بتای سهمی دو باشد، نوسانات قیمت سهم دو برابر شاخص بازار خواهد بود؛ یعنی هنگامی‌که شاخص کل بازار با رشد ۱۰ درصدی همراه است، قیمت این سهم ۲۰ درصد افزایش را تجربه خواهد نمود و برعکس زمانی که بازار ۱۰ درصد سقوط می‌کند، قیمت این سهم ۲۰ درصد کاهش خواهد داشت. همانطور که قبلا نیز اشاره گردید، ضریب بتا (β) نشانگر نوسان قیمتی دارایی یا سهام، در مقایسه با نوسان کل بازار است، لذا از لحاظ محاسباتی، ضریب بتا شیب معادله­ی رگرسیون خطی بازده دارایی نسبت به بازده بازار است.

بنابراین برای محاسبه عددی ضریب بتا باید کوواریانس بین بازدهی دارایی و بازدهی بازار را بر واریانس بازار تقسیم نماییم. لازم به ذکر است برای محاسبه بتای یک سبد از دارایی‌های سهام یا صندوق سرمایه‌گذاری، بایستی بتای هر یک از سهام موجود در سبد یا صندوق را به صورت مجزا به دست آورد، سپس میانگین موزون بتای آن‌ها را محاسبه نمود؛ عدد بدست آمده معادل بتای آن سبد از دارایی‌ها یا صندوق سرمایه‌گذاری خواهد بود.

آشنایی با ضریب بتا در بازار بورس و چگونگی محاسبه و تفسیر آن

ضریب بتا در بورس مفهومی است که به ریسک و بازده ربط دارد. ریسک و بازده هم مفهومی است که اگر سرمایه‌گذار درک درستی از آن نداشته باشد، احتمال موفقیتش در فرایند سرمایه‌گذاری پایین می‌آید. به‌طور کلی می‌توان گفت میزان ریسکی که در سرمایه‌گذاری متحمل می‌شویم باید با مقدار بازدهی مورد انتظارمان رابطه مستقیم داشته باشد. به این معنا که اگر در یک سرمایه‌گذاری با ریسک پایین انجام می‌دهیم، نباید بازدهی آنچنانی انتظار داشته باشیم. برعکس، اگر می‌خواهیم سراغ سرمایه‌گذاری‌هایی با ریسک بالاتر برویم، باید پتانسیل بازدهی بالاتری در این سرمایه‌گذاری ببینیم. ضریب بتا و محاسبه آن در واقع راهی است برای کمیت بخشیدن به رابطه ریسک و بازدهی مورد انتظار.

مهم‌ترین کار سرمایه‌گذار این است که بین این ریسک و بازده تعادل ایجاد کند. اگر سرمایه‌گذار بی‌گدار به آب بزند و سهمی را با بالاترین ریسک خریداری کند، در حالی که بازدهی مورد انتظار آن سهم پایین باشد، نباید انتظار داشته باشد که در سرمایه‌گذاری به موفقیت برسد. مثلا اگر سراغ سهام شرکتی برود که در پنج فصل مالی اخیرش زیان‌ده بوده و انتظاری هم نیست که به این زودی‌ها به سوددهی برسد و سهام این شرکت را با قیمتی بالا بخرد، ریسک بسیار بالایی متحمل شده است، در حالی که بازدهی مورد انتظار این سرمایه‌گذاری هم بسیار پایین است.

به این ترتیب برای اینکه با ضریب بتا آشنا شویم، اول از همه باید با ریسک و انواع آن آشنایی پیدا کنیم. روی هم رفته ریسک‌های بازار سرمایه را به دو دسته تقسیم می‌کنند؛ ریسک‌های سیستماتیک و ریسک‌های غیرسیستماتیک.

ریسک‌های غیر سیستماتیک

ریسک‌های غیر سیستماتیک به ریسک‌هایی گفته می‌شود که متوجه یک شرکت یا صنعت خاص باشند. این نوع ریسک‌ها در واقع ریسک‌های درونی خود شرکت هستند و ربطی به اقتصاد کلان یا اوضاع سیاسی کشور ندارند. برای نمونه اگر در شرکتی حادثه‌ای مانند آتش‌سوزی رخ بدهد و خط تولید شرکت آسیب ببیند، این ریسک فقط متوجه همان شرکت است و روی سود و زیان همان شرکت تاثیر خواهد گذاشت.محاسبه گام‌به‌گام ضریب بتا در بورس

واضح است که می‌شود از ریسک‌های غیر سیستماتیک اجتناب کرد. یکی از روش‌های کاهش ریسک غیر سیستماتیک این است که به جای خریدن سهام یک شرکت، سبدی از سهام تشکیل بدهیم. در این حالت هر اتفاقی که برای یکی از سهام‌مان بیفتد، روی بقیه تاثیری نخواهد گذاشت. روش دیگر این است که اگر می‌خواهیم تعداد سهام موجود در سبدمان کم باشد، اطلاعات‌مان را از اوضاع درونی شرکت‌ها تا می‌توانیم بالا ببریم و به دقت در جریان انواع ریسک‌های درونی شرکت‌ها قرار بگیریم و سراغ شرکت‌هایی برویم که ریسک هرچه کمتری دارند.

نکته: مواردی از قبیل تغییر تعرفه واردات خودرو، تغییرات نرخ خوراک پتروشیمی‌ها، تغییرات نرخ سود شرکت‌های سیمانی، تغییر نرخ بهره مالکانه شرکت‌های معدنی و سنگ‌آهنی، تغییرات قیمت سنگ آهن نسبت به شمش و نوسان‌های قیمت جهانی مس و فولاد و روی نمونه‌هایی از ریسک غیر سیستماتیک هستند که هر کدام روی یک شرکت یا صنعت خاص تاثیر می‌گذارند.

ریسک سیستماتیک

همان‌طور که می‌شود حدس زد، ریسک سیستماتیک ریسکی است که کل بازار (به عبارتی کل سیستم) را تهدید می‌کند. ریسک سیستماتیک حذف‌شدنی نیست؛ زیرا این نوع ریسک همه بازار و تمام سهام موجود در آن را تهدید می‌کند، نه فقط یک یا چند سهم خاص را. نکته دیگر این است که ریسک سیستماتیک در بسیاری از موارد پیشبینی‌پذیر هم نیست.

به این ترتیب نمی‌شود ریسک سیستماتیک را با متنوع‌سازی سبد سهام حذف کرد. در واقع برای کاهش ریسک سیستماتیک باید به بیرون از سیستم (بازار) برویم و برای پوشش این نوع ریسک، در جایی بیرون از بازار سرمایه‌گذاری کنیم. سرمایه‌گذاری در اوراق مشارکت، سرمایه‌گذاری در طلا و سرمایه‌گذاری در املاک انواعی از سرمایه‌گذاری هستند که می‌توان برای پوشش ریسک سیستماتیک بازار سرمایه از آن‌ها استفاده کرد.

نکته: مواردی از قبیل جنگ، تحریم‌های سیاسی و اقتصادی، افزایش نرخ بهره و تورم از ریسک‌های سیستماتیک هستند که اقتصاد کلان و بازار سرمایه را تهدید می‌کنند.

ضریب بتا در بورس چه کاربردی دارد؟

ضریب بتا به‌طور کلی کمیتی است که ریسک و بازدهی یک سهم یا سبدی از چند سهم را نسبت به کلیت بازار سرمایه مشخص می‌کند. تعریف دیگر ضریب بتا این است که این ضریب مشخص می‌کند سرمایه‌گذار نسبت به کل بازار سرمایه چه میزان ریسک متحمل شده است.

اگر بخواهیم دقیق‌تر بگوییم، ضریب بتا (β) کمیتی است که براساس داده‌های تاریخی ارزش دارایی‌ها به دست می‌آید و مشخص می‌کند سرمایه‌گذار با تصاحب آن مجموعه از دارایی‌ها نسبت به شاخص معیار (معمولا شاخص کل بازار)، متحمل چه مقدار ریسکی خواهد شد.

محاسبه گام‌به‌گام ضریب بتا در بورس

برای محاسبه ضریب بتا به سه عامل نیاز داریم؛ بازدهی بدون ریسک، بازده بازار و بازدهی مورد انتظار دارایی مورد نظر. فرمول محاسبه بتا هم به این شکل است:

مقدار بتا = (بازدهی بدون ریسک – بازده بازار)/(بازده بدون ریسک – بازدهی مورد انتظار دارایی).

برای محاسبه بتا هم باید مراحل زیر را طی کنیم.

1. بازدهی بدون ریسک (نرخ سود سپرده بانکی) را از بازدهی مورد انتظار دارایی کم می‌کنیم،
2. بازدهی بدون ریسک (نرخ سود سپرده بانکی) را از بازده کل بازار کم می‌کنیم،
3. مقدار به دست آمده در مرحله اول را بر مقدار به دست آمده در مرحله دوم تقسیم می‌کنیم.

برای مثال می‌خواهیم ضریب بتا را برای سهم الف حساب کنیم. بازدهی بدون ریسک یا همان سود سپرده بانکی را ۲۰ درصد در نظر می‌گیریم. همچنین فرض می‌کنیم سهم الف را تحلیل کرده‌ایم و انتظار داریم تا سال آینده بازدهی این سهم ۶۰ درصد باشد. بازدهی سالانه شاخص کل بورس را هم ۴۰ درصد محاسبه کرده‌ایم. در این صورت ضریب بتا برای سهم الف با محاسبه زیر به دست می‌آید:

تفسیر ضریب بتا در بورس

در مثال قبل مقدار ضریب بتا برای سهم الف را محاسبه کردیم و به عدد ۲ رسیدیم. اما این عدد چه معنایی دارد و وقتی می‌گوییم بتای سهمی برابر با ۲ است منظورمان چیست؟

برای تفسیر ضریب بتا معمولا ۵ حالت در نظر می‌گیریم که در اینجا این حالت‌ها را یک به یک بررسی می‌کنیم.

ضریب بتا مساوی با یک باشد

در حالتی که ضریب بتا سهمی برابر با یک باشد، نوسان قیمت آن با نوسان شاخص بورس هماهنگ است. یعنی اگر شاخص بورس یک درصد رشد کند، قیمت سهم ما هم یک درصد رشد خواهد کرد. همچنین اگر شاخص بورس یک درصد نزول کند، قیمت سهام‌مان هم یک درصد نزول خواهد کرد. بنابراین اگر بتای سهم برابر با یک باشد، نباید انتظار داشته باشیم که بازدهی آن بیشتر از بازدهی شاخص کل باشد یا اینکه در دوره‌ای که شاخص نزولی است، قیمت این سهم رشد کند.

ضریب بتا بزرگ‌تر از یک باشد

اگر ضریب بتا بزرگ‌تر از یک باشد، به این معناست که نوسان‌های سهم بیشتر از نوسان‌های بازار و در جهت نوسان‌های بازار خواهد بود. مثلا ممکن است بازار یک درصد رشد کند، اما رشد قیمت دارایی ما ۲ درصد باشد. برعکس، در حالت نزول شاخص کل هم افت قیمت این سهم بیشتر از شاخص کل خواهد بود. دارایی‌هایی که بتای بزرگ‌تر از یک دارند دارایی‌های پرریسک تلقی می‌شوند و برای دوره‌هایی که شاخص کل صعودی است، می‌توانند بازدهی بالاتری نسبت به شاخص برای سهامداران‌شان ایجاد کنند. ریسک سیستماتیک سهم‌هایی که ضریب بتای بالای یک دارند به نسبت کلیت بازار بالاتر است.

ضریب بتا بین صفر و یک باشد

در این حالت نوسان‌های سهم هم‌جهت با نوسان‌های بازار و شاخص کل و البته کمتر از نوسان‌های آن است. مثلا اگر ضریب بتا سهم ما نیم باشد، در صورتی که شاخص کل یک درصد رشد کند، سهم ما نیم درصد رشد می‌کند. در هنگام نزول بازار هم مقدار افت قیمت چنین سهم‌هایی کمتر از کلیت بازار خواهد بود. این دارایی‌ها دارایی‌های کم‌ریسکی به حساب می‌آیند و اصطلاحا ریسک سیستماتیک آن‌ها نسبت به کل بازار پایین است.

ضریب بتا بین صفر و منفی یک باشد

به‌طور کلی وقتی ضریب بتای سهمی منفی باشد، نوسان‌های این سهم در خلاف جهت نوسان‌های بازار خواهد بود. یعنی در بازار صعودی، سهم‌هایی که بتای منفی دارند افت می‌کنند و در بازار نزولی معمولا این سهم‌ها رشد قیمت را تجربه خواهند کرد.

در حالتی که ضریب بتا بین صفر و منفی یک باشد، جهت تغییرات قیمت سهم برعکس نوسان‌های شاخص و مقدار آن کمتر از مقدار نوسان شاخص است. مثلا اگر ضریب بتای سهمی منفی نیم باشد، در صورتی که شاخص یک درصد رشد کند، قیمت سهم‌مان نیم درصد افت خواهد کرد. برعکس اگر شاخص یک درصد افت کند، سهم‌مان نیم درصد رشد قیمت خواهد داشت. ریسک سیستماتیک چنین سهم‌هایی پایین است و بیشتر برای دوره‌هایی خوب است که شاخص کل نزولی است. به چنین سهم‌هایی سهم‌های تدافعی نیز گفته می‌شود.

ضریب بتا کمتر از منفی یک باشد

در این حالت دوباره ریسک سیستماتیک افزایش می‌یابد و مقدار نوسان‌های سهم بیشتر از مقدار نوسان‌های شاخص خواهد بود، اما در جهت عکس. یعنی اگر بتای سهم منفی دو باشد، در صورت رشد یک درصدی شاخص، سهم ما دو درصد نزول قیمت خواهد داشت و اگر شاخص یک درصد افت کند، سهم‌مان دو درصد افزایش قیمت را تجربه خواهد کرد.

رابطه ضریب بتا و ریسک سیستماتیک

اکنون با انواع ریسک (سیستماتیک و غیر سیستماتیک)، نحوه محاسبه ضریب بتا و تفسیر این ضریب در حالت‌های مختلف آشنا شده‌ایم. اما ضریب بتا در واقع ابزاری است برای مقایسه ریسک سیستماتیک یک یا چند سهم با ریسک سیستماتیک کل بازار. به این صورت که اگر ضریب بتا یک باشد، ریسک سیستماتیک سهم با ریسک سیستماتیک بازار برابر است. حالا هرچه ضریب بتا از این عدد بزرگ‌تر باشد، ریسک سیستماتیک سهم‌مان نسبت به ریسک سیستماتیک بازار بالاتر خواهد و هرچه ضریب بتا کمتر از یک باشد، ریسک سیستماتیک آن کمتر از ریسک سیستماتیک بازار خواهد بود.

انواع ضریب بتا و تاثیر آن‌ها بر صندوق سرمایه‌گذاری

صندوق‌های سرمایه‌گذاری عملا چیزی نیستند جز مجموعه یا سبدی از دارایی‌های مختلف که طبق امیدنامه‌ای که دارند، از سپرده بانکی، اوراق با درآمد ثابت و سهام تشکیل شده است. همان‌طور که گفتیم ضریب بتا را می‌شود به راحتی برای یک سهم حساب کرد. ضریب بتا را می‌شود برای چند سهم هم حساب کرد و روش آن این است که میانگین وزنی ضریب بتای سهام موجود در سبد را محاسبه کنیم.

ضریب بتای صندوق‌ها هم در واقع همین است. یعنی با محاسبه میانگین وزنی ضریب بتای دارایی‌های موجود در یک صندوق سرمایه‌گذاری می‌شود بتای آن صندوق را حساب کرد. تفسیر ضریب بتا برای صندوق‌های سرمایه‌گذاری هم مانند تفسیر ضریب بتا در حالت کلی است که بالاتر به این موضوع پرداختیم. پس می‌توانیم به طور کلی نکته زیر را داشته باشیم.

نکته: اگر ضریب بتای صندوق بالاتر از یک باشد، بازدهی آن در شرایط صعود بازار بیشتر از بازدهی کل بازار خواهد بود. اما در شرایطی که بازار نزولی است، مقدار افت صندوق هم بیشتر از بازار خواهد بود. پس اگر با انتخاب صندوقی با بتای بالا به سود بالاتر از سود کل بازار رسیدیم، باید توجه کنیم که این سود ناشی از ریسک بالاتری است که متحمل شده‌ایم.

ضریب آلفا در صندوق‌های سرمایه‌گذاری

معمولا برای مقایسه صندوق‌ها در کنار ضریب بتا از ضریب دیگری به نام ضریب آلفا هم استفاده می‌شود. ضریب آلفا را بازده فعال صندوق هم می‌نامند و در واقع این ضریب مشخص می‌کند که بازدهی صندوق چقدر از بازدهی کل بازار بالاتر بوده است.

مثلا اگر ضریب آلفا برابر با دو باشد، این صندوق دو درصد بیشتر از بازار بازدهی داشته است و اگر ضریب آلفای این صندوق منفی یک باشد، یعنی بازدهی کل آن یک درصد کمتر از بازدهی کل بازار بوده است. ضریب آلفای صفر هم به این معناست که بازدهی صندوق تفاوتی با بازدهی کل بازار نداشته است. به طور کلی هرچه ضریب آلفا بیشتر باشد، نشان‌دهنده این است که صندوق عملکرد بهتری داشته است.

جمع‌بندی

مهم‌ترین کاربرد ضریب بتا سنجش ریسک سیستماتیک یک دارایی یا مجموعه‌ای از دارایی‌ها نسبت به ریسک سیستماتیک بازار است. با محاسبه این ضریب و دقت به آن می‌توانیم ریسک سیستماتیک سبدمان را کنترل کنیم تا در شرایط صعودی بیشترین بهره را ببریم و در دوره‌های نزولی دچار کمترین آسیب شویم.